MinPress: The Week in Review, 98-04-29

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Ε] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Ε.Ε. και ΗΠΑ εντείνουν τις προσπάθειές τους για την άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό

Εξοργισμένος ο Βαν Ντεν Μπρουκ
από την τουρκική αδιαλλαξία

Ο Επίτροπος για τις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. Βαν Ντεν Μπρουκ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ, 16.4.98) με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης των επαφών του στην Ουάσιγκτον, προειδοποίησε με απόλυτη σαφήνεια τον Ραούφ Ντενκτάς και την Τουρκία, να αλλάξουν γραμμή όσoν αφορά την αδιάλλακτη στάση τους απέναντι στην ενταξιακή πορεία της Κύπρου και τις διακοινοτικές συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού.

Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι "παρόλο που οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης υποστηρίζουν την ένταξη μιας ενωμένης Κύπρου στην Ε.Ε., είναι απογοητευμένες από την απόφαση των Τουρκοκυπρίων να μη συμμετέχουν στη διαπραγματευτική ομάδα".

Οπως είπε, το σκεπτικό της Ε.Ε. όταν αποφάσισε την έναρξη των διαδικασιών για ένταξη της Κύπρου ήταν να ωφεληθεί όλο το νησί. "Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Πρόεδρος Κληρίδης απηύθυνε την πρόταση για συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην αντιπροσωπεία διαπραγμάτευσης", τόνισε ο κ. Βαν Ντεν Μπρουκ συμπληρώνοντας ότι "η πρόταση παραμένει στο τραπέζι".

Για τον Ολλανδό Επίτροπο "αν οι Τουρκοκύπριοι παραμείνουν αδιάλλακτοι είναι πιθανό να υπάρξει ένταξη μιας διαιρεμένης Κύπρου, γεγονός ατυχές και για τις δύο κοινότητες στο νησί, αλλά και γεγονός το οποίο θα θέσει τέρμα στην προσδοκία της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση".

"Η καρδιά του Κυπριακού προβλήματος βρίσκεται στην εξασφάλιση συνεργασίας από την Τουρκία έτσι ώστε να πεισθεί ο κ. Ντενκτάς και να επανέλθει στο τραπέζι των συνομιλιών" επεσήμανε ο κ. Βαν Ντεν Μπρουκ στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Αλλά και δύο μέρες νωρίτερα μετά τη συνάντησή του με την Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών κ. Ολμπράιτ (ΑΠΕ, 14.4.98) δήλωσε: "Εξήγησα ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να ενθαρρύνουν ή να πιέσουν την Τουρκία να δεχθεί τους τρεις όρους που έθεσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο κορυφής του Λουξεμβούργου. Ζήτησα από τους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους, λόγω των πολύ ισχυρών σχέσεών τους με την Τουρκία, έτσι ώστε να την πείσουν να αλλάξει τη στάση της στην υπόθεση της Κύπρου και στο θέμα των σχέσεών της με την Ευρωπαϊκή Ενωση".

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι απόψεις του Βρετανού πρέσβη στην Αγκυρα Ντέηβιντ Λόγκαν. Σύμφωνα με το BBC (21.4.98) ο κ. Λόγκαν, σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου στη Σμύρνη, προειδοποίησε την Τουρκία ότι "καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν πρόκειται να ασκήσει βέτο στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε." και τόνισε ότι η "σημερινή στάση της Αγκυρας θα μπορούσε να εκληφθεί ως απροθυμία της Τουρκίας να βοηθήσει στη λύση του Κυπριακού και θα μπορούσε να καταλήξει σε βάρος των Τουρκοκυπρίων".

Πάντως, όπως δήλωσε στο ΡΙΚ (21.4.98) ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών κ. Κουκ "η Βρετανία θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για προώθηση του διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο και για εξεύρεση λύσης που θα οδηγήσει μια κυρίαρχη ενωμένη Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση".

Αλλά και σε γραπτή ανακοίνωση, που εκδόθηκε μετά το πέρας της 13ης συνόδου της μικτής κοινοβουλευτικής Επιτροπής Κύπρου-Ε.Ε. στη Λευκωσία (24.4.98) εκφράζεται η υποστήριξη των μελών της για ομαλή ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προς όφελος των Κυπρίων, ενώ παράλληλα σημειώνεται ότι η ένταξη θα βοηθήσει στην επίτευξη ειρήνης στο νησί.

Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ, 24.4.98) ο εκ των συμπροέδρων της μικτής κοινοβουλευτικής επιτροπής Βέλγος ευρωβουλευτής Φιλίπ Μονφίς δήλωσε ότι "επόμενος στόχος της ΜΚΕ είναι να ενεργήσει ως ομάδα πίεσης σε κυβερνήσεις και διάφορα όργανα για να ενημερώσει και να πείσει για το δίκαιο των κυπριακών θέσεων και να βοηθήσει στην ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων".

Προηγουμένως (ΑΠΕ 23.4.98) ο κ. Μονφίς είχε υπογραμμίσει ότι οι διαπραγματεύσεις με την Κύπρο δεν εξαρτώνται ούτε από την επίλυση του Κυπριακού, αλλά ούτε από τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ένας στόχος κατοχής να εμποδίζει ένα αναγνωρισμένο από τη διεθνή κοινότητα κράτος να επιλέγει ελεύθερα τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του".

Από την πλευρά του, όπως μετέδωσε το Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (21.4.98), ο Τούρκος υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για θέματα Κύπρου και Ε.Ε. Σουκρού Σινά Γκιουρέλ ενημερώνοντας την τουρκική Εθνοσυνέλευση για το Κυπριακό, υποστήριξε: "Οι Ελληνοκύπριοι θεωρούν την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση ως έναν τρόπο για να θέσουν υπό τον έλεγχό τους ολόκληρο το νησί. Σκοπός τους είναι, μετατρέποντας το Κυπριακό σε πρόβλημα της Ε.Ε., να φέρουν αντιμέτωπες την Τουρκία με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Προειδοποιούμε για μια ακόμη φορά ότι η κατάσταση αυτή θα οδηγήσει το Κυπριακό σε αδιέξοδο, θα καταστήσει μόνιμο το διχασμό στο νησί και θα αυξήσει την ένταση στην Αν. Μεσόγειο".

Ο κ. Γκιουρέλ κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι "υπακούει στις εντολές των Ελλήνων και θέλει, μέσω μιας πολιτικής λύσης, να μετατρέψει τους Τουρκοκύπριους σε μειονότητα", ενώ προειδοποίησε τους Ευρωπαίους αρμόδιους "να σταματήσουν τους εκβιασμούς καθώς και να πάψουν να κάνουν μαθήματα πολιτικής στην Τουρκία". Και αυτό γιατί η Τουρκία, τόνισε ο κ. Γκιουρέλ "δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της που απορρέουν από τις διεθνείς συμφωνίες και δεν θα διστάσει καθόλου να επιδείξει και σήμερα την αποφασιστικότητα που είχε επιδείξει και στο παρελθόν".

Αλλά και ο Ραούφ Ντενκτάς παρουσιάστηκε απόλυτα αρνητικός στο θέμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών της Αυστρίας κ. Σιούσελ, που πραγματοποίησε διήμερη επίσκεψη στην Κύπρο ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας της Ε.Ε. το δεύτερο εξάμηνο του 1998 από την Αυστρία.

Σε δηλώσεις του, μετά τη συνάντηση, ο κ. Ντενκτάς επανέλαβε τη θέση ότι "η τουρκοκυπριακή πλευρά θα λάβει μέρος στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, μόνο αν αναγνωριστεί ως χωριστό κράτος" (ΑΠΕ, 17. 4.98).

Σε εξέλιξη η αμερικανική πρωτοβουλία

Στο μεταξύ, η εφημερίδα ΧΟΥΡΡΙΕΤ (18.4.98) αποκάλυψε ότι με επιστολή που επέδωσε ο υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Κοέν στον Τούρκο Πρωθυπουργό κ. Γιλμάζ, κάλεσε την Τουρκία να επιδείξει πολιτική βούληση και να βοηθήσει στις προσπάθειες για τη διευθέτηση της μακροχρόνιας διένεξης με την Ελλάδα, ιδιαίτερα στο θέμα της Κύπρου. Και αυτό γιατί, φέρεται να σημειώνει στην επιστολή του ο Αμερικανός Πρόεδρος "η διευθέτηση του Κυπριακού και των εντάσεων με την Ελλάδα θα ενισχύσει αποφασιστικά τις αμερικανικές προσπάθειες για να γίνει η Τουρκία μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Την ύπαρξη της επιστολής επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, ο οποίος, σύμφωνα με το ΑΠΕ (22.4. 98), αρκέστηκε να δηλώσει ότι "δεν περιείχε κάποιο μήνυμα της αμερικανικής πλευράς, πέρα από την έκκληση να παρασχεθεί βοήθεια στις προσπάθειες του κ. Χόλμπρουκ".

Οπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Ρούμπιν ( ΑΠΕ, 26.4.98) "ο απεσταλμένος του Αμερικανού Προέδρου για το Κυπριακό Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ θα επισκεφθεί την Κύπρο στις 2 Μαϊου, όπου θα παραμείνει αρκετές μέρες και θα έχει συζητήσεις με στόχο την επίτευξη ειρήνης στην προβληματική αυτή περιοχή". Ο κ. Ρούμπιν κάλεσε όλα τα μέρη στην Κύπρο να αντιμετωπίσουν την επίσκεψη Χόλμπρουκ ως μια σημαντική ευκαιρία για την επίλυση του ζητήματος.

Την προετοιμασία της επίσκεψης ανέλαβε ο συντονιστής του Σταίητ Ντηπάρτμεντ για το Κυπριακό Τόμας Μίλερ, ο οποίος είχε επαφές στη Λευκωσία, την Αγκυρα και την Αθήνα. Φειδωλός στις δηλώσεις του ο κ. Μίλερ, μετά την εξάωρη παραμονή του στην κυπριακή πρωτεύουσα όπου είχε συνομιλίες με τον Ραούφ Ντενκτάς και τον Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη, περιορίστηκε να επισημάνει (ΑΠΕ, 20.4.98) ότι "η επικείμενη επίσκεψη Χόλμπρουκ είναι πολύ σημαντική" ενώ πρόσθεσε ότι "εντάσσεται στο πλαίσιο της εντατικής προσπάθειας των Αμερικανών για την επίλυση του Κυπριακού".

Πάντως, ο Αμερικανός αξιωματούχος φαίνεται να εξασφάλισε τη συγκατάθεση των δύο πλευρών της Κύπρου για την εκδήλωση της αμερικανικής πρωτοβουλίας. Αυτό προκύπτει τόσο από τις δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη όσο και από τη γραπτή δήλωση του Προέδρου Κληρίδη. Ο κ. Ντενκτάς αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον κ. Μίλερ, τόνισε σύμφωνα με το ΡΙΚ (20.4.98) ότι "πάντα βοηθούν οι συνομιλίες για το Κυπριακό με ανθρώπους που έχουν καλές προθέσεις και ειδικά με έμπιστους φίλους, οι οποίοι δεν προσπαθούν να μετατοπίσουν το πρόβλημα από το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και οι οποίοι προσπαθούν, επίσης, να βοηθήσουν τον Γ.Γ. και σχετίζονται με τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή την Τουρκία, την Ελλάδα, τους Τουρκοκύπριους και τους Ελληνοκύπριους με φιλικό και εποικοδομητικό τρόπο".

Την επόμενη μέρα, ο Πρόεδρος Κληρίδης σε γραπτή ανακοίνωσή του ( ΚΥΠΕ, 21.4.98) επεσήμανε: "Η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να συνεργαστεί εποικοδομητικά σε κάθε πρωτοβουλία, η οποία γίνεται κάτω από την ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών, προς υποστήριξη των καλών υπηρεσιών του Γ.Γ. και η οποία στοχέυει στην επίτευξη συνολικής λύσης του Κυπριακού με βάση τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου και τα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ".

Ρωγμές στην τουρκική αδιαλλαξία, διέκρινε ο Μίλερ

Εξάλλου, ο κ. Μίλερ στην Αγκυρα, μετά τις συναντήσεις του με τον Πρωθυπουργό Γιλμάζ και τον υπουργό Επικρατείας κ. Γκιουρέλ, παρατήρησε, σύμφωνα με το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (22.4.98), ότι "η εποικοδομητική στάση που παρουσιάζει η Τουρκία είναι άκρως σημαντική για την επίλυση του ζητήματος".

Ο Αμερικανός αξιωματούχος, σύμφωνα με δηλώσεις του στο ΡΙΚ (26.4. 98), είδε κάποιες ρωγμές στην τουρκική αδιαλλαξία και για το λόγο αυτό εμφανίστηκε λιγότερο απαισιόδοξος, μετά την επίσκεψή του στην Αγκυρα. Ωστόσο, επεσήμανε ο κ. Μίλερ, "οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμα αντιληφθεί αν στόχος της Τουρκίας στο Κυπριακό είναι λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ή αποδοχή των τετελεσμένων".

Για "απρόσμενα καλές ειδήσεις" από την τουρκική πλευρά έκανε λόγο ο Πρόεδρος Κληρίδης σε δηλώσεις του στη ΝΕΤ (24.4.98) αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον κ. Μίλερ στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Πάντως την επόμενη μέρα ο Κύπριος υπουργός κ. Κασουλίδης διευκρινίζοντας τη δήλωση Κληρίδη (ΑΠΕ, 25.4.98) τόνισε ότι "δεν υπάρχει αλλαγή στην τουρκική στάση, αλλά ενδείξεις ότι είναι δυνατόν να υπάρξει τέτοια αλλαγή".

Ο κ. Κασουλίδης δήλωσε ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης τον ενημέρωσε για το μήνυμα που του μετέφερε ο Αμερικανός συντονιστής Τόμας Μίλερ και του είπε ότι αυτό που μετριάζει την απαισιοδοξία του είναι το γεγονός ότι οι Τούρκοι συνομιλούν με τους Αμερικανούς.

Εγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι η ουσία των όσων είπε ο κ. Μίλερ είναι πως οι Αμερικανοί κατάφεραν να εμπλέξουν στο διάλογό τους Τούρκους στρατιωτικούς και ότι προσβλέπουν σε αποτελέσματα.

"Εφόσον οι Αμερικανοί συνομιλούν με την Αγκυρα, αυτό σημαίνει ότι οι προσπάθειες τους συνεχίζονται με στόχο την αλλαγή", υπογράμμισε ο κ. Κασουλίδης.

Ενδείξεις για διαφοροποίηση της τουρκικής στάσης είχε και ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Νίκος Αναστασιάδης, στη διάρκεια δύο ολιγόλεπτων συναντήσεών του με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας κ. Γιλμάζ στο περιθώριο της διάσκεψης των αρχηγών των κομμάτων της Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Ενωσης (ΕΔΕ) στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας. Σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ (25.4.98) ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι "παρόλο που δεν διέκρινα άρση της τουρκικής αδιαλλαξίας στο πρόσωπο του Μεσούτ Γιλμάζ, ο Τούρκος Πρωθυπουργός ήταν φιλικός και η στάση του δεν ήταν η πάγια άρνηση για συνάντηση και συζήτηση με Ελληνοκύπριους πολιτικούς".

Ντεμιρέλ-Ντενκτάς εμμένουν στην αποδοχή
των τετελεσμένων

Ωστόσο, από την κοινή διακήρυξη 13 σημείων που εκδόθηκε αμέσως μετά τη συνάντηση του Τούρκου Προέδρου Ντεμιρέλ με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς στην Αγκυρα (23.4.98) δεν προκύπτει ότι η τουρκική πλευρά έχει αλλάξει τη στάση της.

Οπως σημειώνεται σε τηλεγράφημα του ΑΠΕ στη διακήρυξη κατηγορούνται η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ελλάδα για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στην Κύπρο και τίθεται ως προϋπόθεση για τη λύση του Κυπριακού η αποδοχή των τετελεσμένων γεγονότων που δημιούργησε η τουρκική εισβολή του 1974. Εκφράζεται επίσης η διαμαρτυρία γιατί η ΕΕ αναγνωρίζει την κυπριακή κυβέρνηση ως τη μόνη νόμιμη κυβέρνηση στο νησί και υποστηρίζεται ότι "το Κυπριακό μπορεί να λυθεί μόνο αν αναγνωριστούν δύο ίσα κυρίαρχα μέρη, δύο διαφορετικοί και ίσοι λαοί, δύο κράτη και δύο δημοκρατικές διοικήσεις".

Αλλά και στις δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνάντηση, στην οποία παραβρέθηκε και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης κ. Ετζεβίτ, τονίζεται η ακαμψία της τουρκικής πλευράς.

Ο κ. Ντενκτάς, σύμφωνα με τον τουρκικό και τουρκοκυπριακό τύπο (24. 4.98), υπογράμμισε: "Βαίνουμε προς ενσωμάτωση με την Τουρκία. Πρόκειται για μια πολιτική εξισορρόπησης γιατί αυτός είναι ο τρόπος για να προστατευτεί η σταθερότητα στη Μεσόγειο".

Από την πλευρά του, ο κ. Ετζεβίτ υποστήριξε ότι "σήμερα στην Κύπρο υπάρχει ένα τουρκικό κράτος και δεν μπορεί πια να υπάρξει ομόσπονδη λύση στο πρόβλημα", ενώ πρόσθεσε ότι "θα αρχίσει νέα διπλωματική εκστρατεία για προώθηση της δίκαιης υπόθεσης του τουρκοκυπριακού λαού και για ενημέρωση ξένων νεαρών διπλωματών" (ΑΠΕ, 25.4.98).

Διαψεύδονται τα περί τετραμερούς διάσκεψης

Στο μεταξύ, έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν οι πληροφορίες περί τετραμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό. Με αφορμή την αποκάλυψη του Αυστριακού υπουργού Εξωτερικών κ. Σιούσελ, ο οποίος μετά τη συνάντησή του με τον αναπληρωτή ειδικό αντιπρόσωπο του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό κ. Φεϋσέλ, στη Λευκωσία (ΑΠΕ, 17.4.98) ισχυρίστηκε ότι "ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιδιώκει συνομιλίες τύπου Ντέητον ή Καμπ Ντέηβηντ, χωρίς όμως μεταβολή του διακοινοτικού χαρακτήρα τους", αλλά και την πληροφορία που μετέδωσε λίγες μέρες αργότερα και το Γαλλικό Πρακτορείο (22.4.98) σύμφωνα με την οποία "ο κ. Μίλερ πρότεινε τη σύγκληση τετραμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Τουρκίας των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων", ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης τόνισε: "Αυτό που επιδιώκουν άμεσα οι Αμερικανοί είναι με ποιό τρόπο θα μπορούσαν να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, τις οποίες αποφεύγει ο κ. Ντενκτάς. Ο κ. Μίλερ δεν επέδωσε στον Πρόεδρο Κληρίδη καμιά πρόταση ούτε και καμιά φόρμουλα για επανάληψη του διαλόγου στη βάση μιας τετραμερούς διάσκεψης" (ΑΠΕ, 22.4.98). Εξάλλου και ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Κρανιδιώτης, που ευρίσκετο στην Κύπρο ιδιωτικά, απέκλεισε το ενδεχόμενο τετραμερούς διάσκεψης υπογραμμίζοντας ότι "προσπάθεια των ΗΠΑ είναι η επανάληψη του διακοινοτικού διαλόγου μεταξύ των ηγετών των δύο πλευρών, μέσα στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών (ΑΠΕ, 22.4.98).

Από την πλευρά του, σύμφωνα με το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (22.4.98), ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, στη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης Τύπου, τόνισε ότι "δεν μπορεί να είναι στην επικαιρότητα κάτι σχετικό με τετραμερή διάσκεψη, αφού πρώτα εκείνο που πρέπει να καθοριστεί είναι πώς θα συναντηθούν οι δύο πλευρές μεταξύ τους". Αλλά και ο Ραούφ Ντενκτάς -όπως μετέδωσε ο ΜΠΑΥΡΑΚ (20.4.98)- δήλωσε ότι δεν έχει λάβει οποιαδήποτε πρόσκληση για συνάντηση τύπου Ντέητον, ενώ πρόσθεσε ότι "θα πρέπει πρώτα να καθοριστούν οι παράμετροι για να γίνει μια τέτοια πρόσκληση και αυτή θα πρέπει να απευθύνεται προς δύο ισότιμους συνεταίρους".

Τουρκικές απειλές για τους S-300

Η άποψη που εξέφρασε ο συντονιστής του Σταίητ Ντηπάρτμεντ για το Κυπριακό Τόμας Μίλερ σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ (12.4. 98) ότι "οι Τούρκοι έχουν αλλάξει τη γλώσσα που χρησιμοποιούσαν όταν απειλούσαν ότι θα καταστρέψουν τους πυραύλους και οι προηγούμενες απειλές τους δεν πιστεύω ότι αντανακλούν τη σημερινή τουρκική πολιτική" έδωσε την ευκαιρία στην Αγκυρα, δια στόματος του εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, να επαναλάβει τη θέση της σχετικά με το θέμα.

Σε ανακοίνωση (14.4.98) της Διεύθυνσης Πληροφοριών του τουρκικού ΥΠΕΞ αναφέρεται ότι ο κ. Ουτκάν υπογράμμισε: "Δεν έχει αλλάξει η πολιτική της Τουρκίας σχετικά με την εγκατάσταση των πυραύλων S-300 στη νότια Κύπρο και δεν πρόκειται να αλλάξει όσο το θέμα παραμένει στην επικαιρότητα. Η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει ότι ο εξοπλισμός της ελληνοκυπριακής πλευράς αποτελεί απειλή για την ειρήνη στην Κύπρο και στην περιοχή, ότι δεν θα αντιμετωπίσει με κατανόηση εξελίξεις που θα θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της ΤΔΒΚ και θα απειλούν τα δικά της εδάφη καθώς και ότι για το θέμα αυτό θα λάβει τα απαιτούμενα μέτρα.

Η Τουρκία έχει επίσης ανακοινώσει ότι δεν θα επιτρέψει με κανέναν τρόπο να χρησιμοποιηθούν οι πύραυλοι S-300 ως διαπραγματευτικό χαρτί στο πλαίσιο του Κυπριακού.

Η ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας των Τουρκοκυπρίων βρίσκεται υπό την εγγύηση της Τουρκίας, η οποία θα αντιδράσει σε κάθε απόπειρα που θα διαταράξει αυτή την κατάσταση".

Αλλά και ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Ισμέτ Σεζγκίν, στη διάρκεια συνάντησής του με τον Αυστριακό ομόλογό του Βέρνερ Φάσλαμπεντ στη Βιέννη (DEUTSCHE WELLE 22.4.98) επανέλαβε τις απειλές της Αγκυρας ότι θα λάβει στρατιωτικά μέτρα κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας αν εγκατασταθεί στην Κύπρο το ρωσικό αμυντικό σύστημα S-300. Ενώ, λίγες μέρες αργότερα, ο Τούρκος Πρωθυπουργός κ. Γιλμάζ, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου στο Σάλτσμπουργκ με τον Αυστριακό αντικαγκελάριο και υπουργό Εξωτερικών κ. Σιούσελ (ΑΠΕ, 26.4.98) ισχυρίστηκε ότι η εγκατάσταση των S-300 στην Κύπρο συνιστά απειλή όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη.

Από την πλευρά του ο Ραούφ Ντενκτάς, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τουρκοκυπριακού Τύπου (18.4.98) απείλησε ότι "αν οι Ελληνοκύπριοι φέρουν τους S-300, εμείς θα εγκατασταθούμε στα Βαρώσια".

Εκκληση για τη μείωση της έντασης στην Κύπρου απηύθυνε ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Κόεν. Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ (17.4. 98) ο κ. Κόεν μιλώντας στους δημοσιογράφους που τον συνόδευααν στην περιοδεία του σε χώρες της περιοχής και λίγο πριν την άφιξή του στην Αγκυρα είπε: "Θα θέλαμε οι Ελληνοκύπριοι να μην αποκτήσουν τους ρωσικούς πυραύλους και ενθαρρύνουμε την τουρκική κυβέρνηση τουλάχιστον να ελέγξει τη ρητορική που χρησιμοποιεί σε σχέση με τις ενέργειες που μπορεί να κάνει".

Ο Αμερικανός υπουργός σημείωσε επίσης, ότι "όλοι θέλουμε να δούμε μείωση της έντασης και ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε ότι κάθε χώρα έχει νόμιμο δικαίωμα να εκσυγχρονίσει και να αναβαθμίσει τις αμυντικές δυνατότητές της".

Αλλά και στην Ουάσιγκτον, ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Ρούμπιν ( ΑΠΕ, 15.4.98) επέκρινε τη συνεχιζόμενη πολιτική απειλών της Αγκυρας και ζήτησε από την τουρκική κυβέρνηση να προωθήσει τις θέσεις της με πολιτικά μέσα.

"Το πρόβλημα με τους πυραύλους δεν μπορεί να λυθεί με απειλές. Ενθαρρύναμε την Τουρκία να προσεγγίσει το θέμα αυτό με διπλωματικό τρόπο και να αποφεύγει τις απειλές για καταστροφή τους με στρατιωτικά μέσα" τόνισε ο κ. Ρούμπιν επαναλαμβάνοντας, πάντως την αντίθεση των ΗΠΑ στην εγκατάσταση των S-300 στο νησί. Και αυτό γιατί, όπως επεσήμανε ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ "συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η συμφωνία για τους πυραύλους αυξάνει τον κίνδυνο σύρραξης στο νησί και αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στις προσπάθειές μας. Ο κ. Ρούμπιν επεσήμανε, τέλος, ότι "οι ΗΠΑ συνεχίζουν να προτρέπουν την κυβέρνηση της Κύπρου να ακυρώσει την παραγγελία".

Αντίθετα, η Ρωσία δεν διαβλέπει καμιά πιθανότητα σύρραξης στην Κύπρο με αφορμή την εγκατάσταση των πυραύλων S-300. Οπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ (16.4.98) ο Ρώσος πρέσβης στη Λευκωσία κ. Μουράτοφ "δημιουργείται τεχνητή όξυνση και τεχνητός θόρυβος γύρω από το θέμα της αγοράς του ρωσικού αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος".

Κατά τον κ. Μουράτοφ "η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει ούτως ή άλλως στο μέλλον δικαίωμα ανάπτυξης της άμυνάς της. Αν κάθε φορά θα διαβλέπουμε συρράξεις, τότε αυτό θα σημαίνει ότι θα πρέπει να απαγορεύσουμε στην Κυπριακή Δημοκρατία να κάνει οτιδήποτε για την άμυνά της".

Λίγο αργότερα την ίδια μέρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας κ. Σιούσελ, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Κύπριο ομόλογό του κ. Κασουλίδη (ΑΠΕ, 16.4.98), είπε ότι κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κληρίδη εξήγησε ότι "είναι κοινή η ανησυχία όλων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που βλέπουν πως η εγκατάσταση των S-300 ενδέχεται να προκαλέσει νέες απειλές και νέα ένταση στην περιοχή". Αναγνωρίζοντας την απειλή που υφίσταται η Κυπριακή Δημοκρατία από την παρουσία του τουρκικού στρατού στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού, ο κ. Σιούσελ υποστήριξε ότι "η λύση στο πρόβλημα αυτό δεν είναι η αύξηση των εξοπλισμών αλλά η αποστρατιωτικοποίηση".

Από την πλευρά του ο κ. Κασουλίδης επανέλαβε τη θέση της κυπριακής κυβέρνησης ότι "οι πύραυλοι θα εγκατασταθούν στην Κύπρο, εκτός αν υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στο Κυπριακό ή συμφωνία για αποστρατιωτικοποίηση της νήσου".

Η άμυνα της Κύπρου

"Η προετοιμασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας και της άμυνας της πατρίδας μας θα συνεχιστεί μέχρι την υπογραφή συμφωνίας επίλυσης του Κυπριακού" τόνισε ο Πρόεδρος Κληρίδης σε τελετή με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Γεωργίου σε στρατόπεδο στη Λευκωσία (ΑΠΕ, 23.4. 98). Ενώ μια μέρα νωρίτερα ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ πτέραρχος Τζογάνης, πραγματοποιώντας την πρώτη επίσημη επίσκεψη αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας στην Κύπρο, τόνισε ότι "το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου θα συνεχίσει να υπάρχει" και πρόσθεσε ότι "σε πολύ μεγάλο βαθμό μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις υπάρχουσες απειλές και ο λόγος που βρίσκομαι εδώ είναι να συνεχίσουμε την προσπάθεια βελτίωσης, να εξετάσουμε τις οποιεσδήποτε απειλές και αδυναμίες και να προσπαθήσουμε να τις επιλύσουμε" (ΑΠΕ, 22.4.98).

Στο μεταξύ, όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης (ΑΠΕ, 22.4.98) "η Κύπρος επιδιώκει να αποκτήσει εταιρική σχέση με τη Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση".

"Η αίτηση της Κύπρου στη ΔΕΕ, συνέχισε ο κ. Κασουλίδης, υπεβλήθη ταυτόχρονα με την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, στις 31 Μαρτίου. Πρώτος στόχος της Κύπρου είναι η ενίσχυση των σχέσεών της με τη ΔΕΕ, και οι οποίες θα εξελίσσονται παράλληλα με την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων".

Αντιδρώντας ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Ντενκτάς ανέφερε, σύμφωνα με το ραδιοσταθμό ΜΠΑΥΡΑΚ (22.4.98) ότι "η αίτηση για ένταξη της Κύπρου στη ΔΕΕ αποτελεί νέο παράδειγμα παράβασης των συνταγματικών δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων" ενώ επεσήμανε ότι "η ΔΕΕ ενδέχεται να αποδεχτεί την αίτηση της ελληνοκυπριακής διοίκησης, πράγμα που θα σήμαινε στρατιωτική συμφωνία μεταξύ Κύπρου και ΔΕΕ, την οποία είναι αδύνατο να εγκρίνει ο τουρκοκυπριακός λαός".

[02] Μεταβατική κυβέρνηση στην Τουρκία, απ' τον Οκτώβριο, για τις εκλογές του '99

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Μεσούτ Γιλμάζ, που ανακοίνωσε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών την επόμενη χρονιά, δήλωσε σήμερα ότι δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση γιατί ένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης απείλησε ότι θα αποσύρει την υποστήριξή του στην κυβέρνηση μειοψηφίας του κ. Γιλμάζ.

Το σχέδιο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών, που ανακοινώθηκε την Πέμπτη, σημαίνει ότι ο κ. Γιλμάζ θα πρέπει να αποχωρήσει τον Οκτώβριο, για να αναλάβει μια προσωρινή κυβέρνηση που θα προετοιμάσει τις εκλογές.

Η απόφαση αυτή του Τούρκου Πρωθυπουργού προκάλεσε την έντονη αντίδραση των μελών του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, των πολιτικών δυνάμεων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού, αλλά και τις επικρίσεις των επενδυτών που φοβούνται ότι δεν θα ολοκληρωθούν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

[03] Οι ΗΠΑ προμηθεύονται ρωσικούς πυραύλους

[04] Εκκαθαρίσεις Κούρδων από τουρκικά στρατεύματα

Στη σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε από τη στρατιωτική διοίκηση του Ντιγιαρμπακίρ αναφέρεται ότι η επιχείρηση κατά του ΡΚΚ πραγματοποιήθηκε στις επαρχίες του Μπινγκόλ, Μπίτλις και Βαν.

Πάνω από 28.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους τα 13 τελευταία χρόνια που διαρκεί η ένοπλη σύγκρουση των ανταρτών του ΡΚΚ με τον τουρκικό στρατό στις κουρδικές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας.

Το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) έχει εξαρθρωθεί κατά το 95% βεβαίωσε ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Ισμαίλ Χακί Καρανταγί.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Αγκυρα για την καταστροφή κατοικιών Κούρδων χωρικών από Τούρκους στρατιώτες στη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων που διεξήχθησαν στη ντιοανατολική Τουρκία το 1993.

Οπως αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου οι Τούρκοι στρατιώτες επέδειξαν "απάνθρωπη συμπεριφορά", που αντιβαίνει στην ευρωπαϊκή συνθήκη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πυρπολώντας κατοικίες και ξυλοκοπώντας δύο κατοίκους στο χωριό Ισλαμκόι στην κουρδική επαρχία του Ντιαγιαρμπακίρ.

Οι δύο κάτοικοι που προσέφυγαν αργότερα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, κατήγγειλαν ότι εξαναγκάσθηκαν από τους στρατιώτς να κοιτούν τα σπίτια τους να εξαφανίζονται μέσα στις φλόγες, ενώ στη συνέχεια δεν έλαβαν την παραμικρή βοήθεια, αν και είχαν μείνει άστεγοι, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν αναγκαστικά το χωριό.

[05] Η σύλληψη Ιταλού ειρηνιστή στην Τουρκία προκαλεί ένταση στις ιταλο-τουρκικές σχέσεις

Εδώ και ένα μήνα ο Φρίζουλο κρατείται στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Ντιγιαρμπακίρ. Το τουρκικό δικαστήριο για την ασφάλεια του κράτους τον ενοχοποίησε για υποκίνηση βίας και για προσπάθεια διάδοσης φυλετικού μίσους.

Ο Ιταλός ειρηνιστής κατέθεσε δύο αιτήσεις με τις οποίες ζητούσε να αποφυλακισθεί και εξηγούσε ότι εκτελούσε δημοσιογραφική εργασία, απορρίφθηκαν όμως. Κοινοβουλευτική επιτροπή από τη Ρώμη ζήτησε να τον επισκεφθεί αλλά το τουρκικό δικαστήριο δεν έδωσε την άδεια γιατί έκρινε ότι το γεγονός θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στη δημόσια τάξη.

[06] Ασσύριοι της Τουρκίας συναντήθηκαν με τον Ευρωβουλευτή Αλ. Αλαβάνο

Οι Ασσύριοι ενημέρωσαν τον Ελληνα ευρωβουλευτή για τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες Ασσύριοι στην Τουρκία και στο ιρακινό Κουρδιστάν.

Οπως είπε ο κ. Αλαβάνος, κατήγγειλαν την πολιτική σε βάρος των μειονοτήτων που ακολούθησε και για τους Ασσύριους η Τουρκία. Το 1915, μαζί με την αρμενική γενοκτονία, υπήρξε και ασσυριακή γενοκτονία όπου σφαγιάστηκαν 500.000 Ασσύριοι.

Οι ασσυριακές οργανώσεις κατήγγειλαν ακόμα ότι στις 14.5.97 τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στην ιρακινή Μεσοποταμία, όπου ζουν στην πλειοψηφία τους οι Ασσύριοι, κατεδίωξαν τον πληθυσμό, σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους, κατέστρεψαν 20 χωριά Ασσυρίων και πολύς κόσμος πήρε το δρόμο της προσφυγιάς.

[07] Ο πρώτος σταθμός δορυφόρου στην Τουρκία

Το Πολυτεχνείο Κων/λης ΙΤU συνεχίζει τις εργασίες του για να θέσει σε λειτουργία τον πρώτο σταθμό δορυφόρου της Τουρκίας με τον οποίον θα εξασφαλίζονται πληροφορίες από τους δορυφόρους που παρακολουθούν ένα ευρύτατο τομέα από την Αυστρία μέχρι το Καζαχστάν και από τη Ρωσία μέχρι την Αίγυπτο.

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[08] Προς εκτόνωση η κυβερνητική κρίση που ξέσπασε στην Αλβανία με αφορμή τον ανασχηματισμό

Η κρίση ξέσπασε εξαιτίας της άρνησης του Προέδρου της χώρας Ρετζέπ Μεϊντάνι να υπογράψει τα σχετικά προεδρικά Διατάγματα για την απομάκρυνση ορισμένων υπουργών και την αντικατάστασή τους από άλλα στελέχη του κυβερνητικού συνασπισμού.

Ο Πρωθυπουργός Φάτος Νάνο, αφού εξασφάλισε τη σύμφωνη γνώμη των κομμάτων που απαρτίζουν τον κυβερνητικό συνασπισμό και αφού ψηφίστηκε απ' την αλβανική βουλή το νομοσχέδιο για τη νέα δομή της κυβέρνησης, η οποία πλέον έχει 18 χαρτοφυλάκια αντί για 22 που είχε το προηγούμενο σχήμα, επισκέφθηκε στις 16 Απριλίου τον Πρόεδρο της χώρας και του υπέβαλε τον κατάλογο με το νέο κυβερνητικό σχήμα, απ' το οποίο, μεταξύ των άλλων, απομακρυνόταν ο υπουργός Εσωτερικών και Πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας Νεριτάν Τσέκα, καθώς και ο υπουργός Αμυνας Σαμπίτ Μπροκάϊ.

Την επόμενη ημέρα ο Αλβανός Πρόεδρος υπέγραψε το σχετικό διάταγμα, με το οποίο όμως ενέκρινε το διορισμό μόνο δύο από τους εννέα υπουργούς που επέλεξε ο Πρωθυπουργός για το νέο κυβερνητικό σχήμα.

Η ενέργεια αυτή, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Πρωθυπουργού και του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Ο εκπρόσωπος του Φάτος Νάνο κατηγόρησε τον Πρόεδρο ότι ενήργησε υποκειμενικά καιέξω από τις αναγνωρισμένες από το νόμο αρμοδιότητές του, προσθέτοντας ότι οδηγεί την Αλβανία σε θεσμική κρίση.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα σε ανακοίνωσή του καταδίκασε την ενέργεια του Προέδρου και επεσήμανε ότι αυτή αποτελεί προηγούμενο με αποσταθεροποιητικές συνέπειες για την Αλβανία.

Σε πρωτοσέλιδο άρθρο της η εφημερίδα "ΚΟΧΑ ΓΙΟΝ" (18.4.98) υπογράμμισε ότι "διαταρράχθηκε για πάντα η αρμονία μεταξύ των κυριότερων θεσμών της χώρας και ότι η ρήξη αυτή μπορεί κάποια στιγμή 8να οδηγήσει την Αλβανία σε πρόωρες εκλογές".

Στις 20 Απριλίου συναντήθηκαν πρόεδρος και πρωθυπουργός και αντάλλαξαν απόψεις για τη διαμορφωθείσα κατάσταση. Σύμφωνα με τον αλβανικό Τύπο, η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε ύστερα από παρέμβαση της Αμερικανίδας πρέσβειρας στα Τίρανα κ. Λίνο. Με την εκδοχή αυτή δεν συμφωνεί μόνο η εφημερίδα "ΑΛΜΠΑΝΙΑ", η οποία πρόσκειται στο Δημοκρατικό Κόμμα.

Οπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Πρωθυπουργού, στη συνάντηση τονίστηκε για μια ακόμη φορά η κοινή δέσμευση για την περαιτέρω ενδυνάμωση των θεσμών, σεβόμενοι τις συνταγματικές διατάξεις και τις νόμιμες διαδικασίες, στην υπηρεσία της συνέχισης της συγκρότησης του κράτους δικαίου και της ομαλής διακυβέρνησης της χώρας.

Στην ανακοίνωση προστίθεται ακόμη ότι "ο Πρόεδρος Μεϊντάνι και ο Πρωθυπουργός Νάνο διαβεβαιώνουν την αλβανική και τη διεθνή κοινή γνώμη ότι δεν υπάρχει κυβερνητική και θεσμική κρίση στη χώρα και ότι σε πλήρη κατανόηση και μέγιστη δέσμευση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για περαιτέρω ενίσχυση της δημόσιας τάξης, για καταπολέμηση της εγκληματικότητας, για σταθεροποίηση της οικονομίας, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάρτισης του Συντάγματος, για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή και την ειρηνική επίλυση της κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο".

Υστερα απ' την επιτευχθείσα εκεχειρία, ο Αλβανός Πρόεδρος υπέγραψε στις 22 Απριλίου διατάγματα για το διορισμό 4 ακόμη υπουργών ενώ απομένουν ακόμη τα διατάγματα που αφορούν τα χαρτοφυλάκια Οικονομίας και Πολιτισμού.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Αμυνας Σαμπίτ Μπρόκαϊ αρνήθηκε να αναλάβει κάποια από τις πρεσβείες της Αλβανίας στο εξωτερικό, όπως του πρότεινε ο Αλβανός Πρόεδρος και υπέβαλε την παραίτησή του. Νέος υπουργός Αμυνας ανέλαβε ο κ. Λουάν Χαϊνταράγκα.

Επίσκεψη Τάλμποτ στα Τίρανα

Ολιγόωρη επίσκεψη στα Τίρανα πραγματοποίησε στις 18 Απριλίου ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Στρόουμπ Τάλμποτ, συνοδευόμενος από τους ειδικούς απεσταλμένους στα Βαλκάνια Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ και Τζέϊμς Κόβεϊ.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν συνομιλίες με τον Πρόεδρο Μεϊντάνι, τον Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και τον υπουργό Εξωτερικών Πασκάλ Μίλο. Αντικείμενο των συνομιλιών ήταν η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο.

Σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους ο κ. Τάλμποτ τόνισε ότι μετέφερε στην αλβανική πλευρά την ανησυχία και το ενδιαφέρον του Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον, ενώ δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει ως υπεύθυνη την πολιτική που ακολουθεί η Αλβανία στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου.

Στα Τίρανα ο Τσοχατζόπουλος

Ο υπουργός Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος επισκέφθηκε τα Τίρανα την ημέρα του Πάσχα για να γιορτάσει μαζί με τους άνδρες της ελληνικής στρατιωτικής δύναμης που βρίσκεται στην Αλβανία.

Ο κ. Τσοχατζόπουλος συναντήθηκε με τον Αλβανό Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και συζήτησε για θέματα που αφορούν τόσο τις διμερείς σχέσεις, όσο και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Οπως μετέδωσε η αλβανική τηλεόραση, ο κ. Νάνο ευχαρίστησε την Ελλάδα και την κυβέρνησή της για τη βοήθεια που προσφέρουν στην ανασυγκρότηση των αλβανικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και για τη νομιμοποίηση των Αλβανών μεταναστών, ενώ εξέφρασε την επιθυμία της χώρας του για προώθηση των διμερών σχέσεων, οι οποίες θα είναι προς το συμφέρον της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.

Απ' την πλευρά του ο Ελληνας υπουργός τόνισε ότι ανταλλάχθηκαν απόψεις για τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών και για την από κοινού θετική στάση για τον τρόπο σταθεροποίησης της ειρήνης και της συνεργασίας στα Βαλκάνια (ΑΠΕ, 19.4.98).

Δημοτικές εκλογές

Στις 21 Ιουνίου θα διεξαχθούν σε ορισμένες περιοχές της Αλβανίας πρόωρες δημοτικές εκλογές.

Οπως αναφέρεται στο σχετικό Προεδρικό Διάταγμα οι εκλογές αφορούν την ανάδειξη επτά δημάρχων και εννέα προέδρων κοινοτήτων, επειδή οι προκάτοχοί τους εγκατέλειψαν τις θέσεις τους κατά τη διάρκεια των ταραχών του περασμένου χρόνου.

Με κοινή ανακοίνωσή τους τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα ζήτησαν απ' τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη να σταλούν παρατηρητές για να επιβλέψουν την ψηφοφορία.

[09] Συνομιλίες Τσοχατζόπουλου-Κιτάνοφσκι στα Σκόπια- Οι δύο χώρες συμφωνούν στην πολιτική λύση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου

Στη συνάντηση αυτή, που διήρκεσε πάνω από 4 ώρες και διεξήχθη μέσα σε πολύ καλό κλίμα, οι δύο υπουργοί και οι αντιπροσωπείες που τους συνόδευαν, ασχολήθηκαν με την κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο, με τη συγκρότηση της πολυεθνικής Βαλκανικής δύναμης και με την περαιτέρω ενδυνάμωση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου και οι δύο υπουργοί, όσον αφορά το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, συμφώνησαν στην αρχή του απαραβίαστου των συνόρων για όλες τις χώρες της Βαλκανικής και τάχθηκαν υπέρ της άμεσης έναρξης των συνομιλιών των δύο ενδιαφερομένων πλευρών, χωρίς όρους, με στόχο την εξεύρεση πολιτικής λύσης με την παραχώρηση της μεγαλύτερης δυνατής αυτονομίας στο πλαίσιο της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας.

"Είναι κοινή η αγωνία και το ενδιαφέρον και των δύο χωρών να υποστηρίξουμε την πολιτική, που είναι ανάγκη να εφαρμοστεί για το Κοσσυφοπέδιο για να αποφύγουμε την έκρηξη. Ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες εξελίξεις, που επηρεάζονται, απ' τη μια πλευρά, από το δημοψήφισμα που έγινε στη Σερβία και από την άλλη πλευρά, από την επιβεβαίωση από όλη τη διεθνή κοινότητα, της ανάγκης να αποφευχθεί η βία και η τρομοκρατία ως μέσο για την προώθηση πολιτικών στόχων. Παράλληλα, από την ανάγκη να υπάρξει διάλογος μεταξύ των πλευρών της αλβανικής μειονότητας στο Κοσσυφοπέδιο και της γιουγκοσλαβικής πλευράς, στο πλαίσιο λειτουργίας της Σερβικής Δημοκρατίας. Ετσι ώστε, να γίνει σαφές ότι η ειρηνική πολιτική λύση είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί σε αποδεκτό αποτέλεσμα από όλους τους λαούς".

Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, ο κ. Τσοχατζόπουλος και πρόσθεσε ότι "οι λαοί των Βαλκανίων έχουν δικαίωμα να αγωνιούν για τις εξελίξεις στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου. Οσο και αν είναι ένα εσωτερικό ζήτημα της Σερβίας, οι συνέπειες, σε περίπτωση έκρηξης στο Κοσσυφοπέδιο, θα είναι τραγικές για όλους τους λαούς της Βαλκανικής", επεσήμανε ο Ελληνας υπουργός.

Απ' την πλευρά του ο υπουργός Αμυνας της ΠΓΔΜ Λάζαρ Κιτάνοφσκι τόνισε ότι και οι δύο χώρες συμφωνούν ότι "η αρχή του απαραβίαστου των συνόρων είναι κανόνας για όλες τις χώρες της Βαλκανικής και ότι η βία και η τρομοκρατία δεν είναι κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης προβλημάτων και αυτό ισχύει για όλες τις βαλκανικές χώρες".

Ακόμη, οι δύο υπουργοί είπαν ότι δεν συζήτησαν την προοπτική δημιουργίας διαδρόμων για ενδεχόμενο κύμα προσφύγων από το Κοσσυφοπεδίο, καθώς κοινό ενδιαφέρον και των δύο χωρών είναι να μην υπάρξει τέτοιο κύμα και γι' αυτό η έμφαση τίθεται στη συνεργασία για πρωτοβουλίες ειρηνικής επίλυσης του προβλήματος.

Σχετικά με τη συγκρότηση πολυεθνικής βαλκανικής δύναμης και οι δύο πλευρές τάχθηκαν υπέρ του ειρηνευτικού της χαρακτήρα, χωρίς όμως να καταλήξουν σε συμφωνία για την έδρα του επιτελείου, τις αρμοδιότητες, τους στόχους, τη δομή και κυρίως στο ποιές χώρες θα συγκροτούν αυτή τη δύναμη.

Ο Σκοπιανός υπουργός δήλωσε ότι η χώρα του συμφωνεί μεν με τη συγκρότηση αυτής της δύναμης, αλλά δεν θέλει πρώτον να αποτελεί μια "δύναμη ταχείας επέμβασης" αλλά μια "ειρηνευτική δύναμη" και δεύτερον να μην χρησιμοποιείται στο έδαφος των χωρών που συμμετέχουν σ' αυτήν.

Ο κ. Τσοχατζόπουλος τόνισε ότι η δύναμη αυτή θα είναι ειρηνευτικού χαρακτήρα, αλλά θα μπορεί να χρησιμοποιείται για τη διαφύλαξη της ειρήνης και της σταθερότητας, όπου υπάρχει κρίση.

Το θέμα, πάντως, της συγκρότησης της δύναμης αυτής, θα συζητηθεί και πάλι στις Μαίου στη συνάντηση των υφυπουργών Αμυνας στα Τίρανα και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στη συνάντηση των υπουργών Αμυνας που θα γίνει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στα Σκόπια.

Τέλος, και οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ότι σε διμερές επίπεδο πρέπει να προωθηθεί η συνεργασία μεταξύ των δύο υπουργείων και διαπίστωσαν, όπως είπε ο κ. Κιτάνοφσκι, ότι μπορεί να υπάρχει συνεργασία και σε άλλους τομείς και κυρίως στον τομέα της προστασίας από τις μεγάλες καταστροφές, κοινή συνεργασία κατά του λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής θα γίνει ανταλλαγή επισκέψεων, τους επόμενους, μήνες μεταξύ των δύο υπουργείων, ενώ στρατιωτικό τμήμα των Σκοπίων θα συμμετάσχει, για πρώτη φορά, στη μεγάλη διακλαδική άσκηση "Προμηθέας" που θα διεξαχθεί φέτος στη χώρα μας.

Ενδεικτικό του καλού κλίματος στο οποίο διεξήχθησαν οι συνομιλίες είναι ότι ο κ. Τσοχατζόπουλος προσκάλεσε τον κ.Κιτάνοφσκι να επισκεφθεί την Αθήνα, πρόσκληση που έγινε αποδεκτή από το Σκοπιανό υπουργό.

Εμπορικές σχέσεις με τα κατεχόμενα

Η κυβέρνηση των Σκοπίων, όπως μετέδωσε ο τουρκοκυπριακός σταθμός των κατεχομένων Μπαϋράκ στις 23 Απριλίου, υπέγραψε με την λεγόμενη "Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου" πρωτόκολλο, το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων.

Το πρωτόκολλο αυτό υπεγράφη στην Προύσα της Τουρκίας μεταξύ αξιωματούχων των δύο πλευρών.

[10] Οι Σέρβοι απέρριψαν τη διεθνή μεσολάβηση για το Κοσσυφοπέδιο-Με πρόσθετες κυρώσεις απειλούν οι ΗΠΑ, ενώ ο Γιέλτσιν αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την επίλυση της κρίσης

Στο δημοψήφισμα της Πέμπτης 23 Απριλίου, που έγινε με πρωτοβουλία του Προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, το 95% των Σέρβων ψηφοφόρων απέρριψε τη διεθνή μεσολάβηση.

Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα ήταν μαζική, αφού στις κάλπες προσήλθε το 73% των εγγεγραμμένων, δηλαδή ψήφισαν περίπου 5,3 εκατομμύρια. Απ' αυτούς το 94,73% ψήφισε όχι, το 3,41% ναι, ενώ τα άκυρα ψηφοδέλτια ήταν 1,86%.

Δεν συμμετείχαν οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου, περίπου 1,8 εκατομμύρια, οι οποίοι αρνούνται να διαπραγματευθούν με την κυβέρνηση του Βελιγραδίου για το καθεστώς της επαρχίας χωρίς τη συμμετοχή διεθνών μεσολαβητών.

Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Σλ. Μιλόσεβιτς, μετά την άσκηση του εκλογικού του καθήκοντος, δήλωσε ότι το δημοψήφισμα αντικατοπτρίζει τη θέληση του σερβικού λαού να αποφασίσει αυτός για τα ζητήματα που αφορούν τη χώρα. Παράλληλα, κάλεσε τους ηγέτες των Αλβανοφώνων να καθήσουν στο τραπέζι του διαλόγου με τους εκπροσώπους της σερβικής κυβέρνησης και "να αποκολληθούν από κάποιους δυτικούς φύλακες άγγελους, οι οποίοι νοιάζονται ουσιαστικά για την προώθηση των δικών τους συμφερόντων και όχι για τη θέση και τα προβλήματα των Αλβανών της περιοχής".

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ απέρριψε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, χαρακτηριζοντάς το ως παρελκιστική τακτική από την πλευρά της Σερβίας για να αποφύγει το διάλογο με τους ηγέτες των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου.

Η εκπρόσωπος του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών Αν Γκαζό-Σεκρέ χαρακτήρισε το δημοψήφισμα τακτική καθυστέρησης και τόνισε ότι "η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο είναι ανεξέλεγκτη και στην περίπτωση που δεν επιλυθεί εγκαίρως, ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρή απειλή για ολόκληρη την περιοχή" (ΑΠΕ, Ρόιτερ, Γαλλ. Πρακτ., 24.4.98).

Κλιμακώνεται η ένταση

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος όμως επισκιάστηκε απ' την αναζωπύρωση της έντασης στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς στην αλβανο- γιουγκοσλαβική μεθόριο σημειώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης 22 Απριλίου αιματηρές συμπλοκές ανάμεσα στο γιουγκοσλαβικό στρατό και σε ομάδα ενόπλων Αλβανών που επιχείρησαν να περάσουν στο Κοσσυφοπέδιο, στην περιοχή Τζακοβίτσα.

Κατά τη συμπλοκή σκοτώθηκαν, σύμφωνα με αξιωματούχους του γιουγκοσλαβικού στρατού, 23 "Αλβανοί ένοπλοι τρομοκράτες", 2 συνελήφθησαν, ενώ κατασχέθηκε σημαντική ποσότητα όπλων και πυρομαχικών. Οι ίδιοι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι οι Αλβανοί αιχμάλωτοι ομολόγησαν στη διάρκεια της ανάκρισης ότι εκπαιδεύονται σε χειρισμό όπλων στην Αλβανία.

Η ηγεσία του γιουγκοσλαβικού στρατού ενημέρωσε τους στρατιωτικούς ακολούθους των δυτικών χωρών και σε ανακοίνωση που εξέδωσε αμέσως μετά προειδοποίησε για τον κίνδυνο να ξεσπάσει πόλεμος στην περιοχή, αν η Δύση δεν ασκήσει πιέσεις στην Αλβανία και τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου να σταματήσουν να υποστηρίζουν τις ένοπλες ομάδες που δρουν στο Κοσσυφοπέδιο.

Την ίδια ώρα, ο Αλβανός επιτετραμένος στο Βελιγράδι κλήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών, όπου του επιδόθηκε αυστηρό διάβημα διαμαρτυρίας.

Ο ηγέτης των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα προειδοποίησε ότι οι συγκρούσεις στα σύνορα Αλβανίας-Σερβίας "αντικατοπτρίζουν έναν μεγάλο κίνδυνο για επέκταση των συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή" και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να επέμβει για να προληφθεί η "σφαγή" του αλβανικού πληθυσμού στο δυτικό τμήμα του Κοσσυφοπεδίου.

Τα Τίρανα απορρίπτουν τις κατηγορίες

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας Πασκάλ Μίλο, μιλώντας την Παρασκευή 24 Απριλίου σε αξιωματούχους μιας επιτροπής της Ε.Ε. που επιτηρούν τα αλβανογιουγκοσλαβικά σύνορα, απέρριψε τους ισχυρισμούς του Βελιγραδίου και τόνισε ότι τέτοιου είδους κατηγορίες είναι απλώς και μόνον επινοήσεις της σερβικής προπαγάνδας.

Ο Αλβανός υπουργός κατήγγειλε το Βελιγράδι ότι "επιχειρεί να κατηγορήσει την Αλβανία, ώστε να νομιμοποιήσει την εκστρατεία εθνικών εκκαθαρίσεων κατά των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου" (ΑΠΕ, Γαλ. Πρακτ., 24.4.98).

Απ' την πλευρά του ο Αλβανός Πρωθυπουργός Φάτος Νάνο ενημέρωσε τους πρεσβευτές των δυτικών χωρών, ενώ έδωσε εντολή στο στρατό και την αστυνομία της χώρας να βρίσκονται σε κατάσταση υψίστης ετοιμότητας στο βορειοανατολικό τμήμα της Αλβανίας, περιοχή που συνορεύει με το Κοσσυφοπέδιο.

Παράλληλα, ο Αλβανός Πρωθυπουργός, σε ομιλία του που μεταδόθηκε απ' την τηλεόραση στις 25 Απριλίου, υπερασπίσθηκε την ένοπλη αντίσταση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου και κάλεσε τους συμπατριώτες του να δείξουν πατριωτισμό.

"Η επίσημη σερβική προπαγάνδα θεωρεί τις ένοπλες πράξεις των Αλβανών τρομοκρατικές πράξεις, στην πραγματικότητα όμως αποτελούν έκφραση αυτοάμυνας απέναντι στην παθολογική και παραδοσιακή βία των Σέρβων κατά των Αλβανών", τόνισε ο Φάτος Νάνο.

Η ομιλία αυτή, σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο, δείχνει μια στροφή της Αλβανίας προς περισσότερο εθνικιστικές και ριζοσπαστικές θέσεις.

Απειλές για νέες κυρώσεις

Η Ευρωπαϊκή Ενωση καταδίκασε στις 24 Απριλίου την αναζωπύρωση των συγκρούσεων στο Κοσσυφοπέδιο και εξέφρασε την "βαθύτατη ανησυχία της, κυρίως για τη νέα ανάληψη δράσης από τον γιουγκοσλαβικό στρατό".

Ο προεδρεύων του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών, Βρετανός ΥΠΕΞ Ρόμπιν Κουκ, επανέλαβε εκ νέου την ανάγκη για "έναν πραγματικό διάλογο μεταξύ των αρχών του Βελιγραδίου και των ηγετών των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου".

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ εξέφρασε την ανησυχία του για τα τεκταινόμενα στο Κοσσυφοπέδιο και σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο δήλωσε ότι η Δύση μελετά τρόπους για τη δημιουργία ενός "αλεξίπυρου φράγματος" στα σύνορα Αλβανίας και ΠΓΔΜ για να αποτραπεί ενδεχόμενη εξάπλωση της κρίσης. "Ενδέχεται να αναπτυχθούν ΝΑΤΟϊκές ειρηνευτικές δυνάμεις στα σύνορα της ΠΓΔΜ, που τώρα ελέγχονται από μια μικρή δύναμη των ΗΠΑ κατ' εντολήν των Ηνωμένων Εθνών και η θητεία τους λήγει τον Αύγουστο", δήλωσε ο κ. Κίνκελ.

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν καταδίκασε τα νέα επεισόδια, χαρακτήρισε εξαιρετικά επικίνδυνη την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο και απείλησε για μια φορά ακόμη τον Μιλόσεβιτς με την επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων.

"Οι ΗΠΑ συνεργάζονται με τους συμμάχους τους για ένα νέο πακέτο πρόσθετων μέτρων που στοχεύουν στο να πεισθεί ο κ. Μιλόσεβιτς ότι με την τακτική που ακολουθεί απλώς θα απομονώνεται και θα απομονώνει όλο και περισσότερο το λαό του από τον υπόλοιπο κόσμο", τόνισε ο κ. Ρούμπιν (Ρόιτερ, 24.4.98).

Ο Αμερικανός αξιωματούχος αρνήθηκε να αποκαλύψει ποιές θα είναι οι νέες κυρώσεις, αλλά σύμφωνα με την ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΠΟΣΤ στα νέα μέτρα θα περιλαμβάνονται το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων που τηρούν Γιουγκοσλάβοι στο εξωτερικό και η απαγόρευση ξένων επενδύσεων στη Γιουγκοσλαβία.

Ρωσική πρωτοβουλία

Υπέρ της εξεύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης τάχθηκε ο Πρόεδρος της Ρωσίας Μπόρις Γιέλτσιν.

Σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Αλβανίας Ρετζέπ Μεϊντάνι, Γιέλτσιν τονίζει ότι η συμβιβαστική λύση πρέπει να "βασίζεται στη διατήρηση της πλήρους εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας και τη χορήγηση ευρύτερης κατά το δυνατόν αυτονομίας στους αλβανόφωνους του Κοσσυφοπεδίου".

Παράλληλα, ο Ρώσος Πρόεδρος απηύθυνε έκκληση στον ηγέτη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου και να προχωρήσει σε έναν άνευ όρων διάλογο με τη σερβική κυβέρνηση.

"Η Ρωσία είναι υπέρ μιας πολιτικής λύσης στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου με βάση τις αρχές του ΟΑΣΕ και των Ηνωμένων Εθνών", τονίζει στην επιστολή του ο Μπόρις Γιέλτσιν (ΑΠΕ-Γερμ.Πρακτ., 25.4. 98).

[11] Συνεργασία Τουρκίας με Βουλγαρία-Ρουμανία για την καταπολέμηση της "τρομοκρατίας"

Η Τουρκία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία υπογράφουν (ΑΠΕ-Ρόιτερ) συμφωνία συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, στη διάρκεια διήμερης διάσκεψης κορυφής μεταξύ των Προέδρων των τριών αυτών χωρών, στην Αττάλεια, στη Νότια Τουρκία, ανακοίνωσε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Η ΧΟΥΡΡΙΕΤ στην τελευταία σελίδα και με τον τίτλο "Τρίμερης Συνάντηση Κορυφής στην Αττάλεια" γράφει ότι οι Πρόεδροι της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας υπέγραψαν "συμφωνία κλοιού για το ΡΚΚ". Οι τρεις χώρες θα συνεργασθούν στα θέματα μέτρων για την παρεμποδίση της τρομοκρατίας του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και τη φυγάδευση ανθρώπων.

[12] Οι "αποκαλύψεις" του Σακίκ για Αθήνα, Δαμασκό

Η ΣΑΜΠΑΧ στην πρώτη σελίδα και με τον τίτλο "Ονόματα σοκ από τον Σακίκ" γράφει ότι το "δεξί χέρι" του οτζαλάν, ο Σεμντίν Σακίκ, προβαίνει σε φοβερές ομολογίες και δίνει τα ονόματα των επιχειρηματιών που τους έδιναν "χαράτσι", καθώς επίσης και τα ονόματα των καλλιτεχνών και των δημοσιογράφων που τους υποστηρίζουν.

[13] Ιδιαίτερα φιλικές οι συνομιλίες Σημίτη-Κοστόφ στη Σόφια

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσαν ο κ. Σημίτης και ο Βούλγαρος ομόλογός του κ. Ιβάν Κοστόφ, μετά το πέρας της διήμερης επίσκεψης, ο κ. Σημίτης χαρακτήρισε τις συνομιλίες ιδιαίτερα φιλικές και διακρινόμενες από την προσπάθεια να βρουν, και οι δύο πλευρές, κοινούς τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων.

Ο Ελληνας Πρωθυπουργός τόνισε επίσης-σύμφωνα με το Radio Bulgaria ( 16.4.98)- ότι υπάρχει μια συμφωνία γύρω από το γενικό πλαίσιο της πολιτικής, το οποίο θέλουν να ακολουθήσουν στην περιοχή.

"Η συμμετοχή της Βουλγαρίας στις διαδικασίες διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είπε ο κ. Σημίτης, είναι ένα καθοριστικό γεγονός. Η Ελλάδα ήταν και είναι της άποψης ότι η Κοινότητα πρέπει να συμπεριλάβει όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες από τις χώρες οι οποίες συμμετέχουν. Η Ενωση πρέπει να επεκταθεί στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών.

Αυτή η διαδικασία διεύρυνσης θα είναι μία μακρά και επίπονη διαδικασία, όμως πρέπει να ξεκινήσει και ήδη έχει ξεκινήσει, εμείς θα βοηθήσουμε να εξετασθούν στην ουσία τα θέματα, όπως και να υπάρξουν οι απαραίτητες εκείνες θεσμικές ρυθμίσεις ώστε να προκύψει ένα σύνολο το οποίο να είναι λειτουργικό".

Από την πλευρά του ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός δήλωσε:

"Εκτιμάμε εξαιρετικά πολύ την υποστήριξη της Ελλάδας για την ενσωμάτωση της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ. Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με το γεγονός ότι οι θέσεις μας σχετικά με την επίλυση της κρίσης στο Κόσσοβο συμπίπτουν. Το ίδιο ισχύει και για την αντίληψή μας για το μέλλον των Βαλκανίων".

Από την πλευρά της η εφημερίδα "Ντεμοκράτσια" (16.4.98), σε άρθρο της δημοσιογράφου Ρ. Μιτάνοβα, αναφέρεται - μεταξύ των άλλων- στις ελαφρύνσεις στο καθεστώς της χορήγησης θεωρήσεων εισόδου στους Βούλγαρους πολίτες, που υποσχέθηκε ο Ελληνας Πρωθυπουργός.

Στο δημοσίευμα γίνεται ακόμη λόγος και για τις δηλώσεις του κ. Σημίτη προς τους Ελληνες και Βούλγαρους δημοσιογράφους, γύρω από τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης.

Οπως είπε ο κ. Σημίτης, η Ε.Ε. έχει προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την ανάθεση της μελέτης του έργου του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, ενώ στις 19 Μαίου θα έχουν κατατεθεί οι προσφορές των ενδιαφερομένων.

Συνάντηση εμπειρογνωμόνων της Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρωσίας για το θέμα αυτό θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαίου, τόνισε ο Ελληνας Πρωθυπουργός, ο οποίος πρόσθεσε:

"Αναμένουμε επίσης την απόφαση της ρωσικής πλευράς αν θα αναλάβει συγκεκριμένη δέσμευση όσον αφορά τις ποσότητες πετρελαίου που θα μεταφέρονται μέσω του αγωγού".

[14] Oρατό το ενδεχόμενο δημιουργίας δύναμης ταχείας επέμβασης στα Βαλκάνια

Σύμφωνα με ένα από τα εκτενέστερα δημοσιεύματα, αυτό της ρουμανικής εφημερίδας "CURENTUL" (18-19.4.98), οι συμμετάσχουσες χώρες φέρονται αποφασισμένες να συγκροτήσουν την πολυεθνική Δύναμη Ειρήνης -όπως τη χαρακτήρισαν-της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Κατά το ίδιο δημοσίευμα, η δύναμη θα μπορεί να δεσμευθεί για ενέργειες που αφορούν στην πρόληψη των συγκρούσεων, καθώς και για ενέργειες υπέρ της ειρήνης, με εξουσιοδότηση του ΟΗΕ, της ΟΑΣΕ, υπό τη διεύθυνση του ΝΑΤΟ ή της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς.

Στη συνάντηση του Βουκουρεστίου συμμετείχαν, ως παρατηρητές, η Ιταλία και οι ΗΠΑ, που εξέφρασαν την "ουσιαστική" υποστήριξή τους για τη συγκρότηση της Πολυεθνικής Δύναμης Ειρήνης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Οι χώρες που συμμετείχαν στη συνάντηση οριστικοποίησαν το κείμενο μιας επιστολής προθέσεων, αποφασίζοντας να την προωθήσουν προς έγκριση, στις πολιτικές αρχές.

Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν τη συγκρότηση μιας ομάδας εργασίας, που θα εργαστεί για την οριστικοποίηση των εγγράφων που αφορούν στις τεχνικές και νομικές πτυχές, τα θέματα διοικητικής μέριμνας και διαχείρισης. Τα πρώτα σχέδια θα προετοιμαστούν από την Τουρκία, τα οποία θα διαβιβαστούν, προς συζήτηση, στις συμμετέχουσες χώρες, πριν την τρίτη συνάντηση σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, που θα πραγματοποιηθεί στο πρώτο 15νθήμερο Μαϊου στη Βουλγαρία. Σε ό,τι αφορά στον τόπο εγκατάστασης, οι Ρουμάνοι στρατιωτικοί ειδικοί τάχθηκαν υπέρ μιας από τις χώρες του ΝΑΤΟ που συμμετέχουν στη δύναμη αυτή, συγκεκριμένα της Τουρκίας ή της Ελλάδας. Ενώ η Τουρκία πρότεινε το Edirne, η Ελλάδα δεν έκανε καμιά επίσημη πρόταση.

Για το ίδιο θέμα, το Radio Bulgaria, επικαλούμενο ανακοίνωση του βουλγαρικού Πρακτορείου Ειδήσεων Β.Τ.Α., (16.4.98), μετέδωσε-μεταξύ των άλλων- ότι εξετάζεται η ονομασία των πολυεθνικών δυνάμεων και η έδρα του επιτελείου.

Η Τουρκία και η Βουλγαρία εξέφρασαν ήδη ετοιμότητα για έδρα στην επικράτειά τους.

Από την πλευρά της "Μακεδονικής Ραδιοφωνίας" των Σκοπίων (17.4.98), προστέθηκε η πληροφορία ότι οι ταξιαρχίες των βαλκανικών χωρών που θα αποτελέσουν την πολυεθνική βαλκανική δύναμη, θα δρουν βάσει της θητείας του ΟΗΕ και ότι η συγκεκριμένη δύναμη αναμένεται να αρχίσει τις δραστηριότητές της τον επόμενο χρόνο.

Τέλος, το BBC σε ανταπόκρισή του από το Βουκουρέστι (16.4.98), μετέδωσε δήλωση του ρουμανικού Υπουργείου Αμυνας που κάνει λόγο για "επιτυχία της Ρουμανίας, που πέτυχε να βάλει τους εκπροσώπους της Ελλάδας και της Τουρκίας γύρω από το ίδιο τραπέζι".

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[15] Αναπτερώνονται οι ελπίδες για ειρήνη στη Μέση Ανατολή

Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Ρόιτερ (20. 4.98) η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπραϊτ θα συναντηθεί με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ στο Λονδίνο, στις 4 Μαίου, μετά την επιτυχή προετοιμασία που έκανε ο Βρετανός Πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ και τα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη.

Στόχος των χωριστών συναντήσεων είναι να διευρευνηθεί κατά πόσο οι αμερικανικές προτάσεις μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για πρόοδο των ενδιάμεσων προβλημάτων και να οδηγήσουν στην έναρξη των τελικών διαπραγματεύσεων για το καθεστώς των παλαιστινιακών εδαφών, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν.

Την είδηση της συνόδου ανακοίνωσε λίγο πριν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο ίδιος ο Τόνι Μπλερ, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Γιάσερ Αραφάτ.

Ο κ. Μπλερ είχε τονίσει, μια ημέρα νωρίτερα (ΑΠΕ-Γαλλ.Πρακτ.- Ρόιτερ- Γερμ. Πρακτ., 19.4.98), από το Αμμάν όπου είχε συνομιλίες με τον Ιορδανό μονάρχη Χουσείν, ότι η Ευρώπη θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να διασωθεί η ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.

Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Βρετανό ομόλογό του στο Τελ Αβίβ, εξέφρασε προς τους δημοσιογράφους την ελπίδα ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος στις προσπάθειες αναθέρμανσης της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Παλαιστινίους, κατά τη διάρκεια των συνομιλιών που θα πραγματοποιηθούν στις 4 Μαίου στο Λονδίνο, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 21.4.98).

Εάν οι συνομιλίες του Λονδίνου στεφθούν από επιτυχία, τότε θα καταστεί δυνατή και μια συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ και τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ο Βρετανός Πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στην ισραηλινή εφημερίδα "Χααρέτζ" (21.4.98).

Ας σημειωθεί όμως, ότι όπως δήλωσε η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, μετά τη συνάντηση που είχε στην Ουάσιγκτον με τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου Μίλο Τζουκάνοβιτς, (22.4.98), οι Ευρωπαίοι δεν προβλέπεται να μετάσχουν στη Σύνοδο του Λονδίνου για τη Μέση Ανατολή.

Το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι συνομιλίες για το Μεσανατολικό ήταν στο επίκεντρο και των διήμερων εργασιών του Μεσογειακού Φόρουμ στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα. Οι μετασχόντες στο Φόρουμ υπουργοί Εξωτερικών έντεκα ευρωπαϊκών και βορειοαφρικανικών χωρών, απέστειλαν σκληρό μήνυμα προς το Ισραήλ προτρέποντάς το να συμμορφωθεί προς τις ειρηνευτικές συμφωνίες που έχει υπογράψει με τους Παλαιστινίους.

Εξάλλου, σε συνέντευξή του προς αραβικό δορυφορικό δίκτυο (19.4. 98), ο Γιάσερ Αραφάτ έκανε γνωστή, μεταξύ άλλων, την πρόθεσή του να ανακηρύξει ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Οχθη και τη Γάζα, το 1999.

Οπως δήλωσε συγκεκριμένα ο κ. Αραφάτ: "Το έτος 1999 θα γίνει η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας ενός Παλαιστινιακού κράτους σύμφωνα με την ημερομηνία για την οποία δεσμευτήκαμε, δηλαδή πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ".

Στο μεταξύ, εκπρόσωποι της Παλαιστινιακής Αρχής συναντήθηκαν με εκπροσώπους των ισλαμικών και εθνικιστικών παρατάξεων σε μία προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος που δημιουργείται στις σχέσεις των αρχών με την οργάνωση Χαμάς, η οποία ωστόσο δεν συμμετείχε στη συνάντηση.

Η Παλαιστινιακή Αρχή και η Χαμάς έχουν ανταλλάξει κατηγορίες με αφορμή τη δολοφονία του βομβιστή της ισλαμικής οργάνωσης, Μουχιαντίν αλ-Σαρίφ, τον περασμένο μήνα.

[Ε] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[16] Αμφισβητείται η πρόθεση του Ιράκ να συνεργαστεί αρμονικά με τον ΟΗΕ

Μια Εκθεση των ίδιων των Επιθεωρητών του διεθνούς οργανισμού, που λίγο πριν επαινούσαν τις αρμόδιες αρχές της Βαγδάτης για τη συνεργασία τους, φαίνεται να βάζει τέλος στην αισιόδοξη ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε.

Οπως μετέδωσαν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό, Ρόιτερ και Γαλλικό (15.4.98), σε έκθεσή της η Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για τον αφοπλισμό του Ιράκ (UNSCOM), υποστηρίζει ότι εξακολουθεί να είναι προβληματική η πρόσβαση των επιθεωρητών του ΟΗΕ στις επιλεγμένες προεδρικές εγκαταστάσεις της χώρας, παρά τη σχετική συμφωνία που υπέγραψε, προ 2 μηνών, ο Γενικός Γραμματέας του διεθνούς οργανισμού Κόφι Ανάν.

Η έκθεση υποβλήθηκε στον κ. Ανάν από τον επικεφαλής της ειδικής ομάδας του ΟΗΕ, Τζαγιάνθα Ντανανπάλα, και της οποίας το συμπληρωματικό μέρος συντέθηκε από τον Αμερικανό αντιπρόεδρο της UNSCOM, Τσαρλς Ντίλφερ.

Η διαπίστωση της έκθεσης, έρχεται σε αντίθεση με την έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα δύο μέρες νωρίτερα (13.4.98) η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), και σύμφωνα με την οποία το Ιράκ έχει συμμορφωθεί προς όλες τις υποδείξεις όσον αφορά στην επίσημη καταγραφή και καταστροφή των συστημάτων κατασκευής πυρηνικών όπλων.

Από την άλλη, η έκθεση των επιθεωρητών του ΟΗΕ έδωσε την αφορμή στις ΗΠΑ να κατηγορήσουν και πάλι το Ιράκ ότι αρνείται να συνεργαστεί με τους επιθεωρητές του ΟΗΕ, και ως εκ τούτου, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν προς τους δημοσιογράφους, "είμαστε πολύ μακριά από την ώρα που θα αρθούν οι κυρώσεις εναντίον της Βαγδάτης" (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 20.4.98).

Εξάλλου, η ιρακινή εφημερίδα "Βαβέλ" γράφει σε δημοσίευμά της (21.4. 98), αναφερόμενο στην περιοδεία του Αμερικανού υπουργού Αμυνας σε χώρες της περιοχής, ότι οι ΗΠΑ έστειλαν τον κ. Κόεν εκεί για να προετοιμάσει στρατιωτικό πλήγμα εναντίον του Ιράκ.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article