MinPress: The Week in Review, 98-09-16

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] ΚΥΠΡΙΑΚΟ - Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Δ] Ρ Ω Σ Ι Α

[Α] ΚΥΠΡΙΑΚΟ - Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ

[01] Στη Γ.Σ. ή το Σ.Α. του ΟΗΕ προσανατολίζεται να προσφύγει το Εθνικό Συμβούλιο Κύπρου

Τη νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε με την πρόσφατη πρόταση του Ραούφ Ντενκτάς για δημιουργία συνομοσπονδίας στην Κύπρο μελέτησε το Εθνικό Συμβούλιο Κύπρου κατά τη συνεδρίασή του στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου. Και αυτό γιατί -όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης (ΚΥΠΕ, 8.9.98)- "οι δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη είναι μια επανάληψη, κορύφωση, κωδικοποίηση και περαιτέρω επιδείνωση των προηγούμενων γνωστών, αδιάλλακτων θέσεων της τουρκικής πλευράς".

Από τις δηλώσεις των αρχηγών ή των εκπροσώπων των κυπριακών κομμάτων προκύπτει ότι ο προσανατολισμός του Εθνικού Συμβουλίου είναι να προσφύγει στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, προκειμένου να επαναβεβαιωθεί ως βάση των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού η φόρμουλα της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Πάντως, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο (ΚΥΠΕ, 8.9.98) "η τελική απόφαση για προσφυγή είτε στη Γενική Συνέλευση, είτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα ληφθεί μετά τη μετάβαση του προέδρου Κληρίδη και της πολιτικής ηγεσίας στη Νέα Υόρκη και αφού διερευνηθούν όλα τα δεδομένα κατά τις επαφές που θα έχουν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης, στο τέλος του μήνα".

Οι S-300

Εξάλλου, κατά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου αποφασίστηκε να αποφεύγεται η πυραυλολογία, γιατί -όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης (8.9.98)- "το Κυπριακό δεν είναι θέμα πυραύλων, αλλά θέμα εισβολής και κατοχής". Διαβεβαίωσε, πάντως, ότι "δεν υπήρξε διαφοροποίηση του Εθνικού Συμβουλίου ως προς τους S-300". Ενώ, μια μέρα αργότερα ο υπουργός Αμυνας Γιαννάκης Ομήρου κατά την επιστροφή του από την Κέρκυρα (ΚΥΠΕ, 9.9.98) επεσήμανε ότι "ισχύουν απολύτως οι αποφάσεις του Ε.Σ. και της σύσκεψης των Αθηνών". Την ίδια άποψη εξέφρασε στην Αθήνα στη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου (9. 9.98) και ο Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης Γιάννης Νικολάου υπογραμμίζοντας ότι "η πολιτική ηγεσία της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης παραμένει σταθερή στο θέμα των S-300 και τίποτα δεν έχει αλλάξει".

Αλλωστε, δεν έχουν εκλείψει οι λόγοι για διαφοροποίηση στο θέμα των S-300, αφού σύμφωνα με εμπιστευτική έκθεση που συνέταξαν οι κυπριακές αρχές (BBC, 8.9.98) "το τουρκικό σώμα στρατού που βρίσκεται στο νησί αριθμεί 35.000 στρατιώτες, υπάρχουν 20.000 Τουρκοκύπριοι στρατιώτες, ενώ 25.000 Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται σε ετοιμότητα στα Αδανα. Εξάλλου, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής διαθέτουν 350 άρματα Μ48ΑS, εκ των οποίων τα 200 είναι υπερσύγχρονα με δυνατότητα νυχτερινών επιχειρήσεων, ενώ διαθέτουν επίσης σειρά όπλων προηγμένης τεχνολογίας.

Από θαλάσσης, τα τουρκικά πλοία μπορούν να βρίσκονται στην Κύπρο σε 4 με 5 ώρες. Από αέρος, 80 μαχητικά F-16 και F-4 είναι σταθμευμένα απέναντι από την Κύπρο, ενώ με την τουρκο-ισραηλινή συμφωνία αναβαθμίστηκαν τα τουρκικά F-4, τα οποία είναι πλέον εξοπλισμένα με πυραύλους αέρος-εδάφους με βεληνεκές 70 χιλιομέτρων".

Συνάντηση Σημίτη-Λυσσαρίδη

Στο Κυπριακό επικεντρώθηκε και η συνομιλία κατά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη με τον Πρόεδρο της ΕΔΕΚ Βάσο Λυσσρίδη, στην Αθήνα. Κοινή διαπίστωση και των δύο ανδρών-σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Λυσσαρίδη μετά τη συνάντηση (ΑΠΕ, 11.9.98)-ήταν ότι "το Κυπριακό θα πρέπει να μπει στη σωστή του βάση και να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να τεθεί πάνω σε αυτή τη βάση στα διεθνή βήματα, στις διμερείς σχέσεις, στα εθνικά κοινοβούλια και μέσα στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα".

Και αυτό γιατί-επεσήμανε ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ- "το Κυπριακό υπήρχε και χωρίς τους πυραύλους και θα υπήρχε και σήμερα χωρίς τους πυραύλους, γι' αυτό είναι λάθος να ασχολούμαστε μ' αυτό το θέμα, έστω και αν προκαλούμαστε από τους ξένους, που ίσως θα ήθελαν να συντηρήσουν αυτή την πυραυλολογία".

Συνεχίζεται η τουρκική αδιαλλαξία και προκλητικότητα

Προηγουμένως, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ είχε επαναλάβει ότι "η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του τουρκικού λαού στη βόρεια Κύπρο". Ο κ. Γιλμάζ, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπενιαμίν Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ, δεύτερο σταθμό της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή (ΑΠΕ, 7.9.98), ισχυρίστηκε ότι "η εγκατάσταση των ρωσικών πυραύλων στην Κύπρο θα έχει πολύπλοκες επιπτώσεις στην περιοχή και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποτελεί κοινή ανησυχία για όλον το δυτικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών".

Εξάλλου, ο υπουργός Αμυνας Ισμέτ Σεζγκίν σε ομιλία του στο Αϊδίνιο ( Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ, 7.9.98), υπογράμμισε μεταξύ άλλων "από την ανάπτυξη της Τουρκίας να φοβούνται μόνο οι εχθροί της, εκείνοι που επιθυμούν να στρέψουν εναντίον της τους S-300 και να μετατρέψουν τη Μεσόγειο σε θάλασσα κρίσης", ενώ κάλεσε την Ελλάδα "να καταστήσουν από κοινού τη Μεσόγειο και το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης".

Στο μεταξύ, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα ΑΚΣΑΜ (7.9.98) υποστήριξε ότι "οι Ελληνοκύπριοι ετοιμάζονται να προκαλέσουν μια μικρής έκτασης σύγκρουσης με στόχο την επέμβαση της Τουρκίας, ώστε να την κατηγορήσουν στη συνέχεια - στην Ευρώπη, τον ΟΗΕ και πρώτα απ' όλους στους Αδέσμευτους-ως επιτιθέμενη". Ενώ την επόμενη μέρα, στο μνημόσυνο Τούρκου στρατιώτη που δολοφονήθηκε από αγνώστους στο τουρκικό φυλάκιο στην Αχερίτου ( ΖΑΜΑΝ 9.9.98), απείλησε: "Οσο κι αν οι Ελληνοκύπριοι μετατρέπουν το νότο σε αποθήκη όπλων, είναι καταδικασμένοι να συνθλιβούν από την Τουρκία των εξήντα πέντε εκατομμυρίων. Σε περίπτωση που θα αποτολμήσουν κάποια παράφρονη ενέργεια, το αποτέλεσμα θα είναι η επέκταση των συνόρων της ΤΔΒΚ".

Στην ομιλία του ο κ. Ντενκτάς αναφέρθηκε και στην πρόταση του για συνομοσπονδία χαρακτηρίζοντάς την ως "πόρτα για λύση", η οποία όμως δεν θα μείνει ανοικτή επ' άπειρον".

Από την πλευρά του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ ενημέρωσε τον Αυστριακό ομόλογό του κ. Σύσσελ για την πρόταση Ντενκτάς. Σε δισέλιδη επιστολή του (BBC, 11.9.98) o κ. Τζεμ αναφέρει ότι " σε ένα θέμα τόσο πολύπλοκο όσο το Κυπριακό, μόνο μια κοινά αποδεκτή λύση βασισμένη στις πραγματικότητες του νησιού θα μπορούσε να επιβιώσει". Μάλιστα ο κ. Τζεμ υποδεικνύει ότι η πρόταση Ντενκτάς συνάδει με το πνεύμα και τη φιλοσοφία που διέπει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Κυπριακό, ενώ επιρρίπτει ευθέως στην Ε.Ε. την ευθύνη της διατάραξης των ισορροπιών στην Κύπρο, "λόγω της αποδοχής της κυπριακής αίτησης ένταξης παραγνωρίζοντας τη βούληση και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Η ενέργεια αυτή της Ε.Ε. εξάλειψε κάθε προοπτική για μια λύση ομοσπονδίας", τονίζει χαρακτηριστικά ο Τούρκος ΥΠΕΞ, ο οποίος συμπεραίνει ότι κάτω απ' αυτές τις συνθήκες η μόνη βιώσιμη διευθέτηση είναι η συνομοσπονδία.

Αλλά και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Ετζεβίτ σε δήλωσή του στο εβδομαδιαίο αγγλόφωνο δελτίο "8th DAY" (10.9.98) τόνισε:

"Οταν η Ε.Ε. ανοίξει τις πύλες της στην ελληνική Κύπρο, στην πραγματικότητα θα είναι σαν να εγκαθιδρύεται ομοσπονδία μεταξύ της Ε. Ε. και της Ε/Κ κυβέρνησης. Μετά απ' αυτό μια διευθέτηση υπάρχει, βασιζόμενη στην αποδοχή του γεγονότος ότι στο νησί υπάρχουν δύο ισότιμα ανεξάρτητα κράτη".

Ανησυχεί ο Κλίντον

Στο μεταξύ, την ανησυχία του για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Κυπριακό εκφράζει ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του Ιδρύματος Western Policy Center Αγγελο Τσακόπουλο, απαντώντας στην από 11ης Ιουνίου επιστολή 65 ομογενών-μελών της Εθνικής Επιτροπής για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Ο Πρόεδρος Κλίντον επισημαίνει ότι είναι ανήσυχος γιατί δεν έχει επιτευχθεί περισσότερη πρόοδος για την ειρηνική επίλυση της "διαμάχης" που έχει διαιρέσει την Κύπρο και υπογραμμίζει ότι η συμφωνία ειρήνευσης στη Β. Ιρλανδία τον ενθαρρύνει να συνεχίσει τις προσπάθειές του για την εξεύρεση λύσης. "Με θάρρος και αποφασιστικές ηγετικές προσπάθειες μπορεί να επιτευχθεί προσέγγιση ακόμα και των πιο δισεπίλυτων διαφορών λαμβάνοντας υπόψη τα θεμιτά συμφέροντα και των δύο κοινοτήτων", τονίζει ο κ. Κλίντον.

"Η κυβέρνησή μου, συνεχίζει ο Αμερικανός Πρόεδρος, θα συνεχίσει τις προσπάθειές της να πείσει όλα τα μέρη ότι οι διαπραγματεύσεις είναι η μόνη οδός για την επίτευξη λύσης στην κυπριακή διαμάχη. Η επίτευξη προόδου, όμως, εξαρτάται τελικώς από τα μέρη που είναι πιο άμεσα αναμεμειγμένα με το πρόβλημα". Ενώ σημειώνει ότι "θα συνεχίσουμε να αποθαρρύνουμε ενέργειες που υπονομεύουν την έναρξη των διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς σύγχρονων οπλικών συστημάτων και της απειλής χρήσης βίας για την εξάλειψή τους".

Καταλήγοντας υπογραμμίζει: "Θα προσπαθήσουμε, επίσης, να χρησιμοποιήσουμε την ευκαιρία που μας δίδεται από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ για την επίτευξη λύσης και θα συνεχίσουμε να καθιστούμε σαφές ότι οι εχθροπραξίες θα είναι καταστροφικές για την περιοχή και τα εμπλεκόμενα μέρη".

Αλλά και στην αντιφώνησή του προς το νέο πρεσβευτή της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον Αλέξανδρο Φίλωνα, στη διάρκεια της τελετής επίδοσης των διαπιστευτηρίων, στο Λευκό Οίκο (ΑΠΕ, 10.9.98) ο Πρόεδρος Κλίντον μεταξύ άλλων υπογράμμισε:

"Η συμμαχία μας στο ΝΑΤΟ, οι κοινές προσπάθειες στα Βαλκάνια και το αμοιβαίο ενδιαφέρον μας, για μεγαλύτερη ασφάλεια στη νοτιοανατολική Ευρώπη θα διαμορφώσουν τις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα, τη νέα χιλιετία, ενώ δεν πρέπει να λησμονούμε τη συνεργασία μας στην επίλυση της συνεχιζόμενης διαμάχης στην Κύπρο και στο Αιγαίο. Ολα αυτά αποτελούν δύσκολα προβλήματα, που απαιτούν την αμέριστη προσοχή μας και θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στη συνεργασία μαζί σας, για την επίτευξη διαρκών λύσεων".

[02] Παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά

Οπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας τη Δευτέρα 7 Σεπτεμβριου 26 τουρκικά αεροσκάφη παραβίασαν 14 φορές τον ελληνικό εναέριο χώρο στις περιοχές Λήμνου, Λέσβου, Χίου, Σάμου και Σαμοθράκης και σε επτά περιπτώσεις τα τουρκικά μαχητικά δεν υπάκουσαν στις οδηγίες αναχαίτισης και ενεπλάκησαν σε εικονικές αερομαχίες, ενώ την Τρίτη 4 αεροσκάφη παραβίασαν δύο φορες τον εναέριο χώρο με μια εμπλοκλή σε εικονική αερομαχία.

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας από την Κέρκυρα όπου βρισκόταν, είπε ότι "ηταν μια προσπάθεια της Τουρκίας να αιφνιδιάσει την ελληνική Πολεμική Αεροπορία, δείγμα μιας έντονης επιθετικής στάσης που τηρεί τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση της Αγκυρας απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο". (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 9.9.98).

Βεβαίως, η Αγκυρα αρνήθηκε ότι υπήρξαν παραβιάσεις. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή εκπρόσωπο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Σερμέτ Ατατζανλί (ΑΠΕ, 9.9.98) "οι ισχυρισμοί είναι απολύτως αναληθεί, η τουρκική αεροπορία διεξάγει ασκήσεις ρουτίνας στο διεθνή εναέριο χώρο".

[03] ΤΖΟΥΜΧΟΥΡΙΕΤ: "40.000 στρέμματα στην Ελλάδα λόγω διάβρωσης στην κοίτη του Εβρου"

"Σαράντα χιλιάδες στρέμματα τουρκικού εδάφους προστέθηκαν στην ελληνική γη, λόγω της αλλαγής της κοίτης του ποταμού Εβρου εξαιτίας της διάβρωσης του εδάφους, στην περιοχή όπου ο ποταμός εκβάλλει στον κόλπο της Σάρου (Ξηρού)".

Πάντως, "στη φάση αυτή δεν τίθεται θέμα προβλήματος με την Ελλάδα που να σχετίζεται με την αλλαγή στην κοίτη του Εβρου" δήλωσε στην ίδια εφημερίδα ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Σερμέτ Ατατζανλί. Υποστήριξε, ωστόσο, ότι "αν παρατηρείται ολίσθηση στην κοίτη του ποταμού εξαιτίας διάβρωσης, αυτό μπορεί να δημιουργήσει συνοριακή διαφορά". Αλλωστε, τόνισε ο εκπρόσωπος "στο παρελθόν υπήρξε πρόβλημα με τη Βουλγαρία εξαιτίας μετατόπισης της κοίτης του ποταμού Ρέζβε, το οποίο επιλύθηκε με την αποδοχή της παλαιάς κοίτης ως συνοριακής γραμμής".

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[04] Εκρυθμη η κατάσταση στην Αλβανία μετά τη δολοφονία του Χαϊντάρι-Ο Μπερίσα απειλεί με χρήση βίας

Ο Χαϊντάρι δολοφονήθηκε με ριπές καλάσνικοφ καθώς έβγαινε απ' τα κεντρικά γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος μαζί με δύο σωματοφύλακές του.

Ο ένας απ' τους δύο βρήκε ακαριαία το θάνατο, ενώ ο άλλος νοσηλεύεται βαριά τραυματισμένος.

Αμεση ήταν η αντίδραση του Μπερίσα, ο οποίος κατηγόρησε ευθέως τον πρωθυπουργό Φάτος Νάνο ως οργανωτή της δολοφονίας του Χαϊντάρι και κάλεσε τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση το κόμμα του θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να τον ανατρέψουν.

Την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου οπαδοί του Δημοκρατικού Κόμματος συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία των Τιράνων και στη διάρκεια της συγκέντρωσης ξέσπασαν σοβαρά επεισόδια. Οι εξαγριωμένοι και οπλισμένοι οπαδοί του Μπερίσα, κραυγάζοντας "εκδίκηση", επιτέθηκαν εναντίον του πρωθυπουργικού γραφείου όπου συνεδρίαζε το υπουργικό συμβούλιο. Οι διαδηλωτές πυρπόλησαν αυτοκίνητα, ενώ κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών σκοτώθηκε ένας διαδηλωτής και τραυματίσθηκαν τουλάχιστον άλλα τέσσερα άτομα.

Η κηδεία του Χαϊντάρι θα γίνει τη Δευτέρα το μεσημέρι και εκφράζονται φόβοι για σοβαρά επεισόδια.

Εκκλήσεις για ψυχραιμία

Η αλβανική κυβέρνηση καταδίκασε τη δολοφονία και χαρακτήρισε το θάνατο του Χαϊντάρι ως "μεγάλη απώλεια για τη δημοκρατία" στη χώρα. Επίσης κάλεσε τα κόμματα και ιδιαίτερα τους υποστηρικτές του Μπερίσα να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.

Παράλληλα, επικήρυξε τους δολοφόνους με το ποσό των 100.000 δολλαρίων.

Εκκληση για αυτοσυγκράτηση απηύθυνε προς τους Αλβανούς και ο Πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Μεϊντάνι.

"Η δολοφονία του Αζέμ Χαϊντάρι δεν πρέπει να οδηγήσει στην επανάληψη του χάους που γνωρίσαμε την άνοιξη του 1997 και που πληρώσαμε τόσο ακριβά", τόνισε ο Μεϊντάνι σε διάγγελμα που απηύθυνε από την τηλεόραση. "Αφήστε τα όπλα και τη γλώσσα της εκδίκησης για να κτίσουμε το μέλλον".

Νωρίτερα, ο Αλβανός Πρόεδρος είχε διαβουλεύσεις με εκπροσώπους όλων των πολιτικών κομμάτων, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης.

Η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι ΗΠΑ, ο ΟΑΣΕ και η Ιταλία καταδίκασαν τη δολοφονία και απηύθυναν έκκληση για αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών της Αυστρίας εκ μέρους της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης καταδίκασε τη δολοφονία του Χαϊντάρι, ενώ ζήτησε από τις αλβανικές αρχές να ερευνήσουν αμέσως την υπόθεση.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ακόμη ότι η "προεδρία της Ε.Ε. εκφράζει την ανησυχία της, γιατί οι δολοφονίες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω βίαια επεισόδια, γεγονός που θα καταστήσει ακόμα δυσκολότερη τη διαδικασία της εθνικής συμφιλίωσης".

Πάντως, η δολοφονία του Χαϊντάρι, σε συνδυασμό με τη δικαστική επιχείρηση εναντίον υψηλόβαθμων στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος για τα περυσινά τραγικά γεγονότα, δημιουργούν φόβους για κλιμάκωση της βίας που μπορεί να οδηγήσει την πολύπαθη γειτονική χώρα σε έναν νέο εμφύλιο πόλεμο.

Νέα διάσταση στη δικαστική υπόθεση
των έξι

Η υπόθεση των έξι συλληφθέντων στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος πήρε νέα τροπή μετά την παρέμβαση που έκανε στις 8 Σεπτεμβρίου ο Πρωθυπουργός Φάτος Νάνο αμέσως μετά τις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η πολιτική ένταση που επικρατεί στη χώρα.

Συγκεκριμένα, ο κ. Νάνο ζήτησε τριετές πάγωμα των ανακρίσεων για τα περυσινά τραγικά γεγονότα και φυσικά πάγωμα και της υπόθεσης των έξι στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος.

Η πρόταση αυτή πυροδότησε έντονες αντιδράσεις.

Ο Γενικός Διευθυντής Ανακρίσεων στη Γενική Εισαγγελία της χώρας Agim Tirana δήλωσε ότι πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου παρέμβαση της πολιτικής στη δικαιοσύνη και πρόσθεσε ότι " οι πολίτες είναι ισότιμοι ενώπιον των νόμων και για το λόγο αυτό δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε τους έξι του Δημοκρατικού Κόμματος".

Σύμφωνα με την GAZETA SHQIPTURE ο Γενικός Εισαγγελέας Arben Rakipi υπέβαλε την παραίτησή του στον Πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Μεϊντάνι, η οποία όμως δεν έγινε αποδεκτή.

Η πρωτοβουλία Νάνο βρήκε αντίδοτο και τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του Συμβουλίου της Ευρώπης κ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος δήλωσε στη Κόχα Γιόνε (9.9.98) ότι η υπόθεση των έξι τώρα αφορά μόνο τη Δικαιοσύνη και δεν μπορεί να επιλυθεί μέσα από πολιτικούς δρόμους.

Ομως η πρόταση Νάνο βρήκε αντίθετο και το ίδιο του το κόμμα. Ο συντονιστικός Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος κ. Raci δήλωσε ότι οι υπαίτιοι της τραγωδίας του περασμένου έτους δεν θα μπορέσουν να απαλλαγούν από την ποινική ευθύνη και πρόσθεσε πως οι πρωτοστάτες για το πάγωμα των ανακρίσεων φαίνεται να παίζουν μια κωμοδία.

Ο πρώην αντιπρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Σερβέτ Πελούμπι ζήτησε την παραίτηση του Πρωθυπουργού και την αντικατάστασή του από άλλον υποψήφιο του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Απειλεί ο Μπερίσα

Οι έξι συλληφθέντες δήλωσαν από τη φυλακή ότι δεν δέχονται την εποχή χάριτος του Φάτος Νάνο, ενώ ο Σαλί Μπερίσα εξαπέλυσε σκληρή επίθεση κατά της κυβέρνησης και προειδοποίησε πως εάν αποφασιστεί τελικά το πάγωμα των ανακρίσεων, τότε το κόμμα του θα εγκαταλείψει τα ειρηνικά συλλαλητήρια και θα κάνει χρήση βίας.

Ο Μπερίσα κάλεσε τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και τους Διεθνείς Οργανισμούς να προλάβουν μια καταστροφική διένεξη στη χώρα και ζήτησε την απομάκρυνση της κυβέρνησης Νάνο και το σχηματισμό νέας κυβέρνησης τεχνοκρατών, που θα οδηγήσει σε νέες εκλογές.

Ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος, μιλώντας στις 10 Σεπτεμβρίου σε συγκέντρωση των οπαδών του στα Τίρνα, χρησιμοποίησε ακόμη πιο σκληρή γλώσσα και απείλησε τον Πρωθυπουργό ότι θα έχει την τύχη του Τσαουσέσκου.

Ο Μπερίσα, απευθυνόμενος στο Φάτος Νάνο, είπε χαρακτηριστικά: "Μην παίζεις με το Σύνταγμα, μην παίζεις με τις ελευθερίες μας. Θα σε συντρίψουμε, η βία δεν έχει όρια".

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο πρώην Πρόεδρος απευθυνόμενος στον Φάτος Ννο είπε: "Η υπομονή έχει τα όρια της. Ο λαός θέλει να φύγεις, αλλιώς σε περιμένει η μοίρα του Τσαουσέσκου, του Χότζα, μια μοίρα ντροπής". (ΑΠΕ, Ρόιτερ, 11.9.98).

Πρωτόκολλο συνεργασίας με την Ελλάδα

Ειδικό πρωτόκολλο διακυβερνητικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Αλβανίας, με βάση το οποίο η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να στηρίξει την ενσωμάτων της Αλβανίας στις ευρωατλαντικές δομές, υπέγραψαν στην Αθήνα στις 8 Σεπτεμβρίου οι αναπληρωτές υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών Γιώργος Παπανδρέου και Ιλίρ Μέτα.

Το πρωτόκολλο αυτό είναι το πρώτο ντοκουμέντο του είδους του που υπογράφει η Αλβανία με κάποια χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο κ. Μέτα τόνισε ότι αυτό οφείλεται στην αλλαγή της γραμμής της νέας αλβανικής κυβέρνησης, η οποία, σε αντίθεση από την κυβέρνηση του Σαλί Μπερίσα, αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στη συνεργασία μεταξύ των βαλκανικών χωρών, σαν πολιτική η οποία μπορεί να βοηθήσει στην ευρωατλαντική συνένωση.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον αλβανικό Τύπο, ο υπουργός Εργασίας Μιλτιάδης Παπαϊωάννου στις 16 Σεπτεμβρίου θα επισκεφθεί τα Τίρανα, προκειμένου να υπογράφει σημαντικές συμφωνίες συνεργασίας με τον Αλβανό ομόλογό του κ. Αngeli.

[05] Με την επίσκεψη Γιοβάνοβιτς επιβεβαιώθηκαν οι άριστες σχέσεις της Αθήνας με το Βελιγράδι

Στο επίκεντρο των συνομιλιών των δύο υπουργών βρέθηκαν οι διμερείς σχέσεις, τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς και διεθνή θέματα κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της πολυμερούς συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης.

Σε δηλώσεις του οι δύο υπουργοί εκτίμησαν ότι οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις, οι οποίες στηρίζονται σε μια μακρά παράδοση φιλίας, βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο, ενώ ικανοποιητικά εξελίσσονται και οι εμπορικές σχέσεις, αφού όπως είπε ο κ. Πάγκαλος η χώρα μας είναι ο πέμπτος εμπορικός εταίρος της Γιουγκοσλαβίας.

Ο κ. Πάγκαλος υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες συνεργάζονται στενά για να προωθήσουν τη βαλκανική συνεργασία και ανταλλάσσουν απόψεις για όλα τα θέματα που αφορούν την περιοχή.

Παράλληλα, επεσήμανε ότι η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της ενσωμάτωσης της Γιουγκοσλαβίας στους διεθνείς οργανισμούς και πρόσθεσε ότι η πολιτική των κυρώσεων δεν είναι αποτελεσματική.

Ειδικότερα όσον αφορά τις τελευταίες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο, ο κ. Πάγκαλος υπογράμμισε ότι οι γιουγκοσλαβικές προτάσεις τις τελευταίες ημέρες βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η ελληνική κυβέρνηση, συνέχισε ο κ. Πάγκαλος, είναι έτοιμη, στο μέτρο του δυνατού, να βοηθήσει για την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης μέσα στα πλαίσια των υφισταμένων συνόρων, αλλά με ταυτόχρονη εξασφάλιση των δικαιωμάτων της αλβανικής μειονότητας. Επίσης, ο κ. Μιλόσεβιτς θα πρέπει να αποδεχθεί μεγαλύτερο αριθμό διεθνών παρατηρητών στο Κοσσυφοπέδιο, άμεση κατάπαυση του πυρός και από τις δύο πλευρές, συνομιλίες με βάση την αυτονομία και διορισμού διεθνούς μεσολαβητή.

Απ' την πλευρά του ο κ. Γιοβάνοντις επέρριψε τις ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή στους αυτονομιστές του Απελευθερωτικού Στρατού και υπογράμμισε ότι η σερβική κυβέρνηση καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος.

Παράλληλα, επέκρινε τη διεθνή κοινότητα για τις κυρώσεις που έχει επιβάλει εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, λέγοντας πως οι κυρώσεις αυτές είναι αντιπαραγωγικές.

Ο κ. Γιοβάνοβιτς, κατά την παραμονή του στην Αθήνα, έγινε δεκτός απ' τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Στεφανόπουλο και τον Πρωθυπουργό κ. Σημίτη, τους οποίους ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο.

Σχέδια για εκλογές

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ανεξάρτητης εφημερίδας του Βελιγραδίου ΓΚΛΑΣ ΓΙΑΒΝΟΣΤΙ (8.9.98) ύστερα από εντολή του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, η κυβέρνηση της Σερβίας άρχισε να προετοιμάζει ένα σχέδιο για την προκήρυξη εκλογών για τη διενέργεια εκλογών στο Κοσσυφοπέδιο, 8στα πλαίσια της γνωστής πρότασης του Γιουγκοσλάβου Προέδρου για μια μεταβατική συμφωνία με τους αλβανόφωνους του Κοσσυφοπεδίου.

Ο πολιτικός εκπρόσωπος του Απελευθερωτικού Στρατού Αντέμ Ντεμάτσι, σχολιάζοντας την πιθανότητα προκήρυξης εκλογών στο Κοσσυφοπέδιο, τόνισε ότι θα υποστηρίξει αυτές τις εκλογές εάν επιβλεφθούν από τις μεγάλες δυνάμεις και αν αυτές εκφράζουν την αληθινή θέληση του αλβανικού λαού.

ΝΑΤΟϊκά σχέδια

Παράλληλα με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες, το ΝΑΤΟ συνεχίζει το σχεδιασμό μιας ενδεχόμενης επέμβασης στο Κοσσυφοπέδιο.

Σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερ και Γαλλικό (9.9.98) υπεύθυνος της Συμμαχίας,μετά το πέρας της εβδομαδιαίας συνόδου του συμβουλίου πρεσβευτών του ΝΑΤΟ, δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι "το ΝΑΤΟ είναι εντελώς έτοιμο να ενεργήσει και διαθέτει ένα ευρύ φάσμα επιλογών", τις οποίες θα εφαρμόσει μόνον εφ' όσον "υπάρχει η αρμόζουσα νομική βάση".

Στις επιλογές του ΝΑΤΟ περιλαμβάνονται: προληπτική ανάπτυξη στρατευμάτων κατά μήκος της μεθορίου της Αλβανίας με το Κοσσυφοπέδιο, περιορισμένες ή πιο εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές για τον τερματισμό των εχθροπραξιών και για να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι αντιμαχόμενες πλευρές, καθώς επίσης και ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων υποστηριζόμενων από αεροπορική δύναμη για την ενίσχυση οποιασδήποτε εκκεχειρίας ή ειρηνευτικής συμφωνίας επιτευχθεί.

[06] Προεκλογική περίοδο διανύουν τα Σκόπια- Οι απρόβλεπτες πολιτικές συμμαχίες καθιστούν αβέβαια όλα τα προγνωστικά

Οι απρόβλεπτες πολιτικές συμμαχίες θέτουν υπό αμφισβήτηση όλες τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα των εκλογών αυτών και η Σοσιαλδημοκρατική Ενωση, του πρωθυπουργού Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, που βρίσκεται στην εξουσία απ' το 1991 κινδυνεύει να βρεθεί στην αντιπολίτευση, γεγονός που δυσχεραίνει και τη θέση του Προέδρου Γκλιγκόροφ, η θητεία του οποίου λήγει μετά από ένα χρόνο.

Στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου θα συμμετάσχουν υποψήφιοι από 35 περίπου κόμματα και σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο των Σκοπίων απ' τους 120 βουλευτές, οι 85 εκλέγονται με το πλειοψηφικό σύστημα και οι υπόλοιποι 35 με το αναλογικό από λίστες που έχουν καταθέσει εκ των προτέρων τα πολιτικά κόμματα.

Συμμαχία VMRO-Τουπουρκόφσκι

Η πρώτη σημαντική συμμαχία επιτεύχθηκε ανάμεσα στο εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE του Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι, του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, με τη Δημοκρατική Αλτερνατίβα ( Δημοκρατική Εναλλαγή) του Βασίλ Τουπουρκόφσκι.

Η συμμαχία αυτή ενδέχεται να παίξει καθοριστικό ρόλο και σε περίπτωση εκλογικής νίκης και σχηματισμού κυβέρνησης θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό που επικρατεί στη χώρα από το 1991, ενώ θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και την πολιτική έναντι των γειτονικών κρατών.

Πολιτικοί κύκλοι στα Σκόπια υποστηρίζουν ότι η συμφωνία που επιτεύχθη ουσιαστικά συνίσταται στην ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γκεοργκίεφσκι και στην προώθηση στην Προεδρία του Τουπουρκόφσκι.

Τα δύο κόμματα συμφώνησαν και για την κατανομή των εδρών που θα καταλάβουν. Συγκεκριμένα, το VMRO θα πάρει το 50% και η Δημοκρατική Εναλλαγή το 35%, ενώ το υπόλοιπο 15% παρέμεινε σε εκκρεμότητα, καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα των Πέταρ Γκόσεφ και Στόγιαν Αντοφ.

Το VMRO, μετά την απομάκρυνση των ακραίων στοιχείων, προσπαθεί να παρουσιάσει ένα νέο προφίλ ενός μετριοπαθούς δεξιού ευρωπαϊκού κόμματος, ενώ η Δημοκρατική Εναλλαγή του Τουπουρκόφσκι στηρίζει την εκλογική του δύναμη στους "Αιγαιάτες Μακεδόνες" και σ' ένα σημαντικό τμήμα της νεολαίας.

Επίσης, ο Τουπουρκόφσκι έχει μεγάλες διασυνδέσεις με τις οργανώσεις της διασποράς, απ' τις οποίες αποτελεί υλική και ηθική υποστήριξη.

To VMRO αποδέχεται τη συμφωνία της
Νέας Υόρκης

Το VMRO-DPMNE δεν πρόκειται να θέσει θέμα αναθεώρησης της ενδιάμεσης συμφωνίας της Νέας Υόρκης, που διέπουν τις ελληνοσκοπιανές σ χέσεις, αν έρθει στην εξουσία, δήλωσε στις 9 Σεπτεμβρίου ο ηγέτης του κόμματος Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι.

Σε συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος του κόμματός του, ο κ. Γκεοργκίεφσκι δήλωσε: "Αποδεχόμαστε τη συμφωνία που υπεγράφη στη Νέα Υόρκη και θα εργαστούμε σύμφωνα με αυτή. Εχει δώσει πολλά σοβαρ.α και θετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα επί κυβέρνησης Σημίτη. Δεν έχουμε σκοπό να μπλοκάρουμε αυτά τα αποτελέσματα, αλλά αντίθετα σκοπεύουμε να τα προωθήσουμε".

Οσον αφορά τις συνομιλίες που διεξάγονται στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για το θέμα του ονόματος, ο κ. Γκεοργίεφσκι επεσήμανε ότι "στο θέμα αυτό επί πολύ καιρό θα παραμείνει το Status quo" και πρόσθεσε ότι το κόμμα του, αν έρθει στην εξουσία, θα είναι ανοικτό έναντι των Ελλήνων επενδυτών, στους οποίους θα δοθούν κίνητρα για πραγματοποίηση επενδύσεων στη χώρα ( ΑΠΕ, BBC, 10.9.98).

Eνώθηκαν τα αλβανικά κόμματα

Η δεύτερη έκπληξη αυτής της προεκλογικής περιόδου προήλθε απ' την επιτευχθείσα συμμαχία των δύο μεγαλύτερων αλβανικών κομμάτων των Σκοπίων, του μετριοπαθούς PDP του Αμπντουραχμάν Αλίτι, που μέχρι τώρα συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, και του ριζοσπαστικού DPA του Αρμπέν Τζαφέρι.

Η συμμαχία αυτή θεωρείται προσωπική επιτυχία του ακραίου εθνικιστή Τζαφέρι, ο οποίος ουσιαστικά πετυχαίνει την επανένωση του αλβανικού στοιχείου υπό τη δική του ιδεολογική καθοδήγηση.

Στην πολιτική συνεργασία που ανήγγειλαν τα δύο κόμματα μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται η κοινή προσπάθεια για τη νομιμοποίηση του μέχρι τώρα παράνομου αλβανικού πανεπιστημίου του Τετόβου, καθώς και το δικαίωμα της επίσημης χρήσης της αλβανικής γλώσσας στις δημόσιες υπηρεσίες.

Το σημαντικότερο όμως στοιχείο της πολιτικής αυτής συνεργασίας είναι ότι αποκλείουν πλέον τη συμμετοχή αλβανικών κομμάτων στον κυβερνητικό συνασπισμό, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, γεγονός που θα οδηγήσει τους Αλβανούς σε μεγαλύτερη γκετοποίηση με ότι αυτό συνεπάγεται.

[07] Εκλογές στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη

Στη Σερβική Δημοκρατία οι Σέρβοι ψηφοφόροι θα εκλέξουν ακόμη τους αντιρποσώπους τους στη Βουλή και τον Πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ στην Κροατομουσουλμανική Ομοσπονδία θα εκλεγούν οι αντιπρόσωποι στη Βουλή της Ομοσπονδίας και στα συμβούλια των Καντονίων.

Ο αριθμός των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους ανέρχεται σε 2.750.000 ψηφοφόρους, ενώ στις εκλογές συμμετείχαν 67 κόμματα, οκτώ ανεξάρτητοι υποψήφιοι, εννέα συνασπισμοί και δέκα συμμαχίες.

Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην εκλογή του τριμελούς προεδρείου της Βοσνίας-Ερζεγογίνης, στο οποίο εκλέγεται ένας μουσουλμάνος, ένας Κροάτης και ένας Σέρβος.

Σύμφωνα με τους πολιτικούς παρατηρητές επικρατέστεροι είναι ο Αλία Ιζετμπέγκοβιτς από τη μουσουλμανική πλευρά, ο Κρέζμιρ Ζούμπακ και ο Αντε Γέλαβιτς απότην κροατική και απ' τη σερβική πλευρά ο Μόμτσιλο Κράισνικ και ο Ζίβκο Ράντισιτς.

Στη Σερβική Δημοκρατία θα δοθεί σκληρή μάχη για την κατάληψη του μεγαλύτερου αριθμού των εδρών του κοινοβουλίου ανάμεσα στη συμμαχία "Σλόγκα", που αποτελείται από τη "Σερβική Λαϊκή Ενότητα" της μετριοπαθούς Προέδρου Πλάβσιτς και το "Κόμμα των ανεξάρτητων σοσιαλδημοκρατών" του Πρωθυπουργού Μίλοραντ Ντόντικ, και στο συνασπισμό μεταξύ του "Σερβικού Δημοκρατικού Κόμματος" που εκφράζει τη σκληροπυρηνική ηγεσία του Πάλε, και του "Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος", που εκφράζει τους εθνικιστές του Σέσελι.

Για το αξίωμα του Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας επικρατέστεροι υποψήφιοι είναι η σημερινή Πρόεδρος Μπιλιάνα Πλάβσιτς και ο Νίκολα Πόπλασεν, εκλεκτφος της ηγεσίας του Πάλε.

Τις εκλογές διοργάνωσε ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη, ο οποίος απέστειλε 2.650 παρατηρητές για την επιτήρηση της εκλογικής αναμέτρησης. Τις εκλογές παρακολούθησαν και εκπρόσωποι του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρέμβαση της Ε.Ε.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις στις εκλογές αναμένεται να επικρατήσουν τα κόμματα, τα οποία τάσσονται αναφανδόν υπέρ της πλήρους εφαρμογής της συμφωνίας του Ντέιτον και συνεργάζονται στενότερα με τη διεθνή κοινότητα.

Απ' την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Ενωση τάχθηκε, δια της αυστριακής προεδρίας, υπέρ αυτών των πολιτικών δυνάμεων, υποσχόμενη αμέριστη βοήθεια.

Σε μήνυμά της προς το βοσνιακό λαό η αυστριακή προεδρία μεταξύ των άλλων αναφέρει πως η Ευρωπαϊκή Ενωση "θα σας βοηθήσει αν είστε έτοιμοι να βοηθήσετε τους εαυτούς σας και αν συνεχίσετε να σέβεστε τις δεσμεύσεις που περιέχονται στη συμφωνία του Ντέιτον, δηλαδή την οικοδόμηση ενός ειρηνικού, δημοκρατικού, πολυεθνικού, πλουραλιστικού και ανοιχτού κράτους".

"Αυτές οι εκλογές αποτελούν την ευκαιρία για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να ξεπεράσει τις εντάσεις που δημιουργήθηκαν από τον πόλεμο", καταλήγει το μήνυμα της Προεδρίας της Ε.Ε. (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 9.9. 98).

Στην Αθήνα ο Ντόντικ

Μονοήμερη επίσκεψη στην Αθήνα πραγματοποίησε στις 7 Σεπτεμβρίου ο Πρωθυπουργός της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Μίλοραντ Ντόντικ και είχε συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών Θ. Πάγκαλο.

Σύμφωνα με το πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ (8.9.98) ο κ. Ντόντικ εκτίμησε ως θετική την υποστήριξη της Ελλάδας στον τρόπο με τον οποίο η Σερβική Δημοκρατία εφαρμόζει τη συμφωνία του Ντέιτον.

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[08] Σφοδρές αντιδράσεις των Αράβων για την τουρκο-ισραηλινή στρατιωτική συνεργασία

Ο ίδιος ο Τούρκος Πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε της συνεργασίας της χώρας του με το Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι είναι αναγκαία λόγω της απειλής που δέχεται η Τουρκία από το Ιράν, το Ιράκ και τη Συρία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εφημερίδα YENI YUZYIL (11.9.98), ο κ. Γιλμάζ ενημερώνοντας το υπουργικό Συμβούλιο για την περιοδεία του, είπε ότι το Ιράν, το Ιράκ και η Συρία απειλούν με τους πυραύλους που διαθέτουν την Τουρκία και ότι κατόπιν αυτού η συνεργασία Τουρκίας-Ισραήλ έναντι αυτών των πυραύλων είναι αναπόφευκτη.

Εις επίρρωσιν των παραπάνω, ο Τούρκος Πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι το Ισραήλ προειδοποίησε την Τουρκία, σχετικά με τις δοκιμές εκτόξευσης πυραύλων και τους εξοπλισμούς στη Μέση Ανατολή, λέγοντας:

"Το Ισραήλ παρακολουθεί στενά τις χώρες αυτές. Οι πύραυλοι που διαθέτουν το Ιράν, το Ιράκ και η Συρία απειλούν όχι μόνο την Τουρκία αλλά και την Ευρώπη. Για το λόγο αυτό υπάρχει ανάγκη συνεργασίας με το Ισραήλ σ' αυτό το θέμα".

Εξάλλου, σε ανταπόκριση του BBC από την Κωνσταντινούπολη (10.9.98), αναφέρεται ότι το νέο βήμα στη στρατιωτική συνεργασία Τουρκίας- Ισραήλ, διέρρευσε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τούρκου Πρωθυπουργού, υπογραμμίζοντας έτσι, την ιδιότυπη σχέση των δύο χωρών, σχέση που οδηγείται, κυριορελεκτικά, από τους στρατιωτικούς, που την ξεκίνησαν πριν από δυόμισι χρόνια. Οι πολιτικοί, ελάχιστη εμπλοκή έχουν στη συνεργασία αυτή, που δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Τουρκία.

Στο μεταξύ ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Νετζάτι Ουτκάν σε σημείωμά του που δόθηκε προς τον Τύπο - όπως μας ενημέρωσε το Γραφείο Τύπου της ελληνικής Πρεσβείας στην Αγκυρα (10.9.98)- διέψευσε, ουσιαστικά, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της χώρας του, σχετικά με την πραγματοποίηση ή όχι νέας στρατιωτικής, ναυτικής, άσκησης ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ, με τη συμμετοχή και των ΗΠΑ.

Ο κ. Ουτκάν είπε ότι οι πληροφορίες που δημοσιεύονται τον τελευταίο καιρό σχετικά με τη διεξαγωγή τέτοιας άσκησης, δεν απηχούν την πραγματικότητα.

Εν τούτοις, μόλις την προηγούμενη μέρα, στη γερμανική εφημερίδα DER TAGESSPIEGEL (9.9.98), στην ανταπόκρισή της από την Ιερουσαλήμ αναφερόταν, μεταξύ των άλλων, ότι ο Τούρκος Πρωθυπουργός επιβεβαίωσε δημοσιογραφικές πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία και το Ισραήλ σχεδιάζουν κοινή ναυτική άσκηση το Νοέμβριο στην ανατολική Μεσόγειο. Στην άσκηση αυτή, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, καλούνται να συμμετάσχουν η Ιορδανία και η Αίγυπτος κάτι που ο Τούρκος Πρωθυπουργός απέφυγε να επιβεβαιώσει.

Στα περί κοινής ναυτικής άσκησης των δύο χωρών αναφέρθηκε σε δημοσίευμά της και μια άλλη γερμανική εφημερίδα, η BERLINER MORGENPOST (9.9.98).

Μια ημέρα νωρίτερα, στις 8.9.98, το BBC σε ανταπόκρισή του υποστήριξε ότι στις κοινές ναυτικές ασκήσεις Τουρκίας και Ισραήλ στην ανατολική Μεσόγειο το Νοέμβριο, θα λάβουν μέρος και οι ΗΠΑ.

Στην ίδια ανταπόκριση, γίνεται επίκληση και του δημοσιεύματος της ισραηλινής εφημερίδα MAARIV (8.9.98), σύμφωνα με την οποία ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών της Ιορδανίας Ρ. Μπαντίχι, μετέβη κρυφά στο Ισραήλ για να συζητήσει τη σύναψη μιας στρατηγικής συμμαχίας των δύο χωρών με την Τουρκία.

Η είδηση διαψεύδεται ουσιαστικά από τον πρίγκιπα Χασάν της Ιορδανίας, ο οποίος είχε λάβει μέρος ως παρατηρητής στην παλαιότερη τουρκοϊσραηλινή άσκηση και ο οποίος φρόντισε τώρα να διαψεύσει τις φήμες που έφεραν τη χώρα του να συμμετέχει σε διαπραγματεύσεις, για τη δημιουργία συμφώνων ή και αξόνων στην περιοχή.

Είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Μεσούτ Γιλμάζ, στο πλαίσιο της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή, στο Αμμάν, όπου είχε συνάντηση με τον Ιορδανό ομόλογό του Al Tarawneh.

Ο Ιορδανός πρωθυπουργός, μιλώντας προς τους δημοσιογράφους μετά τις συνομιλίες που είχε με τον κ. Γιλμάζ, δήλωσε ότι δεν υφίσταται μυστική συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία, την Ιορδανία και το Ισραήλ, καθώς και ότι η χώρα του ουδέποτε πρόκειται να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο μέτωπο.

Πάντως, η ανησυχία στον αραβικό κόσμο για τη συνεργασία της Τουρκίας με το Ισραήλ είναι διάχυτη, και από ορισμένες πλευρές εκδηλώνεται με ιδιαίτερα έντονους χαρακτηρισμούς.

Οπως αναφέρει η γερμανική εφημερίδα DIE WELT, σε ανταπόκριση του συνεργάτη της Norbert Jessen (8.9.98), η Συρία εξέφρασε τις ανησυχίες της για την προσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας.

Η DEUTSHE WELLE, επίσης, για το ίδιο θέμα στην ανταπόκρισή της από την Ιερουσαλήμ, (8.9.98) αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι η Συρία είχε χαρακτηρίσει εχθρική πράξη την επίσκεψη Γιλμάζ στο Ισραήλ.

Αλλά και ο αιγυπτιακός Τύπος, σύμφωνα με τη DEUTSCHE WELLE (9.10. 98), επαναλαμβάνει τη σφοδρή κριτική του ενόψει των νέων κοινών ναυτικών ασκήσεων που θα διεξαγάγουν το Νοέμβριο στην Ανατολική Μεσόγειο, Ισραήλ και Τουρκία.

Παράλληλα, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Αμρ Μούσα, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσε στο Κάιρο με τον Ιταλό ομόλογό του Λαμπέρτο Ντίνι, δήλωσε ότι το Ισραήλ και η Τουρκία θα κάνουν καλά να μην καλέσουν την Αίγυπτο να συμμετάσχει σε κάποιο ενδεχόμενο σύμφωνο ειρήνης ή στρατιωτικές ασκήσεις, σε μια στιγμή μάλιστα που η αραβο-ισραηλινή ειρηνευτική διαδικασία βρίσκεται σε αδιέξοδο (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.-Ρόιτερ, 9.9.98).

Αλλά και η ελληνική πλευρά,καθώς και η κυπριακή, ανησυχούν επίσης για την τουρκο-ισραηλινή στρατιωτική συνεργασία.

Χαρακτηριστικά, η εφημερίδα του Μονάχου SUDDEUTSCHE ZEITUNG (9.10. 98), δημοσιεύει δηλώσεις του Ελληνα υπουργού Αμυνας Ακη Τσοχατζόπουλου προς την εφημερίδα, στις οποίες ο Ελληνας υπουργός, εκφράζει - μεταξύ των άλλων- την ανησχυία του για τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, χαρακτηρίζει υπερβολικό να θέτει το Ισραήλ την υψηλή του τεχνολογία στην υπηρεσία των επιθετικών σχεδίων της Τουρκίας και υπενθυμίζει τις κοινές πτήσεις ισραηλινώνκαι τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από την Κύπρο.

Από κυπριακής πλευράς, ο κυβενητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, δήλωσε ότι η κυπριακή κυβέρνηση, έχει κατ' επανάληψη εκφράσει τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις της, για το ότι η συμμαχία Ισραήλ - Τουρκίας βοηθά την Τουρκία έτσι ώστε να εκμεταλλεύεται κάποια δεδομένα που υπάρχουν σε ένα επίπεδο γνώσεων στο Ισραήλ και θεωρεί ότι δεν προσφέρει στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα.

Αλλά και ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου κατά την επιστροφή του από την Κέρκυρα, ερωτηθείς από τους δημοσιογράφους στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, ανέφερε επί λέξει τα εξής:

"Οπως έχουμε πει σ' αυτό το θέμα βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος με την ελληνική κυβέρνηση και είμαστε εναντίον των αξόνων στην περιοχή. Εμείς είμαστε υπέρ συλλογικών συστημάτων ασφάλειας που θα καλύπτουν όλους τους λαούς στην περιοχή. Δεν είμαστε υπέρ αξόνων οι οποίοι εν δυνάμει λειτουργούν για την αποσταθεροποίηση στην περιοχή. Εχουμε δηλώσει ότι έχουμε καλές σχέσεις με το Ισραήλ και θέλουμε να τις αναπτύξουμε περαιτέρω. Ωστόσο μας βρίσκει αντίθετους η στρατιωτική συνεργασία με τη μορφή στρατιωτικού άξονα, όπως τον ονομάζουν μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας. Δεν είναι δυνατό το Ισραήλ να κάνει δηλώσεις ότι αυτή η συνεργασία δεν στρέφεται εναντίον μας ή εναντίον άλλων λαών της περιοχής και από την άλλη να ενισχύεται ουσιαστικά μια χώρα που λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για την περιοχή όπως είναι η Τουρκία.

[Δ] Ρ Ω Σ Ι Α

[09] Αισιοδοξία από την εκλογή Πριμακόφ στην πρωθυπουργία της Ρωσίας

Τα σχόλια τόσο από ευρωπαϊκής πλευράς όσο και αμερικανικής είναι ευνοϊκά, αν και δεν λείπουν και οι επιφυλάξεις, δικαιολογημένες άλλωστε, ως προς την τελική έκβαση της προσπάθειας Πριμακόφ.

Η εκλογή του μέχρι πρότινος υπουργούς Εξωτερικών της Ρωσίας στη θέση του Πρωθυπουργού της χώρας, ήλθε μετά την καταψήφιση, για δεύτερη συνεχή φορά, του Βίκτορ Τσερνομίρτιν αλλά και του Προέδρου Γιέλτσιν, οι οποίοι - όπως μετέδωσε η "Φωνή της Αμερικής" (7.9. 98) - πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας συναντήθηκαν με κοινοβουλευτικούς ηγέτες, αλλά δεν μπόρεσαν να τους πείσουν να δεχτούν τον εντολοδόχο πρωθυπουργό.

Ο Πρόεδρος Γιέλτσιν - συνεχίζει την ανταπόκρισή της από τη Μόσχα η "Φωνή της Αμερικής" - έχει μία ακόμη ευκαιρία. Εάν ο υποψήφιός του δεν εγκριθεί και την τρίτη φορά, τότε είναι υποχρεωμένος να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές.

Για το ίδιο θέμα, το BBc μετέδωσε από τη Μόσχα (8.9.98), ότι μετά την απόρριψη για δεύτερη φορά της υποψηφιότητας του Β. Τσερνομίρτιν για τη θέση του πρωθυπουργού, οι δύο πλευρές προειδοποίησαν ότι η χώρα κινδυνεύει άμεσα από ένα κύμα βίας.

Κατόπιν αυτού, ο Ρώσος Πρόεδρος υποκύπτοντας στις πιέσεις σχεδόν όλων των κομμάτων της Βουλής, που είχαν ταχθεί ανεπιφύλακτα υπέρ της υποψηφιότητας Γιεβγένι Πριμακόφ, και αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα της κατάστασης, άλλαξε τακτική και πρότεινε για την Τρίτη, και καθοριστική, ψηφοφορία τον κ. Πριμακόφ.

Η εκλογή του νέου Ρώσου Πρωθυπουργού επικυρώθηκε από τη Δούμα με ψήφους 317 υπέρ, 63 κατά και 15 αποχές. Είχε προηγηθεί της ψηφοφορίας ομιλία του Γιεβγένι Πριμακόφ προς τους 450 βουλευτές της Δούμα, κατά την οποία τόνισε ότι θα προσπαθήσει να μάθει από τις προτάσεις που έκαναν οι ηγέτες των κομμμάτων στις ομιλίες τους, αλλά έσπευσε να προσθέσει: "Σας λέω εκ των προτέρων, δεν είμαι μάγος ..." (ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ. Πρακτ.-Γερμ. Πρακτ., 11.9.98).

Την υποψηφιότητα του Γιεβγένι Πριμακόφ υποστήριξαν, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο από τη Μόσχα (11.9.98), όλες οι κοινοτουλευτικές ομάδες, πλην αυτή του Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ο οποίος δικαιολόγησε τη στάση του αυτή με το αιτιολογικό ότι ο κ. Πριμακόφ βάζει στην κυβέρνησή του κομμουνιστές. Για την ακρίβεια, ισχυρίστηκε ότι η σπονδυλική στήλη της νέας κυβέρνησης θα είναι κομμουνιστική.

Την κατηγορία αυτή αντέκρουσε ο νέος Ρώσος πρωθυπουργός, ο οποίος κατά την ομιλία του στη Δούμα είπε ότι υπάρχει χώρος στην κυβέρνησή του και για μέλη του Κόμματος Εθνικιστή Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι και τόνισε ότι η νέα κυβέρνηση θα αποτελείται πρώτα και πάνω απ' όλα "από τεχνοκράτες" (ΑΠΕ, 11.9.98).

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ (11.9.98), ο Γιεβγένι Πριμακόφ ζήτησε από τους κοινοβουλευτικούς ηγέτες μια περίοδο χάριτος 6 έως 12 μηνών πριν κρίνουν το έργο του.

Ο νέος Ρώσος Πρωθυπουργός, στην πρώτη τηλεοπτική του συνέντευξη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, τόνισε - όπως μετέδωσε το BBC ( 13.9.98)-ότι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησής του θα έχει σαν γνόμωνα και την ευημερία των απλών ανθρώπων. Παράλληλα επιβεβαίωσε ότι θα συνεχιστούν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αλλά επεσήμανε ότι η πολιτική αυτή πρέπει να υπηρετεί τον λαό περιορίζοντας την φτώχεια και την ανεργία.

Εξάλλου, όπως μεταδίδει η ΝΤΩΥΤΣΕ ΒΕΛΛΕ (12.9.98), σύμφωνα με τις υπάρχουσε ενδείξεις, το νέο οικονομικό πρόγραμμα του Πριμακόφ θα διατηρήσει τα περισσότερα καπιταλιστικά χαρακτηριστικά που προσέλαβε η ρωσική οικονομία τα τελευταία χρόνια. Θα δοθεί όμως μεγαλύτερη έμφαση στον προστατευτισμό και τη βιομηχανική πολιτική απ' ότι στη μονεταριστική ορθοδοξία και τον έλεγχο του πληθωρισμού.

Αντιδράσεις

Σαν τον άνθρωπο που βαδίζει με μικρά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση , χαρακτηρίζει τον Πριμακόφ ο Γερμανός Καγκελλάριος Χέλμουτ Κόλ σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στον γερμανικό Τύπο, όπως μετέδωσε η ΝΤΩΥΤΣΕ ΒΕΛΛΕ (12.9.98). Ο κ. Κολ αναφέρει ότι ο Πριμακόφ δεν είναι μεν η ενσάρκωση των μεταρρυθμίσεων, αλλά οπωσδήποτε βαδίζει σωστά, έστω και με μικρά βήματα.

Αλλά και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Τέο Βάιγκελ υποστήριξε ότι ο διορισμός κομμουνιστών στο υπό διαμόρφωση νέο κυβερνητικό σχήμα στη Ρωσία δεν θα σηματοδοτήσει αναγκαστικά το τέρμα των μεταρρυθμίσεων στη χώρα αυτή. "Πολλα εξαρτώνται από τους ανθρώπους που εμπλέκονται", δήλωσε ο κ. Βάιγκελ, σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται στη "Σιντόιτσε Τσάιτουνγκ" (12.9.98).

Από την πλευρά του πάλι, ο σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος για την καγκελαρία της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ, σε συνέντευξή του στο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD (11.9.98), διατύπωσε την άποψη ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Μπόρις Γιέλτσιν δεν μπορεί να παράσχει σταθερότητα, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα.

Τη θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετέφερε σε ανακοίνωσή του ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Βόλφγκανγκ Σούσελ, του οποίου η χώρα έχει, ως γνωστόν, την προεδρία της Ε.Ε. για το τρέχον εξάμηνο.

Ο κ. Σούσελ ανακοίνωσε ότι η νέα ρωσική κυβέρνηση θα πρέπει να υπολογίζει στην πολιτική και οικονομική υποστήριξη της Ε.Ε., εάν συνεχίσει να ακολουθεί το δρόμο των μεταρρυθμίσεων για την οικονομία της χώρας (ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ. Πρακτ., 11.9.98).

Εξάλλου, σε ανακοίνωση του εκπροσώπου ξτου αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών Τζέιμς Ρούμπιν, αναφέρεται ότι η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ συνεχάρη σε τηλεφωνική της επικοινωνία τον Γιεβγένι Πριμακόφ, και δήλωσε ότι έχουν την πρόθεση να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τον πιο στενό τρόπο (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 10.9. 98).

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article