MinPress: The Week in Review, 98-06-11

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] EΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ-Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ

[Β] ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[Ε] ΚΥΠΡΟΣ

[Α] EΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ-Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ

[Β] ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Σολάνα: Ελλάδα και Τουρκία πρόθυμες να εφαρμόσουν το μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ

Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από το ΝΑΤΟ (ΑΠΕ, 4.6.98) αναφέρεται:

1. "Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ με χαρά είναι σε θέση να ανακοινώσει ότι κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων συνομιλιών του με τους μόνιμους αντιπροσώπους της Ελλάδας και της Τουρκίας σχετικά με τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, και οι δύο πλευρές τον πληροφόρησαν για την πρόθεσή τους να εφαρμόσουν πλήρως τις συμφωνίες που επιτεύχθησαν το 1988 μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Παπόύλια και Γιλμάζ (το Μνημόνιο Κατανόησης που υπεγράφη στις 27 Μαίου 1988 στην Αθήνα και τις Κατευθυντήριες Γραμμές για την Πρόληψη Ατυχημάτων και Συμβάντων στην Ανοικτή Θάλασσα και το Διεθνή Εναέριο Χώρο που υπεγράφησαν στις 3 Σεπτεμβρίου 1988 στην Κωνσταντινούπολη".

2. "Οι δύο πλευρές διακήρυξαν ακόμα την πρόθεσή τους να συνεχίσουν τις συνομιλίες με τον Γενικό Γραμματέα, προκειμένου να διευκρινίσουν όπου χρειάζεται και να ενισχύσουν και να συμπληρώσουν όπου είναι δυνατόν, τα μέσα οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία προβλέπονται από τις συμφωνίες του 1988 και τα οποία αποτελούν ένα πλαίσιο συμφωνημένων κανόνων συμπεριφοράς σχετικά με τις εθνικές στρατιωτικές δραστηριότητες στην ανοιχτή θάλασσα και στον διεθνή εναέριο χώρο, με στόχο τη μείωση της έντασης και την αποφυγή επικίνδυνων συμβάντων.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενικός Γραμματέας και οι δύο χώρες σκοπεύουν να διερευνήσουν τις δυνατότητες μεγαλύτερης αμοιβαίας πληροφόρησης και συντονισμού που προσφέρονται από τα αναδυόμενα ΝΑΤΟϊκά συστήματα αεροπορικής διοίκησης και ελέγχου (ACCS)".

3. "Στο Μνημόνιο Κατανόησης του 1988 και οι δύο χώρες αναγνώρισαν την υποχρεώση να σεβαστούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα η μία της άλλης και τα δικαιώματά τους στη χρήση της ανοιχτής θάλασσας και του διεθνούς εναέριου χώρου στο Αιγαίο.

Η δήλωση αυτή αποτελεί εκδήλωση της πολιτικής βούλησης των δύο κυβερνήσεων να συνεχίσουν να σέβονται αυτές τις αρχές και να εφαρμόσουν με καλή πίστη το πλέγμα των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που έχουν συμφωνηθεί, καθώς και αυτά που ενδέχεται να συμφωνηθούν περαιτέρω στις συνομιλίες ανάμεσα στον Γενικό Γραμματέα και τις δύο χώρες".

Εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την πορεία των πραγμάτων, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος, από τη Σλοβενία, όπου βρισκόταν (ΑΠΕ, 4.6.98) τόνισε: "Με βάση τη δήλωση Σολάνα οι συμπεριφορές στο Αιγαίο πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να μη λειτουργήσουν αποσταθεροποιητικά για την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή. Βέβαια, μένει ακόμη η κοινή δέσμευση για την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας. Μόνο η εφαρμογή της θα επιτρέψει να ξεπεραστούν μια σειρά από προβλήματα".

Πάντως, ο κ. Τσοχατζόπουλος επισήμανε: "Η εφαμρογή του μνημονίου Παπούλια-Γιλμάζ δεν εμπλέκεται, στα θέματα εθνικής κυριαρχίας. Επομένως τίποτα δεν ρυθμίζεται και τίποτα δεν αλλάζει στα θέματα αυτά. Στο μνημόνιο υπάρχει σαφής σεβασμός στα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα κάθε χώρας, όπως αυτά προσδιορίζονται από τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες".

Ο Ελληνας μόνιμος αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ Πρέσβης Γ. Σαββαϊδης ( ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 5.6.98) σχολιάζοντας τις δηλώσεις Σολάνα υπογράμμισε: "Ηταν ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση για την εφαρμογή των όσων είχαν συμφωνηθεί το 1988. Το πρόβλημα για την ελληνική πλευρά είναι, τώρα, η πρακτική εφαρμογή της συμφωνίας από την Αγκυρα".

Ανάλογη "ανησυχία" διατύπωσε και ο Τούρκος μόνιμος αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ Ονούρ Οϊμέν, ο οποίος, σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ (4.6. 98) τόνισε ότι "πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, αλλά πρέπει να εφαρμοστούν οι δεσμεύσεις που προβλέπονται και πρέπει να περιμένουμε πως θα συμμορφωθεί η ελληνική πλευρά"".

Η Αγκυρα επαναφέρει στο προσκήνιο
την πρόταση Τζεμ του περασμένου
Φεβρουαρίου

Από την πλευρά της, η Αγκυρα, με ανακοίνωση που εκδόθηκε από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών (4.6.98), υποστήριξε ότι "αν η Ελλάδα και η Τουρκία κατορθώσουν να εφαρμόσουν στο σύνολό τους τις προτάσεις για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αυτό θα συμβάλει δημιουργικά και στη διαδικασία επίλυσης με ειρηνικές μεθόδους όλων των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών" ενώ, παράλληλα δήλωσε ότι ελπίζει πως "με την πολιτική βούληση των δύο χωρών για εφαρμογή του συνόλου των διατάξεων του μνημονίου του 1988 θα εκλείψουν οι παρενοχλήσεις και οι αναχαιτίσεις στις ανοιχτές θάλασσες και το διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου".

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ανακοίνωση προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι "με την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας των προτάσεων Σολάνα γίνεται αποδεκτή η πρόταση ειρήνης 5 σημείων που είχε διατυπώσει ο Τούρκος ΥΠΕΞ Ισμαήλ Τζεμ στις 12 Φεβρουαρίου.

Την επόμενη μέρα η Αγκυρα, με νέα ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, κάλεσε την Αθήνα να δεχθεί "τη μετατροπή της Διακήρυξης της Μαδρίτης σε νομικό έγγραφο" προκειμένου "να ετοιμαστεί το έδαφος για να επιλυθούν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα και να εκλείψει η πιθανότητα σύγκρουσης στο Αιγαίο". Και αυτό γιατί υποστηρίζεται στην ανακοίνωση- "με τις δηλώσεις Σολάνα έχει πραγματωθεί ένα από τα πέντε σημεία της πρότασης Τζεμ (Σ.Σ.: η ανάπτυξη και εφαρμογή των ΜΟΕ στο Αιγαίο σε συνεργασία με τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ), ενώ μεταξύ των υπολοίπων σημείων προτεραιότητα έχει η μετατροπή της Διακήρυξης της Μαδρίτης σε νομικό έγγραφο".

Τη δήλωση Σολάνα σχολίασε, ο εκπρόσωπος της Κυπριακής Κυβέρνησης Χρήστος Στυλιανίδης τόνιζοντας: "Αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο, δημιουργεί θετικό κλίμα για τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Μέσα από αυτή την επαναβεβαίωση αυτής της συμφωνίας, παραμένει ζητούμενο εκ μέρους της τουρκικής πλευράς να αποδείξει την πολιτική της βούληση για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων" (ΑΠΕ, 5.6.98).

Συχνές συναντήσεις μεταξύ των αρχηγών του
ελληνικού και τουρικού Πολεμικού Ναυτικού,
επιβεβαιώνει ο ναύαρχος Ντερβίνογλου

Στο μεταξύ, στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 3 Ιουνίου η συνάντηση των αρχηγών Ναυτικού της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ (Macromet 98), κατά την οποία συζητήθηκαν θέματα που αφορούν το μέλλον και τη νέα δομή του ΝΑΤΟ, εξελίξεις και λειτουργικότητα στο πλαίσιο του προγράμματος PFP (Συνεργασία για την Ειρήνη) και θέματα που αφορούν το μεσογειακό διάλογο.

Η συνάντηση απέκτησε ελληνοτουρκικό ενδιαφέρον με τις δηλώσεις του Τούρκου αρχηγού Πολεμικού Ναυτικού ναυάρχου Σαλίμ Ντερβίσογλου.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ (3.6.98) αλλά και τις εφημερίδες ΜΙΛΛΙΕΤ και ΧΟΥΡΡΙΕΤ (4.6.98) ο Τούρκος ναύαρχος σε ερώτηση αν πρόκειται να έχει κατ' ιδίαν συνομιλία με τον Ελληνας ομόλογό του αντιναύαρχο Γεώργιο Ιωαννίδη είπε:

"Τον τελευταίο ενάμισυ μήνα συναντήθηκα με τον Ελληνα συνάδελφό μου τέσσερις φορές. Στις σχέσεις μας υπάρχουν εξελίξεις που αφορούν το επάγγελμά μας. Είμαστε ικανοποιημένοι. Φυσικά, δεν είμαστε πολιτικοί και δεν έχουμε καμμία ανάμιξη στην πολιτική".

[02] Ευθύνες στη βρετανική κυβέρνηση επέρριψε η Λευκωσία για τη διαρροή πληροφοριών στους SUNDAY TIMES

Η εφημερίδα, επικαλούμενη πηγές του βρετανικού Υπουργείου Αμυνας, είχε ισχυριστεί ότι η Βρετανία ετοιμάζει τη μεγαλύτερη αερογέφυρα, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για την απομάκρυνση χιλιάδων Βρετανών υπηκόων και τουριστών από την Κύπρο σε περίπτωση πολέμου, με αφορμή την εγκατάσταση των S-300 στο νησί και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη της τις σχετικές απειλές της Τουρκίας.

"Ούτε τυχαίο, ούτε αθώο" χαρακτήρισε το δημοσίευμα ο Κύπριος υπουργός Εμπορίου και Τουρισμού Ν. Ρολάνδης, σε συνέντευξή του στη βελγική εφημερίδα LE SOIR (4.6.98), ενώ ο εκπρόσωπος της Κυπριακής Κυβέρνησης, Χρήστος Στυλιανίδης, στη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου ( ΚΥΠΕ, 1.6.98) τόνισε: "Η διαρροή πληροφοριών από το υπουργείο Αμυνας της Βρετανίας, δεν είναι σύνηθες φαινόμενο.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτή έγινε για να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης για την ακύρωση ή τη μη μεταφορά των S-300 στην Κύπρο. Η ενέργεια αυτή δεν πρόκειται να συμβάλει στην αλλαγή των θέσεων μας αλλά ούτε και στη διατήρηση των καλών σχέσεων Κύπρου-Ηνωμένου Βασιλείου".

Για τον Κύπριο υπουργό Αμυνας Γ. Ομήρου-όπως δήλωσε στο ΡΙΚ (1.6. 98)- "υποχρέωση της Βρετανίας είναι να προειδοποιήσει αυστηρότατα την Αγκυρα ότι θα αντιδράσει σε στρατιωτικό επίπεδο, αν η Τουρκία επιχειρήσει οποιαδήποτε μορφής παρενόχληση κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας".

Τη δέσμευση της Λευκωσίας για ματαίωση
της εγκατάστασης των S-300, ζητά ο
Βρετανός υπουργός Ντ. Χέντερσον

Από την πλευρά της η βρετανική κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι στο Υπουργείο Αμυνας εκπονούνται διάφορα σχέδια ετοιμότητας για την Κύπρο και για άλλες περιοχές, όπου υπάρχει ένταση και όπου βρίσκονται βρετανικά στατεύματα. Ωστόσο, όπως τόνισε στο ΡΙΚ (1.6. 98) ο εκπρόσωπος του Φόρειν Οφις, "αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση συμμερίζεται με οποιοδήποτε τρόπο την άποψη ότι στην Κύπρο θα ξεσπάσει πόλεμος τον Ιούλιο ή οποιαδήποτε άλλη περίοδο". Αναφερόμενος στο θέμα των S-300 ο Βρετανός αξιωματούχος υπογράμμισε ότι "το Λονδίνο αναγνωρίζει το δικαίωμα κάθε χώρας να χρησιμοποιήσει αμυντικά μέσα που η κυβέρνησή της θεωρεί αναγκαία". Πρόσθεσε, όμως, ότι "η βρετανική Κυβέρνηση έχει ήδη διατυπώσει την άποψή της σε Κύπριους κυβερνητικούς αξιωματούχους, ότι δηλαδή το θέμα των πυραύλων περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή".

Αλλά και ο Βρετανός υπουργός υπεύθυνος για θέματα Ευρώπης Ντάγκλας Χέντερσον (ΑΠΕ, 1.6.98) χαρακτήρισε "θέμα ρουτίνας" τα σχέδια που είδαν το φως της δημοσιότητας μέσω των SUNDAY TIMES, ενώ υποστήριξε ότι "δεν υπάρχει ειδική ανησυχία, συνεχίζουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις σε περιοχές όπου υπάρχει ένταση. Η Κύπρος είναι μία από αυτές".

Εξάλλου ο κ. Χέντερσον, σε ερώτηση του ανταποκριτή του ΡΙΚ (2.6.98) πώς θα αντιδράσει η Βρετανία σε περίπτωση που η Τουρκία επιτεθεί στην Κύπρο μετά την εγκατάσταση των S-300, δήλωσε: "Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ασκηθούν πιέσεις σε όλα τα μέρη για την αποκλιμάκωση της έντασης καθώς και να δεσμευτεί η κυπριακή κυβέρνηση για τη μη εγκατάσταση των πυραύλων. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι να συναντιούνται οι δύο λαοί της Κύπρου για την επίλυση των διαφορών τους με την υποστήριξη της Ελλάδας και της Τουρκίας".

Στο μεταξύ, ο Βρετανός Υπατος Αρμοστής στην Κύπρο Ντέηβιντ Μάντεν, σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ (1.6.98) μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Κασουλίδη, επεσήμανε ότι "ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης είναι ένα θέμα και η εκτίμηση των πραγματικών κινδύνων είναι ένα άλλο θέμα". Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι "η Βρετανία βασιζόμενη στην εκτίμηση των πραγματικών κινδύνων δεν έχει αλλάξει τις ταξιδιωτικές οδηγίες. Δεν συμβουλεύουμε τους Βρετανούς να μην επισκεφθούν την Κύπρο και αυτό αποτελεί συνέπεια της εκτίμησης των πραγματικών κινδύνων".

Πάντως ο κ. Μάντεν εξέφρασε την άποψη ότι "η άφιξη των S-300 θα αυξήσει την ένταση στο νησί", ενώ λίγες μέρες αργότερα, μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κληρίδη (ΚΥΠΕ, 4.6.98) εκτίμησε ότι "η εγκατάσταση των S-300 θα στρέψει την προσοχή μακριά από τον κύριο στόχο, που είναι η πρόοδος για πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού".

Σε εγρήγορση η κυπριακή κυβέρνηση

Πάντως, η κυπριακή κυβέρνηση δεν θεωρεί λήξαν το θέμα που προέκυψε από το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Στυλιανίδης (DEUTSCHE WELLE, 2.6.98) κατέστησε σαφές ότι η Λευκωσία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις, θεωρεί μεν θετικό το γεγονός ότι οι Βρετανοί δεν έχουν εκδώσει ταξιδιωτική οδηγία για την Κύπρο, αλλά ταυτόχρονα αντιδρά σε όλα τα επίπεδα για τις εντυπώσεις που δημιούργησε το δημοσίευμα. "Η κυβέρνηση είναι σε εγρήγορση για να αντιμετωπίσει οτιδήποτε", τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Στυλιανίδης (ΑΠΕ, 2.6.98).

Από την πλευρά του, ο Ρώσος Πρέσβης στη Λευκωσία Γκεόργκι Μουράτοφ αφού χαρακτήρισε "κακόβουλο και κακόγουστο" το δημοσίευμα των SUNDAY TIMES, υπογράμμισε ότι "στο μέλλον θα υπάρξουν πολλά τέτοια δημοσιεύμκατα και δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας" (ΡΙΚ-ΚΥΠΕ, 1.6.98). Στο μεταξύ ένα σενάριο συμβιβασμού σύμφωνα με το οποίο η Κυπριακή Κυβέρνηση συζητά με την Ουάσιγκτον και με την Αθήνα το ενδεχόμενο άφιξης αλλά μη ενεργοποίησης των πυραύλων S-300 (ΒΒC, 3 και 4.6.98), ώθησε τον Κύπριο υπουργό Αμυνας Γ. Ομήρου να δηλώσει στο ΡΙΚ (3.6.98) ότι "τα σενάρια που κυκλοφορούν και κάνουν λόγο για έλευση και αποθήκευση των πυραύλων S-300 στην Κύπρο, δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να αποπροσανατολίζουν την ελληνική-κυπριακή πλευρά από το βασικό στόχο, που είναι το δικαίωμα της Κύπρου να οργανώνει την άμυνά της".

Εξάλλου, ο κ. Ομήρου τόνισε ότι "εάν δεν υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης του πυραυλικού συστήματος, δεν υπάρχει λόγος να εγκατασταθεί στη νήσο", ενώ επανέλαβε ότι "δεν θα εγκατασταθούν οι S-300 μόνο αν υπάρξει σοβαρό πολιτικό αντάλλαγμα ή αν αρχίσει ο διακοινοτικός διάλογος με προοπτικές για λύση".

Από την πλευρά του, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς σε συνέντευξή του στην Τ/Κ εφημερίδα ΚΙΜΠΡΙΣ (1.6.98) υποστήριξε: "Με τους S-300 οι Ελληνοκύπριοι επιδιώκουν να δημιουργήσουν κρίση και να διαπραγματευτούν τη ματαίωση της εγκατάστασης των πυραύλων με την αποχώρηση ή τη μείωση των Τούρκων στρατιωτών από την ΤΔΒΚ".

Ο κ. Ντενκτάς πρόσθεσε ότι δεν "παζαρεύει" με τίποτα το θέμα των πυραύλων τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι "δεν είναι δυνατόν ο δολοφόνος να διαπραγματεύεται με την αστυνομία το φονικό όργανο που κρατά στα χέρια του. Η του το αρπάζουν ή περιμένουν να δουν πως θα ενεργήσει. Αν αντιληφθούν ότι σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει τότε θα πέσουν επάνω του σαν κεραυνοί".

Πάντως, σύμφωνα με τη ΤΖΟΥΜΧΟΥΡΙΕΤ (3.6.98) που επικαλείται πληροφορίες από το αμερικανικό περιοδικό DEFENCE NEWS, "η Ρωσία είναι αποφασισμένη να παραδώσει τους πυραύλους, στην Κύπρο. Και αυτό γιατί, παρά τη συνεργασία της Ρωσίας με το τουρκικό Γενικό Επιτελείο, η Μόσχα δεν αναμένει να κερδίσει τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς σχετικά με τους αμυντικούς εξοπλισμούς της Τουρκίας".

[03] Bαν Ντερ Πας: Η ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ε.Ε. είναι ανεξάρτητη από κάθε άλλη διαδικασία

Ολοκληρώνοντας την τριήμερη επίσκεψή του στην Κύπρο ο κ. Βαν Ντερ Πας- στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον επικεφαλής της κυπριακής διαπραγματευτικής αντιπροσωπείας Γ. Βασιλείου (ΑΠΕ, 6.6. 98)- τόνισε ότι "το πολιτικό ζήτημα της Κύπρου είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί". Επεσήμανε, ωστόσο, ότι "το πρόβλημα αυτό δεν πρέπει να εμπλακεί στη διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά να επιλυθεί από αυτούς οι οποίοι στο παρόν στάδιο καταβάλλουν έντονες προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή".

Ο Γενικός Διευθυντής της Ομάδας Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις αναφερόμενος στο θέμα της συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων σημείωσε ότι "μετά την απόρριψη της πρότασης Κληρίδη δεν απομένει στην ευρωπαϊκή επιτροπή άλλη επιλογή από του να προχωρήσει όσο πιο γρήγορα γίνεται με τη διαδικασία, ελπίζοντας ότι σε κάποιο στάδιο και η τουρκοκυπριακή πλευρά θα προσέλθει".

Σε ερώτηση τί θα γίνει αν οι διαπραγματεύσεις φθάσουν σε τελικό στάδιο αλλά οι Τουρκοκύπριοι εξακολουθήσουν να τηρούν την ίδια στάση, απάντησε ότι "αυτό είναι ένα εμπόδιο που πρέπει να υπερπηδηθεί όταν φθάσει η κατάλληλη στιγμή".

Εξάλλου, ο κ. Βαν Ντερ Πας, σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ (7.6.98), εξέφρασε κατανόηση για τη θέση της Ελλάδας σχετικά με τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την εκτίμηση ότι η σύνοδος του Κάρντιφ δεν θα επιφέρει ουσιαστική αλλαγή στις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Σε ερώτηση πώς η Ελλάδα μπορεί να ενθαρρυνθεί να άρει το βέτο της για την κοινοτική χρηματοδότηση προς την Τουρκία, ο κοινοτικός αξιωματούχος τόνισε ότι "θα ήταν δύσκολο να πει κάποιος στην Ελλάδα, ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε., να κάνει εκείνη την πρώτη κίνηση, εάν η Τουρκία δεν μετακινηθεί".

Από την πλευρά του, ο Βρετανός Υπατος Αρμοστής στην Κύπρο Ντ. Μάντεν, μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κληρίδη (ΑΠΕ, 4.6.98) δήλωσε ότι "η βρετανική Προεδρία αναμένει συνέχιση των προσπαθειών για την επίλυση του Κυπριακού, ανεξάρτητα από την έκβαση της συνόδου Κορυφής του Κάρντιφ". Και αυτό γιατί -υπογράμμισε ο κ. Μάντεν-"η Βρετανία θεωρεί απίθανη τη βελτίωση των σχέσεων Ε.Ε.- Τουρκίας στο Κάρντιφ".

[04] Δ.Ν.Τ.: "Καλύτερη η εικόνα της Τουρκίας"

* Η τουρκική οικονομία είχε επίδοση πολύ μεγαλύτερη απ' όσα ανέμενα. * Εξέτασα ενδελεχώς την έκθεση που συνέταξε τον περασμένο μήνα το ΔΝΤ για την τουρκική οικονομία, αλλά η εικόνα που διαπίστωσα επί τόπου είναι πολύ καλύτερη απ' αυτήν της έκθεσης και αυτό δείχνει ότι η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σε καλή πορεία. * Το πρόγραμμα της κυβέρνησης είναι επιτυχημένο κι αν εφαρμοστεί χωρίς παρεκλίσεις, η πτώση του πληθωρισμού θα συνεχιστεί. * Αλλά και η απόδοση στις ιδιωτικοποιήσεις είναι αρκετά καλή. Τα συναλλαγματικά αποθέματα είναι μεγάλα, ο δε ρυθμός ανάπτυξης, εκπληκτικός. * Η μόνη χώρα μεταξύ των χωρών του ΔΝΤ που δεν έχει προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στην Κοινωνική Ασφάλιση, είναι η Τουρκία. Αυτές πρέπει να έρθουν το συντομότερο στο Κοινοβούλιο, η δε κυβέρνηση πρέπει να μείνει μακριά από λαϊκίστικες αποφάσεις, ακολουθώντας οικονομία εκλογών.

[05] Επείγονται οι Τούρκοι να τερματίσουν τις συγκρούσεις τους με τους Κούρδους

To προσχέδιο προτάσεων που συνέταξε κοινοβουλευτική επιτροπή προτείνει τον τερματισμό του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης στη Ν.Α. Τουρκία και την παροχή εκπαίδευσης στους Κούρδους. Ενώ, υπονοεί ότι υπάρχει ανάγκη έναρξης συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών, κάτι που η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας έχει απορρίψει επανειλημμένα.

[06] Αντίποινα της Τουρκίας στη Γαλλία για την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας

Το κόστος κατασκευής του δεύτερου μέρους του ΜΕΤΡΟ στη Σμύρνη ανέρχεται σε 1,5 δισ. γαλλικά φράγκα. Από την άλλη μεριά καμμία γαλλική εταιρία δεν έχει προσκληθεί για να συμμετάσχει επίσημα στη διεθνή έκθεση εμπορίου της Σμύρνης, η οποία υποδέχεται κάθε χρόνο 1. 200 εταιρίες από περισσότερες από 35 χώρες.

Η Αγκυρα είχε επανειλημμένως προειδοποιήσει τις τελευταίες ημέρες τη Γαλλία ότι σε περίπτωση αναγνώρισης της γενοκτονίας θα υπήρχε άμεση επιδείνωση στις σχέσεις των δύο χωρών.

Στο μεταξύ με επιστολή του προς το Γάλλο Πρόεδρο Ζακ Σιράκ ο Τούρκος Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ αναφέρει:

"Στην ιστορία κάθε χώρας πάντοτε υπάρχουν θλιβερά γεγονότα και ότι μετά από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το 1915, οι Αρμένιοι είχαν εξεγερθεί κατά της Οθωμανικής διοίκησης και είχαν έρθει αντιμέτωποι με τον άμαχο πληθυσμό και τις κυβερνητικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να υπάρξουν απώλειες όχι μόνο από την αρμενική πλευρά, αλλά και από την τουρκική.

Εχουν περάσει 83 χρόνια και κανείς δεν έχει παρουσιάσει μέχρι σήμερα στοιχεία, που να αποδεικνύουν ότι έχει γίνει γενοκτονία στους Αρμένιους.

Τα γεγονότα αυτά πρέπει να μείνουν πλέον στην ιστορία και να ασχοληθούν με αυτά οι ιστορικοί".

[07] Αποκαλύψεις για συνεργασία Τουρκίας-Ναζί

"Δεν έχουμε τίποτε να κρύψουμε και είμαστε σε θέση να απαντήσουμε σε όλες τις κατηγορίες που αφορούν την Τουρκία", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Νετσατί Ουτκάν σε δημοσιογράφους .

Επίσημη αμερικανική έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα αποκαλύπτει ότι πολλές χώρες που είχαν δηλώσει ουδετερότητα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, είχαν προμηθεύσει τους Ναζί μέσω της Ελβετίας με διάφορα προϊόντα και μεταλλεύματα τα οποία χρειάζονταν για την κατασκευή όπλων.

"Η Τουρκία είναι έτοιμη να μετάσχει σε διεθνή διάσκεψη για το θέμα αυτό", πρόσθεσε ο κ. Ουτκάν.

Σύμφωνα με την έκθεση, η Τουρκία έπαιξε σε δύο ταμπλό, διαπραγματευόμενη τις εξαγωγές χρωμίτη και με τις δύο πλευρές - τους Ναζί και τις συμμαχικές δυνάμεις και επέλεγε αυτόν που έδινε περισσότερα. Ετσι αύξησε τα αποθέματα χρυσού της από 27 τόννους που ήταν πριν από τον πόλεμο σε 216 τόννους το 1945.

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[08] Κλιμακώθηκαν οι συγκρούσεις στο Κοσσυφοπέδιο- Εξετάζονται σχέδια στρατιωτικής επέμβασης του ΝΑΤΟ

Οι συγκρούσεις αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα χιλιάδες αλβανόφωνοι να καταφεύγουν στην Αλβανία, αλλά και στο Μαυροβούνιο. Την ίδια ώρα η Αλβανία, με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Πασκάλ Μίλο, "ζήτησε από το ΝΑΤΟ, τον ΟΑΣΕ και τα Ηνωμένα Εθνη να αποφασίσουν, το συντομότερο δυνατόν, για μια λύση που θα σταματήσει τις εθνικές εκκαθαρίσεις στο Κοσσυφοπέδιο (ΑΠΕ, Ρόιτερ, 4.6.98). Την παρέμβαση του ΝΑΤΟ ζήτησε και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ, επικαλούμενος το πρόβλημα που δημιουργείται με τους χιλιάδες πρόσφυγες.

Ο Γερμανός υπουργός, μιλώντας στις 4 Ιουνίου στην ευρω-μεσογειακή διάσκεψη στο Παλέρμο, ζήτησε τη λήψη επειγόντως μέτρων για να αποτραπεί η εισροή Αλβανών προσφύγων από το Κοσσυφοπέδιο στην Ευρώπη και κάλεσε τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ να αποφασίσουν γρήγορα για το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης με στόχο την επίλυση της κρίσης.

Ο κ. Κίνκελ τόνισε ότι πρώτη επιλογή του ΝΑΤΟ είναι να στείλει στρατεύματα στην Αλβανία και την ΠΓΔΜ, προσθέτοντας ότι δεν αποκλείονται και άλλα μέτρα. "Ο Μιλόσεβιτς πρέπει να γνωρίζει ότι εάν από τη στιγμή που το ΝΑΤΟ αναπτύξει στρατεύματα εκεί, η κατάσταση αποβεί χαοτική, θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι για επέμβαση στο ίδιο το Κοσσυφοπέδιο", τόνισε ο Κίνκελ και υπογράμμισε ακόμη ότι ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος πρέπει να γνωρίζει ότι οι δυτικοί σύμμαχοι δεν θα επιτρέψουν μια δεύτερη Βοσνία.

Από την πλευρά του, ο Βρετανός υπουργός Αμυνας κ. Ρόμπερτσον δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ μελετά το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης για την αντιμετώπιση της τελευταίας έξαρσης βίας στο Κοσσυφοπέδιο (ΑΠΕ- Ρόιτερ, 5.6.98).

Πάντως, η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο θα απασχολήσει τόσο τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχει προγραμματισθεί για τις 8 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο, όσο και τη Διάσκεψη της Ομάδας Επαφής στις 12 Ιουνίου στο Λονδίνο και δεν αποκλείεται στις δύο αυτές σημαντικές συναντήσεις να αποφασιστεί και η λήψη πρόσθετων κυρώσεων σε βάρος του Βελιγραδίου.

Ματαιώθηκαν οι συνομιλίες

Οι ηγέτες των αλβανοφώνων του Κοσσυφοπεδίου, εξαιτίας της κλιμάκωσης της βίας, ματαίωσαν τη συνάντηση που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στις 5 Ιουνίου με τους διαπραγματευτές της σερβικής κυβέρνησης.

Ο εκπρόσωπος των αλβανόφωνων Τζεμαήλ Μουσταφά, όπως μετέδωσαν τα πρακτορεία ΑΠΕ και Ρόιτερ, δήλωσε προς τους δημοσιογράφους ότι "ο διάλογος δεν σταμάτησε, μόνον αναβλήθηκε μέχρι να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Αυτές είναι η αποχώρηση των σερβικών δυνάμεων από το Κοσσυφοπέδιο και η άρση του αποκλεισμού των περιοχών που πλήττονται από τις επιθέσεις".

Στο μεταξύ, ο ηγέτης των αλβανοφώνων του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη την 1η Ιουνίου με το Γ.Γ. του ΟΗΕ και ζήτησε μια συγκεκριμένη διεθνή παρουσία στο Κοσσυφοπέδιο για να τεθεί τέλος στη διαμάχη με το Βελιγράδι.

Ο κ. Ρουγκόβα επανέλαβε ότι η καλύτερη λύση είναι η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, ενώ εξέφρασε και πάλι την υποστήριξή του στην πρωτοβουλία των ΗΠΑ για συνομιλίες Πρίστινας-Βελιγραδίου.

Σε ερώτηση των δημοσιογράφων για το πόσο εφικτή είναι η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου καθώς δεν υπάρχει σαφής διεθνής υποστήριξη για κάτι τέτοιο, ο κ. Ρουγκόβα επεσήμανε ότι υπάρχει κάποια κατανόηση και συμπλήρωσε ότι οι αλβανόφωνοι του Κοσσυφοπεδίου θα εργαστούν για ανεξαρτησία χωρίς να επιδιώξουν ένωση με την Αλβανία, που θα δημιουργούσε άλλωστε προβλήματα με τα γειτονικά κράτη (Γρ. Τύπου Ν. Υόρκης, 1.6.98).

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Μαντέιρο, ο κ. Ρουγκόβα ζήτησε να εξεταστεί το σχέδιο επιβολής μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς επίσης και το ενδεχόμενο σύστασης ενός "διεθνούς προτεκτοράτου", δηλαδή μιας πολιτικής κυβέρνησης που θα ασκούσε την εξουσία στο Κοσσυφοπέδιο προσωρινά, μέχρι να αποκτήσει την ανεξαρτησία του.

[09] Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ προτείνει την παράταση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης στα Σκόπια

Στην έκθεσή του ο κ. Ανάν επισημαίνει ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και σε άλλα "φόρα" σχετικά με την πιθανή διεύρυνση της διεθνούς στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή, λόγω της έκρυθμης και επικίνδυνης κατάστασης που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο.

Σχετικά με τις διμερείς σχέσεις της ΠΓΔΜ, ο Γ.Γ. του ΟΗΕ αναφέρειότι σημειώθηκε μεγαλύτερη κατανόηση ανάμεσα στην ΠΓΔΜ και την Αλβανία, οι συμφωνίες συνεργασίας με την Ελλάδα έχουν προχωρήσει σημαντικά, ενώ αντίθετα οι σχέσεις με τη Βουλγαρία εξακολουθούν να είναι δύσκολες, καθώς επιδρά αρνητικά η μη επίλυση του γλωσσικού προβλήματος. Αλυτο παραμένει και το θέμα της οριοθέτησης των συνόρων της ΠΓΔΜ με τη Γιουγκοσλαβία, προφανώς για λόγους εσωτερικούς και των δύο πλευρών.

Κλείνοντας την έκθεσή του ο Γ.Γ. του ΟΗΕ σημειώνει ότι η κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο επηρεάζει το έργο της UNPREDEP, που έχει ήδη περιορισθεί κατά μήκος των συνόρων και για το λόγο αυτό σκοπεύει να υποβάλει στο Συμβούλιο Ασφαλείας μέχρι τις 15 Ιουλίου συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση και διεύρυνση της ειρηνευτικής δύναμης (ΑΠΕ, 3.6.98 και Γρ. Τύπου Ν. Υόρκης 4.6.98).

ΝΑΤΟϊκές προετοιμασίες

Τα Σκόπια επισκέφθηκε στις 4 Ιουνίου ο Διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων βορειοδυτικής Ευρώπης Τζων Σέσιρ για να προετοιμάσει τις στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ που προγραμματίζονται για το Σεπτέμβρη.

Ο αξιωματούχος του ΝΑΤΟ συναντήθηκε με τον Σκοπιανό υπουργό Αμυνας Λάζαρ Κιτάνοφσκι και σε κοινή συνέντευξη Τύπου τόνισαν ότι η άσκηση θα διεξαχθεί από τις 10 μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου και θα είναι από τις μεγαλύτερες που έχει πραγματοποιήσει μέχρι τώρα η Συμμαχία στην περιοχή.

Σ' αυτήν θα λάβουν μέρος 24 χώρες, απ' τις οποίες 11 μέλη του ΝΑΤΟ και θα συμμετάσχουν γύρω στους 700 στρατιώτες.

Μια μέρα νωρίτερα, στις 3 Ιουνίου, έφτασε στα Σκόπια ομάδα 40 εμπειρογνωμόνων του ΝΑΤΟ για πολυήμερη επίσκεψη με στόχο, όπως δήλωσε ο υπουργός Αμυνας κ. Κιτάνοφσκι, να εξετάσει την πιθανή παρουσία της Συμμαχίας στη χώρα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Σκοπιανός υπουργός διευκρίνισε ότι η επίσκεψη των εμπειρογνωμόνων έχει καθαρά τεχνικό χαρακτήρα και πρόσθεσε ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ θα εξαρτηθεί από την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με τη θητεία της ειρηνευτικής δύναμης και από την εξέλιξη της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο (ΑΠΕ, 4.6.98).

Συνάντηση για την βαλκανική δύναμη

Η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΙΚΑ του Βελιγραδίου (1.6.98) δημοσιεύει ανακοίνωση του Υπουργείου Αμυνας της ΠΓΔΜ, σύμφωνα με την οποία στις 26 Σεπτεμβριου θα πραγματοποιηθεί στα Σκόπια συνάντηση των υπουργών Αμυνας της Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας, Αλβανίας, Ιταλίας και ΠΓΔΜ, καθώς με τη συμμετοχή των ΗΠΑ σαν παρατηρητής.

Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί με την ευκαιρία της υπογραφής του τελικού ντοκουμέντου για την ίδρυση πολυεθνικής ειρηνευτικής στρατιωτικής δύναμης στην περιοχή.

Οπως αναφέρει η εφημερίδα, οι υπουργοί των χωρών αυτών θα συναντηθούν τον Ιούνιο στην Αθήνα, όπου αναμένεται να συζητηθεί το πλαίσιο για τη δημιουργία βαλκανικής ειρηνευτικής δύναμης και θα υπογραφεί το Μνημόνιο Κατανόησης, δηλαδή συμφωνία για την ίδρυση στρατιωτικοδιοικητικής επιτροπής και για τον τρόπο ενασχόλησης- ανάπτυξης των στρατιωτικών βαλκανικών δυνάμεων.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Σκοπιανός υπουργός Αμυνας, αν και στις προηγούμενες συναντήσεις επέμεινε η έδρα της βαλκανικής αυτής δύναμης να βρίσκεται στα Σκόπια, τώρα έχει αλλάξει θέση και θα υποστηρίξει ότι η έδρα του Επιτελείου πρέπει να είναι μια από τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, πρωτίστως λόγω της επιμονής των Σκοπίων όπως "το καινούριο κράτος να γίνει όχι μόνο μέλος της βορειοατλαντικής συμμαχίας, αλλά και πραγματικό τείχος για την υπεράσπιση της ειρήνης στην περιοχή".

Με αυτή την έννοια, συνεχίζει η ΠΟΛΙΤΙΚΑ, τα Σκόπια θα επιμείνουν ώστε η δραστηριότητα της ειρηνευτικής δύναμης να προσανατολιστεί "μόνο σε πιθανές επεμβάσεις, αλλά έξω από τις βαλκανικές χώρες".

Στα Σκόπια, καταλήγει η εφημερίδα, είναι σαφές ότι οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση της πολυεθνικής δύναμης θα προκαλούσε πρόσθετες "και όχι μόνο πολιτικές αντιδράσεις".

Στα Σκόπια ο Αβραμόπουλος

Επίσημη επίσκεψη στα Σκόπια πραγματοποίησε στις 4 Ιουνίου ο Δήμαρχος Αθηναίων, προσκεκλημένος του ομολόγου του Δημάρχου Σκοπίων Ρίστο Πένοφ.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη γειτονική χώρα, ο κ. Αβραμόπουλος είχε συνομιλίες με τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ, τον Πρωθυπουργό Μπράνκο Τσερβενκόφσκι και το Δήμαρχο Σκοπίων κ. Πένοφ.

Ο κ. Αβραμόπουλος, ο οποίος συνοδευόταν από οκτώ δημάρχους από διάφορες πόλεις της χώρας και από ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών, εξέφρασε την πίστη ότι άνοιξε ο δρόμος της συνεργασίας ανάμεσα στις πόλεις των δύο χωρών, ενώ ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων, αφού εξέφρασε την επιθυμία για τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με την Ελλάδα, υπογράμμισε ότι "εάν έπρεπε να επιλέξουμε κάποια χώρα για να έχουμε καλές και φιλικές σχέσεις, αυτή η χώρα θα ήταν η Ελλάδα".

Το μόνο γεγονός που πήγε να "τινάξει στον αέρα" το καλό κλίμα σημειώθηκε στο πρωθυπουργικό γραφείο πριν αρχίσουν οι συνομιλίες με τον Σκοπιανό Πρωθυπουργό. Στους φακέλους που μοιράστηκαν με τουριστικό υλικό της χώρας υπήρχαν και δύο τεύχη των "Καιρών της Μακεδονίας", με εξώφυλλο χάρτη της "Μακεδονίας" που έφτανε μέχρι τη Λάρισα.

Ο κ. Αβραμόπουλος απαίτησε να αποσυρθούν τα έντυπα γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα γινόταν η συνάντηση. Πράγματι τα φυλλάδια αποσύρθηκαν και όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός Τσερβενκόφσκι η κυβέρνηση δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τους χάρτες αυτούς.

Το ζήτημα της ονομασίας δεν θίχτηκε στις συνομιλίες με την πολιτική ηγεσία της χώρας, γιατί όπως δήλωσε ο κ. Αβραμόπουλος δεν αποτελούσε αντικείμενο της επίσκεψής του και εναπόκειται στις αρμοδιότητες των δύο κυβερνήσεων.

Συνάντηση στη Νέα Υόρκη

Επαναλήφθηκαν στις 3 Ιουνίου στη Νέα Υόρκη οι ελληνοσκοπιανές συνομιλίες που διεξάγονται υπό την αιγίδα του Σάϊρους Βανς, ειδικού αντιπροσώπου του Γ.Γ. του ΟΗΕ.

Οι μόνιμοι πρέσβεις των δύο χωρών Χρήστος Ζαχαράκης και Ιβάν Τόσεφσκι συμφώνησαν να συναντηθούν ξανά μετά το καλοκαίρι.

[10] Οξύνεται η αντιπαράθεση Σερβίας-Μαυροβουνίου μετά την επικράτηση του μεταρρυθμιστή Τζουκάνοβιτς

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, ο συνασπισμός "Για μια καλύτερη ζωή" του Τζουκάνοβιτς εξασφάλισε το 49,5% των ψήφων και 42 από τις 78 έδρες του Κοινοβουλίου, ενώ ο κυριότερος αντίπαλος, το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα του ομοσπονδιακού Πρωθυπουργού Μόμιρ Μπουλάτοβιτς, 36,1% των ψήφων και 29 έδρες. Οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ χαρακτήρισαν νόμιμες τις εκλογές, ενώ το εκλογικό αποτέλεσμα αναγνώρισε επίσημα και ο μεγάλος ηττημένος, το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα.

Δυο ημέρες μετά τη νίκη του, ο Τζουκάνοβιτς επεσήμανε ότι ο Μιλόσεβιτς πρέπει να λάβει υπόψη του τη νέα πολιτική πραγματικότητα. Μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό ΙΝΤΕΞ, ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου προειδοποίησε ότι "εάν δεν υπάρξει αλλαγή, τότε το ομοσπονδιακό κράτος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της διάλυσης", ενώ παράλληλα κάλεσε τους Σέρβους ή να αντικαταστήσουν τον Μιλόσεβιτς με "κάποιον υπεύθυνο" ή να τον αναγκάσουν να σεβαστεί την ισότητα του Μαυροβουνίου μέσα στην Ομοσπονδία.

Ο Τζουκάνοβιτς ανέφερε ακόμη ότι η σημερινή ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν είναι νόμιμη για το Μαυροβούνιο και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι αρχές της Σερβίας θα δείξουν μεγαλύτερη κατανόηση και ετοιμότητα για μια συμφωνία για τη διεξαγωγή ενδεχομένως πρόωρων βουλευτικών εκλογών σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Ενα θέμα με το οποίο ασχολούνται οι πολιτικοί αναλυτές είναι εάν ο συνασπισμός του Τζουκάνοβιτς, που έχει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή του Μαυροβουνίου, θα δώσει τη δυνατότητα στο κόμμα του Μπουλάτοβιτς να έχει το 1/3 των βουλευτών στην ομοσπονδιακή Ανω Βουλή, σύμφωνα με το ποσοστό που εξασφάλισε στις εκλογές ή θα ορίσει και τους 20 βουλευτές στην Ανω Βουλή από τις τάξεις του συνασπισμού, γεγονός που θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα τόσο στον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς, όσο και στον ομοσπονδιακό Πρωθυπουργό Μπουλάτοβιτς.

Συνταγματική αντεπίθεση

Πάντως, οι πολιτικοί αναλυτές αναμένουν και μια αντεπίπθεση, από την πλευρά των Μιλόσεβιτς-Μπουλάτοβιτς, που θα στοχεύει στην ενίσχυση της Ομοσπονδίας και κατά συνέπεια στην αποδυνάμωση των δύο Δημοκρατιών.

Ηδη, ο ομοσπονδιακός Πρωθυπουργός Μπουλάτοβιτς, με τη σύμφωνη γνώμη του Μιλόσεβιτς, ανήγγειλε πρωτοβουλία για την προσαρμογή των Συνταγμάτων των δύο Δημοκρατιών στο Σύνταγμα της Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας, που αν υλοποιηθεί θα αφαιρέσει όλες εκείνες τις συνταγματικές διατάξεις που προσδίδουν στις δύο Δημοκρατίες δικαίωμα ισχυρής κρατικής οντότητας.

Επίσης, ο Μπουλάτοβιτς, προανήγγειλε την κατάθεση νόμου για την κατάργηση των υπηρεσιών ασφαλείας των δύο Δημοκρατιών και την ένταξή τους σε ένα κοινό σύστημα υπηρεσιών ασφαλείας της Ομοσπονδίας.

Ικανοποίηση στη διεθνή κοινότητα

Τα αποτελέσματα των εκλογών στο Μαυροβούνιο έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από τη διεθνή κοινότητα.

Ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ Τζέϊμς Ρούμπιν χαιρέτησε το αποτέλεσμα ως "ένα βήμα προς την οικοδόμηση της δημοκρατίας στην Ο. Δ. της Γιουγκοσλαβίας" και υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την πολιτική του μεταρρυθμιστή προέδρου Μίλο Τζουκάνοβιτς (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 2.6.98)

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, εκπροσωπώντας και την Ε. Ε., τόνισε ότι η εκλογική επιτυχία ήταν συνάρτηση της επιτυχημένης μεταρρυθμιστικής πολιτικής που ασκήθηκε από τον κ. Τζουκάνοβιτς και υπέρ της οποίας επιθυμεί να παράσχει θερμή υποστήριξη.

Τέλος, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ στο συγχαρητήριο μήνυμά του χαρακτήρισε τα αποτελέσματα στο Μαυροβούνιο ενθαρρυντικά και κατέστησε σαφές ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να υποστηρίζει το Μαυροβούνιο πρόεδρο στην προσπάθειά του για τον εκδημοκρατισμό της Γιουγκοσλαβίας και τη σταθερότητα στην περιοχή ( ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ. 2.6.98).

[11] Θα αποζημιωθούν τα θύματα των παρατραπεζών στην Αλβανία

Η Διϋπουργική Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής, η οποία συνεδρίασε στις 2 Ιουνίου υπό την Προεδρία του Πρωθυπουργού Φάτος Νάνο, αποφάσισε να προωθήσει στη Βουλή πακέτο νόμων, που πρέπει να εγκριθούν μέχρι τις 15 Ιουνίου.

Οι νόμοι αυτοί αφορούν τον τρόπο αποζημίωσης των καταθετών στις παρατράπεζες, τον τρόπο διανομής κεφαλαίων και τον τρόπο πώλησης των περιουσιακών στοιχείων των παρατραπεζών.

Ευθύνες στο Μπερίσα

Συνεχίζεται η σύνταξη του πορίσματος της "επιτροπής Νγκέλα", η οποία διερευνά τις ευθύνες που οδήγησαν στην περυσινή μεγάλη κρίση που κατέληξε στην ένοπλη εξέγερση, κατά την οποία πάνω από 1500 άτομα έχασαν τη ζωή τους.

Εκτός απ' τις παρατράπεζες, τα περισσότερα μέλη της επιτροπής θεωρούν άμεσα υπεύθυνο για την αποσύνθεση των δομών του κράτους τον πρώην Πρόεδρο της χώρας Σαλί Μπερίσα, καθώς και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους της κυβέρνησής του.

Σύμφωνα με την εφημερίδα των Τιράνων "Σέκουλι" (2.6.98) στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Νγκέλα έχουν προκύψει σοβαρές διαφωνίες σχετικά με το ρόλο του Μπερίσα. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Σπαρτάκ Νγκέλα αρνείται να καταλογήσει άμεσες ευθύνες στο Μπερίσα, όπως ζητούν τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής.

Η εφημερίδα GAZETA SHQIPTARE (2.6.98) επισημαίνει ότι μεταξύ Νγκέλα και Μπερίσα υπάρχει απόρρητη συμφωνία, σύμφωνα με την οποία ο Νγκέλα είχε δεσμευτεί να υπερασπιστεί τον Μπερίσα, ενώ ο τελευταίος να τον προωθήσει στη σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής του Συντάγματος.

Το πόρισμα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα.

Αποκαλύπτεται η προβοκάτσια

Σε οργανωμένη προβοκάτσια αποδίδονται τόσο η καταδίκη των πέντε στελεχών της Ομόνοιας, όσο και το αιματηρό επεισόδιο στην Επισκοπή, που είχαν σημειωθεί επί διακυβέρνησης Μπερίσα και είχαν οξύνει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις.

Η εφημερίδα GAZETA SHQIPTARE (4.6.98) σε ανυπόγραφο δημοσίευμά της αφήνει να εννοηθεί ότι την σφαγή στο φυλάκιο της Επισκοπής και τη φυλάκιση των πέντε των Ομόνοιας, τον Απρίλιο του 1994, προϊδέασε και διοργάνωσε σε συνεργασία με τον πρώην αρχηγό της μυστικής αστυνομίας SHIK, Μπασκίμ Γκαζιντέντε, ξένος υψηλόβαθμος αξιωματούχος, πιθανότατα Τούρκος, ο οποίος βρισκόταν στην Αλβανία από το 1992 στα πλαίσια αποστολής βοήθειας για τη συγκρότηση των θεσμών δημόσιας τάξης στην Αλβανία (Γρ. Τύπου Τιράνων, 4.6.98).

[12] Boυλγαρική αντίδραση σε δηλώσεις Χόλμπρουκ για πιθανή ανάμειξη της Σόφιας στα Σκόπια

Ο κ. Κόστοφ προέβη στη διάψευση αυτή απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή και προέδρου του κόμματος επιχειρηματιών, Ζορζ Γάντσεφ. Ο τελευταίος υποστήριξε ακόμη ότι παρόμοιο σενάριο "ως πλέον απαισιόδοξη εκδοχή για τις εξελίξεις στην περιοχή", είχε συζητήσει με τους Αμερικανούς διπλωμάτες ο Πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής του βουλγαρικού κοινοβουλίου για την εξωτερική πολιτική, Ασέν Αγόφ (ΑΠΕ, 5.6.98).

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι είχε προηγηθεί ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 1.6.98), όπου διευκρινιζόταν ότι οι επισημάνσεις του ειδικού μεσολαβητή της στα Βαλκάνια, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, σχετικά με την ΠΓΔΜ, που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στη Βουλγαρία, εκφράζουν τις δικές του, προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατ' ουδένα τρόπο τη θέση της Ουάσιγκτον.

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσε το Radio Bulgaria (4.6.98), στα τέλη Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί στη Σόφια ο δεύτερος γύρος των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας.

Επίσης, έως τα τέλη Ιουνίου, στη Βουλγαρία θα ανοίξει υποκατάστημα της κρατικής Τράπεζας της Τουρκίας, μέσω της οποία θα καταβάλλονται οι συντάξεις των Βουλγάρων πολιτών, που έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία.

Τέλος, το Radio Bulgaria μετέδωσε δήλωση του υφυπουργού Αμυνας της Βουλγαρίας Ρουμέν Γκιουντέν, προς τη βουλγαρική εθνική ραδιοφωνία ( 1.6.98), σύμφωνα με την οποία "τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στην ετήσια συνάντηση των υπουργών Αμυνας της περιοχής στα Σκόπια, θα αποφασιστεί σε ποια περιοχή θα εγκατασταθεί το επιτελείο των πολυεθνικών δυνάμεων για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη".

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[13] Προς ανακήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους;

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε συνέντευξη του Ερεκάτ στο αραβικό περιοδικό "Αλ-Χαουαντέτ" (5.6.98) "η Παλαιστινιακή Αρχή βρίσκεται σε δύσκολη και επικίνδυνη κατάσταση, παρά τις πολλές παραχωρήσεις της για την επίτευξη ειρήνης, αλλά οι Ισραηλινοί ξεπέρασαν τα όρια αγνοώντας τη διεθνή βούληση και τις προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού.

Η κατάσταση-συνέχισε ο κ. Ερακάτ- απαιτεί την εφαρμογή όλων των μέτρων για την αντιμετώπισή της. Εχει πράγματι αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την ανακήρυξη από τον Πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ, στις 4 Μαίου του 1999".

Από την πλευρά του Ισραήλ, αντίθετα, δόθηκε η εντύπωση ότι βρίσκονται κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με τους Παλαιστινίους, για την αποχώρηση από τη Δυτική Οχθη.

Οπως μετέδωσαν σχετικά τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό, Ρόιτερ, Γαλλικό (5.6.98), ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου,Νταβίντ Μπαρ Ιλάν, δήλωσε στην Ιερουσαλήμ: "Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο και υπάρχουν πολλές πιθανότητες να καταλήξουμε σε συμφωνία".

Η Συρία από τη μεριά της, με δηλώσεις στη Δαμασκό από τον Σύρο υπουργό Εξωτερικών Φαρούκ αλ-Σάρα, κάλεσε τους Αραβες να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ και τόνισε ότι κατά την προτεινόμενη αραβική διάσκεψη πρέπει να εγκριθεί αποφασιστική δράση ώστε να αναγκασθεί το Ισραήλ να αποδεχθεί την ειρήνη (ΑΠΕ-Ρόιτερ- Γαλλ. Πρακτ., 5.6.98).

Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσιοποίηση που μετέδωσε η κρατική τηλεόραση του Ισραήλ (6.6.98), το 60% των ερωτηθέντων τάσσονται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για να αποφασιστεί αν θα αποχωρήσει το Ισραήλ από τη Δυτική Οχθη ή όχι. Το 31% των ερωτηθέντων τάχθηκε κατά της διεξαγωγής δημοψηφίσματος, ενώ το υπόλοιπο 9% δεν εξέφρασε γνώμη.

Κατά την ίδια δημοσκόπηση, το 58% των Ισραηλινών είναι υπέρ της αποχώρησης από τη Δυτική Οχθη, 24% είναι κατά και οι υπόλοιποι δεν εκφέρουν γνώμη.

Αξιοσημείωτη θεωρείται και η δήλωση, λίγες μέρες πριν, (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 2.6.98), του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι θα πρέπει να καταλήξει "πριν από το τέλος του 1998" σε συμφωνία με τους Παλαιστίνιους για ισραηλινή αποχώρηση από τη Δυτική Οχθη.

Αυτό, τη στιγμή κατά την οποία ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Γιάσερ Αραφάτ, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι κλιμακώνει τη βία στην περιοχή λόγω της αποτυχίας του να εφαρμόσει την αποχώρηση από τμήμα της Δυτικής Οχθης, όπως προβλέπεται από τις ειρηνευτικές συμφωνίες.

Ο κ. Αραφάτ, προέβη στις δηλώσεις αυτές κατά τη Συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά τις συνομιλίες που είχε με τον Ιορδανό υπουργό Δικαιοσύνης Ρεγιάντ Σάκαα (2.6.98). Ο Παλαιστίνιος ηγέτης τόνισε ότι "το Ισραήλ κάνει ό,τι του είναι δυνατόν για να υπονομεύσει την ειρηνευτική διαδικασία, θέτοντας εμπόδια σ' αυτήν".

Αλλά και οι Αραβες υπουργοί Εξωτερικών και οι βοηθοί τους, ολοκλήρωσαν τις εργασίες της διήμερης διάσκεψης των αραβικών μεσογειακών χωρών, με κατηγορίες κατά του Ισραήλ ότι παρεμποδίζει όλες τις προσπάθειες για την προώθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή ( ΑΠΕ-Γερμ. Πρακτ., 2.6.98).

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, κλείνοντας τις εργασίες της διήμερης διάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και 12 χωρών της Μεσογείου, στο Παλέρμο της Σικελίας (4.6.98), δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να υποστηρίξει το κοινό γαλλο-αιγυπτιακό σχέδιο για μια νέα διάσκεψη με θέμα την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, εκτός και αν αποτύχει η προσπάθεια των ΗΠΑ.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εξάλλου ήταν η είδηση που μετέδωσε η ισραηλινή κρατική τηλεόραση (3.6. 98), για συνομιλίες τις οποίες είχαν πρόσφατα στο Χιούστον Ισραηλινοί και Σύροι αξιωματούχοι, με αμερικανική πρωτοβουλία".

Αυτές ήταν οι πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών και περιστράφηκαν γύρω από την εξεύρεση διπλωματικής φόρμουλας ώστε να επαναληφθούν οι συρο- ισραηλινές συνομιλίες, οι οποίες έχουν διακοπεί από το Φεβρουάριο του 1996.

[14] Το Ιράκ αρνείται άλλη ανθρωπιστική βοήθεια

Με την ίδια ανακοίνωση κάλεσε όμως τις φίλα προσκείμενες χώρες να πιέσουν τον διεθνή οργανισμό, και προς πάσα κατεύθυνση, για την άρση των κυρώσεων.

Στο κείμενο τονίζεται ακόμη ότι το Ιράκ δεν έχει ανάγκη χρημάτων, ούτε και ο λαός του είναι τεμπέλης, να ζητά βοήθεια από τους άλλους, όταν άλλοτε ήταν αυτός που παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια σε πολλά κράτη, οργανισμούς, προσωπικότητες.

Την ευσυνειδησία και την καλή πίστη του Ιράκ σε ό,τι αφορά στην πορεία του αφοπλισμού του, υποστήριξε ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Σάιντ αλ Σαάφ, κατά τη διάρκεια 3ωρης, άτυπης, συνάντησής του με το Σώμα.

Εν τούτοις, ο Αμερικανός πρέσβης στα Ηνωμένα Εθνη Μπιλ Ρίτσαρντσον δεν φάνηκε να πείθεται και κατηγόρησε το Ιράκ ότι έχει αποδυθεί σε αγώνα προπαγάνδας για να επιτύχει την άρση των διεθνών κυρώσεων.

Ο κ. Ρίτσαρντσον εξάλλου, υποστήριξε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπόυ (4.6.98), ότι το Ιράκ είναι πιθανό να διαθέτει ακόμη βιολογικά όπλα και αέρια που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα και πρόσθεσε ότι εξακολουθεί να αποτελεί απειλή για τις γειτονικές χώρες.

ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

[15] Χάρτης Παρευξείνιας Συνεργασίας υπογράφηκε στη Γιάλτα από τις 11 χώρες

Το γεγονός αυτό κρίνεται ως απολύτως θετικό, αν και είναι εμφανής η αντιπαράθεση μεταξύ ορισμένων χωρών για τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν τα πετρέλαια της Κασπίας.

Αναφερόμενος στην υπογραφή του Χάρτη συνεργασίας, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Ταρασιούκ, δήλωσε ότι "αυτός ο χάρτης θα μεταμορφώσει το διακυβερνητικό μηχανισμό της Παρευξείνιας Συνεργασίας σε πραγματική περιφερειακή οικονομική οργάνωση".

Αντίθετα, ο Ουκρανός Πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα υπογράμμισε ότι "τα κράτη-μέλη έχουν μεγάλες διαφορές" και συμπλήρωσε ότι "οι πολιτικές προσπάθειες ως τώρα για τη σύσφιγξη των σχέσεων δεν ήταν ικανοποιητικές" (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 5.6.98).

Στο μεταξύ, στο περιθώριο της Διάσκεψης ο Ελληνας Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, είχε διμερείς συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, τον Πρωθυπουργό της Ρουμανίας, τον Πρόεδρο της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και με τον Πρωθυπουργό της Μολδαβίας.

Ο κ. Σημίτης, ο οποίος συνοδευόταν και από τον υφυπουργό Εξωτερικών Γιάννο Κρανιδιώτη, είχε επίσης συνάντηση με τον Βούλγαρο ομόλογό του, καθώς και με το Ρώσο Πρωθυπουργό Γεργκέι Κιριγένκο (ΑΠΕ, 4.6. 98).

Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως μετέδωσε ο ανταποκριτής του BBC Αλκης Κούρκουλας από τη Γιάλτα (4.6.98) η τουρκική αντιπροσωπεία κατέβαλε μία προσπάθεια έντονης παρουσίας στη συνάντηση, γιατί αισθανόταν ότι η περιφερειακή αυτή συνεργασία κινδύνευε να κυριαρχηθεί απ' αυτό που οι Τούρκοι σχολιαστές περιέγραφαν ως ελληνορωσικό άξονα.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article