Review of the Week, 98-02-05

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ- ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Α] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ- ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Αρνητική η Αγκυρα στην πρόταση Πάγκαλου για προσφυγή στη Χάγη

Ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας πρέπει να προηγηθεί της παραπομπής των θεμάτων στη Χάγη, υποστήριξε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης κ. Ετζεβίτ, σε αποκλειστική συνέντευξή του στη ΜΙΛΛΙΕΤ (26.1.98) και κάλεσε τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών, στην Αγκυρα. Ο κ. Ετζεβίτ σε απάντηση της συνέντευξης του κ. Πάγκαλου στην ίδια εφημερίδα, επεσήμανε: "Τα διμερή προβλήματα θα πρέπει πρώτα να επιλυθούν με διάλογο μεταξύ Αγκυρας και Αθήνας. Στην περίπτωση που θα παραμείνουν μερικά σημεία διαφωνίας, στην τελική φάση, μπορούν να οδηγηθούν στη Χάγη. Ειδικότερα για την επίλυση των προβλημάτων σχετικά με το Δίκαιο της Θάλασσας ο πιο υγιής τρόπος είναι οι δύο χώρες να συμφωνήσουν απ' ευθείας. Αυτός είναι ο πιο εύκολος και υγιής δρόμος που οδηγεί σε λύση. Ακόμη και μία ματιά στο χάρτη του Αιγαίου, δείχνει ότι τα προβλήματα θα πρέπει κατ' αρχήν να επιλυθούν μεταξύ των δύο χωρών".

Αλλά και ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, την ίδια μέρα στη διάρκεια της ενημέρωσης των ξένων ανταποκριτών υποστήριξε, σύμφωνα με το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (26.1.98) ότι "το πρώτο βήμα που θα πρέπει να γίνει προς την κατεύθυνση της επίλυσης των προβλημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είναι η δημιουργία ενός εποικοδομητικού και ειλικρινούς κλίματος διαλόγου και στη συνέχεια μπορεί να αποφασιστούν οι μέθοδοι επίλυσής τους".

Ο κ. Ουτκάν είπε επίσης ότι η Τουρκία δεν απορρίπτει καμιά από τις μεθόδους που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν δίνοντας έμφαση στη σημασία που αποδίδει η Τουρκία σε όλες τις ειρηνικές μεθόδους υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και επαναλαμβάνοντας την άποψη του Πρωθυπουργού Γιλμάζ ότι "δεν είναι ρεαλιστική η εφαρμογή ξεχωριστής μεθόδου λύσης για κάθε πρόβλημα".

Από την πλευρά του, όπως αναφέρεται σε τηλεγράφημα του ΑΠΕ (26.1. 98) ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Πάγκαλος, από τις Βρυξέλλες όπου εβρίσκετο απάντησε στην πρόταση Ετζεβίτ λέγοντας: "Οταν κάποιος θέλει να συζητήσει ένα θέμα με κάποιον άλλο, δεν καλεί, αλλά πηγαίνει εκείνος. Το πρόβλημα πάντως είναι τι ακριβώς θα πρέπει να συζητήσουν η Ελλάδα και η Τουρκία. Αλλωστε στο παρελθόν έχει γίνει διάλογος με την Τουρκία, όπως π.χ. στη Γενεύη ανάμεσα στους κ.κ. Φίλωνα και Κλη από τη μια πλευρά και τους κ.κ. Οϋμέν και Μπατού από την άλλη συζητώντας επί 48 ώρες επί όλων των θεμάτων χωρίς αποτέλεσμα. Η Ελλάδα έχει αποδεχθεί τη γενική δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Αν και η Τουρκία είχε αποδεχθεί αυτή τη διεθνώς διαδεδομένη και φυσιολογική διαδικασία θα είχε βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ε.Ε.".

Υπέρ της πρότασης Πάγκαλου τάχθηκε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών κ. Κίνκελ, κατά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του στη Βόννη. Κάλεσε μάλιστα την τουρκική κυβέρνηση να την ξανασκεφθεί. Κι αυτό γιατί, όπως είπε ο Γερμανός ΥΠΕΞ, στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ, 27.1.98) "πρέπεινα επιτευχθεί πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ενας ομαλός δρόμος προς αυτή την κατεύθυνση είναι η πρόσκληση που απηύθυνε ο κ. Πάγκαλος προς την τουρκική κυβέρνηση να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο για το σύνολο των προβλημάτων".

Επιμονή στα 6 μίλια για τον
ελληνικό εναέριο και θαλάσσιο χώρο

Πάντως, ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν απέκλεισε το ενδεχόμενο να προσφύγει η Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο για τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 μιλίων. Σε γραπτή ανακοίνωσή του με ημερομηνία 27. 1.98 αναφέρεται ότι:

"Δεν υπάρχει λόγος να γίνει προσφυγή για να επικυρωθεί ότι αντιβαίνει το Διεθνές Δίκαιο να εκτείνεται ο εναέριος χώρος σε εύρος μεγαλύτερο από το εύρος των χωρικών υδάτων. Στις βασικές διεθνείς συμφωνίες μεταξύ των οποίων είναι και αυτές του Σικάγου 1944 και η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ του 1982, τις οποίες έχει υπογράψει και η Ελλάδα, αναφέρεται ότι είναι βασική αρχή του Διεθνούς Δικαίου η ισότητα του εύρους του εναερίου χώρου μ' αυτό των χωρικών υδάτων. Η μοναδική χώρα που παρά τα έξι μίλια χωρικών υδάτων εφαρμόζει καθεστώς εναερίου χώρου με μεγαλύτερο εύρος, είναι η Ελλάδα".

Την επόμενη μέρα ο κ. Ουτκάν με νέα ανακοίνωσή του (ΑΠΕ, 27.1.98) επανήλθε στο θέμα της ενδεχόμενης επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων υπογραμμίζοντας:

"Η διατήρηση του υφισταμένου εύρους των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, με βάση τη δέσμευση που περιέχει η συμφωνία της Μαδρίτης, θα διευκολύνει την επίλυση των λοιπών ζητημάτων του Αιγαίου. Η επέκταση των χωρικών υδάτων σε 12 μίλια δεν είναι απόλυτο δικαίωμα. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, τα 12 μίλια αποτελούν το ανώτατο όριο επέκτασης χωρικών υδάτων εφόσον την επιτρέπουν τα γεωγραφικά δεδομένα.

Σε ημίκλειστες θάλασσες, όπου παρουσιάζονται γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, δεν μπορεί να γίνει λόγος για επέκταση των χωρικών υδάτων, αν βλάπτονται νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα ενός εκ των δύο κρατών".

Εξάλλου, ο Τούρκος Πρόεδρος κ. Ντεμιρέλ σε συνέντευξή του στη ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ (27.1.98) είπε ότι "μερικά από τα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχουν δημιουργηθεί διότι η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με τους όρους που αναγράφονται στις διεθνείς συμφωνίες.

Ναυτικό επεισόδιο

Στην αλυσίδα των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας προστέθηκε τη Δευτέρα 26.1.98 ναυτικό επεισόδιο, όταν τα πληρώματα δύο τουρκικών τορπιλακάτων άνοιξαν πυρ χωρίς κανένα λόγο, ενώ βρίσκονταν μεταξύ των νησιών Καλύμνου και Καλολύμνου. Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών όχι μόνο αρνήθηκε το συμβάν, αλλά κατήγγειλε ότι ελληνικά πλοία εισήλθαν επανειλημμένα στα τουρκικά χωρικά ύδατα.

Σύμφωνα με τηλεγράφημα του Πρακτορείου ΑΝΑΤΟΛΗ (27.1.98) ανώτατος αξιωματούχος του τουρκικού ΥΠΕΞ ανέφερε ότι "οι ελληνικοί ισχυρισμοί περί παρενόχλησης και πυροβολισμών είναι αναληθείς και εκτός πραγματικότητας. Αντίθετα, η Ελλάδα έχει παραβιάσει επανειλημμένα, εντός του Ιανουαρίου τα τουρκικά χωρικά ύδατα και έχει παρενοχλήσει τουρκικά αεροσκάφη.

Κατά την εφημερίδα ΜΙΛΛΙΕΤ (29.1.98) "η ένταση που παρατηρείται στο Αιγαίο είναι απόρροια της απόφασης της Συνόδου Κορυφής του Λουξεμβούργου. Η Τουρκία, μέχρι τότε αντιμετώπιζε με επιφυλακτικότητα προκλητικές ενέργειες της Αθήνας για να αποφευχθεί ενδεχόμενη κρίση. Ομως, τώρα η Αγκυρα είναι αποφασισμένη να αντιδρά στην παραμικρή παρενόχληση ή παραβίαση".

Ετσι, στον κατάλογο που επιδόθηκε στον πρώτο σύμβουλο της ελληνικής Πρεσβείας στην Αγκυρα όταν κλήθηκε στο τουρκικό ΥΠΕΞ (26.1.98) καταγράφονται:

- "Παραβίαση στις 31 Δεκεμβρίου, των τουρκικών χωρικών υδάτων, από ελληνικό περιπολικό πλοίο κοντά στις βραχονησίδες Καρντάκ".

- "Παραβίαση στις 2 Ιανουαρίου, των τουρκικών χωρικών υδάτων, από ελληνικό περιπολικό πλοίο, στα ανοιχτά του Καρατοπράκ στο Αιγαίο".

- "Παραβίαση στις 6 Ιανουαρίου, των τουρκικών χωρικών υδάτων, από ελληνικό περιπολικό πλοίο, κοντά στις βραχονησίδες Καρντάκ".

-"Παρενόχληση στις 13 Ιανουαρίου, τουρκικών ακταιωρών, από ελληνικό περιπολικό πλοίο, κοντά στις βραχονησίδες Καρντάκ".

- "Παρενόχληση στις 15 Ιανουαρίου, πέντε τουρκικών αλιευτικών σκαφών, από ελληνικό αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας, κοντά στις Καρντάκ, με πραγματοποίηση χαμηλών πτήσεων υπεράνω αυτών".

- "Παρενόχληση στις 22 Ιανουαρίου, δύο τουρκικών αεροσκαφών F-16 - στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου- από δυο ελληνικά αεροσκάφη F- 16 που έφεραν οπλισμό και τα οποία πλησίασαν επικίνδυνα σε τομέα τον οποίο είχε ανακοινώσει εκ των προτέρων η Τουρκία, με έκδοση notam".

[02] Αποφασιστικός μήνας ο Μάρτιος για το Κυπριακό

Το ενδιαφέρον του διεθνούς παράγοντα για την επίλυση του Κυπριακού επεσήμανε και ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης, σε συνέντευξή του στο ΡΙΚ (28.1.98) τονίζοντας ότι "αν ο κ. Κληρίδης εκτιμούσε ότι το Κυπριακό δεν βρισκόταν σε τόσο κρίσιμη φάση δεν θα ήταν υποψήφιος για την Προεδρία".

Αποκαλυπτικότερος για τις προθέσεις της διεθνούς κοινότητας εμφανίστηκε την επόμενη μέρα ο ίδιος ο κ. Κληρίδης τονίζοντας ότι "οι ΗΠΑ, ο ΟΗΕ και η Ε.Ε. έχουν αποφασίσει, μετά τις εκλογές, να διεξάγονται μηνιαίες συνομιλίες εκτός Κύπρου" (ΑΠΕ 28.1.98).

Αλλά και ο πρέσβης της Ρωσίας στη Λευκωσία κ. Μουράτοφ επισημαίνοντας το ενδιαφέρον της χώρας του για την επίλυση του Κυπριακού δήλωσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ (28.1.98) ότι "η Μόσχα συμμετέχει στην προσπάθεια συντονισμού όλων των προσπαθειών για το Κυπριακό μέσω της παρουσίας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας και είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς για την επεξεργασία κάποιων ιδεών".

Από την πλευρά του ο Επίτροπος κ. Βαν Ντεν Μπρουκ, σε συνέντευξη Τύπου στο Στρασβούργο (BBC 30.1.98) υπογράμμισε ότι "η Ε.Ε. είναι δεσμευμένη έναντι της Κύπρου, η οποία μπορεί να υπολογίζει στην ευρωπαϊκή υποστήριξη".

Ανησυχία για τους εξοπλισμούς

Στο μεταξύ, η λειτουργία της αεροπορικής βάσης στην Πάφο και το θέμα της εγκατάσταση των ρωσικών πυραύλων S-300 έδωσαν την ευκαιρία σε Αμερικανούς και Βρετανούς να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για τους εξοπλισμούς στην Κύπρο.

Ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεμντ κ. Ρούμπιν στη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου (26.1.98) τόνισε ότι "οι ΗΠΑ ανησυχούν για την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση των δύο πλευρών στην Κύπρο και παροτρύνουν όλα τα μέρη να αποφεύγουν ενέργειες ή δηλώσεις που οδηγούν στην κλιμάκωση αποπροσανατολισμού από προσπάθειες για την εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης στο νησί".

Από την πλευρά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών κ. Κουκ, υποστήριξε ότι "η ανάπτυξη των ρωσικών πυραύλων στην Κύπρο δεν θα ήταν μια ιδιαίτερα φρόνιμη ενέργεια, γιατί το θέμα είναι να μειωθεί η ένταση στο νησί".

Σύμφωνα με το ΑΠΕ (27.1.98) ο κ. Κουκ διευκρίνισε ότι εκφράζει "προσωπική άποψη" με τη δήλωσή του αυτή, την οποία έκανε κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με το Ρώσο ομόλογό του κ. Πριμακόφ, στο πλαίσιο του ευρω-ρωσικού συμβουλίου συνεργασίας.

Λαμβάνοντας το λόγο, ο κ. Πριμακόφ υποστήριξε ότι "η Ρωσία είναι έτοιμη να εξετάσει το ενδεχόμενο να μην αναπτυχθούν τα όπλα αυτά στην Κύπρου εφόσον υπάρξει συμφωνία με την τουρκική πλευρά για την αποστρατιωτικοποίηση του νησιού". Ομως, τόνισε ο Ρώσος υπουργός "δεν βρισκόμαστε σ' αυτό το σημείο και επομένως θα τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας".

Για τον Τούρκο υπουργό Αμυνας κ. Σεζγκίν οι εξελίξεις γύρω από το θέμα της λειτουργίας της αεροπορικής βάσης στην Πάφο και της εγκατάστασης των S-300 δεν είναι τόσο σημαντικές. Και αυτό γιατί όπως τόνισε "οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν αποτρεπτική δύναμη, και θα πράξουν ό,τι είναι αναγκαίο. Η αεροπορική βάση στην Πάφο είναι μεγάλο έργο που ξεπερνά τις ανάγκες της Κύπρου αλλά είναι ανεπαρκές αν έχει στόχο την Τουρκία και επομένως δεν αποτελεί για μας σοβαρή απειλή" (ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ, 26.1.98).

Ο κ. Σεζγκίν δεν απέκλεισε τη λήψη μέτρων, αναφέροντας ότι ένα απ' αυτά είναι να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς το αεροδρόμιο του Λευκόνοικου. Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, στη διάρκεια της τακτικής εβδομαδιαίας ενημέρωσης των ξένων ανταποκριτών (26.1.98), προσθέτοντας, σύμφωνα με το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ ότι η "Τουρκία δεν θα περιοριστεί μόνο σ' αυτό το μέτρο. Εαν απαιτηθεί η λήψη και άλλου είδους μέτρων από την ΤΔΒΚ ή την Τουρκία θα ληφθούν εν καιρώ".

Πάντως, η Αγκυρα, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της ΜΙΛΛΙΕΤ (29. 1.98) "ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας για την ανησυχία που προκαλεί η λειτουργία της βάσης στην Πάφο. Ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο του Σ.Α. κ. Ντεζαμέ προειδοποίησε ότι οι τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο δεν θέτουν σε κίνδυνο μόνο την ειρήνη και την ασφάλεια της νήσου και της Τουρκίας, αλλά ολόκληρης της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου".

Την ενέργεια αυτή της Τουρκίας είχε δικαιολογήσει λίγες μέρες νωρίτερα ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Ρούμπιν (ΑΠΕ, 26.1.98) υποστηρίζοντας: "Ως μέλος του ΟΗΕ η Τουρκία έχει το δικαίωμα να θέσει ζητήματα που την ανησυχούν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών".

Στο μεταξύ, στρατιωτικοί κύκλοι στην Αγκυρα διατυπώνουν την άποψη ότι πρέπει να επαναξεταστεί ο αμυντικός σχεδιασμός της Τουρκίας. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τις εφημερίδες ΣΑΜΠΑΧ και ΓΕΝΙ ΓΙΟΥΖΓΙΛ ( 26.1.98) "μέχρι σήμερα η ενδεχόμενη ελληνική επίθεση αναμενόταν να εκδηλωθεί από το Αιγαίο, ενώ από τώρα και στος εξής μπορεί να εκδηλωθεί και από την ανατολική Μεσόγειο".

[03] Περικοπές και επικρίσεις από ΗΠΑ για Ελλάδα και Τουρκία

Η επίσκεψη πραγματοποιείται την ώρα που οι ΗΠΑ αποφάσισαν περικοπές στην αμυντική βοήθεια προς τις δύο χώρες.

Στο μεταξύ η φετεινή Εκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή επικρίνει και την Ελλάδα και την Τουρκία.

Η Ελλάδα κατηγορείται για διακρίσεις εις βάρος μειονοτήτων αλλά και για περιορισμούς στην άσκηση της θρησκευτικής ελευθερίας. Κατά τ' άλλα όμως, εκτιμά η έκθεση, υπάρχει στην Ελλάδα απόλυτη ελευθερία έκφρασης σε όλους τους άλλους τομείς.

Η Ελλάδα επικρίνεται αυστηρά και για τη χρήση του άρθρου 19 του Κώδικα Ιθαγένειας, ο οποίος όμως καταργήθηκε πρόσφατα αλλά η έκθεση δεν το λαμβάνει υπόψη αφού καλύπτει την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε το 1997.

Η Τουρκία επικρίνεται έντονα για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως σε ό,τι αφορά την κουρδική μειονότητα.

Οπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα ΖΑΜΑΝ (25.1.98), το άρθρο 19 αναστάτωσε την Αθήνα, και η απόφαση χαρακτηρίστηκε ως "πολύ θετική" από τον επιτροπή παρακολούθησης του Ελσίνκι.

Η εφημερίδα αναφέρει ότι το άρθρο 19 τέθηκε σε εφαρμογή για να γίνουν έκπτωτοι Ελληνες πολίτες βουλγαρικής καταγωγής που ζούσαν στη Βόρεια Ελλάδα, όταν όμως χάλασαν οι ελληνο-τουρκικές σχέσεις χρησιμοποιήθηκαν για διακρίσεις στα μέλη της "τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη".

Την περασμένη Πέμπτη η Επιτροπή Ελέγχου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, απέρριψε την έναρξη διαδικασίας ελέγχου για την Ελλάδα ως προς τις συνθήκες διαβίωσης της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.

Η Τουρκία αντέδρασε στην έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτηρίζοντας "αβάσιμες" τις επικρίσεις που διατυπώνονται εις βάρος της στην έκθεση. Στην έκθεση πάντως τονίζεται ότι οι επιδόσεις της Τουρκίας "πρέπει να ευθυγραμμισθούν με τις διεθνείς της υποχρεώσεις και τις προσδοκίες του λαού της".

Τούρκοι και ξένοι δημοσιογράφοι ξεναγήθηκαν την περασμένη εβδομάδα από ηγετικά στελέχη τουρκικού στρατού στα τουρκοκουρδικά εδάφη και ενημερώθηκαν για τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή, επιδεικνύοντάς τους λάφυρα των Κούρδων (όπλα και ηρωίνη). Οι Τούρκοι αξιωματικοί ισχυρίστηκαν ότι τα λάφυρα των Κούρδων προέρχονται από την Ελλάδα, τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ.

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε το κρατικό κανάλι TRT στο δελτίο ειδήσεων οι δημοσιογράφοι κλήθηκαν για να τους ανακοινωθούν τα αποτελέσματα "του αγώνα κατά των τρομοκρατών".

Στους εκπροσώπους του Τύπου οι εκπρόσωποι του τουρκικού ΓΕΕΘΑ εμφάνισαν πρώην "αντάρτες" του ΡΚΚ, οι οποίοι ομολόγησαν δημόσια ότι είδαν τον Πρόεδρο της Συρίας Ασάντ, να συνομιλεί με τον αρχηγό του ΡΚΚ Οτζαλάν στη Δαμασκό, ότι παραβρέθηκαν σε εκτελέσεις συντρόφων τους από άλλα μέλη του ΡΚΚ, καθώς και ότι γνωρίζουν πολλά μέλη του ΡΚΚ που επιδίδονται σε ανώμαλες σεξουαλικές σχέσεις. Η εμφάνιση των "ανταρτών" και οι ομολογίες τους είχε σκοπό να αποδείξουν ότι δεν ευθύνονται οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις για την ομαδική φυγή των Κούρδων από τα χωριά τους, αλλά το ίδιο το ΡΚΚ που τους εξανάγκασε να φύγουν, γιατί δεν συνεργαζόταν μαζί τους. Το ρεπορτάζ του κρατικού καναλιού TRT έκλεισε ως εξής:

"Οι Ενοπλες Δυνάμεις διεξήγαγαν αυτόν τον αγώνα με πίστη, αποφασιστικότητα, σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε νόμιμα πλαίσια κατάφεραν να φθάσουν σ' αυτά τα αποτελέσματα, ώστε η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας και στο βόρειο Ιράκ να είναι ελεγχόμενη".

Από την άλλη πλευρά σε άρθρο των ΤΙΜΕS της Νέας Υόρκης (30.1.98), με τίτλο "Τουρκικός υπόκοσμος", υπογραμμίζεται ότι πρέπει να χυθεί άπλετο φως στην ατέρμονη σειρά σκανδάλων και εγκλημάτων στην Τουρκία.

Το άρθρο αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η Τουρκία πρέπει να επεκτείνει τις έρευνες για τους στενούς δεσμούς των κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας με δεξιά τάγματα θανάτου και συνδικάτα του εγκλήματος, που χρονολογούνται πολύ πριν από την πρωθυπουργία της Τσιλέρ, επί της προηγούμενης πρωθυπουργίας Γιλμάζ και ακόμη από την εποχή των σκληρών καταπιέσεων μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980.

Στο μεταξύ γίνονται φιλότιμες προσπάθειες από την Ε.Ε., να διευκολυνθεί η Τουρκία στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το Σάββατο τη δέσμευση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό κονδυλίων, συνολικού ύψους 70 εκατ. ECU, στο πλαίσιο του προγράμματος MEDA, για την πραγματοποίηση ορισμένων έργων στην Τουρκία. Για την έγκριση των κονδυλίων αυτών έχει ήδη συναινέσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πιο υποβαθμισμένων τμημάτων του πληθυσμού. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν δίκτυο παροχής πόσιμου ύδατος στη Νοτιοανατολική Τουρκία, πρόγραμμα διάγνωσης του καρκίνου, πρωτοβουλίες μη κυβερνητικών οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, επαγγελματική εκπαίδευση κλπ.

Η Τουρκία, όμως το Σάββατο δέχθηκε ένα πλήγμα από την Ευρώπη. Το Σάββατο καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου για την καταχρηστική διάλυση του "Ενοποιημένου Κομμουνιστικού Κόμματος της Τουρκίας" (ΤΒΚΡ), δύο εβδομάδες μετά την απαγόρευση του ισλαμικού κόμματος "Ρεφάχ".

Αλλοι τέσσερις πολιτικοί σχηματισμοί που έχουν απαγορευθεί στην Τουρκία έχουν προσφύγει στο Στρασβούργο και οι προσφυγές τους έγιναν αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Στην περίπτωση του ΤΒΚΡ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η απαγόρευσή του αποτελεί παραβίαση του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η οποία εγγυάται την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, και επιδίκασε την καταβολή ποσού ύψους 120.000 γαλλικών φράγκων (περίπου 6 εκατομμύρια δραχμές) για δαπάνες και δικαστικά έξοδα στον πρώην πρόεδρο του TBKΡ Νιχάτ Σαργκίν και στον πρώην Γενικό Γραμματέα του ίδιου κόμματος Ναμπί Γιαγκτσί.

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[04] Αναβαθμίζονται οι σχέσεις των Σκοπίων με τη Ρωσία μετά την επίσκεψη Γκλιγκόροφ στη Μόσχα

Στη διάρκεια επίσημης τελετής στο Κρεμλίνο, στις 27 Ιανουαρίου, οι δύο ηγέτες υπέγραψαν κοινή διακήρυξη φιλίας και συνεργασίας, την πρώτη που υπέγραψε η Ρωσία με πρώην Δημοκρατία της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, όπως υπογράμμισε ο Μπόρις Γιέλτσιν, ο οποίος, αφού υπενθύμμισε ότι η χώρα του ήταν απ' τις πρώτες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της ΠΓΔΜ το 1991, πρόσθεσε πως οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα οικοδομηθούν στη βάση των ισότιμων δικαιωμάτων, της μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις και του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας.

Ο Ρώσος Πρόεδρος εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η διακήρυξη αυτή θα δώσει "ισχυρή ώθηση στην ανάπτυξη των ρωσο-μακεδονικών σχέσεων σε όλους τους τομείς" και τόνισε ότι οι δύο χώρες θα αναπτύξουν "εποικοδομητική συνεργασία στη διεθνή σκηνή, προκειμένου να ενισχύσουμε την ειρήνη, την ασφάλεια και τη δημιουργία στα Βαλκάνια, και την Ευρώπη στο σύνολό της, μιας ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης και καλής γειτονίας" (ΑΠΕ, 27.1.98).

Απ' την πλευρά του ο Κίρο Γκλιγκόροφ υπογράμμισε ότι "δεν έχουμε εδαφικές διεκδικήσεις έναντι οποιουδήποτε από τους γείτονές μας.

Θέλουμε να δεσμευτούμε στο δρόμο μιας ενωμένης Ευρώπης, στην οποία η Ρωσία κατέχει μια ισχυρή θέση".

Ο Σκοπιανός Πρόεδρος συναντήθηκε και με τον Ρώσο Πρωθυπουργό Βίκτορ Τσερνομίρντιν, με τον οποίο συζήτησε θέματα που αφορούν την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων. Συζητήθηκε επίσης η χρήση της ΠΓΔΜ από τη Ρωσία ως κόμβου μεταφοράς ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων και φυσικού αερίου προς τρίτες χώρες.

Η επίσκεψη Γκλιγκόροφ εκτιμάται απ' τα ΜΜΕ των Σκοπίων ότι τερματίζει μία περίοδο ψυχρότητας στις σχέσεις των δύο χωρών, η οποία οφειλόταν αφ' ενός μεν στον αμερικανικό προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της ΠΓΔΜ και αφ' ετέρου σε κάποιες δηλώσεις του ίδιου του Γκλιγκόροφ, πριν από έξι περίπου μήνες, σύμφωνα με τις οποίες η μη παραίτηση της Ρωσίας από την επιρροή της στα Βαλκάνια, προκαλεί προβλήματα στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Πάντως, ο Κίρο Γκλιγκόροφ σε συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα "Νεζαβίσιμαγια Γκαζέτα", πριν αναχωρήσει για τη Μόσχα, υποστήριξε ότι η Ρωσία θα πρέπει να σεβαστεί την επιθυμία της χώρας του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλειά της.

Ελληνοσκοπιανές συνομιλίες

Στην ίδια συνέντευξη ο Γκλιγκόροφ αναφέρθηκε και στις ελληνοσκοπιανές σχέσεις και στη διαφορά γύρω από το όνομα, λέγοντας ότι ο διάλογος για τη ρύθμιση των διαφορών Σκοπίων και Αθήνας "αναπτύσσεται" στο πλαίσιο του ΟΗΕ και υπό την επίβλεψη του Σάιρους Βανς. "Ελπίζω, συνέχισε ο Γκλιγκόροφ, ότι η νέα συνάντηση των εξουσιοδοτημένων από τις δύο πλευρές πρέσβεων θα δώσει θετικά αποτελέσματα. Μπορεί να μην επιτευχθεί η πλήρης λύση του προβλήματος, αλλά θα γίνει ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός".

Απαντώντας σε ερώτηση του Ρώσου δημοσιογράφου για το αν η Μόσχα μπορεί να συμβάλει στην επίλυση της ελληνοσκοπιανής διαφοράς, ο κ. Γκλιγκόροφ υπογράμμισε ότι η Ρωσία μπορεί να βοηθήσει, λόγω των παραδοσιακά φιλικών σχέσεών της με την Ελλάδα και πρόσθεσε ότι "σε κάθε περίπτωση η συμμετοχή της Ρωσίας θα έχει θετική επιρροή στην επίλυση αυτού του προβλήματος" (ΑΠΕ, 26.1.98).

Σύμφωνα με την εφημερίδα του Βελιγραδίου ΝΑΣΑ ΜΠΟΡΜΠΑ (29.1.98) ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά την επιστροφή του από τη Μόσχα, δήλωσε ότι δεν ζήτησε κανενός είδους ρωσική μεσολάβηση για την επίλυση του προβλήματος της γλώσσας με τη Βουλγαρία και του ονόματος με την Ελλάδα. Ο Γκλιγκόροφ τόνισε ότι η ΠΓΔΜ θα προσπαθήσει να επιλύσει αυτά τα προβλήματα σε διμερές επίπεδο.

Στο μεταξύ, επαναλήφθηκαν στη Νέα Υόρκη στις 27 Ιανουαρίου οι ελληνο-σκοπιανές συνομιλίες, σύμφωνα με όσα προβλέπει η ενδιάμεση συμφωνία του 1995.

Στις συνομιλίες πήραν μέρος οι πρέσβεις κ.κ. Ζαχαράκης και Τοσέφσκι, καθώς και οι προσωπικοί απεσταλμένοι του Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Βανς και Νίμιτς.

Μετά τη συνάντηση που διήρκεσε δύο ώρες, ο Ελληνας πρέσβης δήλωσε προς τους δημοσιογράφους ότι οι συνομιλίες θα συνεχισθούν, ενώ ο κ. Νίμιτς δεν θέλησε να κάνει κανένα σχόλιο.

Υποστήριξη από τη Γαλλία

Τριήμερη επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι πραγματοποίησε στις 28 Ιανουαρίου ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων Μπράνκο Τσερβένκοφσκι, ύστερα από πρόσκληση του Γάλλου ομολόγου του Λιονέλ Ζοσπέν.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο πρωθυπουργών υπογράφησαν συμφωνίες που αφορούν τους τομείς των διεθνών οδικών μεταφορών και του τελωνειακού ελέγχου, της πολιτιστικής, επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας, καθώς και του τομέα των επενδύσεων.

Τους δύο Πρωθυπουργούς απασχόλησαν επίσης και οι σχέσεις της ΠΓΔΜ με την Ευρωπαϊκή Ενωση και όπως δήλωσε ο Σκοπιανός Πρωθυπουργός, ο κ. Ζοσπέν τον διαβεβαίωσε για "την πλήρη υποστήριξη της Γαλλίας στην επιδίωξη της ΠΓΔΜ να γίνει συνδεδεμένο μέλος της Ε.Ε.".

Ο κ. Τσερβένκοφσκι έγινε δεκτός και απ' τον Γάλλο Πρόεδρο Ζακ Σιράκ, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι η Γαλλία θα υποστηρίξει την ΠΓΔΜ στην προσέγγισή της με την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα στηρίξει την πορεία της προς ένα καθεστώς σύνδεσης.

Στο μεταξύ, όπως ανακοινώθηκε στα Σκόπια, ο Τσερβένκοφσκι θα επισκεφθεί στις 4 και 5 Φεβρουαρίου τις Βρυξέλλες, όπου θα έχει συνομιλίες με τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Σαντέρ και τον Επίτροπο Χανς Βαν ντερ Μπρουκ, καθώς και με τον Βέλγο ομόλογό του Ζαν Λυκ Ντεάν.

Προειδοποιούν οι ΗΠΑ

Διερευνητική επίσκεψη στα Σκόπια πραγματοποίησε αυτή τη βδομάδα αμερικανική αντιπροσωπεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, του Πενταγώνου, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και της Επιτροπής Ελέγχου Εξοπλισμών και Αφοπλισμού. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας Στίβεν Φλάνεγκαν απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση προς όσους επιθυμούν την αποσταθεροποίηση της ΠΓΔΜ, λέγοντας ότι η διεθνής κοινότητα δεν θα το επιτρέψει (ΑΠΕ, 28.1.98).

Ο Αμερικανός αξιωματούχος χαρακτήρισε θετική την αποστολή της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην ΠΓΔΜ, επεσήμανε όμως ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα σχετικά με την ασφάλεια της χώρας και ήδη απασχολεί τις ΗΠΑ το τι θα γίνει μετά την αποχώρηση της ειρηνευτικής δύναμης, η εντολή της οποίας λήγει οριστικά τον προσεχή Αύγουστο.

Το θέμα αυτό, συνέχισε ο κ. Φλάνεγκαν, απασχολεί και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ και θα εξεταστεί από κοινού, καθώς κοινή είναι η διαπίστωση ότι από τη σταθερότητα της ΠΓΔΜ εξαρτάται εν γένει η σταθερότητα σ' αυτή την περιοχή της Ευρώπης.

Το θέμα αυτό απασχολεί και την ηγεσία των Σκοπίων, η οποία θεωρεί ως ιδανική λύση την αντικατάσταση της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ από ένα αμερικανονατοϊκό στρατιωτικό σχήμα.

[05] Την πλήρη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξασφάλισε η Αλβανία

Οπως δήλωσε ο Αλβανός υπουργός, βρήκε πλήρη υποστήριξη στις προσπάθειες που καταβάλει η κυβέρνηση του Φάτος Νάνο για τον εκδημοκρατισμό της χώρας, για τις πολιτικές και νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και για τον εποικοδομητικό της ρόλο στις σχέσεις με τους γείτονες. Ακόμη, εξασφάλισε υποστήριξη και για τα οικονομικά προγράμματα της κυβέρνησης.

Ο κ. Μίλο ανακοίνωσε ότι μέσα στο Μάρτιο θα επισκεφθεί την Αλβανία ο Επίτροπος Βαν ντερ Μπρουκ, ενώ, μιλώντας ειδικότερα για τα προγράμματα εκείνα που σύντομα θα αρχίσουν να υλοποιούνται, τόνισε ότι η Ε.Ε. ενέκρινε ήδη το ποσό των 150 εκατ. ECU για την έναρξη των εργασιών κατασκευής του οδικού άξονα 8, δηλαδή της Παραεγνατίας οδού.

Στην ίδια συνέντευξη Τύπου ο Αλβανός υπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη συνάντησή του με τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα , με τον οποίο συζήτησε την κλιμάκωση της έντασης στο Κοσσυφοπέδιο, την κατάσταση στο εσωτερικό της Αλβανίας, την αναδιοργάνωση του αλβανικού στρατού και τη στάση της αντιπολίτευσης απέναντι στις προσπάθειες της κυβέρνησης.

"Καταδικάσαμε τη χρήση βίας από τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο", είπε ο κ. Μίλο και πρόσθεσε ότι ζήτησε από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και απ' το Γ.Γ. του ΝΑΤΟ "να μην αντιμετωπίσουν το θέμα αυτό ως εσωτερικό ζήτημα της Γιουγκοσλαβίας, εξηγώντας ταυτόχρονα ότι για την Αλβανία αποτελεί εθνικής σημασίας θέμα".

Επίσκεψη Κίνκελ

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ θα επισκεφθεί την Αλβανία στις 6 Φεβρουαρίου, προκειμένου να ενισχύσει τη μετριοπαθή πολιτική του Φάτος Νάνο όσον αφορά το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και να συμβάλει στη σταθεροποίηση της κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας.

Ο Γερμανός υπουργός θα συναντηθεί με τον Πρωθυπουργό, με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Μίλο, με εκπροσώπους των κομμάτων, με την ηγεσία της συμβουλευτικής αστυνομικής δύναμης της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης και με εκπροσώπους του ΟΑΣΕ.

"Η Επίσκεψη Κίνκελ στην Αλβανία είναι μέρος της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η οποία στοχεύει στη σταθεροποίηση της περιοχής μέσω του εκδημοκρατισμού, των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, της ανάπτυξης κοινωνιών υπεύθυνων πολιτών και της μείωσης των εθνικών εντάσεων", αναφέρθηκε σε σχετική ενημέρωση των δημοσιογράφων από εκπρόσωπο του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών (ΑΠΕ, 29.1.98).

Αλβανορωσικές σχέσεις

Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους αναμένεται να επισκεφθεί τη Μόσχα ο Πρόεδρος της Αλβανίας Ρετζέπ Μεϊντάνι, προκειμένου να υπογράψει με το Ρώσο ομόλογό του Μπόρις Γιέλτσιν σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Την πρόσκληση Γιέλτσιν μετέφερε στον Αλβανό Πρόεδρο ο Ρώσος Πρέσβης στα Τίρανα, ο οποίος επανέλαβε ότι η χώρα του θα στηρίξει σε διεθνές επίπεδο τις προσπάθειες για ομαλοποίηση και περαιτέρω εκδημοκρατισμό της κατάστασης στην Αλβανία.

Διαμαρτύρονται για τη διακοπή
του επιδόματος

Κλίμα ανασφάλειας επικρατεί στην εκπαιδευτική κοινότητα της ελληνικής μειονότητας και σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (28.1.98) δεκάδες εκπαιδευτικοί απ' τους νομούς Αγίων Σαράνητα, Αργυροκάστρου και Δελβίνου εμφανίζονται με διάθεση να εγκαταλείψουν την Αλβανία.

Οι δάσκαλοι και καθηγητές της ελληνικής γλώσσας, οι οποίοι σήμερα υπολογίζονται σε 400 περίπου, δηλώνουν ότι οδηγούνται σ' αυτή την απόφαση ύστερα απ' τη διακοπή του επιδόματος των 20.000 δρχ. μηνιαίως, που μέχρι πρόσφατα έπαιρναν απ' το Ιδρυμα Παλιννοστούντων.

Το επίδομα αυτό καθιερώθηκε το 1983 και λειτουργούσε ως κίνητρο για την παραμονή αρκετών εκπαιδευτικών στα χωριά της ελληνικής μειονότητας.

Η κατάργηση του επιδόματος έρχεται σε μια χρονική στιγμή που το Υπουργείο Παιδείας της Αλβανίας σε συνεργασία με Ελληνες εκπαιδευτικούς, προερχόμενους από τη μειονότητα, και άλλους αρμόδιους φορείς, αναζητούν τρόπους για ποιοτική αναβάθμιση στο χώρο της παιδείας.

[06] Προσπάθειες να διασωθεί η κυβέρνηση στη Ρουμανία

Οπως επισημαίνει σε σχετικό δημοσίευμά της η εφημερίδα ZIUA (27.1. 98), τα μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού δεν συνεννοούνται ούτε για τη λειτουργία μιας κυβέρνησης μειοψηφίας. Οι διαπραγματεύσεις έμειναν σε σταυροδρόμι.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, το PNTCD (Εθνικό Αγροτικό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα), δηλώνει ότι το PD (Δημοκρατικό Κόμμα), δεν είναι διατεθειμένο να υποστηρίξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας, παρά μόνο μέχρι τις 31 Μαρτίου.

Μεταξύ των άλλων, υποστηρίζεται επίσης ότι το PD δεν έλαβε καμιά απόφαση σχετικά με την αποχώρηση από τη διακυβέρνηση, διότι δεν πήρε καθαρή απάντηση στην πρόταση σχετικά με το σχηματισμό νέας κυβέρνησης.

Ας σημειωθεί ότι οι Δημοκρατικοί απαιτούν συγκεκριμένους όρους για την υπογραφή συμφωνίας υποστήριξης κυβέρνησης μειοψηφίας.

Εξάλλου, σε δημοσίευμα της εφημερίδας CURIERUL NATIONAL (27.1.98), o Πρωθυπουργός της Ρουμανίας Βίκτωρ Τσιορμπέα φέρεται δηλώσας ότι πίσω από τις δηλώσεις του PD κρύβεται "η έλλειψη επιθυμίας για πραγματοποίηση της μεταρρύθμισης".

Στο ίδιο δημοσίευμα, αναφέρεται και δήλωση του Προέδρου του ΡNTCD, Jon Diaconescu, σύμφωνα με τον οποίο "οι θέσεις του PNTCD και του PD απομακρύνθηκαν, οι εταίροι έγιναν ριζοσπαστικοί. Ως εκ τούτου, δεν διαβλέπεται λύση στο αδιέξοδο".

Υστερα απ' όλα αυτά, ήλθε η παρέμβαση του Προέδρου της Ρουμανίας κ. Εμίλ Κονσταντινέσκου, ο οποίος συναντήθηκε με τους ηγέτες του κυβερνητικού συνασπισμού, προκειμένου να δοθεί λύση στην κυβερνητική κρίση (JURNALUL NATIONAL, 29.1.98).

Oπως ανακοινώθηκε στη συνέχεια από τον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό TVR1 (29.1.98), και σύμφωνα με το ανακοινωθέν το οποίο υπέγραψαν τα κόμματα (29.1.98), ο αρχηγός του κράτους θεωρεί ότι η παράταση της σημερινής πολιτικής κατάστασης έχει αρνητικές επιπτώσεις για τα συμφέροντα της Ρουμανίας σε διεθνές επίπεδο.

Τα κόμματα συμφώνησαν τα εξής:

- Να λάβουν γνώση για την απόφαση του PD να αποσύρει τους Υπουργούς από την κυβέρνηση. - Να λάβουν γνώση για το γεγονός, ότι το PD επαναβεβαιώνει την απόφασή του να συνεχίσει την πολιτική συνεργασία στα πλαίσια του συνασπισμού και να υποστηρίξει την κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο. - Να υιοθετήσουν συμφωνία πολιτικής συνεργασίας και λειτουργίας του συνασπισμού, που θα υπογραφεί μέχρι την έναρξη της κοινοβουλευτικής συνόδου, τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1998. - Να υιοθετήσουν πρόγραμμα επιτάχυνσης της μεταρρύθμισης και των μέτρων για τη βελτίωση της κυβερνητικής και κοινοβουλευτικής δραστηριότητας. - Ολοι οι σχηματισμοί, που υπογράφουν, θα απέχουν από κάθε είδους δηλώσεις ή δημόσιες εμφανίσεις, που μπορούν να προκαλέσουν αμοιβαίες ζημιές ή να δημιουργήσουν εντάσεις μεταξύ των μελών του συνασπισμού.

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[07] Σε εξέλιξη αμερικανική πρωτοβουλία για την αναζωπύρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας

Στο πλαίσιο αυτό, από την πλευρά των Παλαιστινίων έγινε μια χειρονομία καλής θέλησης. Η Εκτελεστική Επιτροπή της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστινίνης συνεκλήθη, προκειμένου να αποφασίσει την αναστολή των άρθρων του καταστατικού χάρτη της οργάνωσης, που κατά την ερμηνεία του Ισραήλ αναφέρονται στην καταστροφή του εβραϊκού κράτους (ΑΠΕ-Ρόιτερ 1.2.98).

Ωστόσο, η χειρονομία αυτή είναι πιθανό να μην θεωρηθεί επαρκής από την ισραηλινή πλευρά, που θέτει ως όρο την τροποποίηση του χάρτη για την παράδοση ενός ακόμη ποσοστού των εδαφών της Δυτικής Οχθης στους Παλαιστινίους.

Το Ισραήλ απαιτεί την τροποποίηση του καταστατικού χάρτη από την ολομέλεια του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου, που έχει πάνω από 450 μέλη, απορρίπτοντας τη θέση της ΟΑΠ ότι το Συμβούλιο είχε τροποποιήσει το επίμαχο άρθρο το 1996.

Στο μεταξύ, όπως ανακοίνωσε η κ. Ολμπράιτ, το Ισραήλ και η Παλαιστινιακή Αρχή θα στείλουν "αγγελιαφόρους" στην Ουάσιγκτον μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα, για τη διεξαγωγή επιπλέον συνομιλιών για το πώς μπορεί να αρθεί το αδιέξοδο που έχει προκληθεί στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.

Η κ. Ολμπράιτ προέβη στην ανακοίνωση αυτή μετά τις συνομιλίες που είχε τόσο με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου όσο και με τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ. Η κ. Ολμπράϊτ δεν αναφέρθηκε καθόλου στο περιεχόμενο των συζητήσεών της με τους δύο πολιτικούς, σχολίασε μόνο ότι είναι η ώρα και για τους δύο ηγέτες να πάρουν "σκληρές αποφάσεις" (ΑΠΕ-Ρόιτερ 1.2.98).

Αξίζει παράλληλα να σημειωθεί, ότι το Ισραήλ αρνήθηκε την πρόταση να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση έναν πιο ενεργό ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία, την οποία υπέβαλαν οι Παλαιστίνιοι με το αιτιολογικό ότι "οι Ευρωπαίοι έχουν τις ίδιες θέσεις με αυτές των Παλαιστινίων και γι' αυτό δεν μπορούν να παίξουν το ρόλο ενός αμερόληπτου μεσολαβητή", όπως διευκρίνισε ο Νταβίντ Μπαρ-Ιλάν, εκπρόσωπος του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπένιαμιν Νετανιάχου (ΑΠΕ- Γαλλ. Πρακτ. 28.1.98).

[08] Προσπάθειες Ευρωπαίων και άλλων να αποτραπεί η στρατιωτική επέμβαση

Αλλά και ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν, απηύθυνε έκκληση προς όλες τις πλευρές να διαθέσουν περισσότερο χρόνο για την επίλυση της κρίσης στο Ιράκ μέσα από τη διπλωματική οδό και όχι με τη χρήση βίας (ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ. Πρακτ. 31. 1.98).

Ενδεικτικές της στροφής που παρατηρείται στην τακτική απέναντι στο Ιράκ, θεωρούνται οι συναντήσεις στη Βαγδάτη των ειδικών της διεθνούς κοινότητας, για την επανεκτίμηση του εξοπλιστικού προγράμματος της χώρας.

Οπως ανακοινώθηκε από το ιρακινό πρακτορείο ειδήσεων ΙΝΑ (31.1.98), στις συναντήσεις αυτές, οι οποίες πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία της Βαγδάτης, θα συμμετάσχουν τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ (UNSCOM) για τον αφοπλισμό του Ιράκ, καθώς και ειδήμονες από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Κίνα, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία) και από τη Γερμανία.

Στο μεταξύ, έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα "να συνεχίσει να ψάχνει για μια πολιτική λύση" στην κρίση με το Ιράκ, απηύθυνε ο Πρόεδρος της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν, όπως ανακοίνωσε ο μόνιμος πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Εθνη Σεργκέι Γιαστρετζέμπσκι (31. 1.98).

Παράλληλα, ο κ. Γιέλτσιν έδωσε εντολή στον ειδικό απεσταλμένο της στο Ιράκ να μεταβεί στη Βαγδάτη και να συνεχίσει τις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας πολιτικής ειρηνευτικής λύσης στην κρίση που έχει προκύψει από την αντιπαράθεση της Βαγδάτης με τους επιθεωρητές όπλων των Ηνωμένων Εθνών.

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία -σύμφωνα με δήλωση του εκπροσώπου του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών στο Πρακτορείο Ειδήσεων ΙΤΑΡ-ΤΑΣΣ (31. 1.98)- απαιτεί από το Ιράκ να αφήσει την ειδική επιτροπή επιθεωρητών του ΟΗΕ να κάνει τη δουλειά της. Συγχρόνως όμως, καταδικάζει κάθε προσφυγή στη βία.

Την κατηγορηματική αντίθεσή της σε κάθε χρήση στρατιωτικής βίας στο Ιράκ εξέφρασε και η Κίνα. Ο Κινέζος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη Σεργκέι Λαβρόφ, ζήτησε συγκεκριμένα τη συνέχιση των διπλωματικών προσπαθειών για την επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει με την επιθεώρηση των οπλικών συστημάτων του Ιράκ (30.1.98).

Αλλά και από την ευρωπαϊκή πλευρά καταβάλλονται προσπάθειες για την εκτόνωση της κρίσης.

Ειδικότερα, η Γαλλία ανακοίνωσε (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.-Ρόιτερ 1.2.98) ότι εντός 48 ωρών θα μεταβεί στη Βαγδάτη ο Γενικός Γραμματέας του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μπερτράν Ντιφούρκ, ο οποίος κομίζει -σύμφωνα με την ανακοίνωση- μήνυμα του Προέδρου της Γαλλίας Ζακ Σιράκ προς τον Ιρακινό Πρόεδρο Σαντάμ Χουσεϊν.

Η Γαλλία επιθυμεί με τον τρόπο αυτό να επιστήσει την προσοχή του Ιράκ για τους κινδύνους που εγκυμονεί η σημερινή κατάσταση και να υπενθυμίσει τις αρχές μια διπλωματικής λύσης που δεν μπορεί να βασίζεται, παρά στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Από τη μεριά της Γερμανίας εξάλλου, παρέμβαση έκανε με δήλωσή του ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον επικεφαλής της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τον Αφοπλισμό, Ρίτσαρντ Μπάτλερ.

"Το απόλυτο προβάδισμα έχουν οι διά του διπλωματικού δρόμου προσπάθειες επίλυσης της κρίσης με το Ιράκ", δήλωσε ο κ. Κίνκελ, διαψεύδοντας ότι η Βόννη έχει ήδη δώσει το "πράσινο φως" στην Ουάσιγκτον παρέχοντας λογιστική υποστήριξη (ΑΠΕ, 30.1.98).

Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι και η Τουρκία, από την πλευρά της, δεν βλέπει με καλό μάτι μια στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ. Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Ετσεβίτ, "ουδεμία συμβολή θα πρέπει να αναμένεται από τη μεριά της Τουρκίας σε στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ιράκ, με την οποία, η Τουρκία δεν συμφωνεί".

Ο κ. Ετσεβίτ, στο πλαίσιο αυτό, απέκλεισε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί η τουρκο-αμερικανική βάση του Ιντσιρλίκ στη διάρκεια πιθανής αμερικανικής στρατιωτικής δράσης εναντίον του Ιράκ.

Πέραν αυτού, η Τουρκία σκοπεύει -σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου του Τούρκου Πρωθυπουργού (1.2.98)- να στείλει στη Βαγδάτη τον υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ, μέσα στις επόμενες μέρες, για να μεσολαβήσει στην ιρακινή κρίση.

Υπέρ μιας διπλωματικής λύσης τάχθηκε και η Ιορδανία, με δήλωση του υπουργού της των Εξωτερικών Φαγιέζ αλ Ταραουνάχ (ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ. Πρακτ.31.1.98), ενώ ανώτατος κληρικός αξιωματούχος στην Τεχεράνη δήλωσε ότι κάθε είδους αμερικανική επίθεση εναντίον του Ιράκ θα ήταν απαράδεκτη για το Ιράν και όλους τους Μουσουλμάνους (ΑΠΕ- Ρόιτερ 30.1.98).

Στο μεταξύ, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν, προτείνει μια σημαντική αύξηση των εσόδων από τις πωλήσεις πετρελαίου του Ιράκ, αυξάνοντας το ποσόν από τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια που ίσχυαν μέχρι σήμερα, στα 5 δισεκατομμύρια δολάρια, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ. 1.2.98).

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article