Review of the Week, 98-01-22

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] E/T ΣΧΕΣΕΙΣ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Α] E/T ΣΧΕΣΕΙΣ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Συνεχίζεται η ένταση στο Αιγαίο

Στην πρώτη ανακοίνωση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ κ. Ουτκάν, απαντώντας στις δηλώσεις Τσοχατζόπουλου επαναλαμβάνει ότι: "Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, το εύρος του εναέριου χώρου πρέπει να είναι ίδιο με εκείνο των χωρικών υδάτων. Η μοναδική χώρα στον κόσμο, που δεν υπακούει σ' αυτή τη διεθνή νομική αρχή είναι η Ελλάδα.

Ο καθορισμός από την Ελλάδα εναέριου χώρου διαφορετικού εύρους από αυτό των χωρικών της υδάτων, τον οποίο η χώρα μας δεν αποδέχτηκε ποτέ, δεν αναγνωρίζεται ούτε και από τους συμμάχους της. Οι πτήσεις που εκτελούν τα τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου και εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων των έξι μιλίων, είναι σύμφωνες με το Διεθνές Δίκαιο.

Αλλά και η άποψη της Ελλάδας ότι της ανήκουν όλα τα νησιά του Αιγαίου είναι διαστρέβλωση της ιστορίας και της πραγματικότητας. Πέραν των νησιών που αφέθηκαν στην Ελλάδα και που αναφέρονται με το όνομά τους στις συμφωνία της Λωζάνης και των Παρισίων, δεν υπάρχουν άλλα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες που να ανήκουν στη χώρα αυτή.

Οπως είναι γνωστό, δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες στο Αιγαίο. Αλλωστε η Ελλάδα, κατά τη δεκαετία του 1950, γνωστοποίησε, είτε γραπτά είτε προφορικά, αυτή την πραγματικότητα. Εξάλλου, το σημείο αυτό επιβεβαιώθηκε, τελευταία με ανακοίνωση προς τον Τύπου του εκπροσώπου του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών".

Στη δεύτερη ανακοίνωσή του το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών θεωρεί ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του κ. Αποστολάκη "παραβαίνουν τη συμφωνία της Μαδρίτης".

Στο μεταξύ, στις αρχές της εβδομάδας, ο πλωτάρχης Αλί Κουρουμαχμούτε επανέφερε τη θεωρία της "οθωμανικής κληρονομιάς" στο Αιγαίο. Με δηλώσεις του στην εφημερίδα ΓΕΝΙ ΓΙΟΥΖΓΙΛ (12.1.98), υποστήριξε ότι τα Ιμια αλλά και η Γαύδος ανήκουν στην Τουρκία.

Ο πλωτάρχης, μαζί με τον νομικό Σέρας Χαμί Μπασερέν και τον ιστορικό Τζεβντέτ Κιουτσούκ, συνέταξαν μελέτη με τον τίτλο "Το βασικό πρόβλημα του Αιγαίου", όπου συγκεντρώνουν τα αποτελέσματα έρευνας που έκαναν σε οθωμανικά έγγραφα και διεθνείς συμφωνίες, για να προσδιορίσουν το καθεστώς μικρών νησιών, νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο.

Το βιβλίο που έρχεται να στηρίξει τη θεωρία που παρουσίασε τον Μάιο του 1996 εγχειρίδιο των τουρκικών στρατιωτικών Ακαδημιών, θα κυκλοφορήσει τον ερχόμενο μήνα.

Σύμφωνα με τη θεωρία, οτιδήποτε στο Αιγαίο δεν "μεταβιβάζεται" ρητά και με το όνομά του με διεθνή συμφωνία στην Ελλάδα, ανήκει στην Τουρκία, η οποία αποτελεί "συνέχεια και όχι διάδοχο", της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Αντιδράσεις

Στο μεταξύ, το Σταίητ Ντηπάρτμεντ, σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ ( 15.1.98), απαντώντας σε ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου εάν τα όρια του FIR Αθηνών αντιστοιχούν με τα όρια του ελληνικού εναέριου χώρου, σε γραπτή ανακοίνωση υποστήριξε ότι "τα FIR έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με τους κανόνες της διεθνούς εναέριας κυκλοφορίας ως μέρος του συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας. Το FIR δεν έχει τίποτα να κάνει με την οριοθέτηση του εθνικού εναέριου χώρου".

Αντίθετα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Ρόμπλες υπογράμμισε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ (13.1.98) ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση τάσσεται υπέρ του σεβασμού των εξωτερικών συνόρων και υπό αυτή την έννοια τάσσεται στο πλευρό της Ελλάδας στο θέμα της αμφισβήτησης των συνόρων της από την Τουρκία.

[02] Ντενκτάς και Αγκυρα σκληραίνουν τη στάση τους

Πρωτόκολλο συνεργασίας

Συγκεκριμένα, όπως μετέδωσε ο παράνομος Τ/Κ ραδιοσταθμός ΜΠΑΥΡΑΚ ( 13.1.98) "ο υπουργός Εξωτερικών και Αμυνας κ. Ετκίν και ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών κ. Χάκτανιρ υπέγραψαν στη Λευκωσία πρωτόκολλο λειτουργικής και δομικής συνεργασίας, με σκοπό τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των Υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών".

Η συμφωνία προβλέπει τη συμμετοχή Τουρκοκυπρίων αντιπροσώπων στις αποστολές της Τουρκίας στο εξωτερικό, την επαγγελματική εκπαίδευση Τουρκοκυπρίων διπλωματών στις τουρκικές πρεσβείες, αλλά και τη συγκρότηση επιτροπών για πολιτική και οικονομική αλληλεγγύη.

Σύμφωνα με την ΜΠΙΡΛΙΚ (14.1.98) ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών, αμέσως μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου ανέφερε ότι "βασική μας επιδίωξη είναι η διεθνής αναγνώριση της ΤΔΒΚ, ώστε να έχει τη θέση που δικαιούται ως ανεξάρτητο κράτος. Η ειρήνη στο νησί και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται από την ανεξάρτητη και κυρίαρχη οντότητα της ΤΔΒΚ". Από την πλευρά του ο "πρωθυπουργός" κ. Ερόγλου τόνισε ότι "το κράτος μας θα εμβαθύνει τις σχέσεις του σε όλους τους τομείς με την Τουρκίας, που είναι το μοναδικό στήριγμά μας" (ΤΑΚ 13.1.98).

Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου κ. Κασουλίδης απέδωσε τη νέα τουρκική ενέργεια στην αποτυχία των προσπαθειών της Αγκυρας για αναγνώριση του ψευδοκράτους (ΑΠΕ 14.1.98).

Παραβιάσεις του εναέριου χώρου
της Κύπρου

Σύμφωνα με το ΡΙΚ (12.1.98) δύο τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη τύπου R F-4 ειδικά για φωτογράφιση, παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Κύπρου και όπως εκτιμάται φωτογράφησαν την αεροπορική βάση της Πάφου.

Κατά την τουρκοκυπριακή εφημερίδα ΚΙΜΠΡΙΣ (13.1.98) οι πτήσεις των τουρκικών αεροσκαφών πάνω από την Κερύνεια, την Καρπασία και τη Λευκωσία "έγιναν για εκπαιδευτικούς σκοπούς και χωρίς προηγούμενη ενημέρωση, ενώ συμπίπτουν με την ανακοίνωση της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι στις 24 Ιανουαρίου θα λειτουργήσει η αεροπορική βάση της Πάφου".

Η κυπριακή κυβέρνηση από την πλευρά της, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Χριστοφίδης (ΑΠΕ, 13.1.98) "προβαίνει στις δέουσες παραστάσεις, ακολουθώντας πολιτική συνεχούς ανασυγκρότησης".

Πάντως, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Κασουλίδη (ΑΠΕ, 15.1. 98) το θέμα των τουρκικών παραβιάσεων αναμένεται να εξετασθεί μεταξύ των αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας και των βρετανικών βάσεων. "Θα μιλήσουμε μαζί τους και θα τους δώσουμε τις πληροφορίες που έχουμε από τα δικά μας ραντάρ" τόνισε ο κ. Κασουλίδης, σχολιάζοντας την άγνοια που δήλωσαν για το θέμα τόσο ο Υπατος Αρμοστής κ. Μάντεν, όσο και ο εκπρόσωπος των βρετανικών βάσεων κ. Τζόουνς. "Δεν έγιναν οποιεσδήποτε υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών στην περιοχή που ελέγχεται από τις βάσεις" είχε δηλώσει ο τελευταίος την προηγούμενη μέρα στο ΚΥΠΕ (14.1.98).

Ενίσχυση της τουρκικής στρατιωτικής
παρουσίας στα κατεχόμενα

Με πρόσχημα την εξαγγελθείσα λειτουργία της αεροπορικής βάσης στην Πάφο, η Τουρκία εξοπλίζει το αεροδρόμιο του Λευκονοίκου, ενώ μελετά καιάλλα σχέδια ενίσχυσης της στρατιωτικής της παρουσίας στα κατεχόμενα.

Οπως μετέδωσε το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (13.1.98) "όταν η Ελλάδα αποστείλει αεροπλάνα στη βάση της Πάφου, η Τουρκία θα διαθέσει επί μονίμου βάσεως πολεμικά αεροσκάφη στο Γκετσίκαλε (Λευκόνοικο)".

Εξάλλου, σύμφωνα με την εφημερίδα ΚΙΜΠΡΙΣ (13.1.98) αλλά και την τουρκική ΧΟΥΡΡΙΕΤ (14.1.98) "το Γενικό Επιτελείο των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων επεξεργάζεται τρία σχέδια, εκ των οποίων τα δύο αφορούν μεγάλες ναυτικές βάσεις που θα κατασκευαστούν στις περιοχές Γκεμικοναγί (Καραβοστάσι) και Γκαζίμαγκοσα (Αμμόχωστος), ενώ το τρίτο αφορά τις μετατροπές του αεροδρομίου του Γκετσικαλέ σε μεγάλη αεροπορική βάση, τη μεγαλύτερη στη Μέση Ανατολή".

Επιβεβαιώνοντας έμμεσα τα παραπάνω, ο "υφυπουργός Εξωτερικών" του ψευδοκράτους κ. Ερτού, σε συνέντευξή του στην ελληνική υπηρεσία του BBC (15.1.98) τόνισε: "Αν η Ελλάδα και οι Ελληνοκύπριοι προβούν σε ενέργειες που επηρεάζουν τη σταθερότητα στο νησί, εμείς σε συνεργασία με την Τουρκία θα προβούμε σε αντίμετρα. Αυτή είναι η ουσία της πολιτικής μας και ίσως αυτό να αντανακλούν και τα όσα δημοσιεύτηκαν στον Τύπο. Η λειτουργία της βάσης στην Πάφο δεν βοηθά τη σταθερότητα στο νησί ή τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών".

Στο μεταξύ, ο τουρκοκυπριακός Τύπος (15.1.98) δημοσίευσε πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες πρόκειται να λειτουργήσει στα κατεχόμενα εργοστάσιο κατασκευής όπλων, με τη συνδρομή τουρκικής εταιρίας.

Εμμονή στην αναγνώριση
του ψευδοκράτους

Η εμμονή του Ντενκτάς και της Αγκυρας στην αναγνώριση του ψευδοκράτους επαναλήφθηκε και αυτή την εβδομάδα. Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Γραφείο του Τουρκοκύπριου ηγέτη (12.1.98) σχετικά με τις πληροφορίες για επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές υπογραμμίζεται ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο "θα πρέπει προηγουμένως να γίνουν διευθετήσεις για το χώρο, το χρόνο αλλά και τις προϋποθέσεις που θα καθορίζουν τις συνομιλίες μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των δύο κρατών στην Κύπρο χωριστά". Και αυτό γιατί, όπως ανέφερε ο Ραούφ Ντενκτάς (ΜΠΑΥΡΑΚ 12.1.98) "οι διακοινοτικές συνομιλίες είναι νεκρές και θαμμένες. Μελλοντικές επαφές μπορούν να γίνουν μόνο μεταξύ κρατών. Επομένως, οτιδήποτε αποφασιστεί εν τη απουσία μας δεν θα δεσμεύει την τουρκική πλευρά".

Αλλά και ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών κ. Χάκτανιρ υποστήριξε ότι "η απόφαση της Ε.Ε. οδήγησε το Κυπριακό σε νέα φάση. Οι παράμετροι της τουρκικής πολιτικής που ίσχυαν μέχρι τώρα, δεν υφίστανται πλέον. Από εδώ και στο εξής εκείνο που έχει σημασία είναι η αναζήτηση της ειρήνης σε επίπεδο δύο κρατών" (ΜΠΙΡΛΙΚ 12.1.98).

Συνεχίζεται η κινητικότητα
για την επίλυση του Κυπριακού

Ακάθεκτα τα Ηνωμένα Εθνη, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση συνεχίζουν τις προσπάθειές τους για την επίλυση του Κυπριακού. Ετσι ο ειδικός απεσταλμένος του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό κ. Κόρντοβεζ επισκέφθηκε τη Μόσχα ( 12.1.98) για διαβουλεύσεις με αξιωματούχους του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος κ. Νεστερούσκιν, στη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου (13.1.98) "κατά τη συνάντηση του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών κ. Αβντέγιεφ με τον κ. Κόρντοβεζ έγινε αναλυτική συζήτηση της προβληματικής επίλυσης του Κυπριακού. Οι δύο πλευρές εξέφρασαν την κοινή θέση τους αναφορικά με το απαράδεκτο της περαιτέρω διατήρησης του σημερινού status quo και συμφώνησαν στη συνέχιση των επαφών και της συνεργασίας, με σκοπό την προώθηση της διαδικασίας εξεύρεσης μιας κοινώς αποδεκτής λύσης, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ".

Από την πλευρά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών και προεδρεύων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης κ. Κουκ, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της βρετανικής προεδρίας στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, αναφέρθηκε στο Κυπριακό, και όπως μετέδωσε το BBC (14.1.98) μεταξύ άλλων τόνισε: "Η προοπτική ένταξης της Κύπρου μας προσφέρει την ευκαιρία να συμβάλουμε στην ειρήνη και την ευημερία όλου του πληθυσμού του νησιού".

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την προθυμία της κυπριακής κυβέρνησης να συμπεριλάβει και Τουρκοκύπριους στην αντιπροσωπεία που θα αναλάβει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ωστόσο, επεσήμανε ο κ. Κουκ "η πρόοδος του προενταξιακού διαλόγου δεν μπορεί να βρίσκεται υπό την αίρεση της επίλυσης του Κυπριακού".

Αλλά και την προηγούμενη μέρα, κατά τη συζήτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων για τους στόχους της βρετανικής προεδρίας στην Ε.Ε., ο κ. Κουκ υποστήριξε ότι "κανένας τρίτος δεν μπορεί να έχει δικαίωμα βέτο στην ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση". Για τον Βρετανό ΥΠΕΞ -όπως υπογράμμισε στη διάρκεια συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο στην Ουάσιγκτον (ΑΠΕ 15.1.98)- "η Κύπρος είναι μια από τις ισχυρότερες υποψήφιες, αφού διαθέτει το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, την πιο ανεπτυγμένη οικονομία της αγοράς και έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην προσαρμογή της οικονομίας της με τις απαιτήσεις της Ε.Ε.". Βεβαίως, πρόσθεσε ο κ. Κουκ, "θα ήταν πολύ καλύτερα εάν η Κύπρος εντάσσετο στην Ε.Ε. ως ενιαίο κράτος".

Εξάλλου, κατά τη συνάντηση της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ κας Ολμπράϊτ με τον κ. Κουκ -όπως ανέφεραν στη DEUTSCHE WELLE (16.1.98) σύμβουλοι των δύο υπουργών- συζητήθηκε εκτενέστερα η ενταξιακή πορεία της Κύπρου προς την Ε.Ε. και γενικότερα στο Κυπριακό.

"Οι ΗΠΑ έχουν θέσει την επίλυση του Κυπριακού στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους" δήλωσε ο Αμερικανός βουλευτής κ. Πόρτερ αμέσως μετά τις συναντήσεις του με τους κ. Κληρίδη και Ντενκτάς (ΑΠΕ 16.1. 98). Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής που ηγείται πολυμελούς αντιπροσωπείας βουλευτών του αμερικανικού Κογκρέσου σε μια περιοδεία στο τρίγωνο Αθήνα-Λευκωσία-Αγκυρα επεσήμανε ότι "σκοπός της επίσκεψής μας είναι να προωθήσουμε την επαναπροσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών και τις καλούμε να ξεχάσουν το παρελθόν και να επενδύσουν στο μέλλον".

Στο μεταξύ, αιφνίδια επίσκεψη πραγματοποίησε στην Αγκυρα ο Αμερικανός συντονιστής του Σταίτ Ντηπάρτμεντ για το Κυπριακό κ. Μίλερ. Σύμφωνα με την ΤΖΟΥΜΧΟΥΡΙΕΤ (17.1.98) ο κ. Μίλερ, δήλωσε στους δημοσιογράφους, μετά τις συναντήσεις του με τον Τούρκο ΥΠΕΞ κ. Τζεμ και τον υπουργό Προεδρίας κ. Γκιουρέλ, ότι μετέφερε μήνυμα της καςΟλμπράϊτ προς την τουρκική πολιτική ηγεσία. Σε ερώτηση σχετικά με τη διαδικασία ενοποίησης Τουρκίας-ψευδοκράτους ο Αμερικανός διπλωμάτης αρκέστηκε να πει: "Μη δυσκολεύετε κι' άλλο το έργο μας".

Κατά την άποψη του Προέδρου Κληρίδη "σημαντικό ρόλο για το αυξανόμενο ενδιαφέρον στο Κυπριακό έχει διαδραματίσει το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Κύπρου-Ελλάδας, το οποίο έχει προσδώσει μια εντελώς νέα διάσταση στο εθνικό μας ζήτημα, σαφώς υπέρ της Ε/Κ πλευράς" ( ΡΙΚ 18.1.97).

[03] Εκτός νόμου το ισλαμικό "Κόμμα της Ευημερίας"

Με ψήφους 9 υπέρ και 2 κατά το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το ΡΕΦΑΧ παραβίασε τις κοσμικές αρχές του τουρκικού συντάγματος με τις οποίες απαγορεύεται αυστηρά κάθε ανάμιξη της θρησκείας με την πολιτική. Το Δικαστήριο αφαίρεσε επίσης από τον κ. Ερμπακάν και πέντε άλλους βουλευτές του κόμματός του τη βουλευτική ιδιότητα, απαγορεύοντάς τους ταυτόχρονα την πολιτική δράση για πέντε χρόνια.

Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ 16.1.98) ο κ. Ερμπακάν χαρακτήρισε "μεγάλο λάθος" την απόφαση και ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει προσφυγή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ παράλληλα κάλεσε τα μέλη του κόμματος να αντιμετωπίσουν την απόφαση με ψυχραιμία.

Για τον πρώην Πρωθυπουργό, "η απαγόρευση της λειτουργίας του κόμματός μας δεν είναι σημαντική, αφού δεν πρόκειται να επηρεάσει την πορεία της σκέψης μας. Θα επιτύχουμε τα ιδανικά μας, ανεξάρτητα από ονόματα και κόμματα" (ΑΠΕ 18.1.98).

Αντιδράσεις στην Τουρκία

Ο Πρόεδρος κ. Ντεμιρέλ, σύμφωνα με το Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (18.1.98) υπεραμύνθηκε της απόφασης του Δικαστηρίου τονίζοντας: "Είναι αδύνατο να μην αισθάνεται κανείς λύπη για την απαγόρευση της λειτουργίας του Κόμματος της Ευημερίας. Ομως κανείς δεν έχει το δικαίωμα ή το προνόμιο να παραβαίνει τους νόμους της Δημοκρατίας της Τουρκίας".

Ο Πρωθυπουργός κ. Γιλμάζ, όπως αναφέρεται σε τηλεγράφημα του πρακτορείου ΑΝΑΤΟΛΗ (16.1.98) δήλωσε: "Οποιοδήποτε κόμμα τίθεται εκτός νόμου σε μια δημοκρατία, είναι μια περίπτωση που προκαλεί θλίψη. Ωστόσο οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές για όλους".

Αντίθετα, ο εκ των εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού αρχηγός του Κεντρώου Δημοκρατικού Κόμματος κ. Τσιντορούκ τόνισε: "Η απαγόρευση οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος βλάπτει τη δημοκρατία" ( ΑΠΕ 17.1.98).

Στο μεταξύ, η ΜΙΛΛΙΕΤ (17.1.98) δημοσίευσε δηλώσεις των αρχηγών των υπόλοιπων τουρκικών κομμάτων:

Ντενίζ Μπαϋκάλ (CHP): "Εάν κατά το 1997 είχαν διεξαχθεί βουλευτικές εκλογές -όπως είχαμε προτείνει- το Κόμμα Ευημερίας θα είχε ηττηθεί στις κάλπες και η Τουρκία δεν θα ζούσε αυτές τις μέρες".

*Ντεβλέτ Μπαχτσελί (ΜΗΡ): "Η απαγόρευση κομμάτων στις δημοκρατίες, δεν αποτελεί λύση".

*Κορκούτ Οζάλ (DP): "Οι απαγορεύσεις λειτουργίας κομμάτων δεν θα οδηγήσουν την Τουρκική Δημοκρατία μπροστά, αλλά θα την φέρουν πίσω".

*Χασάν Τζελάλ Γκιουζέλ (Κόμμα Αναγέννησης): "Διαμαρτύρομαι για την απόφαση".

Γνωστοί Τούρκοι δημοσιογράφοι την επόμενη μέρα της έκδοσης της απόφασης σχολίαζαν:

Σαμί Κοέν (ΜΙΛΛΙΕΤ): "Η απαγόρευση της λειτουργίας του RP θα δημιουργήσει δυσχέρειες στις εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας. Ειδικά οι ΗΠΑ και οι σημαντικότερες χώρες της Ε.Ε. θα αντιδράσουν και η τουρκική δημοκρατία θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση".

Μεχμέτ Αλί Μπιράντ (ΣΑΜΠΑΧ): "Η απαγόρευση του RP είναι μια λυπηρή εξέλιξη για τη δημοκρατία μας. Η Τουρκία έπρεπε να σταματήσει το κόμμα αυτό, όχι με δικαστική απόφαση, αλλά με προσφυγή στις κάλπες".

Χασάν Τζεμάλ (ΣΑΜΠΑΧ): "Με την απόφαση για την απαγόρευση του RP μισάνοιξε η πόρτα μιας νέας περιόδου στην τουρκική πολιτική σκηνή. Οι θεμέλιοι λίθοι έχουν μετατοπισθεί και είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς από τώρα πώς θα επανέλθουν στη θέση τους".

Τζενγκίζ Τσαντάρ (ΣΑΜΠΑΧ): "Η απόφαση αυτή θα λειτουργήσει τελικά σε βάρος της ίδιας της Τουρκίας, "υποβιβάζοντας" τη χώρα σε άλλη κατηγορία".

Ερτουγρούλ Οζκιόκ (ΧΟΥΡΡΙΕΤ):"Ολοι είμαστε υποχρεωμένοι να σεβαστούμε την απόφαση αυτή. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη που να δίνει την εντύπωση ότι η απόφαση έχει "πολιτική" χροιά. Το RP υπήρξε θύμα στρατηγικών λαθών που διέπραξε μετά τη σύμπηξη συνασπισμού με το DYP".

Αντιδράσεις από Ε.Ε. και ΗΠΑ

Την άμεση αντίδραση της Βρετανίας, η οποία προεδρεύει της Ε.Ε., προκάλεσε η απόφαση του τουρκικού Συνταγματικού Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ (16.1.98), ο εκπρόσωπος της βρετανικής πρεσβείας στην Αγκυρα δήλωσε: "Ανησυχούμε για τις επιπτώσεις στη δημοκρατική πολυφωνία και στην ελευθερία της έκφρασης. Θα συνομιλήσουμε για την απαγόρευση της λειτουργίας του κόμματος της Ευημερίας επειγόντως με τους Ευρωπαίους εταίρους μας".

Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Ρούμπιν ( ΑΠΕ 16.1.98) υποστήριξε ότι "η απόφαση να τεθεί εκτός νόμου το ΡΕΦΑΧ ή οποιοδήποτε άλλο κόμμα πλήττει την εμπιστοσύνη προς το δημοκρατικό και πολυκομματικό σύστημα στην Τουρκία".

Ο κ. Ρούμπιν κάλεσε την Αγκυρα "να ενισχύσει τη δημοκρατία και να υιοθετήσει μεταρρυθμίσεις που επιτρέπουν μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης και ευρύτερης συμμετοχής στην πολιτική ζωή".

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[04] Τα αιματηρά επεισόδια επισκίασαν την ορκωμοσία του νέου Προέδρου του Μαυροβουνίου-Σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές οδηγείται η χώρα

Οι οπαδοί του απερχομένου Προέδρου Μόμιρ Μπουλάτοβιτς, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα, πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και συνεπλάκησαν με την αστυνομία, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πάνω από 45 άτομα, κυρίως αστυνομικοί και να προκληθούν σοβαρές ζημίες σε κυβερνητικά κτίρια.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες στηρίζουν τον νεοεκλεγέντα φιλομεταρρυθμιστή Πρόεδρο, έσπευσαν να εκμεταλευθούν τα σοβαρά αυτά γεγονότα και να επιρρίψουν τις ευθύνες στον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, εντείνοντας έτσι τις πιέσεις εναντίον του.

"Είμαι υποχρεωμένος να θεωρήσω υπεύθυνο τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς διότι υποστηρίζει αυτές τις διαδηλώσεις", δήλωσε στους δημοσιογράφους ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, χαρακτηρίζοντας παράλληλα "εξοργιστική" τη συμπεριφορά του απερχομένου Προέδρου Μπουλάτοβιτς ( ΑΠΕ-Ρόιτερ, 15.1.98).

Ωστόσο, η τελετή της ορκομωσίας του Τζουκάνοβιτς στην ιστορική πόλη Τσέτινιε έγινε κανονικά την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου, μέσα σε ήρεμο κλίμα, με την παρουσία πρεσβευτών από περισσότερες από 50 χώρες.

Στην ομιλία του ο νέος Πρόεδρος, χρησιμοποιώντας χαμηλούς τόνους, υπογράμμισε ότι δεν έχει την πρόθεση να ωθήσει τη Δημοκρατία του σε απόσχιση από τη Γιουγκοσλαβία. Επίσης, κάλεσε τον Μιλόσεβιτς να τιμήσει τις δεσμεύσεις του προς τη διεθνή κοινότητα. "Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει εθελοντικά έναντι της διεθνούς κοινότητας. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Ντέιτον, από το σεβασμό των οποίων εξαρτάται η άρση των κυρώσεων που εξακολουθούν να ισχύουν κατά του Βελιγραδίου", τόνισε (ΑΠΕ, 15.1. 98).

Πάντως, στην εναρκτήρια ομιλία του ο Τζουκάνοβιτς επανέλαβε ότι ο Μιλόσεβιτς πρέπει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, ενώ επεσήμανε με νόημα ότι "χωρίς ίσα δικαιώματα, για τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, δεν υπάρχει Γιουγκοσλαβία".

Βουλευτικές εκλογές

Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Σλ. Μιλόσεβιτς, παρά την ανοιχτή υποστήριξη που προσέφερε μέχρι τώρα στον απελθόντα Πρόεδρο του Μαυροβουνίου Μπουλάτοβιτς, έστειλε τον ομοσπονδιακό Πρωθυπουργό Ράντογιε Κόντιτς στην τελετή της ορκωμοσίας του Τζουκάνοβιτς. Η κίνηση αυτή, πέρα απ' την αβροφροσύνη, θεωρείται απ' τους πολιτικούς παρατηρητές ως μια ένδειξη ότι ο Μιλόσεβιτς θα αφήσει ανοιχτή την πόρτα για συνεργασία με τον φιλοδυτικό νέο Πρόεδρο του Μαυροβουνίου.

Ο δεξιοτέχνης των ελιγμών Μιλόσεβιτς αντιλαμβάνεται ότι τα σχέδια του για διεύρυνση των περιορισμένων αρμοδιοτήτων που του παρέχει το γιουγκοσλαβικό σύνταγμα θα ματαιωθούν, στην περίπτωση που ενισχυθούν οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις στο Μαυροβούνιο. Για το λόγο αυτό προωθεί την ιδέα της προσφυγής σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στο Μαυροβούνιο, με την ελπίδα της επικράτησης της πτέρυγας του Μπουλάτοβιτς.

Αν συμβεί αυτό, τότε θα αλλάξει ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων στην ομοσπονδιακή βουλή, κάτι που θα διευκολύνει τον Μιλόσεβιτς να εξασφαλίσει ευκολότερα τα απαιτούμενα 2/3 για την τροποποίηση του γιουγκοσλαβικού Συντάγματος, με στόχο τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του.

Ηδη, όπως ανακοινώθηκε απ' την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός Κόντιτς, στις διαβουλεύσεις που είχε στο Μαυροβούνιο με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, πέτυχε μια συμβιβαστική λύση για τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών την άνοιξη.

Αμερικανική παρέμβαση για το Κοσσυφοπέδιο

Επικίνδυνες διαστάσεις τείνει να προσλάβει η ένταση που σοβεί στο Κοσσυφοπέδιο και για το λόγο αυτό οι ΗΠΑ, δύο μήνες μετά τη γνωστή γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία, μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι, ασκώντας αφόρητες πιέσεις στον Μιλόσεβιτς για την έναρξη διαλόγου.

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην πρώην Γιουγκοσλαβία Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Βελιγράδι στις 15 Ιανουαρίου, δήλωσε ότι η χώρα του αντιτίθεται έντονα σε κάθε μορφής τρομοκρατική δραστηριότητα εκ μέρους των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και στη βία των κρατικών δυνάμεων ασφαλείας.

"Η θέση μας για το Κοσσυφοπέδιο είναι πολύ ξεκάθαρη. Πρέπει να υπάρξει διάλογος, διότι θεωρούμε ότι η βία δεν είναι απάντηση ούτε για τη μία ούτε για την άλλη πλευρά.

Θεωρούμε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, αλλά ο διάλογος είναι το κλειδί και αντιπροσωπεύει τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να υπάρξει πρόοδος στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου", είπε ο Γκέλμπαρντ, σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε το πρακτορείο ΒΕΤΑ (15.1.98).

Ο Αμερικανός αξιωματούχος εκτίμησε ότι "το πρώτο σημαντικό βήμα για τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς θα πρέπει να είναι η αναγνώριση και η εφαρμογή της συμφωνίας για την ομαλοποίηση της εκπαίδευσης και το άνοιγμα και πάλι του Πανεπιστημίου για τους Αλβανούς φοιτητές".

Τις θέσεις αυτές ο Γκέλμπαρντ τις ανέπτυξε και στον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς, με τον οποίο συναντήθηκε στις 16 Ιανουαρίου και συζήτησε την πορεία εφαρμογής των συμφωνιών του Ντέιτον.

Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος, σύμφωνα με το πρακτορείο Τανγιούγκ, επεσήμανε ότι τα προβλήματα που παραμένουν ανοιχτά πρέπει να λυθούν με πολιτικά μέσα, αποκλείοντας κάθε μορφή πίεσης.

Πριν τον Αμερικανό αξιωματούχο, ο Μιλόσεβιτς είχε συνάντηση με τον Ρώσο υφυπουργό Εξωτερικών Νικολάι Αφανασιέφσκι, ο οποίος εξέφρασε την υποστήριξη της Μόσχας στη γιουγκοσλαβική πολιτική και την αντίθεση της ρωσικής ηγεσίας στην "διεθνοποίηση των εσωτερικών προβλημάτων της Γιουγκοσλαβίας".

Στο μεταξύ, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή, προανήγγειλε ελληνική πρωτοβουλία για την επίλυση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου.

Οπως είπε ο κ. Παπανδρέου, η ελληνική κυβέρνηση έχει απευθύνει προσκλήσεις προς τον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλ. Μιλόσεβιτς, τον Αλβανό Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και τον ηγέτη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης στην Αθήνα, όπου θα συζητηθούν όλες οι πτυχές του προβλήματος και θα αναζητηθεί μια ειρηνική λύση. Η θέση της Ελλάδας πάνω στο εν λόγω θέμα είναι η ίδια με εκείνη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αρνείται την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, τόνισε ο υπουργός, ο οποίος πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είχε συμβάλει αποφασιστικά στην ιστορική συνάντηση Μιλόσεβιτς-Νάνο κατά τη Διάσκεψη Κορυφής της Κρήτης.

Συμφώνησαν οι Σερβοβόσνιοι

Καθοριστική αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά η παρέμβαση του Μιλόσεβιτς στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, όπου τα κόμματα δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν στο διορισμό του εντολοδόχου Πρωθυπουργού μετά τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου.

Σε συνάντηση που είχε στο Βελιγράδι τη Δευτέρα 12 Ιανουαρίου ο Μιλόσεβιτς με την Πρόεδρο των Σερβοβοσνίων Μπιλιάνα Πλάβσιτς, το μέλος του συλλογικού Προεδρείου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης Μόμτσιλο Κράισνικ και εκπροσώπους των υπολοίπων συνεργαζομένων κομμάτων επετεύχθη η συμφωνία. Οπως δήλωσε η Πλάβσιτς, η εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης ανατέθηκε στον οικονομολόγο από τη Μπάνια Λούκα, Μλάντεν Ιβάνιτς. Απ' την πλευρά του και ο Κράισνικ επιβεβαίωσε ότι ο εντολοδόχος πρωθυπουργός έχει την πλήρη υποστήριξη του Γιουγκοσλάβου Προέδρου.

Παρά τη συμφωνία, όμως, ο Ιβάνιτς δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση και παραιτήθηκε.

Το Κοινοβούλιο της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας συνεδρίασε εκ νέου το Σάββατο 17 Ιανουαρίου στη Μπιγελίνα και ανέδειξε πρωθυπουργό τον Μίλοραν Ντόντικ, ηγέτη των Ανεξάρτητων Σοσιαλδημοκρατών.

Ο νέος Πρωθυπουργός , που έχει την υποστήριξη της Πρόεδρου Πλάβσιτς, εξασφάλισε την πλειοψηφία με τις ψήφους των Μουσουλμάνων βουλευτών.

Πολιτικοί παρατηρητές ερμηνεύουν την εκλογή Ντόντικ ως μια μεγάλη πολιτική ήττα των σκληροπυρηνικών εθνικιστών του Πάλε.

Στις πρώτες του δηλώσεις ο νέος Πρωθυπουργός τόνισε ότι η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας πρέπει να αρχίσει να συνεργάζεται με τη Δύση, να ακολουθήσει εντατικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, να ανοίξει το δρόμο για την ελευθερία του Τύπου και να πολεμήσει τη διαφθορά στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας.

Στην Κροατία η Σλαβονία

Υπό τον πλήρη έλεγχο της Κροατίας πέρασε απ' τις 15 Ιανουαρίου η ανατολική Σλαβονία, το τμήμα του εδάφους της που μέχρι τώρα ήταν κάτω από τη σερβική εξουσία.

Η περιοχή αυτή, που έγινε γνωστή λόγω του Βούκοβαρ, είχε τεθεί πριν δύο χρόνια υπό μεταβατική διοίκηση δύναμης του ΟΗΕ.

Στο διάστημα αυτό οι κυανόκρανοι του διεθνούς οργανισμού κατόρθωσαν να συμβάλουν στην αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής, όχι όμως και στην επιστροφή των προσφύγων του εμφυλίου πολέμου.

Ετσι, μετά την τελετή παράδοσης και παραλαβής της εξουσίας, η Κροατία ανέκτησε όλα της τα εδάφη για πρώτη φορά από το 1991, όταν είχε κηρύξει την ανεξαρτησία της από την τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία.

[05] Με την επίσκεψη Νάνο στα Σκόπια άνοιξε νέα σελίδα στις σχέσεις της Αλβανίας με την ΠΓΔΜ

Ο Αλβανός πρωθυπουργός είχε συνομιλίες με τον Σκοπιανό ομόλογό του Μπράνκο Τσερβενκόφκσι, έγινε δεκτός απ' τον Πρόεδρο Κίρο Γκλιγκόροφ, ενώ είχε συνάντηση και με τους ηγέτες των αλβανικών κομμάτων των Σκοπίων.

Οι δύο πλευρές υπέγραψαν οκτώ συμφωνίες, με τις οποίες διευθετείται το νομικό πλαίσιο των διμερών σχέσεων.

Οι νέες αυτές συμφωνίες αφορούν την αποφυγή της διπλής φορολογίας, τη συνεργασία των τελωνειακών αρχών, την αμοιβαία έκδοση ατόμων που έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα, τις διεθνείς μεταφορές, την αμοιβαία εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, την παροχή νομικής υποστήριξης, καθώς και θέματα που άπτονται του κτηνιατρικού ελέγχου και της προστασίας της χλωρίδας (ΑΠΕ, 15.1.98).

Αμέσως μετά την υπογραφή των συμφωνιών, ο Αλβανός Πρωθυπουργός τόνισε ότι η επίσκεψη είναι μία μεγάλη συνεισφορά στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, έκανε λόγο για μια νέα φιλοσοφία συμβίωσης, συνεργασίας και μακροπρόθεσμης σύμπραξης και επεσήμανε ότι "με τη δραστηριοποίησή μας αυτή θα δώσουμε κίνητρο στους κοινούς γείτονές μας, διότι το μέλλον όλων των πολιτών των Βαλκανίων, ανεξάρτητα απ' τις ιστορικές διενέξεις, οδηγεί στην ενοποίηση με τη νέα Ευρώπη, σε κοινά συμφέροντα των πολιτών μας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό ("Μακεδονική" Ραδιοφωνία-Σκόπια, 15.1.98).

Απ' την πλευρά του ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων Μπράνκο Τσερβενκόφσκι υποστήριξε ότι η επίσκεψη Νάνο ανοίγει μία νέα σελίδα στις σχέσεις της Αλβανίας με τα Σκόπια.

Ακολούθως, ο Αλβανός Πρωθυπουργός έγινε δεκτός απ' τον Πρόεδρο Γκλιγκόροφ, στον οποίο επέδωσε πρόσκληση του Αλβανού Προέδρου Ρετζέπ Μεϊντάνι να επισκεφθεί τα Τίρανα, με σκοπό την υπογραφή συμφώνου φιλίας, ειρήνης και συνεργασίας των δύο χωρών.

Συνάντηση με τους Αλβανόφωνους

Ο Φάτος Νάνο, εκτός απ' τη σκοπιανή ηγεσία συναντήθηκε στο Τέτοβο με τους ηγέτες των αλβανικών κομμάτων της περιοχής, προς τους οποίους τόνισε ότι οι αλβανοσκοπιανές σχέσεις βρίσκονται σε καλό δρόμο και ότι οι ιδέες περί Μεγάλης Αλβανίας είναι παρωχημένες πλέον.

Διευκρίνισε όμως ότι τα Τίρανα ενδιαφέρονται άμεσα για τις συνθήκες ζωής και το σεβασμό των δικαιωμάτων των Αλβανών των Σκοπίων, περιλαμβανομένων των θεμάτων που αφορούν την εκπαίδευση και τη χρήση της σημαίας.

Ο ηγέτης του μετριοπαθούς κόμματος PDP Αμπντουραχμάν Αλίτι συμφώνησε με τις απόψεις Νάνο και χαρακτήρισε την επίσκεψη ιστορική.

Αντίθετα, ο δήμαρχος του Τέτοβο Αλαϊντίν Ντεμίρι, που εκπροσωπεί τους ριζοσπάστες Αλβανούς, φάνηκε αρκετά επιφυλακτικός, λέγοντας ότι είναι πρόωρο να πει κανείς αν οι θέσεις του Φάτος Νάνο είναι προς το συμφέρον των Αλβανών των Σκοπίων.

Στη Μόσχα ο Γκλιγκόροφ

Ο Πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόροφ θα επισκεφθεί επίσημα τη Ρωσία στις 26 Ιανουαρίου και την επόμενη μέρα θα συναντηθεί στο Κρεμλίνο με το Ρώσο ομόλογό του Μπόρις Γιέλτσιν.

Στο μεταξύ, όπως ανακοινώθηκε απ' την Προεδρία της ιταλικής κυβέρνησης, ο Ιταλός Πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι, ύστερα από πρόσκληση του Σκοπιανού ομολόγου του, θα πραγματοποιήσει την Τετάρτη 21 Ιανουαρίου επίσημη επίσκεψη στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Δεν εκδίδουν βίζες στα σύνορα

Οι αρχές των Σκοπίων ανέστειλαν στις 13 Ιανουαρίου την έκδοση αδειών εισόδου (βίζες) σε Ελληνες πολίτες στους μεθοριακούς σταθμούς ελέγχου.

Η απόφαση αυτή αποτελεί απάντηση στο παρεμφερές μέτρο που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση στις αρχές Νοεμβρίου για τους υπηκόους της ΠΓΔΜ.

Στο εξής, για να αποκτήσουν άδεια εισόδου οι υπήκοοι των δύο χωρών θα πρέπει να απευθύνονται στα γραφεία συνδέσμου της Ελλάδας στα Σκόπια και της ΠΓΔΜ στην Αθήνα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα του Βελιγραδίου ΠΟΛΙΤΙΚΑ (13.1.98) η κυβέρνηση των Σκοπίων θα ανακινήσει σύντομα το θέμα του ανοίγματος προξενείου στη Θεσσαλονίκη, ενώ θα εξετάσει και τη δυνατότητα χορήγησης βίζας στους Σκοπιανούς πολίτες μέσω τουριστικών πρακτορείων.

Σλαβομακεδονική γλώσσα

Σωστή κρίθηκε απ' την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ίσων Ευκαιριών της Αυστραλίας η απόφαση της κυβέρνησης του Τζεφ Κένετ, στην πολιτεία της Βικτώριας, να χαρακτηρίσει Σλαβομακεδονική τη γλώσσα, που μιλούν οι καταγόμενοι από την πάλαι ποτέ ενιαία Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΑΠΕ, 14.1.98).

Στην εν λόγω Επιτροπή είχαν προσφύγει εκπρόσωποι Σκοπιανών οργανώσεων της Μελβούρνης, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης Κένετ και την καθιέρωση του όρου Μακεδονική γλώσσα.

Ο πολιτειακός Πρωθυπουργός Τζεφ Κένετ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δικαστική απόφαση, ενώ ικανοποίηση εξέφρασαν και οι ομογενείς μας που αντιδρούσαν και αντιδρούν στη χρήση του όρου Μακεδονία από τους καταγόμενους απ' την ΠΓΔΜ.

[06] Στο κενό το αίτημα Μπερίσα για πρόωρες εκλογές στην Αλβανία

Ο κ. Στρούνταμ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό και τους αρχηγούς των κομμάτων, τόνισε ακόμη ότι "ο ΟΑΣΕ συνιστά το νέο Σύνταγμα να ψηφισθεί μέσα στο 1998, ανεξάρτητα εάν αυτό το θέλουν ή όχι μερικές πολιτικές δυνάμεις του τόπου", φωτογραφίζοντας με τον τρόπο αυτό το Δημοκρατικό Κόμμα.

Ο αξιωματούχος του ΟΑΣΕ απηύθυνε έκκληση στο Δημοκρατικό Κόμμα να επιστρέψει στη Βουλή, ενώ κάλεσε όλες τις πολιτικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν την πολιτική της αντιπαλότητας και να συνεργαστούν μεταξύ τους, παρέχοντας τον αναγκαίο χρόνο στην κυβέρνηση για την επιτυχία των στόχων της.

Η εφημερίδα ΑΛΜΠΑΝΙΑ (15.1.98), που πρόσκειται στον Μπερίσα άσκησε έντονη κριτική στις δηλώσεις του κ. Στρούνταμ, ενώ σχετικά με τις νέες εκλογές έγραψε ότι "οι Αλβανοί πρέπει να επιλέξουν μεταξύ των πρόωρων εκλογών και της αποσταθεροποίησης που απειλεί τη χώρα".

Απ' την πλευρά του ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος κ. Μπερίσα σε συνέντευξη Τύπου στις 14 Ιανουαρίου κατέστησε σαφές ότι το Κόμμα του δεν σκοπεύει να επιστρέψει στη Βουλή, παρά τις πρόσφατες φήμες περί του αντιθέτου και έτσι εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο το πότε θα επιστρέψουν στο Κοινοβούλιο οι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος.

Συμβούλιο της Ευρώπης

Τριμελής αντιπροσωπεία του Συμβουλίου της Ευρώπης υπό τον Γερμανό πρεσβευτή Γιοχάνες Ντόμες θα επισκεφθεί την Αλβανία στις 19 και 20 Ιανουαρίου.

Η αντιπροσωπεία θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Μεϊντάνι και τον Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και θα συζητήσει μέτρα για την οικονομική ανόρθωση της Αλβανίας (ΑΠΕ, 15.1.98).

[07] Ψήφισμα του ΟΗΕ για τις σχέσεις καλής γειτονίας στα Βαλκάνια

Πρόκειται για το ψήφισμα 52/48, που αναφέρεται στην ανάγκη δημιουργίας στα Βαλκάνια μιας περιοχής ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και καλής γειτονίας, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας και προωθώντας τις προοπτικές για σταθερή ανάπτυξη και ευημερία για όλους τους λαούς στην περιοχή.

Στο ψήφισμα επισημαίνεται το ενδιαφέρον των βαλκανικών κρατών για την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας, τονίζεται ότι οι συμφωνίες συνεργασίας με την Ευρώπη θα έχουν θετική επιρροή στις χώρες αυτές και τέλος ζητείται απ' τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να συνεχίσει να ζητά τη γνώμη τους για διάφορα μέτρα εκ μέρους των διεθνών οργανισμών, που συμβάλλουν στη δημιουργία ειρήνης, σταθερότητας, ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή των Βαλκανίων.

[08] Κυβερνητική κρίση στη Ρουμανία

Οι Σοσιαλδημοκράτες έκαναν έκκληση προς τον κ. Τσιορμπέα για συνομιλίες, με σκοπό τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού, όπως δήλωσε κορυφαίος αξιωματούχος του κόμματος. Το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο "Ρομπρές", επικαλούμενο δηλώσεις του Αντριάν Σεβερίν, αντιπροέδρου του κόμματος και πρώην υπουργού Εξωτερικών, μετέδωσε ότι "αυτή είναι η μόνη λύση, καθώς το κόμμα μας δεν έχει πλέον εμπιστοσύνη στην παρούσα κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό".

Από την πλευρά του ο Πρωθυπουργός της Ρουμανίας, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την κατάρρευση της κυβέρνησής του, προσφέρθηκε -σύμφωνα με τον κρατικό ραδιοσταθμό της Ρουμανίας (15.1.98) να παραιτηθεί από το αξίωμά του. Αλλά η Συμμαχία του Δημοκρατικού Συνεδρίου ( CDR), στην οποία υπερισχύουν οι Χριστιανοδημοκράτες του Τσιορμπέα, απέρριψε την προσφορά και δια του Προέδρου της Ιον Ντιακονέσκου απηύθυνε "τελική έκκληση" στους Σοσιαλδημοκράτες που συμμετέχουν στο συνασπισμό, να αποσύρουν το αίτημα για παραίτηση του Τσιορμπέα.

Υπενθυμίζεται ότι η κρίση ξέσπασε πριν την Πρωτοχρονιά, όταν ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Μεταφορών Τράιαν Μπασέσκου παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενος για ατολμία της ηγεσίας.

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[09] Νέα προσπάθεια των ΗΠΑ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή

Τα όσα διαμειφθούν στις συναντήσεις αυτές, καθώς και τα όποια αποτελέσματά της, θα μας απασχολήσουν στο επόμενο Δελτίο. Εκείνο όμως το οποίο είναι πλέον βέβαιο, είναι ότι η νέα αυτή αμερικανική πρωτοβουλία δεν ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς, όπως συμπεραίνεται και από τη σχετική ειδησεογραφία της εβδομάδας που πέρασε.

Χαρακτηριστικά, και ενώ ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Γιάσερ Αραφάτ δήλωσε από το Αμμάν όπου βρισκόταν, ότι οι συναντήσεις στην Ουάσιγκτον "θα είναι η τελευταία ευκαιρία για να σωθεί η ειρηνευτική διαδικασία", τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό μετέδωσαν από την Ιερουσαλήμ (18.1.98), ότι η ισραηλινή κυβέρνηση, στο παρά πέντε της συνάντησης Νετανιάχου-Κλίντον απέφυγε και πάλι να προσδιορίσει συγκεκριμένο ποσοστό, το οποίο είναι διατεθειμένη να παραχωρήσει στους Παλαιστινίους, στη Δυτική Οχθη.

Στο μεταξύ ο ίδιος ο κ. Νετανιάχου, του οποίου η κυβέρνηση έλαβε τελικά ψήφο εμπιστοσύνης στην Κνεσέτ μόλις λίγες μέρες νωρίτερα (12. 1.98), δήλωσε στους δημοσιογράφους (16.1.98) ότι θα επιδείξει ευελιξία και αποφασιστικότητα στις συνομιλίες που θα έχει στην Ουάσιγκτον με τον Μπιλ Κλίντον, με στόχο μια νέα συμφωνία με τους Παλαιστινίους.

Από την πλευρά του ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, απηύθυνε επίσημη έκκληση προς τον Αμερικανό Πρόεδρο "να σώσει την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή", πείθοντας τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό να σεβαστεί τις υπογραφείσες συμφωνίες (ΑΠΕ - Γερμανικό Πρακτορείο - Ρόιτερ - Γαλ. Πρακτορείο, 17.1.98).

Ο κ. Αραφάτ, μιλώντας εξάλλου σε συγκέντρωση Παλαιστινίων στη Γάζα, προειδοποίησε ότι αν δεν αρθεί το αδιέξοδο στην ειρηνευτική διαδικασία, μια νέα Ιντιφάντα θα ξεσπάσει στις παλαιστινιακές περιοχές.

"Είμαστε έτοιμοι", είπε ο Παλαιστίνιος ηγέτης "να επιστρέψουμε στην αρχική μας υπόθεση και να ξαναρχίσουμε τα επτά χρόνια της Ιντιφάντα". (ΑΠΕ-Γαλ. Πρακτ. 18.1.98).

[10] Στο προσκήνιο και πάλι η "στρατιωτική λύση" στην περίπτωση του Ιράκ

Ο επικεφαλής της ομάδας Σκοτ Ρίτερ δήλωσε πάντως ότι η αποχώρηση της ομάδας του δεν σημαίνει οποιαδήποτε αλλαγή στην αποφασιστικότητα των Ηνωμένων Εθνών για τη συνέχιση των επιθεωρήσεων (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 16.1.98).

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του Ιράκ να απαγορεύσει στους επιθεωρητές του Ιράκ να ελέγξουν το οπλοστάσιο της χώρας, προκάλεσε την άμεση αντίδραση κατ' αρχάς των ΗΠΑ, και κατόπιν της Βρετανίας και της Γαλλίας.

Πρώτος έσπευσε να καταδικάσει την απόφαση ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ουίλιαμ Κόεν, από την Κουάλα Λουμπούρ όπου βρισκόταν για επίσκεψη (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 13.1.98).

Ακολούθησε το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο ανακοίνωσε ότι η απόφαση του Ιράκ να μην επιτρέψει στους επιθεωρητές των Ηνωμένων Εθνών να επισκεφθούν εγκαταστάσεις στις οποίες φυλάσσονται όπλα είναι απαράδεκτη, ενώ ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ δήλωσε, από την Ουάσιγκτον όπου βρισκόταν, ότι η χώρα υποστηρίζει "κάθε ενέργεια που θα κριθεί αναγκαία" για να εξασφαλιστεί ότι το Ιράκ θα εφαρμόσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ( ΑΠΕ-Γερμ. Πρακτ.-Γαλ.Πρακτ., 15.1.98).

Στο μεταξύ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο συνεδρίασε κατά την εκδήλωση της κρίσης, δεν μπόρεσε -όπως μετέδωσε το BBC από τη Βαγδάτη (14.1.98)- να καταλήξει σε κοινή θέση για την αντιμετώπιση των νέων δυσκολιών που έχουν προκύψει στις σχέσεις με το Ιράκ, παρά το γεγονός ότι συζητούσε το θέμα όλη τη νύχτα.

Κατά τη συνεδρίαση, οι ΗΠΑ και η Βρετανία τάχθηκαν υπέρ της υιοθέτησης σκληρής στάσης προς τη Βαγδάτη, αλλά δεν βρήκαν αρκετή υποστήριξη και η συνεδρίαση του Συμβουλίου διακόπηκε.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσείν προειδοποίησε ότι το Ιράκ ενδέχεται να σταματήσει κάθε συνεργασία με τους επιθεωρητές των Ηνωμένων Εθνών, εάν δεν αρθούν γρήγορα οι επιβληθείσες πριν 7 χρόνια κυρώσεις σε βάρος του Ιράκ, όπως μετέδωσε το Ιρακινό Πρακτορείο ΙΝΑ (17.1.98).

Παράλληλα, το καθεστώς της Βαγδάτης κάλεσε τον ιρακινό λαό να συμμετάσχει στη στρατιωτική εκπαίδευση που θα αρχίσει τον Φεβρουάριο, με σκοπό να κάνει ιερό πόλεμο (Τζιχάντ), προκειμένου να τερματιστούν οι αμερικανικές κυρώσεις.

Οπως μετέδωσε επ' αυτού το ιρακινό Πρακτορείο Ειδήσεων ΙΝΑ (18.1. 98), ο αντιπρόεδρος του Ιράκ Τάχα Γιασίν Ραμαντάν δήλωσε ότι ένα εκατομμύριο Ιρακινοί θα πάρουν μέρος στη στρατιωτική εκπαίδευση.

Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί στην περιοχή είναι η απόφαση της Βρετανίας να στείλει στον Κόλπο το αεροπλανοφόρο "HMS Invincible", όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Αμυνας της χώρας (16.1.98).

Στο μεταξύ αίσθηση προκάλεσε στο λαό του Ιράκ αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη, η δολοφονική επίθεση εναντίον της ιρακινής πρεσβείας στο Αμμάν. Κατά την επίθεση, δολοφονήθηκαν οκτώ Ιρακινοί, μεταξύ των οποίων και ο επιτετραμμένος του Ιράκ στην Ιορδανία.

Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά Πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό ( 18.1.98), η ιορδανική αστυνομία ανακοίνωσε ότι οι δράστες της επίθεσης ήταν τέσσερις ή πέντε και είχαν ιρακινή προφορά.

Ο Πρωθυπουργός της Ιορδανίας, Αμπντούλ Σαλάμ αλ Μαγιάλι, καταδίκασε τις δολοφονίες, τονίζοντας ότι ήταν μία επίθεση κατά της χώρας του.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article