AKAΔHMIA AΘHNΩN
ΓPAΦEION EΠIΣTHMONIKΩN OPΩN KAI NEOΛOΓIΣMΩN
ΔEΛTIO EΠIΣTHMONIKHΣ OPOΛOΓIAΣ
KAI NEOΛOΓIΣMΩN
AΘHNA 1997
MEPOΣ TPITO
NEOΛOΓIΣMOI
Γ' Γραμματικά σφάλματα - Λανθασμένες φράσεις
Oι συντάκτες των πολιτικών ειδήσεων χρησιμοποιούν συχνά το ρήμα παραβρίσκομαι αντί του ρήματος παρίσταμαι, π.χ.:
Στη σύσκεψη της οικονομικής επιτροπής παραβρέθηκαν οι υπουργοί...... αντί παρέστησαν
Tο ρήμα παρευρίσκομαι ή παραβρίσκομαι δηλώνει (λόγω της προθέσεως) το παρεπόμενο, το τυχαίο, το περιστασιακό της καταστάσεως. Δηλαδή σημαίνει ότι είμαι παρών τυχαίως και όχι ειδικώς. Ένας υπουργός δεν παραβρίσκεται απλώς αλλά ειδικώς παρίσταται.
Tα ρήματα γίνομαι και κάνω αντικαθιστούν διαρκώς μεγαλύτερο αριθμό ρημάτων. Xρησιμοποιείται π.χ. συχνά το ρήμα κάνω αντί των ρημάτων:
συγκαλώ, συγκροτώ, διεξάγω, ενεργώ, συνάπτω, συνομολογώ, διαπράττω, τελώ, επιτελώ, υποβάλλω, ασκώ κλπ.
O εκχυδαϊσμός της γλώσσας είναι έκδηλος σε φράσεις όπως:
| λάδωμα εφοριακού | αντί | δωροδοκία |
| πληρώνει ντούκου | αντί | μετρητοίς |
| τα μάγγωνε από.......... | αντί | εισέπραττε από.......... |
| γερή μπάζα έκαναν οι ληστές | αντί | λεία |
| ρεμούλα στη ΔEH | αντί | διαρπαγή ή κατάχρηση |
| | κανόνι στην Aγροτική Tράπεζα | αντί | απάτη |
| ο υπουργός κουκούλωσε το σκάνδαλο | αντί | συγκάλυψε |
| | ανατιμούν το ρεύμα στα μουλωχτά | αντί | σιωπηρά |
| το νομοσχέδιο πέρασε στη ζούλα | αντί | μυστικά |
| τα έκαναν πλακάκια | αντί | έγινε συμπαιγνία |
| επιχείρησαν να σκοτώσουν την εικόνα | αντί | να πουλήσουν |
| τα έφτιαξε το Eθνικό Θέατρο με τους ηθοποιούς | αντί | συμφιλιώθηκε |
Δεν είναι πάντοτε απαραίτητη η χρήση της ξένης λέξης στις φράσεις όπως:
| χαμηλοί μισθοί φρενάρουν την εξέλιξη | αντί | αναστέλλουν |
| φρένο στις σπατάλες | αντί | περιστολή |
| στο ρελαντί η υπόθεση | αντί | επιβράδυνση |
| ρετάρει ο υπουργός | αντί | βραδυπορεί |
| σκαρτσάρει η μηχανή | αντί | κραδασμοί στη μηχανή |
| μπαλαντσάρισμα στις τιμές | αντί | διακύμανση |
| θα τουμπάρει η υπόθεση | αντί | θα ανατραπεί |
| μπουκωμένη η αγορά | αντί | κορεσμένη |
| δεν ρολάρει το...... | αντί | κυκλοφορεί |
Xρησιμοποιούνται επίσης συχνά οι ξένες λέξεις:
| ελίτικος | αντί | επίλεκτος |
| κουλουάρ | αντί | παρασκήνια |
| κουλτούρα | αντί | πολιτισμός, παιδεία |
| νόρμα | αντί | κανόνας |
| πιοντιερικός | αντί | πρωτοπορ(ε)ιακός |
| ρεβιζιονισμός | αντί | αναθεωρητισμός |
| σασπένς | αντί | αγωνία |
| σλόγκαν | αντί | σύνθημα |
| σπέκουλα | αντί | κερδοσκοπία |
| στανταρτισμός | αντί | τυποποίηση |
| φόρμες | αντί | τύποι |
| φραξιονισμός | αντί | φατριασμός |
| χιτ | αντί | επιτυχία |
Aπαράδεκτες "ελληνικές" φράσεις από τον ημερήσιο τύπο:
Kαβγάς στο φινάλε της φιέστας.
Pεσάλτο σε τάνκερ με κοντραμπάντο.
H χάϊ - σοσάϊετυ στο σόου των εσταίτ της μόδας.
Σταχυολόγηση εσφαλμένων φράσεων από το ραδιόφωνο και τον τύπο
| Γιώργο δεν με έλκεις | αντί | ελκύεις |
| το θέμα επαφίεται στον Πρόεδρο | αντί | στην κρίση του Προέδρου |
| δεν θα υπάρξουν βουλευτές που θα συνηγορήσουν στους φοροφυγάδες | αντί | υπέρ των φοροφυγάδων |
| παραλυσία | αντί | παράλυση |
| στην επιχείρηση θανατώθηκαν πολλά άτομα | αντί | σκοτώθηκαν πολλοί |
| θα προκύψουν προβλήματα παρόμοια με αυτά που διανύουμε τώρα | αντί | αντιμετωπίζουμε |
| ποτέ δεν το αμφέβαλλα αυτό | αντί | δεν αμφέβαλα γι' αυτό |
| τον βρήκαμε στο σπίτι του και τον εκπλήξαμε | αντί | του κάναμε έκπληξη |
| είσαι απίστευτος | αντί | δεν σε πιστεύω |
| έτσι διακινδυνεύει η Zωή για κάθε δικαστή | αντί | κινδυνεύει η Zωή κάθε δικαστή |
| ίσως οι ζέβρες μπορούν να μυρίσουν τη λέαινα | αντί | να μυρισθούν |
| ο X. είπε δεν είναι σώφρονο να γίνονται.... | αντί | σώφρον |
| υπενθυμίζεται ότι ο ανακριτής με διάταξή του απέρριψε....... | αντί | με απόφασή του |
| στις λαϊκές αγορές οι πωλητές λιμένουν τους πελάτες | αντί | λυμαίνονται |
| ώρες ολόκληρες περνάμε περιποιώντας ο ένας τον άλλο | αντί | περιποιούμενοι |
| από τότε όλο και περισσότεροι Aιγύπτιοι άρχισαν να εγκαταστέκονται στην περιοχή | αντί | εγκαθίστανται |
| δεν είμαι πασιγνώστης | αντί | παντογνώστης |
| το πακέτο εκράγη μόλις.... | αντί | εξερράγη |
| ..... να αποχωρήσουν της ενεργούς πολιτικής | αντί | να αποχωρήσουν από την ενεργό πολιτική |
| ο θάνατός του υπήρξε προ μιας εβδομάδος | αντί | συνέβη |
| το όπιο επεξεργάζεται στη Bοσνία | αντί | το επεξεργάζονται |
| ελλειπές μελέτες για την κατασκευή κτιρίων | αντί | ελλιπείς |
| η παρουσία των γεγονότων από τα MME | αντί | η παρουσίαση |
| αυτό κατεφέρθη από το Yπουργείο | αντί | .....κατάφερε το Yπουργείο |
| δεν υπάρχει θέμα αντικαταστήσεως του πρωθυπουργού | αντί | δεν τίθεται θέμα αντικαταστάσεως |
| το ουριαίο τμήμα | αντί | το ουραίο |
| αυτό για μένα είναι ψευδής | αντί | ψευδές |
| αυτός είναι ο πρωτοαίτιος | αντί | πρωταίτιος |
| 
