MinPress: The Week in Review, 98-10-29

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Α] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Συνεχίζονται οι επαφές Χέρκους στη Λευκωσία

"Καμιά παρέκκλιση από τις αρχές και
τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας"
τονίζει η αξιωματούχος του ΟΗΕ

Δύο συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς (Τετάρτη και Παρασκευή) και μια ενδιαμέσως με τον Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη είχε η αξιωματούχος του ΟΗΕ Αν Χέρκους, στο πλαίσιο της νέας πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση της έντασης στο νησί.

"Ευαγγέλιο στην προσπάθεια αυτή είναι τα ψηφίσματα και οι αρχές του Συμβουλίου Ασφαλείας" δήλωσε η Αν Χέρκους σε συνέντευξή της στο ΡΙΚ (22.10.98). Ενώ πρόσθεσε ότι πιστεύει "στη μεταφορά των αρχών αυτών στη ζωή" και αν μπορεί "θα τις κάνει να λειτουργήσουν".

Ανέφερε, εξάλλου, ότι "ουσία της αποστολής της είναι να κάνει ό,τι μπορεί και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές της για να κτίσει γέφυρες επικοινωνίας και να ανοίξει διόδους διαλόγου" επισημαίνοντας πάντως, ότι "αν αποτύχει, δεν θα είναι επειδή δεν προσπάθησε".

Κατά τον υπουργό Αμυνας Γιαννάκη Ομήρου, σύμφωνα με δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο ΛΟΓΟΣ (19.10.98) "στόχος της κας Χέρκους θα πρέπει να είναι ασφαλώς η υλοποίηση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Εδώ υπάρχει μία σαφής παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Υπάρχει μια άρνηση της Τουρκίας να συμμορφωθεί προς τα επανειλημμένα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ και συνεπώς η όλη προσπάθεια, θα πρέπει να στραφεί στην ουσία του Κυπριακού και η ουσία του Κυπριακού, είναι η συνεχιζόμενη επιδρομή της Τουρκίας στην Κύπρο.

Δεν είναι ο στρατιωτικός διάλογος το κυπριακό πρόβλημα. Βεβαίως συμφωνούμε να συζητηθούν και αυτά τα θέματα, αλλά στα πλαίσια μιας γενικότερης ατζέντας, που θα περιλαμβάνει απαραιτήτως την ουσία του Κυπριακού".

Πάντως, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Βουλής Σπύρος Κυπριανού (ΑΠΕ, 19. 10.98) αν και από την ενημέρωση που είχε από την ίδια την κα Χέρκους, προκύπτει ότι δεν έχει ακόμα καταρτιστεί η ημερήσια διάταξη, ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών δεν θα περιοριστεί μόνο σε στρατιωτικά θέματα, αλλά θα περιλαμβάνει και την ουσία του προβλήματος.

Υποστήριξη από ΗΠΑ και Βρετανία

Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ επανέλαβαν ότι "υποστηρίζουν σθεναρά την προσπάθεια του ΟΗΕ και της κας Χέρκους για το Κυπριακό. Αυτό δήλωσε ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία Κένεθ Μπριλ μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κληρίδη (ΡΙΚ, 19.10.98).

Αλλά και ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, σε απαντητική επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Απόδημων Κυπρίων Χάρη Σοφοκλείδη ( ΑΠΕ, 20.10.98) υπογράμμισε ότι "η Βρετανία καλεί όλες τις πλευρές να αποφεύγουν ενέργειες βίας και επιθετικότητας και να συνεργαστούν πλήρως με τις προσπάθειες του Γ.Γ. του ΟΗΕ" Και αυτό γιατί, όπως επεσήμανε ο κ. Μπλερ, "το Κυπριακό μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω ειρηνικού διαλόγου για τη δημιουργία μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας".

Πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης -και με αφορμή τις απόψεις που διατύπωσε ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ στο ΒΗΜΑ επιρρίπτοντας ευθύνες στον Ραούφ Ντενκτάς για το σημερινό αδιέξοδο στο Κυπριακό-ζήτησε από το διεθνή παράγοντα και ειδικά τους Αμερικανούς "να ασκήσουν περαιτέρω πιέσεις, έτσι ώστε να αλλάξει αυτή η αδιάλλακτη στάση, που και ο ίδιος ο αμερικανικός παράγοντας κρίνει ότι είναι τροχοπέδη για μια συνολική διευθέτηση του προβλήματος" (ΚΥΠΕ, 19.10.98).

Η Κύπρος καταγγέλει την Τουρκία
στον ΟΗΕ

Στο μεταξύ, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στα Ηνωμένα Εθνη, Σώτος Ζακχαίος, κατήγγειλε σε ομιλία του στην 5η Επιτροπή (ΑΠΕ, 22. 10.98) την απαράδεκτη τακτική της κυκλοφορίας εγγράφων των Τουρκοκυπρίων στα Ηνωμένα Εθνη από την τουρκική Μόνιμη Αντιπροσωπεία.

"Πρόκειται για κατάχρηση από μέρους της Τουρκίας, του δικαιώματος των κρατών-μελών της κυκλοφορίας εγγράφων ως επισήμων εγγράφων του ΟΗΕ", υποστήριξε ο κ. Ζακχαίος και πρόσθεσε ότι "αυτό έχει ως αποτέλεσμα η διεθνής κοινωνίας να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια θλιβερή κατάσταση κατά την οποία μια αποσχιστική οντότητα που έχει καταδικαστεί από το διεθνή οργανισμό προωθεί την προπαγάνδα της στο χώρο αυτό δια της πλαγίας οδού".

Υπενθύμισε, επίσης, τα ψηφίσαμτα 541 (1983) και 550 (1984) τα οποία κηρύττουν την αποσχιστική οντότητα νομικά άκυρη και καλούν τα κράτη- μέλη να μην παράσχουν με κανένα τρόπο βοήθεια προς αυτή.

Νέος ελιγμός του Ντενκτάς

Λίγο πριν από την πρώτη συνάντησή του με την Αν Χέρκους (ΑΠΕ, 21. 10.98), ο Ραούφ Ντενκτάς αξίωσε "τη σύναψη συμφώνου μη επίθεσης μεταξύ των δύο κρατών", ενώ ζήτησε συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη με τον ψευδοϋπουργό Εξωτερικών για συζήτηση θεμάτων διακίνησης τουριστών.

Σχολιάζοντας τον ελιγμό Ντενκτάς από το Κάιρο όπου βρισκόταν στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης (ΑΠΕ, 22.10.98), ο κ. Κασουλίδης αφού υπενθύμισε την πρόταση του Προέδρου Κληρίδη για κοινή διακήρυξη των ηγετών των δύο κοινοτήτων να αποφεύγεται η χρήση βίας, διευκρίνισε ότι "αυτό που προτάθηκε από τον κ. Κληρίδη τον περασμένο χρόνο δεν απέχει πολύ από εκείνο που εισηγείται ο Ραούφ Ντενκτάς". Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι οι δύο κοινότητες θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν στη μείωση των ξένων δυνάμεων και να αποφύγουν την εισαγωγή όπλων, με στόχο την αποστρατιωτικοποίηση.

[02] ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ-ΤΟΞΟΤΗΣ ή η ετοιμότητα των ελληνικών και κυπριακών δυνάμεων να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε απειλή

Για "σαφή ένδειξη της τουρκικής προκλητικότητας" έκανε λόγο ο εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης (ΑΠΕ, 21.10.98) αναφερόμενος στην τουρκική αντίδραση, ενώ, δύο μέρες αργότερα, ο Πρόεδρος Κληρίδης ( ΚΥΠΕ, 23.10.98) επεσήμανε ότι "το γεγονός ότι συμπεριφερόμαστε με απόλυτη ψυχραιμία είναι η καλύτερη απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις κατά τη διεξαγωγή της άσκησης".

Ταυτόχρονα, ο υπουργός Αμυνας Γιαννάκης Ομήρου, μετά τη συνάντησή του με το Γενικό Επιθεωρητή Στρατού της Ελλάδας αντιστράτηγο Δημήτρη Αρβανίτη (ΑΠΕ., 22.10.98) δήλωσε ότι "οι ένοπλες δυνάμεις της Κύπρου και της Ελλάδας είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε απειλή".

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του αντιστράτηγου Αρβανίτη ο οποίος επεσήμανε "την αξιοπιστία και την ετοιμότητα" των ελληνικών και κυπριακών ενόπλων δυνάμεων.

Λίγο αργότερα, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης, σε δηλώσεις του το ΡΙΚ (24.10.98) εξέφρασε "τις ευχαριστίες" του προς την τουρκική πολεμική αεροπορία, γιατί "με τις ενέργειές της προσέφερε τις συνθήκες μιας πραγματικής άσκησης με τον εχθρό και βοήθησε τους Ελληνες χειριστές των αεροσκαφών να ασκηθούν καλύτερα".

Πρόσθεσε, πάντως, ότι "η κυπριακή κυβέρνηση προβαίνει στις ενδεικνυόμενες ενέργειες, τόσο για τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Κύπρου, από τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη, όσο και για τις παρενοχλήσεις των ελληνικών αεροσκαφών που έλαβαν μέρος στην άσκηση".

Κινδυνολογούν Αγκυρα και Ντενκτάς

Από την πλευρά της, η Τουρκία κατηγόρησε την Αθήνα και τη Λευκωσία για αποσταθεροποίηση της ασφάλειας της Κύπρου και όλης της ανατολικής Μεσογείου.

Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Πληροφοριών του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών (24.10.98) τονίζεται:

"Η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση αύξησαν τις δραστηριότητές τους με στόχο να διαταράξουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Κύπρο και τη Μεσόγειο με τις στρατιωτικές ασκήσεις ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ.

Η ανεύθυνη αυτή τακτική της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων προβάλλει για μια ακόμα φορά την ανειλικρίνειά τους έναντι των προσπαθειών των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης στη νήσο".

Η Τουρκία είναι έτοιμη να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα κατά των ( ελληνικών) στρατιωτικών προετοιμασιών που απειλούν άμεσα τόσο την ασφάλειά της όσο και την ασφάλεια της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου".

Εξάλλου, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς, με δηλώσεις του στο Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (21.10.98) κατηγόρησε την κυπριακή κυβέρνηση ότι με τις στρατιωτικές ασκήσεις προβαίνει σε επίθεση κατά του "κράτους" του και επεσήμανε ότι "οι ενέργειες αυτές επιβεβαιώνουν ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν επιθυμούν την ειρήνη, αλλά ούτε είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις".

Η άσκηση υπό στενή παρακολούθηση

Στο μεταξύ, σε περιοχή διασποράς δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς για ουσιώδεις φάσεις της άσκησης εντοπίστηκαν αξιωματούχοι της βρετανικής Υπατης Αρμοστείας, στην κατοχή των οποίων βρέθηκαν χάρτες και άλλα αντικείμενα παρακολούθησης.

Επρόκειτο, για τον στρατιωτικό ακόλουθο και δύο άλλους Βρετανούς διπλωμάτες-όπως άλλωστε παραδέχτηκε την επόμενη μέρα σε δηλώσεις του μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Βουλής Σπύρο Κυπριανού ο Βρετανός Υπατος Αρμοστής Ντέιβιντ Μάντεν (ΚΥΠΕ, 23.10.98)- ο οποίος όμως υποστήριξε ότι οι τρεις διπλωμάτες βρέθηκαν στην περιοχή γιατί δεν υπήρχαν σήματα τα οποία να προειδοποιούν ότι οι δρόμοι ήταν κλειστοί. Ο κ. Μάντεν είπε επίσης ότι "είναι σύνηθες οι περισσότεροι ξένοι που ταξιδεύουν στην Κύπρο να έχουν χάρτες στα αυτοκίνητά τους".

Από την πλευρά του, ο κ. Κυπριανού επεσήμανε ότι "είναι δύσκολο να ειπωθεί ότι ήταν τυχαία η παρουσία των Βρετανών διπλωματών στο χώρο διεξαγωγής της άσκησης", ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το θέμα αυτό να απασχολήσει και την Επιτροπή Εξωτερικών της Κυπριακής Βουλής, αφού προηγουμένως δοθούν κάποιες πληροφορίες από το αρμόδιο Υπουργείο.

Η Ρώμη αρνείται να εξουσιοδοτήσει
την παράδοση των ASPIDΕ

Με τη διαπίστωση ότι "υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά την προμήθεια πολεμικού υλικού από την Ιταλία" ο υπουργός Αμυνας Γιαννάκης Ομήρου (ΡΙΚ, 20.10.98) επιβεβαίωσε τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Ιταλία αρνείται να εξουσιοδοτήσει την παράδοση των πυραύλων μέσου βεληνεκούς ASPIDE, όσο το θέμα των S-300 παραμένει πρόβλημα στην ατζέντα του Κυπριακού.

Οπως μετέδωσε το ΑΠΕ, (21.10.98) "οι νέοι πύραυλοι και εκτοξευτήρες ASPIDE πρέπει, με βάση τη συμφωνία, να παραδοθούν στην Εθνική Φρουρά έως το τέλος του χρόνου. Η ιταλική κυβέρνηση, επικαλούμενη νόμο που δεν επιτρέπει αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού σε περιοχές έντασης, δεν εξουσιοδοτεί την αποστολή του υλικού.

Το θέμα συζήτησαν την προηγούμενη, ο υπουργός Εξωτερικών Γιαννάκης Κασουλίδης και ο πρέσβης της Ιταλίας στη Λευκωσία Φραντσέσκο Μπασκόνι και σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, οι δυνατότητες που δίνει η Ιταλία στην κυπριακή κυβέρνηση, αν μέχρι το Δεκέμβριο η κατάσταση παραμείνει η ίδια, είναι είτε ακύρωση του συμβολαίου, είτε αναβολή στην υλοποίησή του".

Πάντως, ο κ. Ομήρου (ΡΙΚ, 20.10.98) εξέφρασε την ελπίδα ότι "δεν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια πολιτικών παρεμβάσεων για την υλοποίηση του συγκεκριμένου συμβολαίου". Και αυτό γιατί, όπως επεσήμανε, "η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή με εταιρείες που ασκούν πιέσεις προς την πλευρά της ιταλικής κυβέρνησης για να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις της ιταλικής εταιρείας".

Η Μόσχα

Στο μεταξύ, σε ανακοίνωση που ενέκρινε η ρωσική Δούμα (ΑΠΕ, 23.10. 98) τονίζεται ότι η εκστρατεία κατά της εγκατάστασης των S-300 στην Κύπρο "στοχεύει στην υπονόμευση της ρωσο-κυπριακής συνεργασίας στον στρατιωτικό-τεχνικό τομέα και στον εκτοπισμό της Ρωσίας, με μη εμπορικά μέσα, από τις αγορές όπλων και στρατιωτικού υλικού".

Επίσης σημειώνεται ότι "η ρωσική Δούμα τάσσεται υπέρ της αποστρατιωτικοποίησης της Κύπρου και προειδοποιεί ότι οποιεσδήποτε προσπάθειες παρεμπόδισης της ρωσο-κυπριακής συνεργασίας θα αντιμετωπίσουν ανάλογη αντίδραση.

Οι προμήθειες στην Κύπρο οπλισμών μεταξύ άλλων και από τη Ρωσία είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της έντασης που συνεχίζεται στην περιοχή.

[03] Εκκληση για ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών από Ντεμιρέλ και Γιλμάζ

Σχολιάζοντας την απόφαση της Κομισιόν και αναφερόμενος γενικότερα στο θέμα των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ο κ. Γιλμάζ είπε ότι "η Τουρκία έχει κάνει έκκληση για επίλυση των διμερών σχέσεων με την Ελλάδα ανεξάρτητα από τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση και η στάση αυτή άρχισε να έχει θετικά αποτελέσματα (ΑΠΕ, 22.10.98). Διευκρινίζοντας, ο κ. Γιλμάζ επεσήμανε ότι "η Τουρκία υποστηρίζει πως δεν μπορεί να συνδέει τα δικά της ζητήματα με το θέμα των σχέσεών της με την Ε.Ε., αφού οι σχέσεις αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται στο ειδικό πλαίσιό τους".

Αλλά και ο Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ την επόμενη μέρα, στην 8η ετήσια συνάντηση δημοσιογράφων από την Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ενωση στην Αττάλεια (ΑΠΕ, 23.10.98) αναφέρθηκε στα ελληνοτουρκικά τονίζοντας:

"Τα περισσότερα ζητήματα που υφίστανται ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία προέρχονται από το παρελθόν. Ζητήματα προέκυψαν και εκκρεμούν από την τελευταία περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας και παραμένουν άλυτα, όπως το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Και αυτό γιατί υπάρχουν διάφορες ερμηνείες των συμφωνιών".

Πάντως, σημείωσε ο κ. Ντεμιρέλ "μέχρι σήμερα τα ζητήματα συζητούνται με ειρηνικό τρόπο. Αποφύγαμε οποιαδήποτε σύγκρουση και σ' αυτό το θέμα αμφότερες οι πλευρές του Αιγαίου κατέβαλαν προσπάθειες. Τα ζητήματα με την Ελλάδα θα επιλυθούν ειρηνικά".

Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το αν η Ελλάδα εμποδίζει την ενταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ο Τούρκος Πρόεδρος είπε ότι: "Δεν μπορεί να κατηγορηθεί η Ελλάδα γι αυτό. Καμμία χώρα δεν διαθέτει τόσο δύναμη, αν γίνει κάτι τέτοιο θα σημαίνει εχθρική στάση... Αλλωστε η Ελλάδα δεν έχει κανένα συμφέρον να αποκλειστεί η Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Ενωση".

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπαναδρέου, σε συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια των εργασιών του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Μεσογειακής Συνεργασίας και Ανάπτυξης στην Αλεξανδρούπολη (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 23.10.98) υποστήριξε ότι "η Αγκυρα πρέπει να αντιληφθεί την Ελλάδα ως υπέρμαχο της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας". Τόνισε, ωστόσο, ότι "ο γεωπολιτικός ρόλος μας καθιστά υπεύθυνους ακόμα και για τους γείτονές μας, αφού επιθυμούμε γειτονία με κράτη ευνομούμενα, που σέβονται τους διεθνείς κανόνες και το διεθνές δίκαιο, προϋποθέσεις ουσίας για όσους επιθυμούν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση".

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[04] Ο Κεντροδεξιός Συνασπισμός επικράτησε στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών στα Σκόπια

Ο κεντροδεξιός συνασπισμός της αντιπολίτευσης, ανάμεσα στο εθνικιστικό κόμμα VMRO του Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι και στο προ έξι μηνών ιδρυθέν κόμμα Δημοκρατική Εναλλαγή του Βασίλ Τουπουρκόφσκι, προηγείται σημαντικά του κυβερνώντος κόμματος της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης του Πρωθυπουργού Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, ενώ ιδιαίτερα ενισχυμένος εμφανίζεται και ο συνασπισμός των αλβανικών κομμάτων, γεγονός που αποδίδεται στον αυξανόμενο αλβανικό εθνικισμό, λόγω των εξελίξεων στο Κοσσυφοπέδιο.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κεντρικής εκλογικής επιτροπής ο κεντροδεξιός συνασπισμός συγκεντρώνει ποσοστό 37,69% (το VMRO έλαβε το 26,87% των ψήφων και η Δημοκρατική Εναλλαγή το 10,82%), η Σοσιαλδημοκρατική Ενωση το 23,84%, ο συνασπισμός των αλβανικών κομμάτων PDP και DPA το 19,61% και το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα το 6,93%, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, συγκεντρώνει ποσοστό 4,10% αλλά δεν εκλέγει κανέναν βουλευτή αφού δεν "έπιασε" το όριο του 5% που θέτει ο εκλογικός νόμος.

Στις εκλογές ψήφισαν 1.146.457 άτομα, ποσοστό συμμετοχής 72,88%.

Οσον αφορά την κατανομή των εδρών με το σύστημα της απλής αναλογικής, ο συνασπισμός VMRO-Δημοκρατική Εναλλαγή κερδίζει 15 έδρες, η Σοσιαλδημοκρατική Ενωση 10, ο συνασπισμός των αλβανικών κομμάτων 8 και το Φιλελευθερο-Δημοκρατικό Κόμμα 2 έδρες.

Σχετικά με την κατοχή των υπολοίπων 85 εδρών με το πλειοψηφικό σύστημα, οι απόψεις διίστανται και οι δύο μονομάχοι δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα.

Η διαφωνία έγκειται στην ερμηνεία που δίνει η κάθε πλευρά στο άρθρο 88 του εκλογικού νόμου, σύμφωνα με το οποίο ένας υποψήφιος βουλευτής εκλέγεται στην περιφέρειά του αν συγκεντρώσει την πλειοψηφία εκείνων που ψήφισαν, υπό την προϋπόθεση όμως ότι ο αριθμός των ψήφων που έλαβε δεν θα είναι μικρότερος από το 1/3 του συνολικού αριθμού των εγγεγραμμένων.

Οι ηγέτες του κεντροδεξιού συνασπισμού Λιούπτσο Γκεοργιέφσκι και Βασίλ Τουπουρκόφσκι δήλωσαν ότι από τον πρώτο γύρο των εκλογών εξασφαλίζουν συνολικά 44 βουλευτές, ενώ για το δεύτερο γύρο διεκδικούν άλλες 23 έδρες με στόχο να ξεπεράσουν την πλειοψηφία των 61 εδρών που απαιτούνται για να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Η Σοσιαλδημοκρατική Ενωση αμφισβήτησε αυτά τα αποτελέσματα με τον ισχυρισμό ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έλαβαν υπόψη τους και τις δύο προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 88 του εκλογικού νόμου, δηλαδή το 51% των ψήφων αλλά και το 1/3 των εγγεγραμμένων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δίνει το κυβερνών κόμμα της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης η ίδια εξασφαλίζει απ' τον πρώτο γύρο συνολικά 16 έδρες, ενώ η προπορευόμενη κεντροδεξιά συμμαχία εξασφαλίζει συνολικά 27 έδρες.

Υστερα απ' αυτή την εξέλιξη ο ηγέτης του VMRO χαρακτήρισε τον εκλογικό νόμο απαράδεκτο και δήλωσε ότι θα προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο της χώρας, αλλά και στους διεθνείς οργανισμούς.

Πάντως, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει την 1η Νοεμβρίου, που θα διεξαχθεί και ο δεύτερος γύρος των εκλογών και θα εξαχθούν τα οριστικά αποτελέσματα.

Συμμαχική Κυβέρνηση

Οι ηγέτες του κεντροδεξιού συνασπισμού εξέφρασαν την επιθυμία τους, ακόμη και αν συγκεντρώσουν την απόλυτη πλειοψηφία, να συνεργαστούν και με τρίτο κόμμα, γιατί κάτι τέτοιο θα συμβάλει στη δημιουργία μιας πιο σταθερής κυβέρνησης.

Είναι πολύ πιθανό λοιπόν ο συνασπισμός των αλβανικών κομμάτων να κληθεί να συμμετάσχει στο νέο κυβερνητικό σχήμα.

Χαρακτηριστική , άλλωστε, είναι και η δήλωση του Δανού βουλευτή Χένινγκ Γκέλεροντ, επικεφαλής των παρατηρητών των εκλογών απ' την πλευρά της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο οποίος επεσήμανε ότι "το ζητούμενο μετά το δεύτερο γύρο είναι μια σταθερή κυβέρνηση με τη συμμετοχή των πολιτικών ηγετών της αλβανικής μειονότητας".

Σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές στα Σκόπια, τη θέση του πρωθυπουργού θα καταλάβει εκπρόσωπος του VMRO και τη θέση του Προέδρου της Βουλής εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Εναλλαγής.

Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι ανάμεσα στα δύο κόμματα υπάρχει συμφωνία και για τη διαδοχή του Κίρο Γκλιγκόροφ στις προεδρικές εκλογές που θα γίνουν τον επόμενο χρόνο.

Σύσφιξη των σχέσεων με την Ελλάδα

Με ιδιαίτερα θετικό τρόπο βλέπουν την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με την Ελλάδα οι ηγέτες του κεντροδεξιού συνασπισμού του VMRO και της "Δημοκρατικής Εναλλαγής" αντιστοίχως Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι και Βασίλ Τουπουρκόφσκι.

Ειδικότερα ο κ. Τουπουρκόφκσι εμφανίζεται μη ικανοποιημένος από το σημερινό επίπεδο των σχέσεων και εξ ονόματος του συνασπισμού τονίζει ότι "θα καταβληθούν όλες οι προσπάθειες για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων", μόλις ο συνασπισμός αναλάβει την εξουσία.

Ιδιαίτερα εξάλλου εκτιμά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο για την ηρεμία στα Βαλκάνια.

Από την πλευρά του και ο ηγέτης του VMRO εκφράζει την υποστήριξή του "για το πνεύμα της συνάντησης της Κρήτης και την πολιτική που ανέπτυξε ο κ. Σημίτης για γενικότερη βαλκανική συνεργασία. Μόνο έτσι θα γίνουμε κανονικό τμήμα της Ευρώπης και θα λύσουμε τα προβλήματά μας με πιο ρεαλιστικό τρόπο".

Ειδικότερα, για τις διαπραγματεύσεις για το όνομα ο κ. Τοπουρκόφσκι τονίζει ότι "θα τις κάνουμε πιο αποτελεσματικές, με μεγαλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ μας και με μεγαλύτερη ενημέρωση της κοινής γνώμης. Εμείς ως κόμμα πολιτών θα προχωρήσουμε έτσι ώστε οι πολίτες να είναι συστατικό μέρος της επίλυσης".

Στο ίδιο θέμα ο ηγέτης του VMRO επισημαίνει ότι το πρόβλημα του ονόματος δεν είναι το πρώτο που θα λύσει ο συνασπισμός, ούτε θα το θέσει εμπόδιο στις διμερείς σχέσεις. "Στρατηγική μας θα είναι να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας γενικά και είμαι αισιόδοξος ότι μέσα στην πρώτη τετραετία θα λυθεί το πρόβλημα. Αν λυθεί, το βλέπω ως το αποκορύφωμα των καλών μας σχέσεων" (BBC, ΑΠΕ, 21.10.98).

Επίσκεψη του Βρετανού Υπ. Εξωτερικών

Στην κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο εστιάστηκαν οι συνομιλίες που είχε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ με τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ, τον Πρωθυπουργό Μπράνκο Τσερβενκόφσκι και τον ομόλογό του Μπλάγκογια Χατζίνσκι κατά την επίσκεψή του στα Σκόπια στις 20 και 21 Οκτωβρίου.

Αμέσως μετά τις συνομιλίες, ο Βρετανός υπουργός εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, διότι δέχθηκε να εγκατασταθεί στο έδαφός της μονάδα του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο της επιχείρησης της εξ αέρος επαλήθευσης της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο σύμφωνα με τη συμφωνία Μιλόσεβιτς-Χόλμπρουκ.

Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ δέχθηκε να σταθμεύουν στο έδαφός της μη εξοπλισμένα αναγνωριστικά αεροσκάφη και άλλες συσκευές παρατήρησης, μαζί με τις εγκαταστάσεις και το προσωπικό συντήρησής τους.

Ο κ. Κουκ, σύμφωνα με το ΑΠΕ (21.10.98) επεσήμανε ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ θα αποτελέσει "μια επιπλέον υποχρέωση ως προς την εδαφική ακεραιότητα της ΠΓΔΜ".

[05] Ολοκληρώθηκε η συζήτηση για το νέο Σύνταγμα της Αλβανίας παρά τις διαφωνίες Μπερίσα-Στις 22 Νοεμβρίου το δημοψήφισμα

Την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου η αλβανική Βουλή με ψήφους 115 υπέρ, κανέναν κατά και μια αποχή ψήφισε στο σύνολό τους τα 182 άρθρα του Σχεδίου Συντάγματος, ολοκληρώνοντας έτσι το κοινοβουλευτικό της έργο για το Σύνταγμα.

Αμέσως με τη ψηφοφορία, απ' την οποία απουσίαζαν οι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος του Σαλί Μπερίσα, ο Πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Μεϊντάνι υπέγραψε το Διάταγμα για τη διενέργεια Δημοψηφίσματος, την Κυριακή 22 Νοεμβρίου, για την έγκριση του Συντάγματος.

Σύνταγμα της μειοψηφίας λέει ο Μπερίσα

Ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος Σαλί Μπερίσα με δηλώσεις του καταδίκασε τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση ολοκλήρωσε τις εργασίες για τη ψήφιση του σχεδίου Συντάγματος. "Η αντιπολίτευση έχει έτοιμο το δικό της Σχέδιο Συντάγματος, μέχρι στιγμής όμως δεν υπήρξε κάποια ευκαιρία για την παρουσίασή του λόγω της απόρριψης του διαλόγου από την Κυβέρνηση. Ελπίζαμε ότι θα καταλήγαμε σε ένα Σύνταγμα, αποτέλεσμα της συγχώνευσης της πρότασής μας και της κυβερνητικής πρότασης και στη συνέχεια θα παραδίδαμε το Σύνταγμα στην κρίση του αλβανικού λαού (δημοψήφισμα). Η σημερινή εξουσία όμως, αποφάσισε να εξαιρέσει την αντιπολίτευση από την προετοιμασία του Συντάγματος και να καταρτίσει ένα Σύνταγμα της μειοψηφίας", ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος (ΑΠΕ, 21.10.98).

Εξάλλου, ο αντιπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος κ. Genc Pollo πέρα απ' τις επιφυλάξεις του για το σχέδιο του Συντάγματος, άσκησε έντονη κριτική και στο νέο νόμο "περί Δημοψηφίσματος", ο οποίος, όπως τόνισε, αποτελεί "καθαρή παραβίαση της λαϊκής βούλησης, εφόσον δεν κατοχυρώνει τη συμμετοχή άνω του 50% των ψηφοφόρων".

Δικαιώματα στις μειονότητες

Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Βουλής η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως στο άρθρο 20 του σχεδίου Συντάγματος, το οποίο και ορίζει το καθεστώς που θα ισχύει στο εξής για τις μειονότητες στην Αλβανία, καθώς και τα δικαιώματά τους.

Με βάση το παραπάνω άρθρο του Σχεδίου Συντάγματος, οι Αλβανοί πολίτες που προέρχονται από κάποια από τις μειονότητες που βρίσκονται στη χώρα θα έχουν πλέον το δικαίωμα να δηλώνουν την εθνική τους ταυτότητα. Με κάποιες τροποποιήσεις, οι οποίες ήταν αποτέλεσμα των ενστάσεων των βουλευτών του ΚΕΑΔ (Ενωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) ορίστηκε επίσης ότι "τα άτομα που ανήκουν στις εθνικές μειονότητες δικαιούνται να εκφράζουν ελεύθερα-χωρίς αυτό να τους απαγορεύεται και χωρίς να εξαναγκάζονται - την εθνική, θρησκευτική τους ταυτότητα, καθώς επίσης και τη γλώσσα που επιθυμούν. Δικαιούνται να διατηρούν και να αναπτύσσουν ελεύθερα τα παραπάνω, να διδάσκονται και να διδάσκουν στη μητρική τους γλώσσα,να ενώνονται σε οργανώσεις και συλλόγους για την προστασία των δικαιωμάτων και της ταυτότητάς τους" (ΑΠΕ, 21.10.98).

Επίσκεψη Μάικο στην Ελλάδα

Επίσημη επίσκεψη στη χώρα μας θα πραγματοποιήσει στις 12 Νοεμβρίου ο νέος Πρωθυπουργός της Αλβανίας Παντελί Μάικο για συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση.

Σε συνέντευξή του προς το ΑΠΕ (20.10.98) ο Αλβανός Πρωθυπουργός επεσήμανε ότι οι σχέσεις των δύο χωρών είναι σε πολύ καλό επίπεδο και τόνισε ότι δεν υπάρχουν θέματα τα οποία θα έπρεπε να επανεξετάσουμε. Απλά πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε κάποια πράγματα και να γίνουμε πιο πρακτικοί, είπε χαρακτηριστικά ο Αλβανός Πρωθυπουργός.

"Τριβές" με ομογενειακά έντυπα

Η εφημερίδα Koha Jone (20.10.98) σε άρθρο της επέκρινε πρόσφατα δημοσιεύματα των εντύπων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία "Λαϊκό Βήμα" και "Τα νέα της ΟΜΟΝΟΙΑΣ", τα οποία, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, "δημιουργούν την εντύπωση ότι στις γραμμές της ελληνικής μειονότητας επανέρχεται το πνεύμα που θυμίζει στον καθένα μας την ψύχρανση των ελληνοαλβανικών σχέσεων κατά το 1994".

Οπως μας πληροφορεί το Γραφείο Τύπου Τιράνων, πρόκειται για την πρωτοσέλιδη συνέντευξη του κ. Κύρκου της ΠΟΑΚΑ στο "Λαϊκό Βήμα" με τίτλο "Απαιτούμε για τη Βόρειο Ηπειρο όσα απαιτούν οι Αλβανοί για το Κοσσυφοπέδιο. Ούτε λιγότερα, ούτε περισσότερα", καθώς και για το δημοσίευμα στα "Νέα της Ομόνοιας", με τίτλο "Η Χειμάρρα, ακρόπολη του Ελληνισμού".

Οι τίτλοι αυτών των δημοσιευμάτων, γράφει η Koha Jone, προειδοποιούν προφανώς για την επαναδραστηριοποίηση των ελληνικών σωβινιστικών κύκλων.

Η εφημερίδα Shekulli (22.10.98) χαρακτηρίζει τα δημοσιεύματα αυτά ως σωβινιστικές εκκλήσεις του ελληνόφωνου αλβανικού Τύπου με βασικό εμπνευστή το ελληνο-αμερικανικό λόμπυ, ενώ επισημαίνει ότι ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ κ. Μέλος διαφωνεί με τα δημοσιεύματα αυτά.

Απ' την πλευρά της η εφημερίδα Republika (22.10.98) σχολιάζοντας την έξαρση αυτή για το Βορειοηπειρωτικό έκανε λόγο για αντεκδίκηση των Ελλήνων στην απομάκρυνση του δικού τους ανθρώπου, του Φάτος Νάνο, από το αξίωμα του Πρωθυπουργού και την αντικατάστασή του από τον κ. Μάικο, ο οποίος εμφανίζεται περισσότερο φιλοαμερικανός.

Επίσης, η ίδια εφημερίδα δημοσιεύει δήλωση του Γραμματέα Δημοσίων Σχέσεων του Σοσιαλιστικού Κόμματος κ. Zela, σύμφωνα με τον οποίο κάποιες κακόβουλες δηλώσεις ελληνικών κύκλων δεν αποτελούν την επίσημη ελληνική θέση.

Τέλος, αρνητικά σχολιάζει τα δημοσιεύματα του ομογενειακού Τύπου και η εφημερίδα Albania (24.10.98), η οποία ασκεί έντονη κριτική στην αλβανική κυβέρνηση και τα δικαστικά όργανα της χώρας που τήρησαν και τηρούν απόλυτη σιωπή έναντι τέτοιων δημοσιευμάτων. Ακόμη η Albania ζητά απ' τον υπουργό Εξωτερικών κ. Μίλο, τον υπουργό Δημόσιας Τάξης και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Στρατού Aleksm Aηdoni, οι οποίοι είναι από τη Χειμάρρα, να τοποθετηθούν τόσο για τα δημοσιεύματα, όσο και για το αν οι ίδιοι είναι Ελληνες.

[06] Το τελεσίγραφο του ΝΑΤΟ προς το Βελιγράδι λήγει την Τρίτη, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν έδωσε το πράσινο φως για χρήση στρατιωτικής βίας

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε το Σάββατο 24 Οκτωβρίου απόφαση για την αποστολή χερσαίων και αεροπορικών παρατηρητών, με στόχο να διασφαλίσουν τον τερματισμό των μαχών στο Κοσσυφοπέδιο.

Η απόφαση αυτή, που λήφθηκε με 13 ψήφους υπέρ, ενώ η Ρωσία και η Κίνα απήχαν της ψηφοφορίας, δεν έδωσε το πράσινο φως για χρήση στρατιωτικής βίας από το ΝΑΤΟ στην περίπτωση που το Βελιγράδι δεν συμμορφωθεί πλήρως.

Η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας επικυρώνει συμφωνίες με τη Γιουγκοσλαβία βάσει των οποίων ο ΟΑΣΕ και το ΝΑΤΟ θα επιτηρήσουν τη συμμόρφωση προς τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 13 Οκτωβρίου ανάμεσα στον Μιλόσεβιτς και τον Χόλμπρουκ για την αποχώρηση των σερβικών στρατευμάτων και της ειδικής αστυνομίας από το Κοσσυφοπέδιο.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι το ΝΑΤΟ έχει την εξουσία να χρησιμοποιήσει βία αν χρειαστεί και η Βρετανία δήλωσε ότι διατηρεί το δικαίωμα της αυτοάμυνας αν απειληθεί οποιοσδήποτε υπήκοός της μετάσχει στις μονάδες επιτήρησης.

Αμεση ανάπτυξη των παρατηρητών

Το μόνιμο Συμβούλιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) αποφάσισε την Κυριακή 25 Οκτωβρίου "την άμεση έναρξη της ανάπτυξης των 2.000 ανδρών που θα εποπτεύουν την τήρηση των συμφωνηθέντων με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς για τη σερβική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου", με βάση τη συμφωνία που υπεγράφη στις 16 Οκτωβρίου στο Βελιγράδι μεταξύ του ΟΑΣΕ και των γιουγκοσλαβικών αρχών.

Η απόφαση του Συμβουλίου αναφέρει ότι η διάρκεια της θητείας των 2.000 Ευρωπαίων παρατηρητών του ΟΑΣΕ στο Κοσσυφοπέδιο θα είναι ένας χρόνος, αλλά αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο η παραμονή τους να επεκταθεί περαιτέρω, "αν αυτό καταστεί αναγκαίο" (ΑΠΕ- Γαλλ. Πρακτ., 25.10.98).

Πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο....

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, σε συνέντευξή του στην τηλεόραση του BBC (25.10.98) δήλωσε ότι ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Σλ. Μιλόσεβιτς θα πρέπει να κάνει συνεχείς προόδους ώστε να ικανοποιήσει τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο, αλλά πρόσθεσε ότι "χρειάζεται να προσπαθήσει ακόμη πιο σκληρά".

Ο Βρετανός υπουργός επεσήμανε ότι δεν πρέπει να χαλαρώσει η ετοιμότητα του ΝΑΤΟ, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί έχει σημειωθεί πρόοδος στο θέμα των προσφύγων.

Απ' την πλευρά της η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ δήλωσε στην τηλεόραση του CBS ότι ο Μιλόσεβιτς δεν έχει εφαρμόσει πλήρως τη συμφωνία για την αποχώρηση των Σέρβων στρατιωτών και αστυνομικών από το Κοσσυφοπέδιο. "Εχει συμμορφωθεί κάπως, αλλά όχι αρκετά" είπε χαρακτηριστικά η κα Ολμπράιτ και πρόσθεσε ότι ο στρατηγός Κλάρκ έχει την εξουσία να χτυπήσει.

Μετέφεραν αυστηρό μήνυμα του ΝΑΤΟ

Το Βελιγράδι επισκέφθηκαν το Σάββατο 24 Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ στρατηγός Κλάους Νάουμαν και ο ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη στρατηγός Ουέσλι Κλάρκ και είχαν πολύωρες συνομιλίες με τον αρχηγό του γιουγκοσλαβικού στρατού Μομτσίλο Πέρισιτς και τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς.

Οι δύο αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ μετέφεραν στο Βελιγράδι ένα "πολύ αυστηρό μήνυμα" για την άμεση εφαρμογή των όρων της Διεθνούς Κοινότητας για την εξομάλυνση της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο.

Οπως είναι γνωστό την Τρίτη 27 Οκτωβρίου εκπνέει το ΝΑΤΟϊκό τελεσίγραφο προς τον Μιλόσεβιτς για την πλήρη αποχώρηση των στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων από το Κοσσυφοπέδιο και την ίδια μέρα αναμένεται να συνεδριάσει το Μόνιμο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ, σε επίπεδο πρεσβευτών, για να αποφασίσει ποιό θα είναι το επόμενο βήμα.

Ο Μιλόσεβιτς έχει κάνει κάποιες κινήσεις προ τη θετική κατεύθυνση, αλλά πιστεύεται ότι ως τότε δεν θα έχει σίγουρα ικανοποιήσει όλους τους όρους της διεθνούς κοινότητας.

Οπως διαμορφώνεται λοιπόν η κατάσταση το ΝΑΤΟ εξετάζει τέσσερα "σενάρια", σύμφωνα με αξιωματούχο της Συμμαχίας: Το πρώτο είναι να προχωρήσει στη στρατιωτική δράση και να πλήξει με τους πυραύλους Κρουζ, στρατιωτικούς στόχους των Σέρβων στη Σερβία. Η προοπτική αυτή φαίνεται να απομακρύνεται καθώς ο ΟΑΣΕ άρχισε ήδη να αναπτύσσει τις δυνάμεις του στην περιοχή, οι οποίες θεωρούνται δυνητικά σε ομηρία.

Το δεύτερο είναι να δώσουν οι Σύμμαχοι νέα προθεσμία πριν το χτύπημα, κάτι όμως που θα έπληττε ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της απειλής του ΝΑΤΟ, η οποία ούτως ή άλλως δεν βγαίνει αλώβητη μετά την περίοδο χάριτος των δέκα ημερών που έδωσε το ΝΑΤΟ στις 16 Οκτωβρίου.

Το τρίτο σενάριο θέλει το ΝΑΤΟ να ακυρώνει την περίφημη "εντολή ενεργοποίησης" και να αποσύρει στρατιώτες, αεροσκάφη και πλοία στις βάσεις τους. Αλλά κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θεωρηθεί θρίαμβος για το Βελιγράδι.

Τέλος, οι Σύμμαχοι ενδέχεται να αποφασίσουν να διατηρήσουν την ετοιμότητά τους χωρίς να ορίσουν νέα ημερομηνία. Για να περάσουν στη δράση θα χρειαστεί νέο πράσινο φως. Η επιλογή αυτή βρίσκει απήχηση μεταξύ πολλών διπλωματών, αλλά σύμφωνα με εμπειρογνώμονα "στερείται στρατιωτικής σημασίας" (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 25.10.98).

Πάντως, η Μόσχα κατά τη σύνοδο του κοινού Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας στις Βρυξέλλες, στις 21 Οκτωβρίου, ζήτησε να αποσύρει η Ατλαντική Συμμαχία τη "διαταγή ενεργοποίησης" για ενδεχόμενη επέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο Ρώσος αντιπρόσωπος Σεργκέι Κίσλιακ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, κατέστησε το αίτημα της Μόσχας για απόσυρση της "διαταγής ενεργοποίησης" ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της Ρωσίας στην αποστολή αεροπορικής επιτήρησης που προετοιμάζει το ΝΑΤΟ για το Κοσσυφοπέδιο.

Οι αλβανόφωνοι υπονομεύουν τη συμφωνία

Εντονη προειδοποίηση προς τους Αλβανούς αυτονομιστές του Κοσσυφοπεδίου να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και της Ομάδας Επαφής απηύθυνε στις 22 Οκτωβρίου ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Ιγκόρ Ιβάνοφ, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσε με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Πάγκαλο, που επισκέφθηκε επίσημα τη Μόσχα.

Ο κ. Ιβάνοφ, απαντώντας σε ερώτηση για το Κοσσυφοπέδιο, απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση, εκ μέρους της Ομάδας Επαφής, προς όλους και κυρίως τους Αλβανούς "τρομοκράτες", υπογραμμίζοντας ότι η απόφαση 1199 του Συμβουλίου Ασφαλείας απευθύνεται τόσο προς το Βελιγράδι όσο και προς τους Αλβανούς. Ο Ρώσος υπουργός κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να χρησιμοποιήσουν τους μηχανισμούς του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ για την επίλυση του προβλήματος.

Απ' την πλευρά του ο κ. Πάγκαλος συμφώνησε με τις απόψεις του Ρώσου ομολόγου του και τόνισε ότι επιβεβαιώνεται η ελληνική θέση για την ανάγκη "ισορροπημένων και όχι ετεροβαρών πρωτοβουλιών". Επρεπε να αποθαρρυνθεί η "υπερβολική βία" της σερβικής κυβέρνησης, αλλά και να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή "πράξεων τρομοκρατίας από την αλβανική πλευρά. "Η μονομερής τοποθέτηση ορισμένων χωρών είναι υπεύθυνση για την κατάσταση που τώρα δημιουργείται", επεσήμανε ο κ. Πάγκαλος (ΑΠΕ, 22.10.98).

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[07] Ιστορική συμφωνία από τους Αραφάτ και Νετανιάχου Βάσιμες ελπίδες για ειρήνη στη Μέση Ανατολή

Το νέο έκανε το γύρο του κόσμου και προκάλεσε - και δικαιολογημένα- στεναγμούς ανακούφισης στη διεθνή κοινή γνώμη.

Οπως μετέδωσε η "Φωνή της Τουρκίας" (24.10.98), στη Συμφωνία έβαλαν υπογραφή ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ. Στην υπογραφή της Συμφωνίας παραβρέθηκε και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσείν.

Η Συμφωνία προβλέπει την αποχώρηση του Ισραήλ εντός τριών μηνών από ένα τμήμα 13% της Δυτικής Οχθης, με αντάλλαγμα την επιβολή μέτρων ασφαλείας εκ μέρους των Παλαιστινίων για την αντιμετώπιση των ακραίων στοιχείων, ενώ παράλληλα προβλέπεται η αφαίρεση των όρων που έθεταν σε απειλή, κατά τους Ισραηλινούς, την ύπαρξη του κράτους τους.

Μετά την επίτευξη της Συμφωνίας, θα γίνει μετάβαση στο τελικό στάδιο, κατά το οποίο θα συζητηθούν σημαντικά θέματα όπως το καθεστώς της Ιερουσαλήμ και η μοίρα των Παλαιστινίων προσφύγων. Οι συνομιλίες για το τελικό καθεστώς των αυτόνομων παλαιστινιακών εδαφών αναμένεται ν' αρχίσουν σε 10 μέρες.

Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, αναφερόμενη στην υπογραφή της Συμφωνίας, κατά την έναρξη της διαδικασίας στο Λευκό Οίκο, δήλωσε ότι "η ενδιάμεση ισραηλινο-παλαιστινιακή συμφωνία που επιτεύχθηκε απόψε στην Ουάσιγκτον, τερματίζει το επικίνδυνο αδιέξοδο στη Μέση Ανατολή" (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 23.10.98).

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, αναχωρώντας από την Ουάσιγκτον για να επιστρέψει στη χώρα του, παραχώρησε συνέντευξη στο πρακτορείο Ρόιτερ (25.10.98), κατά την οποία υποστήριξε, μεταξύ των άλλων, ότι η 4η Μαίου 1999, η οποία ήταν η καταληκτική ημερομηνία που τέθηκε στο Οσλο για την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους Παλαιστινίους, πρέπει να αγνοηθεί.

Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Νετανιάχου εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Πρόεδρο Κλίντον για τη χείρα βοηθείας που πρόσφερε στις διαπραγματεύσεις του Ουάι Πλαντέισον, αλλά παράλληλα διακήρυξε και την πικρία του διότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν του έκανε το χατίρι να απελευθερώσει αμέσως τον κατάσκοπο Τζόναθαν Πόλαρντ.

Φτάνοντας εξάλλου στο Ισραήλ, έδωσε συνέντευξη Τύπου κατά την οποία αναφερόμενος στη Συμφωνία τόνισε ότι κατόρθωσε "να κλείσει πολλές από τις τρύπες στο ελβετικό τυρί της συμφωνίας του Οσλο".

Ο ίδιος χαρακτήρισε τη συμφωνία ό,τι καλύτερο υπό τις παρούσες συνθήκες και πρόσθεσε: "Επιστρέφουμε μετά από μια μακρά και δύσκολη προσπάθεια για να φέρουμε ειρήνη και ασφάλεια στο Ισραήλ" (ΑΠΕ- Ρόιτερ- Γερμ. Πρακτ., 25.10.98).

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Γιάσερ Αραφάτ, δήλωσε από τη Βιέννη, όπου μετέβη μετά την υπογραφή της συμφωνίας, και λίγο πριν πάει στο Πέρτσατς, στη νότια Αυστρία για να ενημερώσει τους ηγέτες των 15 ευρωπαϊκών κρατών για τη συμφωνία, ότι είναι βέβαιος πως η συμφωνία θα τεθεί σε εφαρμογή, κυρίως διότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι "ο Νετανιάχου είναι πλέον συνεταίρος μου".

Θετικές ήταν οι αντιδράσεις και των περισσοτέρων χωρών για την επιτευχθείσα συμφωνία.

Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Κλάους Κίνκελ, προέτρεψε το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους να κάνουν παν το δυνατόν ώστε η συμφωνία - που την χαρακτήρισε σημαντικότατο βήμα υπέρ της ειρηνευτικής διαδικασίας- να εφαρμοστεί χωρίς καμιά καθυστέρηση.

Από την πλευρά του ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ιμπέρ Βεντρίν, χαιρέτισε το κουράγιο που επέδειξαν οι Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι διαπραγματευτές καθώς και η αμερικανική ηγεσία για την επίτευξη της συμφωνίας, που "ελπίζει ότι θα οδηγήσει στην επανενεργοποίηση της ειρηνευτικής διαδικασίας".

Το πρακτορείο ΙΤΑΡ-ΤΑΣΣ μετέδωσε ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών (24.10.98) στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι η σημαντική συμφωνία θα οδηγήσει τις δύο πλευρές "στην ανάληψη πρακτικών βημάτων για την εφαρμογή όλων όσων έχουν συμφωνηθεί μέχρι τώρα με πνεύμα εποικοδομητικό και καλής θέλησης".

Ο εκπρόσωπος του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών αφού εξέφρασε την ικανοποίηση του Λονδίνου για τη συμφωνία, έπλεξε το εγκώμιο του Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον για "την προσωπική του προσπάθεια και επιμονή" στις πολυήμερες διαπραγματεύσεις.

Ο Νορβηγός πρωθυπουργός κ. Μ. Μπόντεβικ χαιρέτισε τη συμφωνία τονίζοντας ότι η υπογραφή της ξαναφέρνει στην επικαιρότητα τη συμφωνία ειρηνευτικής διαδικασίας του Οσλο για την επίλυση του Μεσανατολικού.

Αλλά και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέφρασε τη μεγάλη του ικανοποίηση για τη συμφωνία, ενώ και ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Κόφι Ανάν χαιρέτισε το κουράγιο του Προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Γιάσερ Αραφάτ και του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, και εξέφρασε την ελπίδα του πως η ενδιάμεση αυτή συμφωνία θα οδηγήσει σε νέες προσπάθειες για την ειρήνευση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής (ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ. Πρακτ., 24.10.98).

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός του Καναδά, Ζαν Κρετιέν, χαιρέτισε την "επιμονή και την επινοητικότητα" που επέδειξαν όλες οι πλευρές που πήραν μέρος στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες κατέληξαν στην υπογραφή της συμφωνίας.

Αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας, Μασαχίκο Κομούρα, χαρακτήρισε "γενναία" τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και εξέφρασε την εκτίμηση της χώρας του για τις προσπάθειες που κατέβαλε η Ουάσιγκτον στις συνομιλίες, ενώ εκδήλωσε την ελπίδα για περαιτέρω προόδους στην ειρηνευτική διαδικασία.

Εξάλλου, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ δήλωσε ότι η εφαμρογή της ειρηνευτικής συμφωνίας που υπογράφηκε στην Ουάσιγκτον μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων είναι απαραίτητη για να αποδείξει την καλή θέληση και από τις δύο πλευρές, ενώ ο κ. Αραφάτ πραγματοποιεί "περιοδεία" στις αραβικές χώρες της περιοχής, για να ενημερώσει τους ηγέτες της γύρω από τη συμφωνία.

Στο μεταξύ, στο Ισραήλ και στη Δυτική Οχθη - όπως μετέδωσε η "Φωνή της Αμερικής" (24.10.98) - μετριοπαθή στοιχεία και από τις δύο πλευρές εξέφρασαν ικανοποίηση για το σχέδιο, σε αντίθεση με συντηρητικά και αντιδραστικά στοιχεία που δέχτηκαν με οργή τη συμφωνία.

Ο ηγέτης της εξτρεμιστικής οργάνωσης Χαμάς είπε πως η συμφωνία είναι άχρηστη και τόνισε ότι θα συνεχιστούν οι επιθέσεις κατά των Ισραηλινών, ενώ Εβραίος έποικος χαρακτήρισε τον κ. Νετανιάχου προδότη.

Αυτό τη στιγμή κατά την οποία ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός επιδιώκει να αποσπάσει την έγκριση του Κοινοβουλίου της χώρας του για την ειρηνευτική συμφωνία που υπέγραψε στην Ουάσιγκτον με τους Παλαιστινίους. "Σύμμαχό" του σ' αυτή την προσπάθεια ο κ. Νετανιάχου έχει την κοινή γνώμη του Ισραήλ, η οποία στην πλειοψηφία της αποδέχεται τη συμφωνία.

Οπως μετέδωσε το BBC (25.10.98) από το Τελ Αβίβ, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι τρεις στους τέσσερις Ισραηλινούς αποδέχονται την εκχώρηση στους Παλαιστινίους ενός επιπλέον 13% των εδαφών της Δυτικής Οχθης του Ιορδάνη, με αντάλλαγμα την παροχή εγγυήσεων για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Αλλά και η εφημερίδα "Γεντιότ Αχρονότ" (25.10.98), δημοσιεύει τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που διενεργήθηκε για λογαριασμό της, σύμφωνα με την οποία το 74% των Ισραηλινών πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ενήργησε σωστά υπογράφοντας τη συμφωνία με τους Παλαιστινίους. Το 18% πιστεύει ότι η συμφωνία ήταν λάθος και το 8% δεν εξέφρασε γνώμη.

[08] Εκτονώνεται η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-Συρίας για το Κουρδικό

Οπως μετέδωσε η "Φωνή της Αμερικής" (22.10.98), βάσει της συμφωνίας η Συρία δεν θα επιτρέπει στο "Εργατικό Κόμμα" του Κουρδιστάν να δρα από το έδαφός της και δεν θα δεχθεί ξανά τον αρχηγό της οργάνωσης Α. Οτσαλάν.

Στην κοινή ανακοίνωση που υπέγραψαν και οι δύο πλευρές αναφέρθηκε η "Φωνή της Τουρκίας" (21.10.98), σύμφωνα με την οποία η Συρία διαβεβαίωσε την Τουρκία ότι ο ηγέτης του ΡΚΚ δεν βρίσκεται στη Συρία και δεν θα του επιτραπεί στο μέλλον η είσοδος στη χώρα.

Η Συρία ανακοίνωσε ότι δε λειτουργούν οι καταυλισμοί του ΡΚΚ στη χώρα αυτή, έχουν συλληφθεί πολλά μέλη της "τρομοκρατικής" οργάνωσης και ότι δε θα δοθεί άδεια στα μέλη της που βρίσκονται στο εξωτερικό, να επιστρέψουν στη Συρία.

Εξάλλου, η αραβική εφημερίδα "Αλ Χάγιατ" (21.10.98), γράφει ότι η τουρκο-συριακή συμφωνία προβλέπει την αποστολή στη συριακή πρωτεύουσα Τούρκων επιθεωρητών, οι οποίοι θα επαληθεύσουν την απομάκρυνση του ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν από το συριακό έδαφος.

Αξιοσημείωτη είναι η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου της Τουρκίας, υπουργού Επικρατείας της χώρας, Αχάτ Αντιτζάν, η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Cumhuriet (23.10.98), σύμφωνα με την οποία "η Συρία θα παρακολουθείται στενά κατά τις προσεχείς δύο εβδομάδες για να διαπιστωθεί αν έχει τηρήσει τις υποσχέσεις, και θα καθορισθεί η στάση της Τουρκίας στο βαθμό της υλοποίησης της τουρκοσυριακής συμφωνίας".

Στη υπόθεση όμως εμπλέχθηκε και η Ρωσία, καθώς κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν βρίσκεται στο έδαφος της χώρας αυτής.

Σχετικό είναι το δημοσίευμα της ρουμανικής εφημερίδας "NATIONAL" ( 22.10.98), που γράφει ότι "ο Γιλμάζ δήλωσε και πάλι, πως η Τουρκία ζήτησε από τη Ρωσία την απέλαση του καταζητούμενου Οτσαλάν και είπε ότι "ελπίζω πως σύντομα λάβουμε απάντηση".

Ο Ρώσος πρέσβης στην Αγκυρα, Alexander Lebedev, αρνήθηκε την παρουσία του Κούρδου αντάρτη στο έδαφος της Ρωσίας. Σχετικά διευκρίνισε, ότι αυτός βρίσκεται στο Κουρδιστάν, δηλαδή σ' ένα έδαφος τεράστιων διαστάσεων που εκτείνεται στην Τουρκία, το Ιράκ, τη Συρία, το Ιράν και την Αρμενία.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article