[02] ΕΕ: Προθεσμία ενός μήνα στην Αγκυρα

Αμέσως μετά τη λήξη της συνεδρίασης των 25 Επιτρόπων, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο έκανε την εξής δήλωση: «Η Ευρώπη χρειάζεται μια σταθερή, δημοκρατική και ευημερούσα Τουρκία, που έχει ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονες της και δείχνει στο δρόμο του εκσυγχρονισμού και της υιοθέτησης των ευρωπαϊκών αξιών. Γι αυτό ξεκινήσαμε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Ωστόσο, το κλειδί της επιτυχίας αυτής της διαδικασίας είναι να συνεχίσει η Τουρκία τις μεταρρυθμίσεις και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Σήμερα αποφασίσαμε να δώσουμε μια ευκαιρία για διπλωματικές προσπάθειες προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση (σ.σ. στο ζήτημα της Κύπρου). Η Τουρκία πρέπει να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις της που σχετίζονται με την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας. Η αποτυχία στην πλήρη εφαρμογή των υποχρεώσεών της θα επηρεάσει τη συνολική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις της με την ΕΕ. Η Επιτροπή θα κάνει σχετικές συστάσεις λίγο πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, αν η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει ως τότε τις υποχρεώσεις της»

Θετικές αναφορές για το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Ιδιαίτερα θετικές είναι οι αναφορές σχετικά με το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις που έχουν περιληφθεί στο κείμενο της έκθεσης προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, στις αναφορές για την Κύπρο -οι οποίες αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν ενσωματωθεί στο ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης (78 σελίδων) που αναφέρεται στα «περιφερειακά ζητήματα και τις διεθνείς υποχρεώσεις» της Τουρκίας- καταγράφεται η άρνηση της Τουρκίας να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της σχετικά με το πρωτόκολλο της τελωνειακής ένωσης, επισημαίνεται ότι η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελεί στοιχείο της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, υπογραμμίζεται η σημασία εξομάλυνσης των σχέσεων με όλα τα κράτη μέλη και γίνεται ρητή αναφορά στην «αντιδήλωση» των «25» της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 (ως απάντηση στη διακήρυξη της Τουρκίας περί μη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας).

Ικανοποιητικές είναι και οι αναφορές στα ελληνοτουρκικά. Ειδικότερα, η έκθεση υπογραμμίζει την «αναμφισβήτητη» δέσμευση της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Παράλληλα, η έκθεση αναφέρεται στην αρμοδιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αν η προσφυγή σε αυτό κριθεί απαραίτητη και καταλήγει τονίζοντας πως η αναφορά στο casus belli σχετικά με την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων βάσει του ψηφίσματος που υιοθέτησε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση το 1995, παραμένει αμετάβλητη.

Αναφορές για την Κύπρο

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το πρωτόκολλο της τελωνειακής ένωσης η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει ότι «οι εκπρόσωποι της ΕΕ έχουν συχνά υπενθυμίσει στην τουρκική κυβέρνηση ότι η εφαρμογή του πρωτοκόλλου αποτελεί αυτόνομη νομική υποχρέωση η οποία δεν πρέπει να συνδέεται με την κατάσταση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα». Στο κείμενο επισημαίνεται ακόμη ότι «η Τουρκία δεν έχει εφαρμόσει πλήρως το πρόσθετο πρωτόκολλο για την επέκταση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας στα δέκα νέα κράτη μέλη το οποίο υπέγραψε τον Ιούλιο του 2005.'' Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι η εξέλιξη αυτή επέτρεψε στην Τουρκία να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.

Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται την πρόσβαση κυπριακών πλοίων στα λιμάνια της και επισημαίνεται ότι τέτοιοι περιορισμοί συνιστούν εμπόδιο στην ελεύθερη διακίνηση των αγαθών και το εμπόριο παραβιάζοντας έτσι τη συμφωνία τελωνειακής ένωσης. Η Επιτροπή σημειώνει εξάλλου ότι παρόμοιοι περιορισμοί εξακολουθούν να υφίστανται και στις αεροπορικές μεταφορές.

Στη συνέχεια, στο ίδιο κεφάλαιο για την Κύπρο γίνεται αναφορά στις δηλώσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας οι οποίοι κατ΄επανάληψη σημείωσαν ότι το πρόσθετο πρωτόκολλο δεν πρόκειται να εφαρμοστεί όσο θα συνεχίζεται η απομόνωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Γίνεται επίσης αναφορά στο «σχέδιο δράσης για την Κύπρο» που παρουσίασε τον Ιανουάριο του 2006 ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών.

Στην έκθεση επισημαίνεται ακόμη ότι «ουδεμία πρόοδος έχει σημειωθεί σε οποιαδήποτε πτυχή της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων με την Κυπριακή δημοκρατία» και αναφέρεται ότι η Τουρκία εξακολουθεί να ασκεί βέτο στη συμμετοχή της Κύπρου σε ορισμένους διεθνείς οργανισμούς όπως τον ΟΟΣΑ και τη Συμφωνία Βασενάαρ .

Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης ότι η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία στο πλαίσιο του Διαπραγματευτικού Πλαισίου και της Εταιρικής Σχέσης να υποστηρίξει τις προσπάθειες για την εξεύρεση συνολικής λύσης του Κυπριακού στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και με βάση τις αρχές της ΕΕ και να κάνει συγκεκριμένα βήματα το συντομότερο δυνατόν για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στην αναφορά που γίνεται στην αντιδήλωση της ΕΕ της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 περί μη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, στην έκθεση επισημαίνεται ότι η ΕΕ αναμένει την πλήρη, χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου και την άρση όλων των εμποδίων στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών.

Υπενθυμίζεται παράλληλα η επισήμανση που περιλαμβάνεται στην αντιδήλωση σύμφωνα με την οποία «η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά και θα αξιολογήσει την πλήρη εφαρμογή του μέσα στο 2006». Υπενθυμίζεται ακόμη η αναφορά που περιέχεται στην αντιδήλωση σύμφωνα με την οποία «η αναγνώριση όλων των κρατών μελών αποτελεί απαραίτητο στοιχείο της ενταξιακής διαδικασίας». Γίνεται ακόμη αναφορά στις δηλώσεις που έχουν κάνει σε πολλές περιπτώσεις Τούρκοι αξιωματούχοι με τις οποίες η Αγκυρά δηλώνει τη δέσμευσή της για υποστήριξη των προσπαθειών των Ηνωμένων Εθνών για τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Στην έκθεση καταγράφεται ακόμη η υποστήριξη της Τουρκίας στη σύσταση των τεχνικών επιτροπών μεταξύ των δύο κοινοτήτων , όπως αυτές συμφωνήθηκαν στις συνομιλίες που διεξήχθησαν υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο Ιούλιο, μετά τη συνάντηση που είχαν το Φεβρουάριο στο Παρίσι ο πρόεδρος της Κύπρου Τάσσος Παπαδόπουλος και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Αναν.

Τέλος, στο κείμενο για τα κυπριακού ενδιαφέροντος ζητήματα γίνεται ειδική αναφορά στην ανάγκη συμμόρφωσης της Τουρκίας με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων με ειδική μνεία στην υπόθεση της Μοίρας Ξενίδη -Αρέστη.

Αναφορές για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις

«Συνεχίζονται οι θετικές εξελίξεις των διμερών σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας» αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση και σημειώνει πως τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν δύο άτυπες συναντήσεις των πρωθυπουργών της Τουρκίας και της Ελλάδας. Παράλληλα, αναφέρεται πως τον Μάιο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ο 34ος γύρος διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ των υπουργείων εξωτερικών, που ξεκίνησαν το 2002.

Σε ό,τι αφορά την επίσκεψη της Ελληνίδας υπουργού εξωτερικών στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούνιο, η έκθεση αναφέρει πως «συμφωνήθηκε ένα νέο πακέτο μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, το οποίο περιλαμβάνει την οικοδόμηση μιας νέας γέφυρας στα σύνορα του ποταμού Έβρου/Μερίτς και την εγκατάσταση μιας κοινής ειδικής πολιτικής δύναμης για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών». Ακόμη, επισημαίνεται ότι «σύντομα θα τεθεί σε λειτουργία η γραμμή απευθείας επικοινωνίας που θα συνδέει τα Κέντρα Εναέριας Κυκλοφορίας του Εσκι-Σεχίρ στην Τουρκία και της Λάρισας στην Ελλάδα. Επιπλέον, συμφωνήθηκε η εγκατάσταση μιας δεύτερης γραμμής απευθείας επικοινωνίας μεταξύ των αρχηγών των Γενικών Επιτελείων των δύο χωρών».

Εξάλλου, η έκθεση σημειώνει ότι το θερινό μορατόριουμ στο Αιγαίο, παρατάθηκε για ένα μήνα, ενώ τον Ιούλιο, ο Έλληνας αρχηγός του Γενικού Επιτελείου επισκέφθηκε τον ομόλογό του στην Τουρκία .

Σε ό,τι αφορά τη σύγκρουση του Τουρκικού και του Ελληνικού πολεμικού αεροσκάφους πάνω από το Αιγαίο τον Μάιο, η έκθεση επισημαίνει ότι προκάλεσε το θάνατο ενός Έλληνα πιλότου, ενώ «οι δύο υπουργοί εξωτερικών συμφώνησαν ότι το συμβάν θα διερευνηθεί».

Επιπλέον, η έκθεση της Επιτροπής τονίζει πως το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο για την προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ υπογραμμίζει «την αναμφισβήτητη δέσμευση της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και επίλυσης κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς, βάσει της αρχής της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών», επισημαίνοντας παράλληλα την αρμοδιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αν η προσφυγή σε αυτό κριθεί απαραίτητη.

Τέλος, η έκθεση υπενθυμίζει ότι το κείμενο Εταιρικής Σχέσης με την Τουρκία αναφέρει ως βραχυπρόθεσμη προτεραιότητά της «την αναμφισβήτητη δέσμευση σε σχέσεις καλής γειτονίας, που αφορά κάθε είδους τριβή με τους γείτονες, αλλά και κάθε δράση που θα μπορούσε να επιδράσει αρνητικά στη διαδικασία ειρηνικής επίλυσης των συνοριακών διαφορών». Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής, θα πρέπει να σημειωθεί ότι «η αναφορά στο «casus belli» σχετικά με την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, βάσει του ψηφίσματος που υιοθέτησε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση το 1995, παραμένει αμετάβλητη».

Ντ.Μπακογιάννη: Βάση για να ληφθούν περαιτέρω αποφάσεις

Λίγες ώρες πριν τη δημοσιοποίηση της τακτικής έκθεσης προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία, η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη απάντησε σε δημοσιογραφική ερώτηση σχετικά με το περιεχόμενο της έκθεσης: "Η έκθεση περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να κρίνει κανείς την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Νομίζω ότι είναι μία έκθεση που αναφέρεται σε συγκεκριμένα γεγονότα, μία έκθεση που θα αποτελέσει τη βάση για να ληφθούν οι περαιτέρω αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση".

Ικανοποίηση από τη Λευκωσία

Πολύ ικανοποιητική και αντικειμενική θεωρεί η Λευκωσία, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Λιλλήκα, την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της Τουρκίας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Λιλλήκας σε δηλώσεις στο ΡΙΚ ανέφερε ότι η έκθεση καταγράφει την άρνηση της Τουρκίας να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της.

Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση για τη συμπερίληψη στο έγγραφο στρατηγικής της παραγράφου, που παραπέμπει σε επηρεασμό του συνόλου της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας σε περίπτωση, κατά την οποία δεν εφαρμόσει πλήρως τις υποχρεώσεις της.

Ο κ. Λιλλήκας ανέφερε ότι αυτό που αναμένεται τώρα είναι η πολιτική συζήτηση, που θα καταλήξει στη λήψη απόφασης, είτε από το Συμβούλιο Υπουργών με επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είτε απευθείας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο Κύπριος υπουργός τόνισε ότι η Λευκωσία «δεν πρόκειται να συμβιβαστεί με χάιδεμα των αφτιών της Τουρκίας στο θέμα των κυρώσεων, που πρέπει να της επιβληθούν για την άρνησή της να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κύπρου».

Εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε πληροφορίες της εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος» ότι το περασμένο Σαββατοκύριακο πραγματοποιήθηκε στο Ελσίνκι συνάντηση εκπροσώπων της φινλανδικής προεδρίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Ηνωμένων Εθνών και έγινε συζήτηση σε τεχνοκρατικό επίπεδο, επί της φινλανδικής πρότασης για τα Βαρώσια.

Ο κ. Λιλλήκας ανέφερε ότι η Λευκωσία βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τη φινλανδική προεδρία, με την οποία συμφωνήθηκε να δοθεί προθεσμία δεκαπέντε ημερών για να καταβληθούν νέες προσπάθειες.

Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» , σύμφωνα με το οποίο η Λευκωσία έχει δώσει άτυπο έγγραφο με τις θέσεις της επί της φινλανδικής πρότασης και τόνισε ότι η κυπριακή κυβέρνηση επιμένει στην καθαρή προοπτική της επιστροφής των κατοίκων των Βαρωσίων.

Α.Γκιουλ: Θα ανταποκριθούμε στα κριτήρια της ΕΕ

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιούλ δήλωσε σήμερα πως η χώρα του είναι αποφασισμένη να ανταποκριθεί σε όλες τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις ώστε να επιτύχει στις ενταξιακές συνομιλίες, οι οποίες θα είναι "γεμάτες εμπόδια".

"Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι η Τουρκία θα γίνεται όλο και πιο δημοκρατική και θα ανταποκριθεί σε όλα τα κριτήρια που έχουν ορισθεί από την ΕΕ", δήλωσε ο Γκιούλ στη διάρκεια επίσκεψής του στη Ρώμη, αφού η Επιτροπή της ΕΕ έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση για την πρόοδο της Τουρκίας στην ενταξιακή πορεία της.

"Είμαστε αποφασισμένοι και γνωρίζουμε πως ο τουρκικός λαός θα ωφεληθεί άμεσα απ' αυτό. Αυτά είναι τα κριτήρια της ΕΕ και πρέπει να εφαρμοστούν και αυτό το γνωρίζουμε", δήλωσε ο Γκιούλ, προσθέτοντας πως η διαδικασία θα είναι δύσκολη, αλλά θα επιτύχει.

Ικανοποίηση από την ελληνική διπλωματία

Ικανοποιημένη δηλώνει η ελληνική διπλωματία από το περιεχόμενο της έκθεσης της Επιτροπής για την Τουρκία - κυρίως δε σε ό,τι αφορά τα θέματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και τα θέματα που αφορούν την ΠΓΔΜ.

Η ελληνική διπλωματία είναι ικανοποιημένη από το γεγονός ότι για πρώτη φορά το θέμα του «casus belli» συνδέεται με τις ρητές υποχρεώσεις της Τουρκίας περί καλής γειτονίας και ειρηνικής επίλυσης διαφορών που προβλέπονται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο του 2005 και στην Εταιρική Σχέση.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται επίσης για πρώτη φορά ως προαπαιτούμενο για τη μέτρηση της προόδου της Τουρκίας, η ανεπιφύλακτη δέσμευσή της στις σχέσεις καλής γειτονίας. Παράλληλα επισημαίνεται η υποχρέωσή της να επιλύσει τις συνοριακές της διαφορές, βάσει της αρχής της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών δυνάμει του Χάρτη του Ο.Η.Ε.

Επιπλέον, στην έκθεση προόδου για την Τουρκία περιλαμβάνεται το σύνολο των σημαντικών θεμάτων ειδικότερου ελληνικού ενδιαφέροντος (θέματα Πατριαρχείου, Χάλκη, εκπαιδευτικά δικαιώματα, περιουσιακά ζητήματα, ιδρύματα).

Εξάλλου, σε ό,τι αφορά την έκθεση της Επιτροπής για την ΠΓΔΜ, ικανοποιητικό για την Ελλάδα είναι το γεγονός ότι αποφεύγεται επιμελώς οποιαδήποτε αναφορά στη χώρα με την συνταγματική της ονομασία ή ανάλογους συναφείς επιθετικούς προσδιορισμούς.

Επίσης, στο κεφάλαιο περί υποχρεώσεων της ΠΓΔΜ, αναφέρεται ότι «η περιφερειακή συνεργασία και οι σχέσεις καλής γειτονίας αποτελούν βασικό συστατικό μέρος της διαδικασίας προόδου της χώρας προς την Ένωση».

Σ ό,τι αφορά, ειδικότερα, τις σχέσεις της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα, γίνεται θετική αναφορά στην ανάπτυξη των σχέσεων σε διάφορους τομείς, την οποία όμως αντιδιαστέλλει με την έλλειψη οποιασδήποτε προόδου στο ζήτημα του ονόματος το οποίο χαρακτηρίζει ως ανοιχτό πρόβλημα.

Τέλος, για πρώτη φορά, η έκθεση υπογραμμίζει ότι απαιτούνται «ανανεωμένες προσπάθειες», με εποικοδομητική προσέγγιση για την εξεύρεση, μέσω διαπραγματεύσεων, αμοιβαίως αποδεκτής λύσης στο θέμα της ονομασίας, η οποία θα συμβάλει στην περιφερειακή συνεργασία και τις σχέσεις καλής γειτονίας στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε.

Athens News Agency: News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article