Copyright 1995 NRC Handelsblad
NRC Handelsblad
May 13, 1995 SECTION: BUITENLAND; Pg. 4
LENGTH: 1120 words
HEADLINE: Griekse diplomatie probeert nieuwe wegen in te slaan
BYLINE: Door F.G. VAN HASSELT
BODY:
ATHENE, 13 MEI. Er mag dan weinig zijn voortgekomen uit de bijeenkomst die de Griekse minister van buitenlandse zaken Papoulias recentelijk in Teheran heeft gehad met zijn Bosnische en Iraanse collega's, het initiatief is hier toch verwelkomd als een teken dat de Griekse diplomatie zich heeft losgemaakt uit het keurslijf waarin zij de laatste jaren vastzat. Dit keurslijf werd gekarakteriseerd door burenruzies met andere Balkanlanden en een soort ,,orthodoxe solidariteit'' die voorschreef dat orthodoxe landen, met voorop Servie, zich aandienen als bondgenoten bij uitstek, terwijl min of meer islamitische landen, als Bosnie en Albanie, moesten worden geschuwd als potentiele bondgenoten van de erfvijand Turkije.
Terwijl voor Griekenland, als EU- en NAVO-land, op de Balkan een rol was weggelegd van afstandelijk arbiter en economisch helper, zo betoogden al geruime tijd waarnemers met bredere visie, liet het zich nodeloos meeslepen in twisten met buurlanden, waardoor het zelf partij werd en in de buitenwereld de reputatie kreeg ,,Balkanland als alle anderen'' te zijn. Er zijn echter tekenen dat het isolement dat hieruit voortkwam zijn dieptepunt voorbij is.
Met Albanie zijn de betrekkingen aanmerkelijk verbeterd en na het bezoek dat minister Papoulias in maart aan Tirana bracht is de nieuwe Griekse president Stefanopoulos in de Albanese hoofdstad uitgenodigd. Met Macedonie ('Skopje') zijn de betrekkingen nog non-existent, maar ook hier zijn er aanduidingen dat een soort toenadering op handen is.
Begin vorige maand maakte Athene zich zelfs op voor een eerste rechtstreekse confrontatie met een Macedonische ambtsdrager, die in New York zou plaatshebben onder auspicien van VN-bemiddelaar Cyrus Vance. Tot veler verbazing was het toen Macedonie dat zich op het laatste ogenblik aan deze ontmoeting onttrok, met als argument dat eerst het embargo moest worden opgeheven dat Athene had ingesteld tegen de kleine republiek met de voor de Grieken onaanvaardbare naam.
Het was ook dit embargo, allerwege in Europa afgekeurd, dat in hevige mate heeft bijgedragen tot het Griekse diplomatieke isolement. De EU-Commissie spande zelfs een rechtszaak aan voor het Hof in Luxemburg. Begin april deed zich in deze procedure een zelfs voor Athene onverwachte ontwikkeling voor. De Britse advocaat-generaal Jacobs pleitte in zijn advies voor seponering van de hele zaak, omdat het Hof onbevoegd zou zijn te oordelen over de vraag of het Griekse initiatief al of niet gerechtvaardigd is.
De reactie van Athene was verheugd, maar getemperd omdat pas eind mei de officiele uitspraak wordt verwacht, waarvoor de Nederlandse rechter, prof. Kaptein, het requisitoir moet opstellen. In het verleden is gebleken dat uitspraken in Luxemburg vaak afwijken van het uitgebrachte advies. Maar in een groot deel van de Griekse pers werd dit advies uitgeroepen tot triomf en zelfs rechtvaardiging van de Griekse zaak, terwijl het in Skopje moet zijn gevoeld als terugslag, omdat de Macedonische diplomatie is gegrondvest op het vooruitzicht van een veroordeling van het Griekse embargo.
In Griekenland had zich, met als centrale figuur oud-minister van Europese zaken Pangalos, een groei van het aantal tegenstanders van het embargo afgetekend. Zij betoogden dat het Athene nodeloos isoleerde maar dat het ook in de praktijk niet werkte. Na het voor Athene gunstige advies van Jacobs werden zij in de pers een object van hoon, maar van hun kant poneerden zij dat juist nu het ideale moment was gekomen om het embargo op zijn minst op te schorten, vanuit een positie van kracht. Ook de regering in Athene laat doorschemeren dat zij wel van het embargo af wil. Het zou bij de te verwachten onderhandelingen kunnen komen tot een ,,gelijk oversteken'', waarbij Skopje afstand doet van zijn vlag met het zonnesymbool dat aan Grieks-Macedonische archeologische vondsten is ontleend, en een interpretatie-artikel opstelt ten aanzien van enkele omstreden paragrafen van de grondwet. Volgens deze schikking, die hier 'het kleine pakket' wordt genoemd, zou de kwestie van de landsnaam op de lange baan worden geschoven.
Al met al probeert Athene de laatste maanden met zijn Balkan-politiek wat aanvaardbaarder over te doen komen, waarbij het zich - vermoedelijk te laat - aandient als mogelijk pacificerende factor. Er is trouwens nog een omstandigheid die ertoe bijdraagt dat de gegroeide afstand tussen Griekenland en ,,Europa'' van beide zijden weer wat kleiner wordt. Naarmate Turkije het object wordt van steeds meer Europese kritiek wegens zijn aanpak van de rechten van de mens en Koerden, krijgt men in Griekenland het gevoel dat men de ,,pro-Turkse'' opstelling van dit werelddeel misschien iets heeft overschat.
Nederland, dat hier een paar jaar lang als optimaal Turkofiel werd gezien en dat nu tot Griekse verbazing in een conflict met Ankara is verwikkeld, is een voorbeeld in reincultuur. Men gaat hier bepaalde dingen heroverwegen. Tegelijk hiermee bekruipt sommige Griekse commentatoren de optimistische verwachting dat Griekenland, bij het ,,wegvallen'' van Turkije, dit land strategisch zal gaan vervangen en even onmisbaar gaat worden. Ja, zo hoopt men hier in eufore buien, Europa zal nog wel eens erkennen dat Griekenland met zijn permanent anti-Turkse opstelling gelijk heeft gehad.
Copyright 1995 Agence France Presse
Agence France Presse
May 15, 1995
SECTION: Informations Generales
LENGTH: 426 words
HEADLINE: La Grece est une "anomalie" dans l'UE en matiere des droits de l'homme, selon
DATELINE: ATHENES
BODY:
La Grece reste une "anomalie" au sein de l'Union europeenne en matiere des droits de l'homme, mais "des signes apparaissent dans la bonne direction", ont estime a Athenes les responsables de la Federation internationale "Helsinki" des droits de l'Homme.
Le directeur de la Federation, l'Americain Aaron Rhodes a souligne lundi a l'issue d'un sejour de trois jours que "la Grece avait des positions intenables , parfois plus restrictives en matiere des droits de l'homme que d'autres pays balkaniques".
Mais il a aussi fait etat "de signes clairs d'une amelioration" apres avoir rencontre, avec le comite executif de l'organisation internationale, des representants des minorites, puis le ministre grec de l'Education et des Cultes , Georges Papandreou.
M. Papandreou, fils du Premier ministre Andreas Papandreou, a fait etat, selon Helsinki, d'une volonte du gouvernement grec d'une plus grande ouverture sur l'enseignement de langues minoritaires et dans les relations avec les cultes minoritaires, en prenant ses distances avec la hierarchie de l'Eglise d'Etat orthodoxe.
Les representants de diverses minorites ou communautes en Grece - catholiques , juifs, protestants, temoins de Jehovah, macedoniens slavophones, homosexuels - avait denonce dimanche "les discriminations dont elles sont victimes".
Exposant pour la premiere fois ensemble leurs problemes devant les dirigeants de la Federation "Helsinki", ils ont estime que pour "vivre heureux en Grece, il faut etre hellenophone, orthodoxe et heterosexuel". Les groupes religieux ont proteste contre "la toute puissance" de l'Eglise orthodoxe, qui impose ses regles aux autres cultes.
Les responsables d'"Helsinki" ont par ailleurs refuse de rencontrer le directeur des organisations internationales au ministere grec des Affaires etrangeres, Athanasios Theodorakopoulos, celui-ci ayant exclu de l'entretien le responsable de l'observatoire grec d'"Helsinki", Panayote Dimitras.