ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (14-01-00)

Γιατροί του ΕΣΥ

Το Συμβούλιο της Επικρατείας απεφάνθη: Οι γιατροί του ΕΣΥ δεν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, συνεπώς δεν υποχρεώνονται να έχουν Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών για οποιεσδήποτε άλλες αμοιβές πέραν του μισθού τους. Δεν είναι το Δελτίο Παροχής υπηρεσιών που ενδιαφέρει εμάς τους υπολοίπους, που δεν είμαστε... πράκτορες ή εισπράκτορες της Εφορίας. Που είμαστε ασθενείς ή συγγενείς ασθενών και όταν πάμε στο νοσοκομείο του ΕΣΥ θέλουμε να ξέρουμε με ποιους αντικειμενικούς όρους ο γιατρός που θα μας περιθάλψει ασκεί το επάγγελμά του. Ας ξεκινήσουμε με την πρώτη απορία, με βάση πάντοτε τη λογική ενός αφελούς και αδαούς. Αν οι γιατροί του ΕΣΥ δεν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, τότε τι είναι; Εργαζόμενοι με όρους εξαρτημένης εργασίας ή δημόσιοι υπάλληλοι; Η αλήθεια είναι ότι οι όροι αμοιβής και ωραρίου τους εξομοιώνουν με δημοσίους υπαλλήλους: Εργάζονται τόσες ώρες και παίρνουν τόσα χρήματα, ανάλογα με την προϋπηρεσία και το «βαθμό». Θεωρητικά, ο χειρουργός του ΕΣΥ δικαιούται να διακόψει την εγχείρηση μόλις τελειώνει το ωράριό του και να αναθέσει τη συνέχεια και την αποπεράτωση... στην επόμενη βάρδια. Θεωρητικά επίσης ο ασθενής που έχει χίλιους λόγους να καταφύγει στο δημόσιο νοσοκομείο του ΕΣΥ και όχι στο συνήθως ληστρικό της... ιδιωτικής πρωτοβουλίας θα πρέπει να εμπιστευθεί την υγεία του στην τυχαία και απρόσωπη βάρδια και όχι στον γιατρό που γνωρίζει και εμπιστεύεται ή που αυτός γνωρίζει την περίπτωσή του από προηγούμενη εξέταση ή νοσηλεία. Θεωρητικά επίσης ο διάσημος, λόγω σπουδών ή και ταλέντου, γιατρός δεν δικαιούται να έχει την πελατεία της φήμης του, όπως και ο διευθυντής ενός υπουργείου δεν αφήνει την πόρτα του γραφείου του ανοιχτή στην πιθανή πελατεία της θέσεώς του. Ο διάσημος γιατρός μάλιστα αν τολμήσει, με τους όρους αμοιβής που ισχύουν στο ΕΣΥ, ν' αφήσει ελεύθερη την πόρτα στην πελατεία της διασημότητάς του, τότε η ζήτηση είναι τόσο μεγάλη ώστε αναιρείται και αυτός και η διασημότητά του.

* * *

Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε αυτά τα προβλήματα με ένα φανταστικό παράδειγμα που κι εγώ αλλού το διάβασα και σας το μεταφέρω: Αν σε μια πόλη 20.000 κατοίκων έχουμε έναν γιατρό, αυτός ο γιατρός δεν έχει ούτε ωράριο, ούτε ειδικότητα, ούτε διασημότητα, ούτε επιτυχίες, ούτε αποτυχίες, ούτε τίποτα. Ασκεί κατ' ανάγκη όλες τις ειδικότητες, ακόμη και του οδοντιάτρου, όλες τις ώρες της ημέρας και, είτε αμείβεται είτε όχι, και ανεξαρτήτως αν οι αμοιβές είναι χαμηλές ή υψηλές, αυτός ασκεί ιεραποστολικά την ιατρική! Αν έχουμε 20 γιατρούς, δηλαδή ένα γιατρό ανά χιλίους κατοίκους, τότε στην εργασία του υπεισέρχεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός, αναπτύσσονται ειδικότητες, ξεχωρίζει ο καλός από τον ολιγότερο καλό, προκύπτουν διασημότητες, επιτυχίες και αποτυχίες και με είκοσι γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων και διαφόρου βαθμού διασημότητας, είναι δύσκολη η άσκηση της ιατρικής ως ιεραποστολής. Η κοινωνία των 20.000 κατοίκων αρχίζει να έχει άποψη για τις προσφερόμενες ιατρικές υπηρεσίες που την εκφράζει με την κατά περίπτωση αμοιβή, την οποία είναι διατεθειμένη να καταβάλει. Αρα οι αμοιβές είναι ψηλές ή χαμηλές και μέσω αυτών η κοινωνία αποσαφηνίζει τι είδους ιατρικές υπηρεσίες χρειάζεται και η κοινωνική κατανομή της εργασίας του γιατρού, εξ ορισμού διαφοροποιημένη σε ποιότητα και ειδικότητα είναι αυτόματη και μεσοπροθέσμως ισορροπεί. Χωρίς πλεονασμούς ή ελλείψεις. Καταλαβαίνετε ότι αν έχουμε 200 γιατρούς στην ίδια πόλη των 20.000 κατοίκων οι ειδικότητες θα είναι πολύ περισσότερες, τα ωράρια ανύπαρκτα, οι αμοιβές μεγαλύτερης ποικιλίας και οι διασημότητες περισσότερο εμφανείς και δακτυλοδεικτούμενες, με υψηλές αμοιβές για να μην αυτοαναιρεθούν!

* * *

Θέλω με δύο λόγια να πω ότι ανεξαρτήτως δελτίου παροχής, η εργασία του γιατρού είναι δύσκολο να χαρακτηρισθεί υπαλληλικά εξαρτημένη, γιατί είναι αναγκαστικά εξαρτημένη από τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της κοινωνίας, η οποία μέσω της ζήτησης και των αμοιβών εκφράζει την αξιολόγησή της. Αν η αμοιβή του γιατρού επισήμως εξομοιώνεται με το δημοσιοϋπαλληλικό μισθό και αν επιβάλλεται ως «νομιμότητα», είναι βέβαιο ότι η λύση θα βρεθεί στην... παρανομία ή στην αυστηρά ταξική παρεμβολή της ιδιωτικής ιατρικής. Αν η ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη παρέχεται «δωρεάν» αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αγνοήσουμε την αξία της εργασίας του γιατρού, η οποία, όπως και όλες οι αξίες (κατά τον Καρλ Μαρξ!) μόνο κοινωνικά, μέσω της ζήτησης και των αμοιβών προσδιορίζεται. Διαφορετικά το «δωρεάν» επιβαρύνεται με... μισό και πλέον τρισεκατομμύριο στην ιδιωτική ιατρική.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ