Δημοσκοπήσεις
Πριν από λίγες εβδομάδες η πανελλαδική δημοσκόπηση της αξιόπιστης εταιρείας MRB, σύμφωνα με την οποία το ΠΑΣΟΚ προηγείται περίπου μία ποσοστιαία μονάδα της Ν.Δ., έδωσε τη δυνατότητα στο κυβερνών κόμμα να ισχυρισθεί ότι θα είναι και πάλι ο νικητής των επόμενων εκλογών. Προχθές, η πανελλαδική δημοσκόπηση της εξίσου αξιόπιστης εταιρείας V-PRC ανέτρεψε την εικόνα, αφού εμφανίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως να διαθέτει προβάδισμα περίπου δύο μονάδων. Ο χρόνος που μεσολάβησε μεταξύ των δύο ανωτέρων δημοσκοπήσεων δεν ήταν μεγάλος και κυρίως δεν περιείχε κάποια πολιτική ή άλλη εξέλιξη, ικανή να διαφοροποιήσει τις εκλογικές προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Η δημοσκόπηση της MRB δεν συμπεριελάμβανε τις επιπτώσεις των αποτελεσμάτων της συνόδου κορυφής του Ελσίνκι, αλλά αυτές ήταν μάλλον θετικές για την κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε να ενισχύσουν την επιρροή του ΠΑΣΟΚ και να αυξήσουν τη διαφορά από τη Ν.Δ. Η δημοσκόπηση, όμως, της V-PRC κατέγραψε το αντίθετο. Η μόνο γεγονός, το οποίο θα μπορούσε να ερμηνεύσει την επιστροφή του κόμματος της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως στην πρώτη θέση, είναι η μεγάλη πτώση του Χρηματιστηρίου στα μέσα Δεκεμβρίου. Στην πραγματικότητα, εάν λάβουμε υπ' όψη τα περιθώρια σφάλματος κάθε δημοσκοπήσεως, θα διαπιστώσουμε ότι οι διαφορές στο συσχετισμό των εκλογικών δυνάμεων δεν είναι σαφείς και πολύ λιγότερο τελεσίδικες. Οταν η επιρροή των δύο μεγάλων κομμάτων κινείται στα ίδια περίπου επίπεδα, είναι εξαιρετικά δυσχερές να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το αποτέλεσμα των επομένων εκλογών, ακόμη και εάν αυτές διεξάγονταν την προσεχή Κυριακή. Ως εκ τούτου, είναι πολιτικά αφελές ή ιδιοτελές να οικοδομούνται βεβαιότητες με βάση το μικρό προβάδισμα που δίνει η μια ή η άλλη δημοσκόπηση στο ΠΑΣΟΚ ή στη Ν.Δ. Από την άλλη πλευρά, βεβαίως, θα ήταν σφάλμα να υποτιμηθεί η χρησιμότης των δημοσκοπήσεων. Υπό την προϋπόθεση ότι αυτές πραγματοποιούνται από αξιόπιστες εταιρείες και όχι από εταιρείες, οι οποίες ουσιαστικώς λειτουργούν ως προέκταση του προπαγανδιστικού μηχανισμού των μεγάλων κομμάτων. Οι αξιόπιστες δημοσκοπήσεις καταγράφουν τάσεις, κατά κάποιον τρόπο είναι η φωτογραφία της συγκυρίας. Ολα αυτά είναι πολύ γνωστά, αλλά συχνά παραβλέπονται, επειδή οι δημοσκοπήσεις είναι ταυτοχρόνως και ένας από τους μηχανισμούς για τη δημιουργία πολιτικών εντυπώσεων. Τα μεγάλα κόμματα έχουν ζωτικό συμφέρον να εμφανίζονται σαν οι αυριανοί νικητές των εκλογών, γιατί γνωρίζουν ότι όποιο απ' αυτά αποκτήσει τον λεγόμενο αέρα του νικητή συμπαρασύρει υπέρ του και μια κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων, ικανή να του εξαφαλίσει την πρώτη θέση ή να διευρύνει την πλειοψηφία του. Ακριβώς γι' αυτό, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από τις δύο πρόσφατες και εν μέρει αντιφατικές δημοσκοπήσεις, είναι ότι το ΠΑΣΟΚ έχει καλύψει τουλάχιστον ένα τμήμα της αποστάσεως που το χώριζε από τη Ν.Δ., γεγονός που σημαίνει ότι η εκλογική αναμέτρηση προδιαγράφεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, ως εξαιρετικά αμφίρροπη.