ΣΚΕΨΕΙΣ (23-12-99)

Αμηχανία;
Είναι τόσα πολλά που δεν προλαβαίνεις να τα ξεφυλλίσεις τα βιβλία που κάνουν την εμφάνισή τους την περίοδο των γιορτών· λένε οι συνεπείς αναγνώστες. Είναι αδύνατον να θυμηθείς έστω και τους τίτλους των βιβλίων που εμφανίζονται, μέσα στο Δεκέμβριο, στους πάγκους των βιβλιοπωλείων· λένε -γογγύζοντας από τον εκδοτικό όγκο- όσοι πραγματικά προσπαθούν να γνωρίσουν τα νέα βιβλία που κυκλοφορούν. Είναι όμως η μόνη περίοδος που στα βιβλιοπωλεία μπαίνει τόσος πολύς κόσμος· ισχυρίζονται οι εκδότες. Είναι η μόνη ευκαιρία να δουν οι περιστασιακοί επισκέπτες των βιβλιοπωλείων και εκδόσεις που δεν υπάρχουν στις λίστες των μπεστ σέλερ, να γνωρίσουν εκδοτικούς οίκους που δεν περιλαμβάνονται στους «μεγάλους»· επιμένουν οι υποστηρικτές της γιορτινής εκδοτικής έξαρσης. Ποιοι όμως αγοράζουν βιβλία στις γιορτές; Ή για να το θέσουμε αντίστροφα: σε ποιους χαρίζουμε βιβλία; Και τι είδους βιβλία δωρίζουμε; Μήπως το βιβλίο-δώρο είναι η εύκολη λύση, η διέξοδος από την αμηχανία του δώρου της κοινωνικής συναναστροφής; Μήπως αυτή η αμηχανία οδηγεί σε λύσεις «προκάτ», δηλαδή εύκολες, εκ των προτέρων αποδεκτές, που λίγο έχουν όμως σχέση με το βιβλίο; Δεν είναι τυχαίο που στην περίοδο των γιορτών, εκτός των άλλων, κυκλοφορεί και πλήθος πολυτελών εκδόσεων, με κυρίως φωτογραφικό υλικό. Είναι συνήθως βιβλία -με αξιόλογο και σπάνιο υλικό, με ακριβή τυποτεχνική επεξεργασία- που δεν προϋποθέτουν αναγνώστες. Βιβλία ακριβά, που εξαντλούνται γρήγορα, ακριβώς επειδή εξυπηρετούν τη λογική του δώρου, όπως ο πρόσφατος ογκώδης φωτογραφικός «Αιώνας», με λιανική τιμή 25.000 δραχμές, τόμος που εξαντλήθηκε πριν καν μπούμε στην εβδομάδα του 13ου μισθού. Μετά τις γιορτές τι θα έχει πουληθεί περισσότερο; Μήπως τα δοκίμια φιλοσοφίας, οι μελέτες ή τα ποιητικά βιβλία; Μήπως τα δοκίμια για την πολιτική σκέψη; Μάλλον όχι. Τα μυθιστορήματα με τους φανταχτερούς και εντυπωσιακούς τίτλους, οι συγγραφείς που ήδη έχουν διαμορφώσει το δικό τους κοινό, τα ελκυστικά λευκώματα με το καλαίσθητο φωτογραφικό υλικό. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν την πορεία τους και, μετά τις γιορτές, θα συζητηθούν στους γνωστούς χώρους. Προς τι λοιπόν η αγωνία εκδοτών και συγγραφέων να κυκλοφορήσουν τίτλους, να παρουσιαστούν, να στριμωχτούν εν τέλει στην προεορταστική αγοραστική περίοδο; Κάνοντας έτσι, το βιβλίο «ειδησεογραφικό γεγονός», το οποίο πόρρω απέχει από την απόλαυση της ανάγνωσης.
Της ΟΛΓΑΣ ΣΕΛΛΑ

	ΣΚΕΨΕΙΣ (23-12-99)
Αμηχανία;	Είναι τόσα πολλά που δεν προλαβαίνεις να τα ξεφυλλίσεις τα βιβλία που κάνουν την εμφάνισή τους την περίοδο των γιορτών· λένε οι συνεπείς αναγνώστες. Είναι αδύνατον να θυμηθείς έστω και τους τίτλους των βιβλίων που εμφανίζονται, μέσα στο Δεκέμβριο, στους πάγκους των βιβλιοπωλείων· λένε -γογγύζοντας από τον εκδοτικό όγκο- όσοι πραγματικά προσπαθούν να γνωρίσουν τα νέα βιβλία που κυκλοφορούν. Είναι όμως η μόνη περίοδος που στα βιβλιοπωλεία μπαίνει τόσος πολύς κόσμος· ισχυρίζονται οι εκδότες. Είναι η μόνη ευκαιρία να δουν οι περιστασιακοί επισκέπτες των βιβλιοπωλείων και εκδόσεις που δεν υπάρχουν στις λίστες των μπεστ σέλερ, να γνωρίσουν εκδοτικούς οίκους που δεν περιλαμβάνονται στους «μεγάλους»· επιμένουν οι υποστηρικτές της γιορτινής εκδοτικής έξαρσης. Ποιοι όμως αγοράζουν βιβλία στις γιορτές; Ή για να το θέσουμε αντίστροφα: σε ποιους χαρίζουμε βιβλία; Και τι είδους βιβλία δωρίζουμε; Μήπως το βιβλίο-δώρο είναι η εύκολη λύση, η διέξοδος από την αμηχανία του δώρου της κοινωνικής συναναστροφής; Μήπως αυτή η αμηχανία οδηγεί σε λύσεις «προκάτ», δηλαδή εύκολες, εκ των προτέρων αποδεκτές, που λίγο έχουν όμως σχέση με το βιβλίο; Δεν είναι τυχαίο που στην περίοδο των γιορτών, εκτός των άλλων, κυκλοφορεί και πλήθος πολυτελών εκδόσεων, με κυρίως φωτογραφικό υλικό. Είναι συνήθως βιβλία -με αξιόλογο και σπάνιο υλικό, με ακριβή τυποτεχνική επεξεργασία- που δεν προϋποθέτουν αναγνώστες. Βιβλία ακριβά, που εξαντλούνται γρήγορα, ακριβώς επειδή εξυπηρετούν τη λογική του δώρου, όπως ο πρόσφατος ογκώδης φωτογραφικός «Αιώνας», με λιανική τιμή 25.000 δραχμές, τόμος που εξαντλήθηκε πριν καν μπούμε στην εβδομάδα του 13ου μισθού. Μετά τις γιορτές τι θα έχει πουληθεί περισσότερο; Μήπως τα δοκίμια φιλοσοφίας, οι μελέτες ή τα ποιητικά βιβλία; Μήπως τα δοκίμια για την πολιτική σκέψη; Μάλλον όχι. Τα μυθιστορήματα με τους φανταχτερούς και εντυπωσιακούς τίτλους, οι συγγραφείς που ήδη έχουν διαμορφώσει το δικό τους κοινό, τα ελκυστικά λευκώματα με το καλαίσθητο φωτογραφικό υλικό. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν την πορεία τους και, μετά τις γιορτές, θα συζητηθούν στους γνωστούς χώρους. Προς τι λοιπόν η αγωνία εκδοτών και συγγραφέων να κυκλοφορήσουν τίτλους, να παρουσιαστούν, να στριμωχτούν εν τέλει στην προεορταστική αγοραστική περίοδο; Κάνοντας έτσι, το βιβλίο «ειδησεογραφικό γεγονός», το οποίο πόρρω απέχει από την απόλαυση της ανάγνωσης. Της ΟΛΓΑΣ ΣΕΛΛΑ