Το στοίχημα του εξευρωπαϊσμού
|
Πολλά και αντιφατικά γράφτηκαν και ακούστηκαν για την απόφαση της συνόδου κορυφής στο Ελσίνκι. Τόσο οι υποστηρικτές όσο και οι επικριτές παραπέμπουν στις διατυπώσεις, οι μεν για να υπογραμμίσουν τα οφέλη και οι δε για να υπογραμμίσουν τις υποχωρήσεις ή έστω τους κινδύνους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι διατυπώσεις έχουν μεγάλη σημασία, αλλά ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχουν οι στρατηγικές επιδιώξεις της Αθήνας. Οι κ. Κ. Σημίτης και Γ. Παπανδρέου ήθελαν να δοθεί στην Τουρκία η υποψηφιότητα, γιατί θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτό θα την εγκλωβίσουν σε μία διαδικασία εξευρωπαϊσμού, γεγονός το οποίο εκ των πραγμάτων θα εξουδετερώσει την επιθετικότητα και τον επεκτατισμό των «πασάδων».
Η ελληνική κυβέρνηση έδωσε μάχη για να εξασφαλίσει ανταλλάγματα ως πρόσθετο εθνικό όφελος και βεβαίως για να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές αντιδράσεις και να κερδίσει έδαφος εν όψει εκλογών. Είναι γνωστό ότι μία μεγάλη μερίδα και των ελίτ και της κοινής γνώμης στην Ελλάδα δεν συμμερίζεται την άποψη της κυβέρνησης για την τουρκική υποψηφιότητα. Αντιθέτως, θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει να δίνει τη συγκατάθεσή της σε κάθε βήμα προσέγγισης της Τουρκίας προς την Ευρώπη μόνο εάν εξασφαλίζει σημαντικά πολιτικά ανταλλάγματα, είτε από την Αγκυρα είτε από τους εταίρους μας.
Στην πραγματικότητα, η στρατηγική της κυβέρνησης Σημίτη είναι ένα μεγάλο πολιτικό στοίχημα. Είναι αλήθεια ότι προς αυτή την κατεύθυνση του εξευρωπαϊσμού πιέζουν και οι πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν τον εκδημοκρατισμό, αλλά και η επιχειρηματική τάξη, ενώ θετική είναι κατά κανόνα η στάση της τουρκικής κοινής γνώμης. Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν οι καθεστωτικές δυνάμεις (το στρατιωτικό, πολιτικό και διπλωματικό κατεστημένο) θα ανταποκριθούν στην πρόκληση του εξευρωπαϊσμού. Η απάντηση δεν είναι καθόλου αυτονόητη, γιατί όσο η γειτονική χώρα θα εγκλωβίζεται στις διαδικασίες προσαρμογής τόσο θα υπονομεύεται η βάση στήριξης του μετακεμαλικού καθεστώτος.
Το πιθανότερο είναι ότι το μετακεμαλικό καθεστώς θα επιχειρήσει να υιοθετήσει από τα ευρωπαϊκά πρότυπα μόνο όσα το συμφέρουν. Μια τέτοια πρακτική είναι έξω από τους κοινοτικούς κανόνες, αλλά δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο οι εταίροι μας να επιφυλάξουν μια ειδική μεταχείριση στην Τουρκία. Οχι τόσο για να μην τη στενοχωρήσουν, αλλά γιατί πολλοί απ' αυτούς θέλουν την Τουρκία στην αυλή, αλλά όχι και μέσα στο ευρωπαϊκό σπίτι. Είναι οι ίδιοι εταίροι που υποστήριζαν μια εικονική υποψηφιότητα και πιθανώς θα εκμεταλλευθούν την απροθυμία της Αγκυρας να προσαρμοσθεί για να οδηγήσουν τα πράγματα σε μια ειδική σχέση. Είναι προφανές ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι η χειρότερη για την Ελλάδα και ουσιαστικά είναι το ρίσκο της στρατηγικής που ακολουθεί σήμερα η κυβέρνηση Σημίτη.
|
| |
