Τουρκία - Ε.Ε.
Οι αντιδράσεις που σημειώνονται τόσο στην Ευρώπη όσο και μέσα στην ίδια την Τουρκία, μετά τον επίσημο χαρακτηρισμό της ως χώρας υποψηφίας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δικαιώνουν εκείνους στην Ελλάδα που υποστήριζαν εξ αρχής, ότι η χώρα μας δεν θα έπρεπε να εμμείνει στο βέτο για να παρεμποδίσει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, εμφανιζόμενη ως η μόνη χώρα που αντιδρά στην προοπτική αυτή. Με τη σώφρονα στάση της, στο Ελσίνκι, η Ελλάς μετέθεσε τώρα στους Ευρωπαίους εταίρους την ευθύνη της παρακολουθήσεως τόσο της πορείας εκδημοκρατισμού της Τουρκίας όσο και της συμμορφώσεώς της με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Ο δρόμος της Αγκυρας προς την ένταξη στην Ε.Ε. θα είναι σίγουρα πολύ μακρύς. Η δήλωση του Βέλγου πρωθυπουργού ότι η Αγκυρα θα χρειαστεί 10-20 χρόνια μέχρι να ενταχθεί στην Ε.Ε. είναι ενδεικτική του τρόπου αντιμετωπίσεως του θέματος εκ μέρους των Ευρωπαίων. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι υπάρχει απεριόριστη άνεση χρόνου, διότι το έργο που απαιτείται να επιτελεσθεί στον τομέα του εκδημοκρατισμού είναι τεράστιο. Το κρισιμότερο όλων, πάντως, είναι ότι εναρμόνιση της Τουρκίας με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές της πολιτικής δραστηριότητας σημαίνει ριζική αναδιάρθρωση, αν όχι ανατροπή, της ιεραρχίας της σημερινής δομής εξουσίας στη χώρα αυτή, με δραστικό περιορισμό του πανίσχυρου ρόλου των στρατιωτικών. «Αυτό είναι το πραγματικό τέλος της εποχής των στρατιωτικών πραξικοπημάτων», έγραψε στους τίτλους της πρώτης σελίδας της η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα «Σαμπάχ» και υπογράμμισε: «Από εδώ και πέρα, οποιοσδήποτε υιοθετεί θέση εναντίον της διαδικασίας "πολιτικοποιήσεως" της Τουρκίας, θα διαπράττει έγκλημα εναντίον του μέλλοντος της χώρας». «Τα κριτήρια της Ε.Ε. θα συνταράξουν την Τουρκία», έγραψε και η «Ζαμάν». Εύλογη η ευφορία που έχει καταλάβει εκείνους τους τουρκικούς κύκλους που τάσσονται υπέρ του εξευρωπαϊσμού της χώρας τους. Οσο ταχύτερα και ειλικρινέστερα παραδεχθεί, μάλιστα, η τουρκική ηγεσία το εύρος και τη δυσκολία των απαιτουμένων αλλαγών, τόσο συντομότερα και επιτυχέστερα θα κατορθώσει να τις φέρει σε πέρας. Υπό το πρίσμα αυτό, δηλώσεις όπως αυτή του Τούρκου πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ ότι οι δραματικές ελλείψεις της χώρας του στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να καλυφθούν «όχι σε χρόνια, αλλά σε μερικούς μήνες» πρέπει να εκληφθούν ως δημαγωγικές υπερβολές εσωτερικών σκοπιμοτήτων, διαφορετικά θα πρόδιδαν έλλειψη σοβαρότητας. Ομολογουμένως, δε, μόνο υπό καθεστώς κατανόησης του ενθουσιασμού του κ. Ετσεβίτ για την επίτευξη του στόχου της χώρας του να καταστεί υποψήφια εντάξεως στην Ε.Ε. μπορεί να γίνει ανεκτή άλλη δήλωσή του, εκ της οποίας συνάγεται ότι η Αγκυρα προτίθεται να μην επιτρέψει την πρόοδο της υλοποιήσεως της αποφάσεως των «15» περί της συγκροτήσεως στρατιωτικής δυνάμεως ταχείας επεμβάσεως, με ρυθμό ταχύτερο εκείνου της εντάξεως της Τουρκίας στην Ε.Ε.! Αλίμονο αν η Τουρκία, ήδη από της στιγμής της αναγορεύσεώς της ως υποψηφίας, διαμορφώσει νοοτροπία υπαγορεύσεως όρων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.