Κύριο άρθρο της 28-10-99

Επέτειος εξάρσεως

Επέτειος εγέρσεως σύσσωμου του ελληνικού έθνους εναντίον της επιθέσεως του ιταλικού φασισμού η 28η Οκτωβρίου. Σήμερα, με την πάροδο των ετών, αλλά κυρίως με την αποθέωση του ατομισμού σε όλες τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής και την επικράτηση του «ρεαλισμού» της υποταγής στους κυρίαρχους συσχετισμούς δυνάμεων, καθίσταται όλο και πιο δύσκολη η κατανόηση εκείνης της παλλαϊκής εξάρσεως. Η αθλιότης της επιστρατεύσεως του 1974 που επεχείρησε η χούντα μετά την προδοσία της Κύπρου, οι επελάσεις στα σούπερ μάρκετ κατά την ελληνοτουρκική κρίση του Μαρτίου του 1987, οι φαιδρότητες κατά την κρίση των Ιμίων το 1996, επιτείνουν την απορία των νεωτέρων: Από πού άντλησαν το ψυχικό σθένος οι πολίτες της πτωχής και καθυστερημένης Ελλάδος του '40 όχι μόνο να αντιμετωπίσουν αλλά και να ταπεινώσουν στα πεδία των μαχών την υπερσύγχρονη πολεμική μηχανή του Μουσολίνι; Η πορεία των εθνών χαρακτηρίζεται από ένα παράδοξο, εκ πρώτης απόψεως, φαινόμενο: Ενώ επί δεκαετίες η θέση της κάθε χώρας στο διεθνές στερέωμα υπαγορεύεται, σχεδόν μηχανικά, από τις διεθνείς ισορροπίες, η θέση του κάθε έθνους στην Ιστορία καθορίζεται από τις σπάνιες εκείνες στιγμές, κατά τις οποίες τα ιδανικά μετατρέπονται σε δύναμη κινητοποιήσεως του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Τότε οι συσχετισμοί ανατρέπονται εκ βάθρων και ο ρους της Ιστορίας κινείται σε απρόβλεπτες κατευθύνσεις, συχνά αντίθετες από εκείνες που επιθυμούν οι εκάστοτε ισχυροί ιθύνοντες των τυχών του κόσμου. Η ενότης του λαού αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση επιτευγμάτων, όπως αυτό του έπους του '40. Ενότης γύρω από ιδανικά τα οποία να υπερβαίνουν τις πολιτικές, κοινωνικές ή κάθε άλλου είδους διαφορές και να συσπειρώνουν τους πολίτες σε υψηλούς στόχους. Ενότης, επίσης, υπό έναν ηγέτη ικανό να ενσαρκώσει τα ιδανικά αυτά, όπως συνέβη με τον Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος κατέστη σύμβολο της εθνικής ενότητος, καίτοι ηγούμενος δικτατορικού καθεστώτος, με αποτέλεσμα υπό την ηγεσία του να επιτευχθεί ο θρυλικός άθλος στα βουνά της Αλβανίας. Καθήκον και σήμερα της πολιτικής ηγεσίας είναι να εργάζεται πρωτίστως προς την κατεύθυνση επιτεύξεως αναλόγου εθνικής ομοψυχίας. Οι πλέον περίτεχνοι διπλωματικοί χειρισμοί, οι στενότερες συμμαχίες με τους ισχυρότερους εταίρους, τα μεγαλύτερα οικονομικά επιτεύγματα, είναι αδύνατον να υποκαταστήσουν την προωθητική δύναμη μεγαλουργίας της εθνικής ενότητος ενός λαού συσπειρωμένου υπό τα λάβαρα υψηλών ιδανικών. Αυτό το μήνυμα της επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 παραμένει πάντοτε επίκαιρο και ίσως -υπό τις σημερινές συνθήκες- επιτακτικό.