ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (30-09-99)

Υποχρεωτική οικειότητα
Βλέπω πως μετά τους σεισμολόγους -λόγω επικαιρότητος αυτοί- μεγάλο σουξέ στην τηλεόραση έχουν οι ψυχολόγοι. Τους βλέπω με κάθε ευκαιρία σε εκπομπές και σε δελτία ειδήσεων να δίνουν τα φώτα τους για την ανάλυση της μιας ή της άλλης προσωπικότητας. Βγαίνουν σοβαροί, σοβαροί και με μεγάλη άνεση εξηγούν στο κοινό διάφορα σκοτεινά σημεία της προσωπικότητας ενός εγκληματία ή φωτεινά του χαρακτήρα ενός δημοφιλούς τηλεαστέρα. Μια τέτοια ανάλυση άκουγα από δελτίο ειδήσεων τις προάλλες για την προσωπικότητα του παιδοκτόνου από την Κρήτη και για τις αιτίες οι οποίες μπορεί να τον οδήγησαν σε μια τέτοια πράξη. Τι μπορεί να μας ενδιαφέρουν οι απόψεις ενός ειδικού για τις λεπτές αποχρώσεις του ψυχισμού ενός δολοφόνου, τι σημασία μπορεί να έχει το ψυχογράφημά του; Μα, τον κάνει ακόμη πιο οικείο, έναν από μας, έναν άνθρωπο που χθες αγνοούσαμε και που σήμερα η αποτρόπαια πράξη του τον εντάσσει μέσω της διαδικασίας της δημοσιότητας στον κύκλο των ενδιαφερόντων μας, τον κάνει «γείτονα», πρόσωπο γνωστό με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, με συγγενείς που και αυτούς τους γνωρίζουμε έναν έναν, άρα ένα πρόσωπο που μας ενδιαφέρει να μάθουμε κάθε λεπτομέρεια γι' αυτό ως τα μύχια της ψυχής του. Δεν έχει σημασία που είναι εγκληματίας, είναι κι αυτός ένας από τους πρωταγωνιστές του θεάματος της ζωής, ένα κοντινό πλάνο μεταξύ των υπολοίπων που γεμίζουν την τηλεοπτική μας οθόνη καθημερινώς. Η ίδια διαδικασία είδα ότι ακολουθείται και για τηλεαστέρες. Τις προάλλες ένας ψυχολόγος έκανε το ψυχογράφημα του κ. Γιώργου Παπαδάκη αναλύοντας στοιχεία της προσωπικότητάς του που τον κάνουν αγαπητό και όλο αυτό ήταν συμπλήρωμα ενός ρεπορτάζ που τον παρουσίαζε στο μπάνιο του να ξυρίζεται, στην κουζίνα του να φτιάχνει καφέ, με τα παιδιά του να παίζει, μπροστά στην ανοιχτή ντουλάπα του να μας δείχνει τι έχουν οι κρεμάστρες και να διαλέγει τι θα φορέσει. Το γνώριμο πρόσωπο της οθόνης, λοιπόν, πρέπει να έρθει ακόμη πιο κοντά, να αποκτήσει οικογένεια, ανθρώπινες καθημερινές συνήθειες, να χωθεί ο φακός παντού όπου θα μπορούσε να «φωτίσει» τις πιο προσωπικές, τις πιο ιδιαίτερες στιγμές ενός ανθρώπου, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι εκμηδενίζει τις αποστάσεις. Είμαστε όλοι γείτονες, μια παρέα, μια κοινότητα, ένας κόσμος μικρός, που ξέρει τα πάντα ο ένας για τον άλλον. Με μια ειδοποιό διαφορά φυσικά, ότι οι διασημότητες παραμένουν οι διαχειριστές της εικόνας τους, αφήνουν να γίνουν γνωστά μόνον τα στοιχεία εκείνα που τους κάνουν φιλικούς, σκηνοθετούν ένα αποστειρωμένο περιβάλλον ειδυλλιακής καθημερινότητας, που να τους αναδεικνύει, ενώ όλοι οι υπόλοιποι δεν έχουν καμία εξουσία στην σκηνοθεσία της εικόνας τους. Οπως κι αν έχει, γίνεται όλο και πιο ασφυκτική αυτή η επιβεβλημένη κατάσταση της διαρκούς έκθεσης κάθε προσωπικής λεπτομέρειας, κάθε ιδιωτικής στιγμής. Ζούμε σε μια εποχή όπου έχουμε μάλλον απολέσει οριστικώς την αίσθηση της μοναδικότητας που έχει μια αληθινή προσωπική σχέση και προσπαθούμε να γεμίσουμε το απάνθρωπο κενό με μια υποχρεωτική παραπλανητική οικειότητα.
Γράφει η ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

	ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (30-09-99)
Υποχρεωτική οικειότητα	Βλέπω πως μετά τους σεισμολόγους -λόγω επικαιρότητος αυτοί- μεγάλο σουξέ στην τηλεόραση έχουν οι ψυχολόγοι. Τους βλέπω με κάθε ευκαιρία σε εκπομπές και σε δελτία ειδήσεων να δίνουν τα φώτα τους για την ανάλυση της μιας ή της άλλης προσωπικότητας. Βγαίνουν σοβαροί, σοβαροί και με μεγάλη άνεση εξηγούν στο κοινό διάφορα σκοτεινά σημεία της προσωπικότητας ενός εγκληματία ή φωτεινά του χαρακτήρα ενός δημοφιλούς τηλεαστέρα. Μια τέτοια ανάλυση άκουγα από δελτίο ειδήσεων τις προάλλες για την προσωπικότητα του παιδοκτόνου από την Κρήτη και για τις αιτίες οι οποίες μπορεί να τον οδήγησαν σε μια τέτοια πράξη. Τι μπορεί να μας ενδιαφέρουν οι απόψεις ενός ειδικού για τις λεπτές αποχρώσεις του ψυχισμού ενός δολοφόνου, τι σημασία μπορεί να έχει το ψυχογράφημά του; Μα, τον κάνει ακόμη πιο οικείο, έναν από μας, έναν άνθρωπο που χθες αγνοούσαμε και που σήμερα η αποτρόπαια πράξη του τον εντάσσει μέσω της διαδικασίας της δημοσιότητας στον κύκλο των ενδιαφερόντων μας, τον κάνει «γείτονα», πρόσωπο γνωστό με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, με συγγενείς που και αυτούς τους γνωρίζουμε έναν έναν, άρα ένα πρόσωπο που μας ενδιαφέρει να μάθουμε κάθε λεπτομέρεια γι' αυτό ως τα μύχια της ψυχής του. Δεν έχει σημασία που είναι εγκληματίας, είναι κι αυτός ένας από τους πρωταγωνιστές του θεάματος της ζωής, ένα κοντινό πλάνο μεταξύ των υπολοίπων που γεμίζουν την τηλεοπτική μας οθόνη καθημερινώς. Η ίδια διαδικασία είδα ότι ακολουθείται και για τηλεαστέρες. Τις προάλλες ένας ψυχολόγος έκανε το ψυχογράφημα του κ. Γιώργου Παπαδάκη αναλύοντας στοιχεία της προσωπικότητάς του που τον κάνουν αγαπητό και όλο αυτό ήταν συμπλήρωμα ενός ρεπορτάζ που τον παρουσίαζε στο μπάνιο του να ξυρίζεται, στην κουζίνα του να φτιάχνει καφέ, με τα παιδιά του να παίζει, μπροστά στην ανοιχτή ντουλάπα του να μας δείχνει τι έχουν οι κρεμάστρες και να διαλέγει τι θα φορέσει. Το γνώριμο πρόσωπο της οθόνης, λοιπόν, πρέπει να έρθει ακόμη πιο κοντά, να αποκτήσει οικογένεια, ανθρώπινες καθημερινές συνήθειες, να χωθεί ο φακός παντού όπου θα μπορούσε να «φωτίσει» τις πιο προσωπικές, τις πιο ιδιαίτερες στιγμές ενός ανθρώπου, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι εκμηδενίζει τις αποστάσεις. Είμαστε όλοι γείτονες, μια παρέα, μια κοινότητα, ένας κόσμος μικρός, που ξέρει τα πάντα ο ένας για τον άλλον. Με μια ειδοποιό διαφορά φυσικά, ότι οι διασημότητες παραμένουν οι διαχειριστές της εικόνας τους, αφήνουν να γίνουν γνωστά μόνον τα στοιχεία εκείνα που τους κάνουν φιλικούς, σκηνοθετούν ένα αποστειρωμένο περιβάλλον ειδυλλιακής καθημερινότητας, που να τους αναδεικνύει, ενώ όλοι οι υπόλοιποι δεν έχουν καμία εξουσία στην σκηνοθεσία της εικόνας τους. Οπως κι αν έχει, γίνεται όλο και πιο ασφυκτική αυτή η επιβεβλημένη κατάσταση της διαρκούς έκθεσης κάθε προσωπικής λεπτομέρειας, κάθε ιδιωτικής στιγμής. Ζούμε σε μια εποχή όπου έχουμε μάλλον απολέσει οριστικώς την αίσθηση της μοναδικότητας που έχει μια αληθινή προσωπική σχέση και προσπαθούμε να γεμίσουμε το απάνθρωπο κενό με μια υποχρεωτική παραπλανητική οικειότητα. Γράφει η ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ