ΣΚΕΨΕΙΣ (21-09-99)

Φάρμακα
Σ' ένα ταξίδι στη Γενεύη σταθήκαμε για πολλή ώρα στις προθήκες ενός παλιού φαρμακείου, από αυτά τα ξύλινα, παλαιικά καταστήματα που στοιχειώνουν την ευρωπαϊκή μνήμη, από αυτά που μερικώς εξηγούν την ιδεοληψία μας με τη Γηραιά Ηπειρο, τη βυθισμένη στον γηραιό επίσης χρόνο: γυάλινα μπουκαλάκια οινοπνεύματος, μικροσκοπικά συρταράκια συνταγολογίων, αυστηρές προθήκες με φάρμακα. Σε τέτοια παλιά, περιποιημένα καταστήματα η φαρμακομανία μας προβάλλει φωτισμένη, ακτινοβόλα, στις ρετρό της θήκες, σαν εικαστικό έργο με υποδηλώσεις: είμαστε τα φάρμακα που καταναλώνουμε, είμαστε οι αρρώστιες μας, οι εμμονές και οι φόβοι μας. Σ' αυτό το συγκεκριμένο φαρμακείο πωλούνταν, ομολογουμένως, παράξενα είδη. Στις βιτρίνες συσσωρεύονταν τα χάπια του έρωτα, μέσα σε πολύ ενδιαφέρουσα συσκευασία με καρδούλες και η ταμπέλα που συνόδευε το έκθεμα εξηγούσε ότι τα ζητήματα της καρδιάς τακτοποιούνται εφ' άπαξ με δύο χαπάκια ημερησίως. Δίπλα υπήρχε μια περίεργη συσκευή, ένα είδος ασυρμάτου με ακουστικά κι η ταμπέλα ειδοποιούσε σε επιστημονική αργκό ότι αν εφαρμόσεις τα ακουστικά στα αυτιά σου και συνδέσεις το μηχάνημα με τον εγκέφαλο, θα μπορέσεις να ακούσεις τις σκέψεις σου. Πιο πέρα υπήρχαν ειδικά γυαλιά με τα οποία μπορούσες και πάλι να δεις το τοπίο που ονειρεύεσαι. Γάντια για πιο αισθαντικά αγγίγματα. Εν ολίγοις, μια γιορτή των αισθήσεων. Με τόση επιστημονικότητα στην ορολογία και τόσο καλό σχεδιασμό της συσκευασίας χρειάστηκαν μερικά δευτερόλεπτα για να καταλάβουμε ότι αυτό που βλέπουμε είναι μια καλοστημένη βιτρίνα με παραμυθητικές εφευρέσεις. Σε δεύτερο πλάνο, τα μπουκάλια και τα κουτιά ήταν γεμάτα με αντιβιοτικά, αντιαλλεργικά και σταγόνες, όπως συμβαίνει σε όλα τα φαρμακεία του κόσμου. Απέναντι σε όλη αυτή τη δραστική φαρμακολογία, η ποιητική βιτρίνα δρούσε καταλυτικά. Παρουσίαζε θαύματα που υποθετικά συντελούνται στο χώρο της φαρμακευτικής και μπροστά στα οποία τα σημερινά φάρμακα ωχριούν και δρουν μόνο ως υποκατάστατο: παίρνουμε ασπιρίνες για τον πονοκέφαλο, ενώ η πραγματική αιτία μπορεί να είναι ότι «δεν ακούμε τις σκέψεις μας», όπως έγραφε κι εκείνη η ταμπελίτσα. Σκωπτικά, η βιτρίνα αποκάλυπτε την αδυναμία της φαρμακολογίας μπροστά στα ουσιώδη. Με αυτή την έννοια, αναιρώντας τη σημασία του εμπορεύματος, μας ανάγκασε να υποψιαστούμε ότι τα αληθινά φάρμακα βρίσκονται τελικά εντός μας.
Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

	ΣΚΕΨΕΙΣ (21-09-99)
Φάρμακα	Σ' ένα ταξίδι στη Γενεύη σταθήκαμε για πολλή ώρα στις προθήκες ενός παλιού φαρμακείου, από αυτά τα ξύλινα, παλαιικά καταστήματα που στοιχειώνουν την ευρωπαϊκή μνήμη, από αυτά που μερικώς εξηγούν την ιδεοληψία μας με τη Γηραιά Ηπειρο, τη βυθισμένη στον γηραιό επίσης χρόνο: γυάλινα μπουκαλάκια οινοπνεύματος, μικροσκοπικά συρταράκια συνταγολογίων, αυστηρές προθήκες με φάρμακα. Σε τέτοια παλιά, περιποιημένα καταστήματα η φαρμακομανία μας προβάλλει φωτισμένη, ακτινοβόλα, στις ρετρό της θήκες, σαν εικαστικό έργο με υποδηλώσεις: είμαστε τα φάρμακα που καταναλώνουμε, είμαστε οι αρρώστιες μας, οι εμμονές και οι φόβοι μας. Σ' αυτό το συγκεκριμένο φαρμακείο πωλούνταν, ομολογουμένως, παράξενα είδη. Στις βιτρίνες συσσωρεύονταν τα χάπια του έρωτα, μέσα σε πολύ ενδιαφέρουσα συσκευασία με καρδούλες και η ταμπέλα που συνόδευε το έκθεμα εξηγούσε ότι τα ζητήματα της καρδιάς τακτοποιούνται εφ' άπαξ με δύο χαπάκια ημερησίως. Δίπλα υπήρχε μια περίεργη συσκευή, ένα είδος ασυρμάτου με ακουστικά κι η ταμπέλα ειδοποιούσε σε επιστημονική αργκό ότι αν εφαρμόσεις τα ακουστικά στα αυτιά σου και συνδέσεις το μηχάνημα με τον εγκέφαλο, θα μπορέσεις να ακούσεις τις σκέψεις σου. Πιο πέρα υπήρχαν ειδικά γυαλιά με τα οποία μπορούσες και πάλι να δεις το τοπίο που ονειρεύεσαι. Γάντια για πιο αισθαντικά αγγίγματα. Εν ολίγοις, μια γιορτή των αισθήσεων. Με τόση επιστημονικότητα στην ορολογία και τόσο καλό σχεδιασμό της συσκευασίας χρειάστηκαν μερικά δευτερόλεπτα για να καταλάβουμε ότι αυτό που βλέπουμε είναι μια καλοστημένη βιτρίνα με παραμυθητικές εφευρέσεις. Σε δεύτερο πλάνο, τα μπουκάλια και τα κουτιά ήταν γεμάτα με αντιβιοτικά, αντιαλλεργικά και σταγόνες, όπως συμβαίνει σε όλα τα φαρμακεία του κόσμου. Απέναντι σε όλη αυτή τη δραστική φαρμακολογία, η ποιητική βιτρίνα δρούσε καταλυτικά. Παρουσίαζε θαύματα που υποθετικά συντελούνται στο χώρο της φαρμακευτικής και μπροστά στα οποία τα σημερινά φάρμακα ωχριούν και δρουν μόνο ως υποκατάστατο: παίρνουμε ασπιρίνες για τον πονοκέφαλο, ενώ η πραγματική αιτία μπορεί να είναι ότι «δεν ακούμε τις σκέψεις μας», όπως έγραφε κι εκείνη η ταμπελίτσα. Σκωπτικά, η βιτρίνα αποκάλυπτε την αδυναμία της φαρμακολογίας μπροστά στα ουσιώδη. Με αυτή την έννοια, αναιρώντας τη σημασία του εμπορεύματος, μας ανάγκασε να υποψιαστούμε ότι τα αληθινά φάρμακα βρίσκονται τελικά εντός μας. Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ