ΠΡΟ-ΒΟΛΕΣ (15-09-99)

Τόπος και γνώση

Η πρόσφατη αλλαγή διεύθυνσης του ιστορικού βιβλιοπωλείου «Σιδέρης» από το Αρσάκειο επί της Σταδίου μας υπενθυμίζει τη ρευστότητα του χάρτη των βιβλιοπωλείων στην Αθήνα. Το φαινόμενο μοιάζει να έχει διάρκεια και βάθος και η δυναμική του μας οδηγεί στην αλλαγή του τρόπου προσέγγισης του κοινού. Στα θετικά του φαινομένου μπορεί κανείς να επισημάνει την κινητικότητα, την αυτονόμηση των προαστίων, την πύκνωση του δικτύου. Στα αρνητικά δεν μπορεί κανείς παρά να παρατηρήσει ότι η ευαγγελιζόμενη αναγέννηση του αθηναϊκού κέντρου δείχνει να προχωρεί βραδέως. Θα ήθελε κανείς να περπατάει στους ιστορικούς δρόμους της πρωτεύουσας και να νιώθει την αύρα επιχειρήσεων που ευημερούν λόγω της αναγνωστικής δίψας. Η παρατήρηση αυτή δεν αγνοεί τις σημαντικές επενδύσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στο κέντρο. Φαίνεται, όμως, ότι η προ τετραετίας λειτουργία του πολυώροφου «Ελευθερουδάκη», η περσινή επέκταση της «Πολιτείας» στην Ασκληπιού και η φετινή δημιουργία του «Πατάκη» στην Ακαδημίας, έχουν καταλάβει τον ζωτικό χώρο νοτίως της «φοιτητικής» ζώνης της Νεάπολης με όριο την οδό Σόλωνος. Αν ο χώρος αυτός έχει κορεστεί, θα το δούμε, φαίνεται όμως ότι η επικρατούσα άποψη για τη διάθεση του βιβλίου (όπως και των CD) συνοδεύεται από την εγκατάλειψη της συνοικιακής ατμόσφαιρας. Ο «Ευριπίδης» του Χαλανδρίου και μερικά ακόμη «νέας γενιάς» βιβλιοπωλεία (στη Νέα Ιωνία, στη Νέα Σμύρνη, κ.ά.) δείχνουν ότι ο ανταγωνισμός στην πρωτεύουσα δεν είναι μόνο ανάμεσα στις επιχειρήσεις αλλά και ανάμεσα στις αυτάρκεις πολιτείες του Λεκανοπεδίου. Στην μητροπολητική Αθήνα, το κέντρο είναι μία κουκίδα. Πουθενά όμως αλλού δεν υπάρχει τέτοια πυκνότητα αστικού συμβολισμού και πουθενά αλλού οι μνήμες της μικρής πρωτεύουσας με τους πάλαι ποτέ φανούς πνευματικής ακτινοβολίας δεν έμοιαζαν τόσο παράταιρες. Το πατάρι του Λουμίδη και η Ατλαντίς της Κοραή αφορούσαν μία περισσότερο ομοιογενή κοινωνία. Η σύγχρονη Αθήνα αναζητεί ακόμη τις πολλές ταυτότητες του σύνθετου κοινού. Χρειάζεται ακόμη χρόνος...

ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ