ΑΝΕΜΟΔΕΙΚΤΗΣ (14-09-99)

Σίγουρα έχουν τις επιστημονικές «αιτιολογήσεις» τους οι επιστήμονες σεισμολόγοι, για το νέο μεγάλο σεισμό του ρήγματος της Ανατολίας, στο ίδιο ακριβώς επίκεντρο (την πόλη Ιζμίτ -την παλιά Νικομήδεια) και έντασης από 6,8 R, (που επιμένει το γεωδυναμικό ινστιτούτο Θεσσαλονίκης) μέχρι 6 R, που προσδιορίζουν την δόνηση οι Τούρκοι - άντε όμως να καθησυχάσεις τις χιλιάδες σεισμόπληκτους και άστεγους στις πληγείσες περιοχές της Αθήνας, ότι αυτός ο νέος «τούρκικος» σεισμός, είναι απλός... «μετασεισμός», ή εντάσσεται σε μια «αναμενόμενη ακολουθία»...

Λένε οι επιστήμονες πως η χθεσινή δόνηση στο ρήγμα της Ανατολίας, κατά πάσα πιθανότητα αποτελεί το «μεγάλο μετασεισμό» που περίμεναν από τις 17 Αυγούστου, και που δεν είχε σημειωθεί και που τώρα πλέον τους επιτρέπει να μιλούν για «πορεία εκτόνωσης» - έτσι θα 'ναι. Αλλά τέτοιες επιστημονικές εξηγήσεις, πόση απήχηση μπορούν να έχουν στους δικούς μας σεισμόπληκτους, που έστω χωρίς εκδηλώσεις πανικού, λογικό είναι ο φόβος να παραμένει φωλιασμένος στην ψυχή τους;

«Παρήγορο» στοιχείο, πως η χθεσινή δόνηση στη Νικομήδεια, παρά την έντασή της, δεν προκάλεσε παρά μόνο καταρρεύσεις των όσων κτιρίων είχαν ήδη καταστεί ετοιμόρροπα από τον σεισμό του Αυγούστου, και πως δεν υπήρξαν παρά ελάχιστα θύματα - πιθανό αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η πλειοψηφία των σεισμόπληκτων εξακολουθούν να μένουν σε σκηνές και πρόχειρους καταυλισμός στην ύπαιθρο...

Στα καθ' ημάς, τώρα, μια εβδομάδα μετά το σεισμό της περασμένης Τρίτης η συνεχιζόμενη καταμέτρηση των ζημιών αποκαλύπτει ότι οι καταστροφές είναι πολύ πιο εκτεταμένες απ' όσο αρχικά πιστέψαμε όλοι μας και «συγκριτικά» (αν υποτεθεί ότι χωρούν τέτοιες «μετρήσεις» όταν αναφερόμαστε σε ανθρώπινες απώλειες...) ο αριθμός των 140 (τόσους αναμένεται να φθάσει τελικά ο αριθμός τους), νεκρών, είναι «μικρός» και ήταν «ευτύχημα» που ο Εγκέλαδος «χτύπησε» μέρα μεσημέρι, όταν οι περισσότεροι ένοικοι των πολυκατοικιών και των σπιτιών που κατέρρευσαν ή υπέστησαν μεγάλες ζημιές βρίσκονται έξω από αυτά...

Το 50% των επιθεωρηθέντων κτισμάτων είναι ή «κόκκινα» (κατεδαφιστέα...) σε ποσοστό 11% ή «κίτρινα» (προσωρινά ακατοίκητα και χρήζοντα ουσιαστικών επισκευών) σε ποσοστό 39%, γεγονός που ανεβάζει τον αριθμό των αστέγων, σε περίπου 100.000 - ένας πολύ μεγάλος αριθμός που προκαλεί ευλόγως μεγάλους «πονοκέφαλους» στην Πολιτεία, ιδίως καθώς μπαίνουμε στο χειμώνα. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μην υπάρχουν «σκηνίτες» μέσα στους επόμενους δύο μήνες - ευγενής πρόθεση, αλλά απομένει ν' αποδειχθεί πόσο «συμβατή» είναι με την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια της κρατικής μηχανής. «Κρατικής», υπό την ευρεία έννοια του δημόσιου τομέα -κεντρικής εξουσίας αλλά και τοπικής αυτοδιοίκησης όλων των... «βαθμών»!

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός (που ολοκλήρωσε χθες τις επαφές και τις συνεννοήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς, συναντώντας τον πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Κώστα Καραμανλή) παραδέχθηκε πως «υπάρχουν δυσκολίες με τη γραφειοκρατία...», παρά το γεγονός ότι το κράτος λειτούργησε καλά - «καλύτερα από άλλες φορές...» - και εντόπισε τις ευθύνες στη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση και κάποιους Δήμους, προσθέτοντας πως «σε αρκετές περιπτώσεις, χρειάσθηκε να παρέμβει και ο ίδιος...»!

Δεν αμφιβάλλει κανείς για το προσωπικό ενδιαφέρον του κ. Σημίτη, όπως και όλων των στελεχών της «κρατικής μηχανής», σε όλες τις βαθμίδες. Μόνο που, μια ουσιαστικά αποτελεσματική «κρατική μηχανή», δουλεύει... «μηχανικά» και αυτόματα από μόνη της σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, χωρίς να χρειάζεται την «προσωπική παρέμβαση» υπουργών ή πρωθυπουργών -κι αυτό πρέπει να προβληματίσει σοβαρά την κυβέρνηση και ως προς τον τρόπο που οργανώθηκε αυτή η περιβόητη «αποκέντρωση» προς τους δύο βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, και ως προς την αποτελεσματική και θεσμική «ενίσχυσή» τους...

Αναμφίβολα η Πολιτεία θα βγάλει τα συμπεράσματά της και για το βαθμό της οργάνωσής της προκειμένου να αντιμετωπίζει τέτοιας έκτασης «απρόβλεπτα γεγονότα» (αν και πλέον, προκειμένου για σεισμούς, μάλλον για... «αναμενόμενα» θα πρέπει να μιλάει!) και για την υποδομή «εκτάκτου ανάγκης» που θα πρέπει να διαθέτει διαρκώς σε «ετοιμότητα» αλλά και για την ποιότητα τωνκτιρίων, το σύστημα αδειοδοτήσεως και τους ελέγχους που θα πρέπει να έχει και στις πολεοδομίες και στις επιμέρους κατασκευές...

Ετοιμα «προκάτ» σπίτια (αυτά τα μετασκευασμένα «κοντέινερ» που μεταφέρονται και τοποθετούνται εύκολα και γρήγορα...) ή τροχόσπιτα που δεν συνιστούν «μόνιμη... προσωρινή» εγκατάσταση (έχει δίκιο ο υπουργός Αιγαίου και «δοκιμασθείς» από το σεισμό ως δήμαρχος Καλαμάτας κ. Μπένος, ότι η «προσωρινότητα» των λυομένων αποτελεί... μετασεισμική μάστιγμα για τις δοκιμαζόμενες από τον Εγκέλαδο πόλεις - και κακώς τον «μάλωσαν» για τις δηλώσεις του οι της κυβέρνησης) μαζί με κινητά νοσοκομεία, μαγειρεία εκστρατείας, σαν αυτά που διαθέτει ο στρατός, μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν «στοκ» που θα επαναποθηκεύεται και θα ξαναχρησιμοποιείται - το ξανάπαμε: αφού «πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς...», ας οργανώσουμε τουλάχιστον κατά τον καλύτερο τρόπο αυτήν μας την «συμβίωση»...

Ουσιαστικής «ανακούφισης» για τους σεισμόπληκτους (αλλά και για τις περιοχές τους) τα μέτρα που ανακοίνωσε χθες διά στόματος του Διοικητού της Εθνικής κ. Θόδωρου Καρατζά, η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών: ένα κεφάλαιο τριών δισεκατομμυρίων για έργα υποδομής (σχολεία, ιατρεία, δημόσια κτίρια κ.λπ.) καθώς επίσης και γενικευμένες «ρυθμίσεις» που αφορούν υποχρεώσεις σεισμόπληκτων σε τράπεζες: παράταση εξοφλήσεως στεγαστικών αλλά και προσωπικών καταναλωτικών δανείων, μείωση του επιτοκίου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι τέλους του 2000 κ.λπ.

Το μόνο που... δεν καταλαβαίνει τίποτα από το χάος και την αγωνία, είναι το... Χρηματιστήριο! Την Παρασκευή (πρώτη μέρα λειτουργίας μετά το σεισμό της περασμένης Τρίτης...) ξεκίνησε με μεγάλη πτώση, για να κλείσει τελικά στα «συν» (οριακά, μεν, αλλά... θετικά!) ενώ χθες σπάζοντας όλα τα «ρεκόρ» και τα «ψυχολογικά φράγματα», σημείωσε άνοδο 5,1% του γενικού δείκτη, ο τζίρος ξεπέρασε το... μισό τρισ. και το «ταμπλό» κατέγραψε 6.032 μονάδες!

Κι εμένα ό,τι και να μου πείτε για «πορεία οικονομίας», και «ενθαρρυντικούς δείκτες» ή «θετικούς εξωγενείς παράγοντες», θα περαμένει πάντα ένα πελώριο ερωτηματικό, πώς μια χώρα η πρωτεύουσα της οποίας δοκιμάσθηκε τόσο εκτεταμένα και θρηνεί 100 τόσα ανθρώπινα θύματα, «χαμογελάει» στη Σοφοκλέους...

Θάνος Οικονομόπουλος