ΣΧΟΛΙΟ Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ (07-09-99)

Ο διπλός προεκλογικός αγώνας

Παραμένει άδηλο το πότε θα μας προσκαλέσουν στην τελετή της κάλπης, για να εκχωρήσουμε με τη δεδομένη μεγαθυμία μας στους κομματικούς σχηματισμούς την εξουσία την οποία θρυλείται ότι κατέχουμε ως λαός, ωστόσο ο προεκλογικός αγώνας έχει ήδη αρχίσει. Με σφοδρά πυρά μάλιστα και σε δύο μέτωπα. Στο πρώτο μέτωπο ανταγωνίζονται (με τον βαρύ γδούπο των διαφημιστικών καταχωρίσεων) τα κόμματα που μνηστεύονται εναλλάξ την εξουσία, υποσχόμενα το μεν ένα «μια Ελλάδα περήφανη, ισχυρή, σύγχρονη, δημοκρατική, με ασφάλεια και ευημερία για τους πολίτες της», το δε άλλο «μια Ελλάδα δυνατή, αποτελεσματική, δίκαιη, φιλική στους πολίτες»· εν ολίγοις, υπόσχονται μια χώρα που δεν τη διαμόρφωσαν ενόσω διοικούσαν. Το γεγονός ότι δεν εντοπίζεται ούτε ένα κοινό επίθετο στις κομματικές διαφημίσεις που ζωγραφίζουν και διαλαλούν τη λαμπρή, αν και υπό διαρκή αναβολή, «Ελλάδα του μέλλοντός μας», δεν πρέπει να προκαλεί σύγχυση και λανθασμένες εντυπώσεις: Ισως ποτέ ώς τώρα οι δύο διεκδικητές της εξουσίας δεν έμοιαζαν τόσο πολύ μεταξύ τους, στα πρωτεύοντα και τα ουσιώδη· και από τη μια και από την άλλη πλευρά τους, ως προς τη μέθοδο, το σκοπό και τις εξαρτήσεις, είναι ίδιοι. Στο δεύτερο διαφημιστικό-πολεμικό μέτωπο οι αντίπαλοι είναι εμφανώς περισσότεροι, για να πυκνώσουν δε τις τάξεις τους υπόσχονται πράγματα απτά και μετρήσιμα και όχι «αποϋλοποιημένους τίτλους». Αντί της φασματικής «δυνατής Ελλάδας», προτείνονται οι άμεσοι και υλικότατοι μηχανικοί ίπποι, που έχουν νικήσει προ πολλού τον Πήγασο της πολιτικής φαντασίας. Αντί της κοινωνικής ασφάλειας, οι δωρεάν αερόσακοι και οι ηλεκτρομαγνητικές κλειδαριές· αντί της «σύγχρονης Ελλάδας», το υπερσύγχρονο «αθερμικό παρμπρίζ»· αντί της «Ελλάδας των πολιτών», το «διαιρούμενο-ανακλινόμενο-μετακινούμενο πίσω κάθισμα», κάπως σαν ιδανική προέκταση του καναπέ επί του οποίου ο πολίτης-πελάτης (και ακριβώς χάρη στον τρόπο με το οποίο διεξάγεται παγίως ο σκιώδης πόλεμος στο πρώτο μέτωπο, το πολιτικό) πολιτεύεται, ψυχαγωγείται, εκπαιδεύεται και βεβαίως μετέχει στα δρώμενα: τηλεπαθητικώς. Τυπικά, τα δύο μέτωπα απέχουν παρασάγγας πολλούς, αλλά μόνον τυπικά, εφόσον το δεύτερο, των αυτοκινητοβιομηχανιών, δημιουργήθηκε τις τελευταίες ημέρες ακριβώς χάρη στη συνήθη ψηφοθηρική «φιλολαϊκή» έμπνευση της κυβέρνησης: να μειώσει την τιμή των τετρατρόχων, δηλαδή την τιμή του ονείρου μας, του μικρού, ατομικού ονείρου μας. Μια «κοινωνία γιώτα χι», όπως αυτή που διαμορφώθηκε αφότου ξοδεύτηκαν οι κινητήριοι μύθοι της μεταπολίτευσης, συγκινείται αμεσότερα αν μειωθεί η τιμή του τροχαίου αντικειμένου του πόθου της παρά αν κληθεί να ευφρανθεί βλέποντας για νυοστή φορά τη μακέτα κάποιας «δίκαιης» ή «ισχυρής», δηλαδή τη μακέτα μιας φενάκης που μόνο σαρκασμό ή οίκτο μπορεί να προκαλέσει πια.