«Θεσμικοί
κατεργαρέοι»...
|
Πιστεύοντας πάντα αυτά που έλεγε ο μακαρίτης ο Μαρξ, ότι το κέρδος γενικώς δεν πέφτει από τον ουρανό, όπως το μάννα εν τη ερήμω, προσπαθώ, ρωτώντας ειδικούς και μη, να καταλάβω από πού προέρχονται, από πού πηγάζουν τα τεράστια κέρδη του Χρηματιστηρίου. Οφείλω να ομολογήσω ότι το κίνητρο μού το έδωσε ο κ. Στέφανος Μάνος, του Κόμματος του Φιλελευθέρων, ο οποίος στην εξαιρετική πράγματι (μου το είπαν και άλλοι) τηλεοπτική του εμφάνιση στο «Κανάλι 5», είπε ότι διάφοροι «θεσμικοί κατεργαρέοι» και τα «μεγαλοσυμφέροντα» παίζουν επικίνδυνο παιχνίδι σε βάρος ανυποψίαστων επενδυτών, όχι μόνο με την ανοχή της κυβέρνησης και των χρηματιστηριακών αρχών, αλλά με την ενθάρρυνσή τους. (Αγαπητοί μου φιλελεύθεροι «παλαιοί και νέοι», ο Στέφανος Μάνος είναι η πιο καθαρή φωνή που έχετε).
Από τον Στέφανο Μάνο μου άρεσε κυρίως τούτο: Γνώστης και πιστός «υπηρέτης» του κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος, του προσάπτει τόσο βαριές κατηγορίες.
Παρακινημένος από όλα αυτά, πέρασα πρώτα από το «κατάστημα» του φίλου μου του Παπατζή, στη διασταύρωση Φίλωνος και Πειραιώς. Τον παρακάλεσα, με τις γνώσεις του και τη μεγάλη του πείρα για όλα τα φαινόμενα του «τζόγου» να μου εξηγήσει τα του Χρηματιστηρίου. «Ξέρεις από "μπαρμπούτι"; με ρώτησε απροσδοκήτως. Οχι, του απάντησα, με χροιά ντροπής για την ολιγομάθειά μου. Το μπαρμπούτι συνέχισε, είναι το παιχνίδι που παίζουμε με «τα κόκαλα» (ζάρια) και όπου στο άψε-σβήσε κερδίζεις ή χάνεις. Αν έχεις λίγα «ρεφάρεις» στα γρήγορα και φεύγεις. Αν κερδίσεις περιμένεις να κερδίσεις περισσότερα, ώσπου τα χάνεις όλα, και εκείνα που είχες και εκείνα που κέρδισες. Ποιος κερδίζει; Εκείνος που έχει πολλά και ανεβάζει τις «ταρίφες».
Κατάλαβα πού το πάει και βρήκα την παραβολή του να ταιριάζει με τη θεωρία του κ. Στ. Μάνου περί «θεσμικών κατεργαρέων» και περί «μεγάλων συμφερόντων». Ωστόσο, σκέφθηκα, ο φίλος μου ο Παπατζής αντλεί επιχειρήματα, παραδείγματα και παραβολές από έναν εντελώς προσωπικό κύκλο εμπειριών, ο οποίος ομολογουμένως δεν είναι και τόσο διαφανής και φυσικά δεν μπορεί να συγκριθεί με το «φωτεινό ναό» του Χρηματιστηρίου.
Προσέτρεξα σε άλλον φίλον μου, γνωστό και επιτυχημένο επιχειρηματία. Αυτή τη στιγμή, μου είπε, στο Χρηματιστήριο τα σκοτεινά, υγρά και δυσώδη «υπόγεια» έχουν πολύ μεγαλύτερη τιμή, σε σχέση με την πραγματική τους αξία, από τα φωτεινά και πολυτελή «ρετιρέ». Στην αρχή νόμιζα ότι οι λέξεις «υπόγειο» και «ρετιρέ», προέρχονται από την αργκό του Χρηματιστηρίου, που και αυτή αναπτύσσεται ραγδαίως. Κατόπιν όμως με ρώτησε αν είναι λογικό τα υπόγεια μιας πολυκατοικίας να είναι πολύ ακριβότερα από τα ρετιρέ, και του είπα φυσικά ότι είναι καταφανώς παράλογο. Αυτός ο παραλογισμός, κατέληξε, πόσο μπορεί να κρατήσει. Τα «υπόγεια» θα επανέλθουν στην πραγματική τους αξία και κάτω από αυτήν και όλα τα επιπλέον θα τα κερδίσουν τα ρετιρέ.
Καλή η ερμηνεία, έμεινε όμως η απορία: Πώς τα «υπόγεια» κατόρθωσαν να πάρουν τιμή πολύ μεγαλύτερη από την αξία τους! Πολύ απλό, είπε ο φίλος μου. Αυτοί που έχουν πολλά χρήματα μπορούν να προκαλέσουν υπερβάλλουσα ζήτηση για όλα σχεδόν τα προϊόντα και τα υποπροϊόντα. Τότε οι τιμές ανεβαίνουν, οι αφελείς πιστεύουν ότι θα ανεβούν ακόμη περισσότερο για να κερδίσουν περισσότερα και οι «θεσμικοί κατεργαρέοι» (κατά τον κ. Στ. Μάνο) καραδοκούν.
Ολα αυτά είναι καλά και αληθινά σκέφτηκα, αλλά φαίνεται... «να είναι βγαλμένα από τη ζωή», δεν έχουν καμιά θεωρητική επιβεβαίωση. Η πρακτική εμπειρία δεν είναι πάντοτε ο καλύτερος δρόμος για να καταλάβεις. Χωρίς αφηρημένη θεώρηση είναι δύσκολο να καταλάβεις τι είναι μετοχή και τι είναι «τζίρος» με εικονικό χρήμα. Για όλους αυτούς τους λόγους αύριο θα ζητήσουμε τη βοήθεια καθηγητών, αλλά... και ψυχολόγων.
Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ
|
