ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ (25-08-99)

Για τα καλά αρχίζουν πια να βγαίνουν τα μαχαίρια στις τάξεις της άρχουσας ανά την Ευρώπη, σοσιαλδημοκρατίας. Το «βαρύ πυροβολικό» της, το γερμανικό SPD, ετοιμάζεται να αλλάξει το καταστατικό του προς την κατεύθυνση αυτού που σήμερα αποκαλείται «τρίτος δρόμος», που, περίπου, σημαίνει, ότι κάνει ο Τόνι Μπλερ στη Βρετανία κι ακόμη δεξιότερα. Οι οπαδοί του Οσκαρ Λαφοντέν περιμένουν αγριεμένοι στη γωνία, όπως ακριβώς και οι βουλευτές του κόμματος του ίδιου του Ιταλού πρωθυπουργού Μάσιμο ντ' Αλέμα, που προειδοποιούν ότι θα αντιδράσουν έντονα στο πρόγραμμα λιτότητος και ιδιωτικοποιήσεων που ετοιμάζει η ιταλική κυβέρνηση.

Eτσι, ο Γάλλος πρωθυπουργός Λιονέλ Ζοσπέν είναι συγκριτικά ο ευτυχέστερος όλων, αφού δεν κινδυνεύει από το ίδιο το κόμμα του αλλά από τους πράσινους, οι οποίοι, προκειμένου να μην τους καταπιεί εντελώς ο «μεγάλος αδερφός», έχουν γίνει πολύ δηλητηριώδεις. Πού να το 'ξεραν οι «προφήτες» της αναρχικής σκέψης ότι θα έρθει η μέρα που θα δικαιωθούν πανηγυρικά στην άποψή τους ότι η δεξιά πολιτική είναι μονόδρομος για τους σοσιαλιστές, καθώς, αφού δεν γκρεμίζουν πραγματικά το σύστημα, θα πρέπει, τελικά να το υπηρετήσουν.

Kαι, κάπου μέσα σ' όλα αυτά, το στενό επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου, ετοιμάζεται να «εκσυγχρονίσει» το καταστατικό του ΠΑΣΟΚ. Εν όψει εκλογών, είναι μια κίνηση που δείχνει ότι η σημιτική πλευρά θα επιμείνει να τα «παίξει όλα για όλα» στο εσωκομματικό πεδίο, κατά το πρότυπο του «όλα ή τίποτα», με το οποίο μετά την κυβέρνηση «κέρδισε» και το κόμμα. Πάντως, μια «ιδεολογική παρηγοριά» για την ελληνική κυβέρνηση, θα μπορούσε να είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται επί κεφαλής της νέας ιδεολογικής πρωτοπορίας. Ενα νέο ήθος γεννιέται στη χώρα, που όχι μόνον θεοποιεί τον πλούτο, αλλά, κυρίως, δοξάζει την πιο εύκολη κι ευκαιριακή εκδοχή του.

Προσπερνώντας κάθε αναρχική, φιλελεύθερη ή σοσιαλιστική διδασκαλία, που όλες -η κάθε μία με τον τρόπο της- υμνούσαν την ανθρώπινη εργασία, το Ελ Ντοράντο της Σοφοκλέους εξελίσσεται πλέον στον χειρότερο εχθρό της... πεπαλαιωμένης αυτής έννοιας, μέσω του ισχυρού απαξιωτικού μηνύματος που εκπέμπει και «πατάει κάτω» όποιον εξακολουθεί να πιστεύει στην προσπάθεια. Ομως «Ελ Ντοράντο», μάλλον δεν είναι κατάλληλος όρος, καθώς μπορεί να έφερε κάποτε πολύ πλούτο στους κατακτητές του, αλλά ήταν πλούτος που απεκτήθη με ατέλειωτο κόπο και θυσίες, ακόμη και της ίδιας της ζωής πολλών από αυτούς.

Aντίθετα, η Σοφοκλέους προσφέρει άκοπα πρωτοφανή υπερκέρδη, σε ανθρώπους που δεν θα τα περίμεναν ποτέ από την εργασία τους. Και αυτοί και βέβαια πολλοί απ' όσους τους παρακολουθούν δεν θέτουν σε αμφισβήτηση μόνον την ίδια την εργασία, αλλά αρκετοί που έχουν «γλυκαθεί» από το φαινόμενο μα αντιμετωπίζουν «πρόβλημα ρευστότητας», για να «επενδύσουν» φτάνουν στο σημείο να πωλούν τα σπίτια τους ή να δανείζονται για να παίξουν στο Χρηματιστήριο, η πορεία του οποίου, όμως, τους δικαιώνει μέρα με τη μέρα, κι ας λέει όποιος θέλει τα δικά του. Με όλη αυτή τη φρενίτιδα του αεριτζίδικου πλουτισμού να γεμίζει την ατμόσφαιρα νιώθει πλέον εκτός πάσης πραγματικότητος όποιος δεν έχει προσχωρήσει στις τάξεις της. Αν δε εξακολουθεί να επιμένει σε δοξασίες της μορφής ότι «το χρήμα δεν είναι το παν», τότε, μάλλον, ε, βρίσκεται και σε «άλλο πλανήτη». Και ίσως να είναι πράγματι...

Δίπλα στο εν λόγω νέο ήθος, η ακόλουθη ιστορία φαντάζει πλέον σαν «οδύσσεια» σκληρού ανθρώπινου μόχθου για ένα καλύτερο αύριο, σαν να βγήκε από βιβλίο του Στάιμπεργκ ή ταινία του Καζάν και των Ταβιάνι. Είναι μια ιστορία αγροτοτουρισμού. Αγροτοτουρισμός σημαίνει πολλά ευγενή και υπέροχα πράγματα, τα οποία υπόσχονται να δημιουργήσουν κατά τόπους βιώσιμες αγροτικές οικονομίες με συμπληρωματικά εισοδήματα, παλιννόστηση, ανάπτυξη της υπαίθρου κ.ο.κ. (αυτά, όμως, όταν δεν σημαίνει άλλα, πολύ διαφορετικά πράγματα, την πιο αθώα εκδοχή των οποίων θα δούμε πιο κάτω). Βέβαια, για να γίνουν όλα αυτά, χρειάζεται και κάποιο κεφάλαιο, το οποίο λίαν πρόθυμα χορηγούν πλήθος ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Tα άκουσε, λοιπόν, όλα αυτά δραστήριος και «καπάτσος» εργολάβος και αποφάσισε ότι η ευκαιρία, δεν πρέπει να χαθεί. Αλλά ποια ευκαιρία; Να πάρει χρήματα για να φτιάξει φάρμες και καλλιέργειες; Ε, αυτά, θέλουν δουλειά. Κι από κέρδος... Δεν είναι καλύτερα να πάρει τα λεφτά και να φτιάξει ένα κανονικότατο σκυλάδικο, μια καφετέρια κι ένα μπαρ, που κάνουν «γερή μπάζα»; Καλά, και τι δουλειά έχουν όλα αυτά με τον αγροτοτουρισμό; Πώς δεν έχουν! Βάζεις στον κατάλογο του μαγαζιού δύο «αγροτοτουριστικά» φαγητά πάνω από το ουίσκι κι είσαι εντάξει. Είναι εφευρετικό, ακόμη και για άνθρωπο που πληρώνεται να χτίσει ένα δρόμο, βάζει δυναμίτη να «φάει» το βουνό, παίρνει τα βράχια και τα πηγαίνει 500 μέτρα πιο κάτω, να τα ρίξει στη θάλασσα, που έχει πάρει έργο να μπαζώσει για νέο λιμάνι...

Πολύ διδακτικό ήταν το χθεσινό ταξίδι του κ. Σημίτη στην Αλβανία. Εκεί, λοιπόν, η αλβανική κυβέρνηση του έθεσε το θέμα... των λαθρομεταναστών. Τι; Λάθος; Οχι, έτσι έγινε. Δεν ήταν η ελληνική, αλλά η αλβανική πλευρά που διαμαρτυρήθηκε, γιατί, λέει, η Ελλάδα δεν είναι αρκετά ευγενής μαζί τους και πρέπει να τους φέρεται καλύτερα! Δηλαδή, το θέατρο του παραλόγου σε πλήρη δράση. Ούτε ο Ιονέσκο θα το φανταζόταν να βάλει ένα κράτος να ζητάει από ένα άλλο να προστατεύσει μια εκτεταμένη παρανομία, η οποία δημιουργεί πλήθος επιπλοκών και τροφοδοτείται συστηματικά από τα «στραβά μάτια» του παραπονούμενου κράτους - εξαγωγέα λαθρομετανάστευσης.

Ομως, δεν είναι μόνον η αλβανική κυβέρνηση που προβαίνει σε τόσο ενδιαφέρουσες... διακινώσεις. Οι Γιουγκοσλάβοι στρατηγοί ήταν σαφείς στο τελεσίγραφό τους προς τους ηγέτες της αντιπολίτευσης: Αν θέλετε να ρίξετε τον Μιλόσεβιτς, κάντε το στις εκλογές. Αλλά, μέχρι τότε, καμιά ενέργεια κλονισμού του καθεστώτος δεν θα γίνει αποδεκτή από το στρατό - υπονοώντας ασφαλώς τις πολλές εξαγγελθείσες κινητοποιήσεις. (Πάντως, αυτό το φαινόμενο, με τους δύο ηγέτες με τους οποίους οι ΗΠΑ βρίσκονται σε ιερό πόλεμο, τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον Σαντάμ Χουσεΐ,ν είναι μάλλον παράξενο: χάνουν πολέμους, χάνουν επαρχίες, υφίστανται άγριους βομβαρδισμούς και ανηλεείς οικονομικές κυρώσεις, αλλά τίποτε δεν τους κουνάει από τη θέση τους - ο στρατός τους μπορεί μεν να λεονταρίζει μα να μην πολεμάει τελικά τον εχθρό, αλλά μένει πάντα πιστό εσωτερικό τους στήριγμα). Την ίδια στιγμή, οι Ρώσοι πανηγυρίζουν τις... νίκες τους στο Νταγκεστάν, αν και μάλλον κάπως υπερβολικά, καθώς εμφανίζονται να έχουν σκοτώσει περισσότερους ισλαμιστές απ' όσους μέχρι πρότινος υπολόγιζαν ότι έχουν στασιάσει στην περιοχή.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΜΑΛΟΥΧΟΣ
Ο κ. Θ. Οικονομόπουλος λείπει σε άδεια.