ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (16-06-99)

Η διαφορά της λεπτομέρειας

Ε, ναι, έπρεπε να το πουν οι εκλογολόγοι πως δεν ασκούν την μαντική τέχνη. Στατιστικές έρευνες χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να κάνουν τις αναλύσεις τους, οι οποίες είναι φυσικό να έχουν ένα ποσοστό λάθους και απλώς όταν το εκλογικό αποτέλεσμα δίνει μικρή διαφορά μεταξύ των κομμάτων που μάχονται για την εξουσία είναι επόμενο να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις. Ακουσα με πολύ προσοχή τους εκλογολόγους που συγκέντρωσε στην εκπομπή «Τι τρέχει;» η Αννα Παναγιωταρέα, τον κ. Μαυρή και τον κ. Παναγόπουλο, οι οποίοι εξηγούσαν για μία ακόμη φορά τον τρόπο με τον οποίο κάνουν τις μετρήσεις τους και βγάζουν τις προβλέψεις των περίφημων exit polls, με αφορμή την ατμόσφαιρα των εκλογικών σόου, που άλλαζε όσο προχωρούσε η ώρα -τουλάχιστον μεταξύ των εκπροσώπων των δύο μεγάλων κομμάτων- και τα ακριβή αποτελέσματα της καταμέτρησης των ψήφων έδειχναν πως υπήρχαν αποκλίσεις από τις αρχικές προβλέψεις. Τους άκουσα να τονίζουν πως δεν είναι δυνατόν να είναι ακριβής η πρόβλεψη ακριβώς τη στιγμή που κλείνουν οι κάλπες, διότι δεν έχουν συγκεντρώσει όλες τις απαντήσεις. Η συζήτηση έδωσε την ευκαιρία να μάθουμε ότι οι εκλογείς, αναλόγως με της ηλικίας, του φύλου ή και της πολιτικής τους ένταξης έχουν και διαφορετικές ώρες προσέλευσης στις κάλπες. Οι μεγαλύτερες ηλικίες και οι ψηφοφόροι με πιο συντηρητικές πολιτικές επιλογές προτιμούν τις πρωινές ώρες, το ίδιο και οι γυναίκες, ενώ αντιθέτως από το μεσημέρι και ύστερα και κυρίως το απόγευμα ψηφίζουν οι νεώτεροι και οι ψηφοφόροι αριστερών κομμάτων. Επίσης, οι αναποφάσιστοι επιλέγουν την τελευταία στιγμή για να ψηφίσουν. Ολα αυτά, που οι εκλογολόγοι έχουν μελετήσει και γνωρίζουν, παίζουν ρόλο για τα αποτελέσματα των exit polls, καθώς δεν είναι δυνατόν να έχει γίνει η επεξεργασία των μετρήσεων που αφορούν τους τελευταίους ψηφοφόρους την στιγμή που περιμένουν τα κανάλια να ανακοινώσουν τις προβλέψεις. Ωστόσο, όταν οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων είναι μικρές, οι ψήφοι της τελευταίας στιγμής μπορεί να αναδιαμορφώσουν την αρχική πρόβλεψη, όταν καταμετρηθούν. Ο ανταγωνισμός, όμως, των καναλιών δεν αφήνει χρονικά περιθώρια στις εταιρείες που διενεργούν τις μετρήσεις για τα exit polls. Οι ειδικοί αναλυτές, βέβαια, επισημαίνουν όλες τις παραμέτρους, λένε βάσει ποίου ποσοστού από την συνολική μέτρηση έχει γίνει η πρόβλεψή τους, αλλά ποιος τους ακούει; Με το «δάχτυλο στη σκανδάλη» οι παρουσιαστές των εκλογικών τηλεοπτικών σόου περιμένουν το σήμα από το χρονόμετρο για να ανακοινώσουν τα ποσοστά και να σημάνουν την έναρξη των μαραθώνιων συζητήσεων, αντιπαραθέσεων και καυγάδων. Ουδείς ενδιαφέρεται μέσα σε αυτό το πανηγύρι της φλυαρίας, για τις λεπτές αποχρώσεις που επιβάλλουν οι επιστημονικοί κανόνες. Αλλωστε στην τηλεόραση δεν ισχύουν άλλοι κανόνες από εκείνους του θεάματος. Ετσι φτάσαμε να μετατραπεί ένας κλάδος της στατιστικής σε συστατικό στοιχείο της εκλογικής τηλεοπτικής σκηνοθεσίας.

Γράφει η ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ