ΣΤΑΣΕΙΣ (16-06-99)

Περί σοφίας
Παλαιά συνήθεια, συνομήλικη του πελατειακού πολιτικού συστήματος, υποχρεώνει τους πολιτευομένους να εγκωμιάζουν προεκλογικά την «κρίση και τη μνήμη» του λαού, ευελπιστώντας ότι, διά της κολακείας, θα του αποσπάσουν την ψήφο του, να επαινούν δε μετεκλογικά τη «σοφία» του. Δεν προκάλεσε λοιπόν καμία έκπληξη το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι κομματικοί ερμηνευτές του εκλογικού αποτελέσματος φρόντισαν να το χαρακτηρίσουν «σοφό» και, αμέσως έπειτα, να τιμήσουν με τον αδάπανο τρόπο της ρητορείας το «οξύτατο λαϊκό αισθητήριο». Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, ενστερνίζονται το δόγμα, σύμφωνα με το οποίο «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», μεταφερμένο στη μορφή «ο πολίτης έχει πάντα δίκιο», έστω κι αν εντελώς διαφορετικά πράγματα ομολογεί το βλέμμα τους, που δεν υποτάσσεται τόσο εύκολα, όσο η ενδοτικότερη γλώσσα, στις σκοπιμότητες του πολιτεύεσθαι. Δεν έλειψαν πάντως και οι εκ των «μικρών» πολιτευόμενοι, όπως ο κ. Κολλάτος και ο κ. Λεβέντης, οι οποίοι, κλονισμένοι από το χαμηλότατο ποσοστό τους, δεν βρήκαν κανέναν λόγο να συνθέσουν διθυράμβους υπέρ της «λαϊκής σοφίας» και προτίμησαν να αποδώσουν την αποτυχία τους στην «ανωριμότητα του λαού» ή στην επιμονή του «να μην ακούει όσα τον δυσαρεστούν». Απέφυγαν και αυτοί, βεβαίως, όπως και οι κραταιοί συνάδελφοί τους, την αυτοκριτική, αλλά τουλάχιστον είπαν ευθέως τον καημό τους, κινδυνεύοντας έτσι να τιμωρηθούν ακόμη περισσότερο από τους «ανώριμους» πλην μνήμονες ψηφοφόρους. Αν οι αρχηγοί και τα στελέχη των μεγάλων κομμάτων πίστευαν έστω και μία από τις είκοσι λέξεις που χρησιμοποιούν εν όσω συναγωνίζονται ποιος θα ευφράνει περισσότερο την ακοή των ψηφοφόρων· αν πράγματι θεωρούσαν «σοφή» την εκλογική συμπεριφορά ακόμη κι όταν τους καταδικάζει, τότε δεν θα μας προβλημάτιζε ιδιαίτερα το ότι είναι κάπως παράταιρο να ακούγονται γλυκύτατα λόγια από ξινισμένα πρόσωπα. Και δεν χρειάζεται δα να κρύψει κανείς μαγνητόσωνο στα κλειστά γραφεία για να καταγράψει τις απόψεις όπως αυθεντικά καταγράφονται, εν όσω τα επιτελεία «μελετούν» βαριεστημένα το εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι αναμφισβήτητο ότι οι κομματικοί αναγνωρίζουν τη «σοφία» και την «ωριμότητα» εκεί όπου την εισπράττουν: για τους μεν, ο λαός είναι σοφός κατά 37%, για τους δε κατά 34%, για τους τρίτους κατά 8% κ.ο.κ. Και βέβαια τα ποσοστά αυτά δεν αθροίζονται, διότι, όπως μας μάθαινε ο δάσκαλος, δεν προσθέτουμε ποτέ μήλα και πορτοκάλια. Καμία ελπίδα δεν έχουμε λοιπόν να αναγνωριστούμε στην ολότητά μας σαν ώριμοι.
Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ

	ΣΤΑΣΕΙΣ (16-06-99)
Περί σοφίας	Παλαιά συνήθεια, συνομήλικη του πελατειακού πολιτικού συστήματος, υποχρεώνει τους πολιτευομένους να εγκωμιάζουν προεκλογικά την «κρίση και τη μνήμη» του λαού, ευελπιστώντας ότι, διά της κολακείας, θα του αποσπάσουν την ψήφο του, να επαινούν δε μετεκλογικά τη «σοφία» του. Δεν προκάλεσε λοιπόν καμία έκπληξη το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι κομματικοί ερμηνευτές του εκλογικού αποτελέσματος φρόντισαν να το χαρακτηρίσουν «σοφό» και, αμέσως έπειτα, να τιμήσουν με τον αδάπανο τρόπο της ρητορείας το «οξύτατο λαϊκό αισθητήριο». Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, ενστερνίζονται το δόγμα, σύμφωνα με το οποίο «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», μεταφερμένο στη μορφή «ο πολίτης έχει πάντα δίκιο», έστω κι αν εντελώς διαφορετικά πράγματα ομολογεί το βλέμμα τους, που δεν υποτάσσεται τόσο εύκολα, όσο η ενδοτικότερη γλώσσα, στις σκοπιμότητες του πολιτεύεσθαι. Δεν έλειψαν πάντως και οι εκ των «μικρών» πολιτευόμενοι, όπως ο κ. Κολλάτος και ο κ. Λεβέντης, οι οποίοι, κλονισμένοι από το χαμηλότατο ποσοστό τους, δεν βρήκαν κανέναν λόγο να συνθέσουν διθυράμβους υπέρ της «λαϊκής σοφίας» και προτίμησαν να αποδώσουν την αποτυχία τους στην «ανωριμότητα του λαού» ή στην επιμονή του «να μην ακούει όσα τον δυσαρεστούν». Απέφυγαν και αυτοί, βεβαίως, όπως και οι κραταιοί συνάδελφοί τους, την αυτοκριτική, αλλά τουλάχιστον είπαν ευθέως τον καημό τους, κινδυνεύοντας έτσι να τιμωρηθούν ακόμη περισσότερο από τους «ανώριμους» πλην μνήμονες ψηφοφόρους. Αν οι αρχηγοί και τα στελέχη των μεγάλων κομμάτων πίστευαν έστω και μία από τις είκοσι λέξεις που χρησιμοποιούν εν όσω συναγωνίζονται ποιος θα ευφράνει περισσότερο την ακοή των ψηφοφόρων· αν πράγματι θεωρούσαν «σοφή» την εκλογική συμπεριφορά ακόμη κι όταν τους καταδικάζει, τότε δεν θα μας προβλημάτιζε ιδιαίτερα το ότι είναι κάπως παράταιρο να ακούγονται γλυκύτατα λόγια από ξινισμένα πρόσωπα. Και δεν χρειάζεται δα να κρύψει κανείς μαγνητόσωνο στα κλειστά γραφεία για να καταγράψει τις απόψεις όπως αυθεντικά καταγράφονται, εν όσω τα επιτελεία «μελετούν» βαριεστημένα το εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι αναμφισβήτητο ότι οι κομματικοί αναγνωρίζουν τη «σοφία» και την «ωριμότητα» εκεί όπου την εισπράττουν: για τους μεν, ο λαός είναι σοφός κατά 37%, για τους δε κατά 34%, για τους τρίτους κατά 8% κ.ο.κ. Και βέβαια τα ποσοστά αυτά δεν αθροίζονται, διότι, όπως μας μάθαινε ο δάσκαλος, δεν προσθέτουμε ποτέ μήλα και πορτοκάλια. Καμία ελπίδα δεν έχουμε λοιπόν να αναγνωριστούμε στην ολότητά μας σαν ώριμοι. Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ