ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (30-06-98)

Κωστής Μοσκώφ

Σας είχα ετοιμάσει για σήμερα μια ιστορία διαφθοράς στην Αστυνομία με χρήμα, σεξ, «διαπλεκόμενα» και... άλλα τινά, την οποία αφηγήθηκα ήδη στον υπουργό Δημοσίας Τάξεως, κ. Γ. Ρωμαίο, με ονόματα και συγκεκριμένα περιστατικά και ομολογουμένως με άκουσε με πολλή προσοχή. Το μεσημέρι όμως του Σαββάτου πέθανε ο Κωστής Μοσκώφ και ο θάνατός του τ' αφήνει όλα πίσω... Το όνομα Μοσκώφ το θυμάμαι από τα παιδικά χρόνια, όταν παίρναμε το τρένο από το σταθμό των Τεμπών και πηγαίναμε στο ψαροχώρι, τότε, του Πλαταμώνα, όπου και η ομώνυμη θαυμαστή και παραμυθένια βίλα. Ολες οι ιπποτικές ιστορίες, τα παραμύθια και τα μυθιστορήματα, ακόμα και από χώρες που δεν μοιάζουν καθόλου με το τοπίο του Πλαταμώνα, συνδέθηκαν με τη «βίλα Μοσκώφ», την οποία και σήμερα μπορείς να δεις δεξιά καθώς ταξιδεύεις με τρένο στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από τέτοιες φαντασιακές διαδικασίες η βίλα μάς έγινε οικεία και ταυτόχρονα τεράστια, μυθική και απρόσιτη. Οταν γνώρισα τον Κωστή Μοσκώφ μου φανόταν κι αυτός τεράστιος, μυθικός και απρόσιτος και στην αρχή νόμισα ότι οφειλόταν στις συνήθεις φαντασιακές μεταπηδήσεις. Ομως δεν ήταν. Ποτέ δεν δόθηκε η ευκαιρία να γνωριστούμε καλά, όμως όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθούσα όσο μπορούσα την πνευματική και πολιτική του περιπέτεια ώς την τελική «φυγή στην Αίγυπτο». Ο Κωστής ήταν το ξάφνιασμα, το ξάφνιασμα της γενιάς του, της τάξης του, της ιδεολογίας του. Από την πρώτη στιγμή καταλάβαινες ότι δεν προερχόταν από αυτό το ευτελές είδος παιδείας, που το ονόμασαν «δωρεάν παιδεία», το προορίζουν για τον ταπεινό λαό και ταυτόχρονα με αυτό τον εξαπατούν. Και κάτι ακόμα: μπορεί να αρνήθηκε την τάξη του, τη μεγαλοαστική της Θεσσαλονίκης, και να έμεινε πιστός στην άρνησή του ώς το τέλος, αλλά κράτησε την αγωγή και τον πολιτισμό της. Ο αστικός κόσμος, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι μόνο το χρήμα, η εκμετάλλευση, το κέρδος ή η «κομπίνα». Είναι ολόκληρος πολιτισμός, παιδεία, ευδιάκριτη αγωγή και συμπεριφορά, στάση και τρόπος ζωής. Μεγάλες κατακτήσεις και εσαεί κληρονομιά, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί χωρίς να κάνει τη ζωή φτωχότερη και μίζερη. Οσοι γνώρισαν τον Μοσκώφ έτσι τον αποδέχθηκαν: Σαν μία προσφορά που αναπάντεχα ερχόταν από την αντίπερα όχθη. Από νωρίς προσχώρησε στην Αριστερά (για την ακρίβεια στην Αριστερά της Θεσσαλονίκης που ήταν κάτι άλλο), στην οποία έμεινε πιστός ώς το τέλος. Νομίζω ότι ακριβώς η ταξική του καταγωγή, με την παιδεία και το φορτίο πολιτισμού που κουβουλούσε, ότι ήρθε από την αντίπερα όχθη διασχίζοντας τον ποταμό, τον έκανε να μείνει πισιτός στην Αριστερά και ταυτόχρονα ελεύθερος στη σκέψη, χωρίς αγκυλώσεις και δογματισμούς. Ας μη φανεί παράδοξο, αν κάποτε όλοι αποδεχθούμε ότι η βιωματική προσέγγιση της Ορθοδοξίας από τον Μοσκώφ είναι η σημαντικότερη προσφορά του στην Αριστερά. (Είναι κι αυτή η πόλη, η Θεσσαλονίκη, πραγματικά σημαδεμένη από τον Θεό). Ολόκληρο το συγγραφικό έργο του Μοσκώφ κινείται γύρω από δύο θεματικές ενότητες, οι οποίες μόνο με μανιχαϊστική απλοϊκότητα θα μπορούσαν να θεωρηθούν μηχανικά αντιθετικές: Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στον αστικό «μεταπρατευτικό χώρο» και το εργατικό κίνημα. Η συνολική σύλληψη είναι το «ξάφνιασμα» από τον Κωστή Μοσκώφ. Ειλικρινή συλλυπητήρια στη γυναίκα του, την Πόπη Μοσκώφ, και στα παιδιά του.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ