ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (26-06-98)

Δικαιώματα

Παρά το γεγονός ότι το «βαρύ» πρόγραμμα της επίσκεψής του στην Κίνα δεν άρχισε ακόμη, ο Μπιλ Κλίντον έδωσε χθες στο Σιαν το στίγμα της γραμμής που θα ακολουθήσει. Το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα θιγεί, αλλά δεν αναμένεται να επισκιάσει την «ουσία» των συνομιλιών. Η Κίνα πρέπει να σεβασθεί «την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ελευθερία», δήλωσε ήδη ο πρόεδρος των ΗΠΑ, πρόσθεσε όμως ότι οι Αμερικανοί θαυμάζουν «τις προσπάθειές σας κατά της πείνας και της φτώχιας». Πρόκειται για μια μάλλον ασυνήθιστη επίσημη αναγνώριση, έστω έμμεση, ότι πέραν των ατομικών ελευθεριών, υπάρχουν τα κοινωνικά δικαιώματα, η αξίωση των πολιτών να έχουν στοιχειώδεις βιοτικές παροχές. Στην Κίνα, όπου ο Μάο βρήκε το 1949 τους συμπατριώτες του διατρεφόμενους με λιγότερο από δύο κιλά ρύζι και μισό κιλό τσάι τον χρόνο(!), η οικονομική μεταρρύθμιση έχει ήδη παραγάγει 200 εκατομμύρια ανέργους ή υποαπασχολούμενους αγρότες και 11,5 εκατ. απολυμένους από κρατικές επιχειρήσεις. Μόλις την Τρίτη, το Κ.Κ. Κίνας έδωσε εντολή σε όλες τις κρατικές αρχές να προτάξουν ως στόχους την εξεύρεση εργασίας και την παροχή κοινωνικής προστασίας στα εκατομμύρια αυτά. Η επιβίωσή τους δεν είναι θέμα ανθρωπισμού ή δικαιώματος, αλλά πολιτικής επιβίωσης της Κίνας. Και λύση δεν διαφαίνεται χωρίς κεντρικό προγραμματισμό, στοιχειώδεις παροχές και αστυνομικό έλεγχο των αντιδράσεων, ιδίως όταν πέρα από τα σύνορα υπάρχει το ρωσικό κατάντημα. Η κινεζική αυτή πορεία δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Και ο κ. Κλίντον θα ήταν αφελής αν προκαλούσε ένταση για το θέμα, ιδίως σε περίοδο ασιατικής οικονομικής κρίσης. Ο,τι και αν λένε οι Ρεπουμπλικανοί.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ