ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (23-06-98)

Μακάρι να ήταν λάθος...

Υποπτεύομαι ότι ο πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης, κατά το μνημόσυνο του Α. Παπανδρέου, επίτηδες και για να μας προκαλέσει αναφέρθηκε σε δύο τομείς της πολιτικής παρουσίας του μακαρίτη, όπου η κληρονομιά του μας δημιουργεί τα μεγαλύτερα και κρισιμότερα προβλήματα: Στο «πλατύ σοσιαλιστικό κίνημα», δηλαδή στο ΠΑΣΟΚ, και στην «άλλη εξωτερική πολιτική» που, δήθεν, εφάρμοσε. Αν δεν πρόκειται για κάποιο είδος χιουμοριστικής πρόκλησης εκ μέρους του πρωθυπουργού, τότε ανησυχούμε ακόμη περισσότερο για τους λόγους που αναγκάζουν σήμερα τον κ. Κ. Σημίτη να αναφερθεί εγκωμιαστικά ακριβώς σε αυτά τα δύο σημεία, χωρίς προφανώς να πιστεύει αυτά που λέει. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά: Α. Το «πλατύ σοσιαλιστικό κίνημα», δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, αποτελεί βέβαια ισχυρή πολιτική πραγματικότητα επί ένα τέταρτο του αιώνα, σεβαστή σε όλους γιατί επανειλημμένως έχει επιβεβαιωθεί από το λαό. Αυτό δεν απαλλάσσει κανέναν από την υποχρέωση να διαπιστώσει ότι αυτή η σχεδόν πρωτοφανής συγκέντρωση ετεροκλήτων, με αντιφατικά συμφέροντα λαϊκών δυνάμεων γύρω από ένα κόμμα και ένα πρόσωπο, είχε αρνητικά αποτελέσματα και στάθηκε φραγμός στην ανάπτυξη της κοινωνίας και στην εξέλιξη της δημόσιας ζωής, στο σύνολό της. Σήμερα, ιδιαίτερα, σε μέρες παρακμής του «κινήματος», το ΠΑΣΟΚ είναι το μεγάλο πολιτικό μας πρόβλημα και πολλοί είχαμε πιστέψει ότι ο κ. Σημίτης είναι ο μόνος που θα μπορούσε να μας απαλλάξει από αυτό, ότι αυτή είναι η κύρια ιστορική του αποστολή. Το «κίνημα» ήταν μεν πλατύ, αλλά ποτέ σοσιαλιστικό και αριστερό. Αντιθέτως υπήρξε πάντοτε μικροαστικό κόμμα του Κέντρου, ανίκανο από τη φύση και τη σύστασή του να χαράξει πορεία μεγάλων και ριζοσπαστικών κοινωνικών αλλαγών, από κεντρώα παράδοση πελατειακό και ρουσφετολογικό, χωρίς σταθερές αρχές, αλλά και με τάσεις πολιτικού και κοινωνικού ολοκληρωτισμού, που ανακόπτουν ή ανατρέπουν κάθε προσπάθεια εκδημοκρατισμού, ουσιαστικής λαϊκής συμμετοχής και ισονομίας. Στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα ο Ανδρέας Παπανδρέου εισήγαγε τα χειρότερα δείγματα «κρατικοποιημένου σοσιαλισμού», από τα οποία... μας προέκυψε η χειρότερη μορφή «διαπλεκόμενης» κεφαλαιοκρατίας: ο στρεβλός, περιστασιακός, αρπακτικός και εν πολλοίς κρατικοδίαιτος καπιταλισμός. Ρίξτε μια ματιά γύρω σας και αμέσως θα αντιληφθείτε ότι μεγάλο μέρος των καπιταλιστικών κερδών δεν προέρχεται από την ελεύθερη αγορά αλλά από ληστρικές συμβάσεις με τον κρατικοποιημένο («σοσιαλιστικό») τομέα της οικονομίας, με ακούσιο ή και εκούσιο σύμμαχο και συμπαραστάτη τον «κομματικοποιημένο« και κρατικοδίαιτο συνδικαλισμό. Αυτός ο στρεβλός και ληστρικός καπιταλισμός του ΠΑΣΟΚ, που περιστασιακά εγκαθίσταται εκεί όπου διανέμεται το χρήμα του λαού με πολιτικές αποφάσεις τις οποίες έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει με «πολιτικά προγεφυρώματα» και με τα λεγόμενα ΜΜΕ, είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για τη Δημοκρατία, την ισονομία και την ανάπτυξη. Και έχει βαρύ κόστος, που συσσωρεύεται σε τερατώδη ελλείμματα τα οποία ποικιλοτρόπως πληρώνει ο ελληνικός λαός. Β. Η «άλλη εξωτερική πολιτική», που μάλλον αυτοχλευαζόμενος την ονόμαζε «εθνικά υπερήφανη» ήταν ακόμη τραγικότερη από την εσωτερική πολιτική. Αν της αποδώσουμε κάποια προσπάθεια ισορροπίας ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, αυτή άρχισε πολύ νωρίτερα, σταθερότερα και αποτελεσματικότερα με τον Κ. Καραμανλή (ιδιαίτερα στα Βαλκάνια) και, μάλλον ανεπιτυχώς, τη συνέχισε ο Α. Παπανδρέου. Κατά τα άλλα, άσκησε εξωτερική πολιτική προς εσωτερική κατανάλωση, με αποτέλεσμα να βρεθεί η χώρα χωρίς ισχυρές και σταθερές συμμαχίες και χωρίς στρατηγικούς στόχους.

Λυπάμαι που τα γράφω όλα αυτά γιατί ποτέ, τα τελευταία χρόνια, πολιτικός ηγέτης δεν σπατάλησε τόσο άσκοπα και απερίσκεπτα τις πολιτικές δυνάμεις που συγκεντρώθηκαν γύρω του. Μακάρι να κάνω λάθος...

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ